مفاهيم: پروتئوميكس چيست؟

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: مفاهيم: پروتئوميكس چيست؟
دانش- همشهري آنلاين:
پروتئوميكس (proteomics) به معناي بررسي گسترده پروتئين‌ها به خصوص از لحاظ ساختار و كاركرد آنها است

پروتئين‌ها بخش‌هاي حياتي ارگانيسم‌هاي زنده به شمار مي‌روند، چرا كه اجزاي اصلي مسيرهاي فيزيولوژيك و متابووليك سلول‌اند.

اصطلاح "پروتئوميكس" براي ايجاد كلمه‌اي نظير ژنوميكس (genomics) - به معناي بررسي‌ ژن‌ها - ساخته شده است. كلمه "پروتئوم" (proteome) آميزه‌اي از دو كلمه protein و genome است.

پروتئوم به كل مجموعه پروتئين‌ها اطلاق مي‌شود،‌ از جمله تغييراتي كه در يك مجموعه خاص از پروتئين‌هاي توليد شده بوسيله يك جاندار يا سيستم ايجاد شده است.

اين مجموعه پروتئين‌ها با زمان و برحسب ضروريات مشخص، يا استرس‌هايي كه يك سلول يا ارگانيسم دستخوش آنها مي‌شود، ‌تغيير مي‌يابد.

پروتئوميكس را اغلب گام بعدي در بررسي سيستم‌هاي زيست‌شناختي، پس از ژنوميكس محسوب مي‌كنند.

پروتئوميكس بسيار پيچيده‌تر از ژنوميكس است، عمدتا به اين خاطر كه ژنوم يك ارگانيسم ثابت است*، اما پروتئوم آن از سلولي به سلول ديگر فرق مي‌كند. اين امر به خاطر آن است كه در انواع سلول‌هاي متمايز ژن‌هاي متمايزي بروز پيدا مي‌كنند، به نحوي حتي مجموعه‌ بنيادي پروتئين‌هايي كه در يك سلول توليد مي‌شوند، را بايد جداگانه تعيين كرد.

در گذشته اين كار بوسيله تجزيه و تحليل mRNA انجام مي‌شد، اما اكنون دانسته شده است كه mRNA هميشه به پروتئين ترجمه نمي‌شود، و مقدار پروتئيني كه در ازاي مقدار معيني mRNA توليد مي‌شود، به ژني كه اين mRNA از روي آن نسخه‌برداري شده و حالت فيزيولوژيك فعلي سلول بستگي دارد. پروتئوميكس وجود پروتئين را اثبات مي‌كند و اندازه‌گيري مستقيمي از مقدار موجود آن به دست مي‌دهد.

* ژنوم سلول‌هاي سالم تغييري نمي‌كند. اما در عفونت‌هاي ويروسي ژن‌هاي ويروس به ماده ژنتيكي سلول اضافه مي‌شوند، و ژنوم سلول‌هاي سرطاني، همگام با رشد و نمو تومور، به سرعت دچار جهش،جابه‌جايي و گسترش مي‌شود.

wikipedia
يکشنبه 14 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 695]