معاهده هسته‌اي هند وآمريكا: نگاه پاكستان(بخش‪( ۱‬

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: معاهده هسته‌اي هند وآمريكا: نگاه پاكستان(بخش‪( ۱‬
كليات. پاكستان . همكاري‌هاي هسته‌اي . چين
اسلام آباد - احمد فراهاني : تصويب معاهده هسته‌اي بين دهلي نو و واشنگتن در كنگره آمريكا ؟ با واكنش متفاوت و البته غير رسمي پاكستان به عنوان كشور دارنده سلاح هسته‌اي مواجه شده است.

با تصويب اين معاهده نمايندگاني از كميسيون‌هاي مختلف كنگره و سنا بايد براي تطبيق و هماهنگي نهايي مفاد اين توافقنامه، با يكديگر ديدار و مذاكره نمايند. سپس ايالات متحده و هند بايد براي توافق نهايي در مورد جزييات اين توافقنامه، طي معاهده ‪ ۱۲۳‬با يكديگر مذاكره و گفت وگو نمايند و درنهايت پس از تصويب اين معاهده ‪ ۱۲۳‬توسط كنگره آمريكا، همكاري‌هاي هسته‌اي ايالات متحده و هند، جنبه عملي به خود خواهد گرفت.

همچنين هند بايد در زمينه مسايل امنيتي نيروگاه‌هاي هسته‌اي غيرنظامي اش، با آژانس بين‌المللي انرژي هسته‌اي نيز به توافق برسد.

تصويب اين توافقنامه در زمينه انرژي هسته‌اي صلح آميز و لغو تمامي محدوديت‌ها و تحريم‌هايي كه به مدت بيش از ‪ ۳۰‬سال عليه هند اعمال شده بودند، نمايانگر عزم پرزيدنت بوش براي كمك به هند در راستاي ورود اين كشور به صحنه جهاني به عنوان يك كشور بزرگ و قدرتمند و همچنين كمك به رشد و توسعه آتي اين كشور مي‌باشد.

با تصويب معاهده هسته‌اي بين هند و آمريكا در كنگره اين كشور ؟ هند مي تواند در حالي كه هنوز به پيمان منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي نپيوسته است، از سوخت هسته‌اي و امكانات رآكتورهاي ايالات متحده برخوردار شود.

اين به آن معناست كه هند ضمن برخورداري از كمك‌هاي هسته‌اي ايالات متحده مي تواند همچنان تسليحات هسته‌اي خود را حفظ كرده و تاسيسات اتمي را كه از آن‌ها بهره برداري نظامي مي‌كند به روي بازرسان تسليحاتي سازمان ملل بسته نگه دارد.

خودداري هند از پيوستن به پيمان منع تكثير و گسترش سلاح‌هاي كشتار جمعي( ان . پي . تي به بحث و جدل‌هاي فراواني در داخل و خارج از اين كشور منجر شده كه در اين بين واكنش پاكستان به عنوان همسايه و رقيب هسته اي دهلي نو و چين ( تا حدودي ) بيبشتر مورد توجه قرار گرفته است .

بوش و مانموهان سينگ سالها بود به دنبال تصويب و اجراي اين موافقتنامه همكاري هسته‌اي بودند .

هند خواستار مستثني شدن از قوانين گروه تامين‌كنندگان هسته‌اي بود تا بتوانند از كمك كشورهاي عضو اين گروه در زمينه فناوري و تجهيزات هسته اي برخوردار شود .

تابستان امسال دو نهاد كليدي در زمينه مقابله با كثير سلاح‌هاي هسته اي يعني اژانس بين‌المللي انرژي اتمي و گروه تامين‌كنندگان هسته‌اي با مستثني شدن هند موافقت كردند و به اين ترتيب به اين قرارداد اجازه پيشرفت دادند .

بازرسي‌هاي اژانس بين‌المللي انرژي اتمي از تاسيسات هسته‌اي هند يكي از نكات مهم در قرارداد هسته‌اي هند و آمريكا به شمار مي‌رود زيرا دهلي نو پيمان منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي را امضاء نكرده است .

كشورهاي عضو گروه تامين‌كنندگان هسته‌اي پس از چند روز بحث و گفتگو تصميم گرفتند هند را از قوانين سال ‪ ۱۹۹۲‬مستثني كنند و به اين كشور كه هنوز پيمان منع تكثير سلاح‌هاي هسته‌اي را امضا نكرده اجازه تجارت درزمينه مواد هسته‌اي بدهند .

