گزارشى از تمرين نمايش «سير روز در شب» به كارگردانى اكبر زنجان‌پورآشنايى چهل ساله

واضح آرشیو وب فارسی:حيات نو: گزارشى از تمرين نمايش «سير روز در شب» به كارگردانى اكبر زنجان‌پورآشنايى چهل ساله
روخوانى نمايشنامه سير روز در شب نوشته يوجين اونيل آمريكايى در پلاتوى تمرين تئاترشهر به كارگردانى اكبر زنجان‌پور در حال انجام است.

به گزارش سايت ايران تئاتر، پرده‌ چهارم را دو نفر روخوانى مى‌كند. اكبر زنجان‌پور(ادموند، پدر) و سامان دارابي(توني، پسر) كه با اختلاف بر سر خاموش و روشن نگه داشتن يك لامپ بسيارى از مسائل و مشكلات خانوادگى آنان آشكار مى‌شود. جيمى‌‌هم پسر بزرگ‌تر اين خانواده است كه نقش آن توسط على تاج‌مير روخوانى مى‌شود.

خانواده‌اى از هم پاشيده كه در آن مادر گرفتار تزريق مرفين است. تونى گرفتار بيمارى سل و مرگ زودرس است و جيمى‌‌دائم‌الخمر!

اكبر زنجان‌پور ضمن خواندن مدام قطع مى‌كند تا كلمات درست ادا شده و كلمات و حس‌ها را به بازيگرانش متذكر شود. هنوز تمرين‌ها در مرحله روخوانى است و بازيگران خواه‌ناخواه با نقش و كلمات به درستى آشنا نيستند. دو هفته‌اى از تمرين‌ها مى‌گذرد و به قول كارگردان فقط هفت هشت جلسه مفيد براى آشنايى با متن داشته‌اند. قرار است كه همين روزها ميزانسن‌ها و حركات اوليه مشخص شود و به تدريج به سمت تثبيت ميزانسن‌ها بروند و از ابتداى آبان ماه با وسايل صحنه‌ و از يك هفته مانده به اجرا يعنى از 13 آبان ماه با نور و طراحى صحنه اجراى خود را تكميل كنند. اين نمايش قرار است‌ از 20 آبان ماه در تالار سايه اجرا شود.

اين توضيحات پس از پايان روخوانى و خروج بازيگران از پلاتوى تمرين برايم داده مى‌شود. اكبر زنجان‌پور مى‌گويد كه 40 سال است با متن سير روز در شب يوجين اونيل آشناست و در اين سال‌ها دغدغه‌ كار كردنش را داشته تا اينكه از چهار ماه پيش اين فرصت را پيدا كرده كه به اجراى آن فكر كند و الان هم در حال تمرين كردنش است تا به بهترين شكل ممكن آن را به صحنه بياورد. هدفش اين است كه خود و بازيگرانش با بيش‌ترين انرژى ممكن آن را اجرا كنند تا رضايت اكثريت تماشاگران را جلب كنند.

اين كارگردان ـ بازيگر هميشه دغدغه‌اش مخاطب بوده ‌و با يك نگاه حرفه‌اى و داشتن احساس مسئوليت نسبت به تماشاگر در صدد بوده است تا رضايت تماشاگران را با اجراى هر اثرى جلب كند. او اصلا خود را كارگردان هنر‌ى نمى‌داند كه برخى به اصطلاح خود را هنرى معرفى مى‌كنند و تماشاگر برايشان مهم نيست. او نا آشنا بودن كارگردانان جوان با فضاى تئاتر كشور و عقب افتادن آنها از دغدغه‌هاى تماشاگران و تقليد و ادا كردن گفته‌هاى غربيان را سه عامل اساسى دور افتادن تئاتر ما از تئاتر حرفه‌اى مى‌داند و در اين خصوص مى‌گويد:«ما بايد براى تماشاگرى كه پول صرف خريدن بليت مى‌كند و وقت خود را براى تماشاى تئاتر مى‌گذارد، احترام قائل شويم. كسب رضايت مخاطب يعنى انجام يك كار حرفه‌اي.»

درسير روز در شب منوچهر شجاع(طراح صحنه) و كيوان ميرهادي(آهنگساز) همكارى مى‌كنند. البته هنوز براى طراحى صحنه هيچ اقدامى‌‌نشده و براى موسيقى هم از تلفيق آن با افكت استفاده خواهد شد. با توجه به اكسپرسيونيستى بودن متن، از سايه روشن در طراحى نور استفاده مطلوبى مى‌شود. سايه در اجراى اين متن حرف اول را خواهد زد. زنجان‌پور در صحبت با طراح صحنه و مسئول نور، بهترين طراحى نور را ارائه خواهد كرد.