- واكنش پاكستان
يوسف رضا گيلاني نخست وزير پاكستان جمعه گذشته اعلام كرد كه اين كشور حق دارد به دنبال يك قرارداد هسته‌اي غير نظامي شبيه قرارداد هسته‌اي هند با آمريكا باشد.

وي افزود اسلام آباد نگران قرارداد هسته‌اي آمريكا و هند نيست چرا كه اين معاهده مي‌تواند الگويي براي ما باشد.

گيلاني تصريح كرد كه پاكستان تلاش‌هايي را براي دستيابي به قرارداد هسته اي غير نظامي شبيه معاهده هسته‌اي آمريكا و هند آغاز خواهد كرد و جامعه بين‌المللي بايد از تلاش‌هاي اسلام آباد در اين زمينه حمايت كند.

نخست وزير پاكستان همچنين اظهار داشت كه در اين راه ما مي‌خواهيم همكاري‌هاي خود را با چين در همه زمينه‌ها گسترش دهيم.

- واكنش چين
مطبوعات چيني نيز درباره اين معاهده به نگارش مقالات متعدد پرداختند و به اين مطلب اشاره كرده‌اند كه انگيزه ايالات متحده از امضاي اين قرارداد با هند محدود كردن توان نظامي و هسته‌اي چين بوده است و اين اقدام را نقض آشكار قواعد بين‌المللي براي جلوگيري از تسليحات هسته‌اي خوانده اند.

روزنامه انگليسي زبان پيپلزديلي، ارگان رسمي حزب كمونيست اين كشور در يادادشتي انتقادي تصريح كرد كه همكاري هسته‌اي آمريكا و هند نه تنها به شمول و قدرت تاثيرگذاري نظام منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي آسيب جدي مي رساند بلكه سياست‌ها و استانداردهاي چندگانه ايالات متحده را در قبال اين مساله آشكار خواهد ساخت.

طي دو ماه گذشته اين مساله براي مقام‌هاي پكن برجسته و اهميت بيشتري پيدا كرد؟ چرا كه
آنها معتقدند مي‌توانند اين قرارداد را در باشگاه توليدكنندگان سوخت هسته‌اي ( ان . اس . جي )از اعتبار ساقط كند.

اين باشگاه كه از ‪ ۴۵‬كشور عضو تشكيل شده تنها با اجماع نظر تمام اعضا درباره قراردادهايي كه به اين مجمع ارائه مي‌شوند، تصميم‌گيري مي‌كند.

در حقيقت ان . اس . جي اطمينان داشتن كامل از كنترل تمام فعاليت‌هاي اين مجمع در حيطه مسايل صلح آميز، مخالف تمام قراردادهاي هسته‌اي است كه با كشورهاي غير عضو در پيمان منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي بسته مي‌شود و به همين خاطر آمريكا براي توجيه قرارداد خود با هند و دلايل تاخير عضويت هند در اين پيمان لازم است توضيحاتي به اين مجمع ارايه دهد.

#‪ ;۲۱۵#;۲۱۵‬معاهده هسته‌اي هند و آمريكا : زمينه ها
اولين آزمايش اتمي هند در سال ‪ ،۱۹۷۴‬به اعمال تحريم‌هايي در زمينه تجهيزات مربوط به نيروگاه‌هاي اتمي، توسط ايالات متحده عليه اين كشور منجر شد.

پس از آن نيز آزمايش مجدد هسته‌اي هند در سال ‪ ،۱۹۹۸‬به گسترش تحريم‌هاي اعمال شده توسط ايالات متحده عليه اين كشور منجر شد.

واقعه ‪۱۱‬سپتامبر‪ ۲۰۰۱‬از يكسو و توانمند شدن چين از سويي ديگر؟ به گسترش روابط آمريكا و هند منجر شد.

آمريكا بعد از سال ‪ ۲۰۰۲‬درصدد برآمد تا فضاي نفوذ خود را در آسيا توسعه دهد و در هند متحد ايده الي را باسابقه رويارويي در روابط با چين پيدا كند.

اين درك مشترك روابط گذشته هند و آمريكا را تجديد كرد.روابطي كه در ابتداي دهه‪ ۱۹۶۰‬به دنبال دشمني بين هند و چين آغاز شده بود و بعد جديدي به مسايل امنيتي در سياست‌هاي منطقه‌اي اضافه كرده بود.