روى متن كه در حال روخوانى است، خط‌خوردگى‌هاى زيادى ديده مى‌شود. زنجان‌پور معتقد است كه تمام اضافات متن را خط زده ‌و برخلاف گذشته كه در متن، تكرار برخى از حرف‌ها رايج بوده، او درصدد است تا با حذف اين موارد اضافى و تكرارى عيان‌تر، متن اونيل را تكرار كند. زنجان‌پور معتقد است كه در آغاز قرن بيستم به زور تلفن در نقاطى از دنيا پيدا مى‌شد اما امروز هر آدمى‌‌يك موبايل دارد كه ظرف چند ثانيه مى‌تواند خود را به آفريقا، اروپا و آمريكا وصل كند. ما در ظاهر همان آدم‌ها هستيم اما در باطن ماهيت ما خيلى تغيير كرده و وسايل ارتباط جمعى دنياى ما را تغيير داده‌اند بنابراين ضرباهنگ درونى آدم‌ها هم تغيير كرده و خيلى تندتر شده است. به همين دليل در اجراى سير روز در شب سعى بر آن خواهد داشت تا بنا بر ضرباهنگ درونى آدم‌هاى امروز كار را در صحنه اجرا كند. اگر ديروز نويسندگان مدام به لوكيشن‌هاى ثابت و معدود مى‌پرداختند،‌ امروز نويسندگان مدام لوكيشن‌ها را تغيير مى‌دهند و به اطلاعاتى ساده در اين باره بسنده مى‌كنند.اكبر زنجان‌پور مدام در اجراهايش به دنبال ارائه فضايى اكسپرسيونيستى بوده است. او در اجراى سه خواهر در سال 83 با نوعى نئواكسپرسيونيسم فضاى تازه‌اى را پيش روى مخاطبانش قرار داد. اما او اين بار هم بدون آنكه از پيش بخواهد كارى را انجام دهد، در مسير تمرين‌ها و صحبت‌هاى لازم با طراح صحنه اجرا را به سمت آنچه بايد اتفاق بيفتد، خواهد برد. امروز تا 4 سال پيش اتفاقات تازه‌اى در دنيا به وقوع پيوسته است و نبايد خود را مثل گذشته تكرار كند.

موسيقى هم بر پايه ملودى‌هايى خواهد بود كه اين ملودى با افكت تلفيق مى‌شود. چون در فضاى بيرون از خانه مدام صداى دريا، مه و توفان كه در برگيرنده موسيقى زندگى است، شنيده مى‌شود. زنجان‌پور معتقد است كه اونيل مانند سوفوكل و شكسپير در زمانه خودش سرنوشت تئاتر را رقم زده است. چنانچه سرنوشت تئاتر مدرن توسط ايبسن، چخوف، استريندبرگ، اونيل و آرتور ميلر رقم زده شده است. چنانچه كه در ايران سرنوشت شعر را حافظ، سعدى و مولوى رقم زده‌اند و اگر آنان نبودند معلوم نبود كه شعر چه وضعيتى در كشورمان پيدا مى‌كرد. در صورت نبودن اين نمايشنامه‌نويسان نيز معلوم نبود كه چه سرنوشتى براى تئاتر دنيا رقم بخورد. اين نويسندگان در تئاتر تاثيرگذار بوده‌اند. اينها چشمه‌هاى جوشانى بوده‌اند كه ديگران از اين آبشخور خورده، سيراب شده و آدم‌هاى بزرگى شده‌اند.

اين كارگردان ـ بازيگر عاشق تئاتر است‌‌. بنابراين مى‌داند كه رنج و سرمستى در توليد يك اثر هنرى همراه هم هستند. او اميدوار است كه تمرين‌ها آن قدر خوب پيش برود كه بتواند يك كار درخشان را به صحنه ببر‌د.

اكبر زنجان‌پور در پرونده كارى‌اش نمايشنامه‌هايى از آنتوان چخوف، يوجين اونيل، هنريك ايبسن و آرتور ميلر را ثبت كرده است. او احترام و علاقه زيادى به اين نويسندگان بزرگ قرن نوزدهم و بيستم ميلادى دارد. سال 85 نمايش دشمن مردم ايبسن را در تالار اصلى اجرا كرد و از اونيل نيز در سال 77 نمايش گوريل پشمالو را اجرا كرده بود. اوسير روز در شب را در ادامه گوريل پشمالو مى‌داند كه در آن حرف تازه‌اى بيان نمى‌شود بلكه در ادامه همان حرف‌هاى اونيل است. مردى كه عليه قوانين دست و پا گير و بى‌عدالتى در دنيا مى‌آشوبد. با اين ترتيب بايد منتظر بود تا زمان اجراى عمومى سير روز در شب فرا رسد و ما با توجه به با هنر و زيبايى شناسى زنجان‌پور ببينيم كه چه چيزهايى از متن اونيل بر صحنه متجلى خواهد شد.
شنبه 13 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات نو]

[مشاهده در: www.hayateno.ws]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 440]