مقام‌هاي هندي معتقد بودند دهلي نو مي‌تواند نقش مهمي به عنوان بخشي از مشاركت سه جانبه هند ژاپن آمريكا را ايفا كند.

آنها به اين نكته اشاره داشتند كه مدرن‌سازي نظامي چين، تهاجمي بودنش نسبت به تايوان، عدم تراضي در مورد اختلافات در درياي جنوبي چين و جزاير اسپارتلي، سنكاكو و پاراسل اين كشور را درگير مي‌كند.

دهلي نو تاكيد داشته كه هند و ايالات متحده آمريكا بايد مطمئن شوند كه قاطعيت چين ارزش‌ها و منافع مشترك دو دمكراسي بزرگ جهان را تهديد نمي‌كند و بر اهميت گفتگوي راهبردي اساسي بين هند وايالات متحده تاكيد كردند وپيشنهاد دادند كه اين به نفع آمريكاست كه فضاي راهبردي و قابليت انعطافي را به دست آورد كه ممكن است براي درگيري با هژموني چين به آن نيازمند شود.

جرج دبليو بوش رييس جمهوري آمريكا از اهميت راهبردي ند براي حمايت از منافع آن كشور همواره دفاع كرده است .

وي طي مبارزات انتخاباتي يكي از مشاوران سياسي ارشدش را به عنوان سفير هند معرفي كرد.

پس از اينكه بوش به قدرت رسيد سياست هسته‌اي كلينتون در قبال آسياي جنوبي تغيير جهت داد و تصميم گرفت كه به دنبال متقاعدكردن پاكستان و هند براي امضاي پيمان جامع منع آزمايش‌هاي هسته‌اي يا انصراف آنها از برنامه هسته اي شان نباشد.

سياست جديد آمريكا بطور مستقيمي از دكترين هسته‌اي هند حمايت مي‌كرد كه در مقابل( سي . تي . بي. تي ) و ان . پي . تي بود در مقابل هند نيز متعهد شد كه از برنامه دفاع موشكي ملي( ان . ام . دي ) حمايت كند.

دهلي نو معتقد بودكه اين برنامه مي‌تواند به هند در برابر حملات موشكي هسته‌اي كه از طريق پاكستان يا چين انجام شود كمك كند؟ هرچند چين و پاكستان ادعاهاي هند را رد كردند.

در واقع مي‌توان گفت كه واقعه ‪۱۱‬سپتامبر سناريوي منطقه‌اي و بين‌المللي را تغيير داد.

به دليل اهميت جنگ عليه طالبان در افغانستان براي آمريكا قابل قبول نبود كه روابط آمريكا پاكستان را به منظور دستيابي به حمايت راهبردي منقبض نگه دارد.

بلافاصله بعد از ‪۱۱‬سپتامبر ‪ ۲۰۰۱‬هند به آمريكا همه امكانات همكاري و استفاده از پايگاه هايش را براي جنگ عليه تروريسم پيشنهاد كرد.

در ژانويه‪ ۲۰۰۲‬دو كشور يك گروه كاري مشترك در مورد مبارزه با تروريسم تاسيس كردند.

به عنوان نتيجه مشاركت، همكاري هند آمريكا در بسياري از زمينه‌ها توسعه يافت. اين همكاري‌ها با سفر بوش در سال ‪ ۲۰۰۵‬به هند و توافقات در زمينه هاي مختلف به خصوص همكاري در زمينه فناوري هسته‌اي بيش ازپيش گسترش يافت.

در سال ‪ ۲۰۰۵‬و پس از ديدار بوش با نخست وزير هند در دهلي نو، توافقنامه همكاري‌هاي مشترك در زمينه فعاليت‌هاي هسته‌اي صلح آميز بين دو كشور به امضاء رسيد.

به موجب اين توافقنامه، ايالات متحده آمريكا به تحريم هايش در مورد ممنوعيت فروش سوخت هسته‌اي و همچنين تجهيزات راكتورهاي هسته‌اي به هند، پايان خواهد داد و در مقابل هند نيز به بازرسان و ناظران بين‌المللي ، اجازه بازديد از ‪ ۱۴‬راكتور هسته‌اي غير نظامي خود را مي‌دهد.

اين توافقنامه كه تمامي تحريم‌هاي پيشين ايالات متحده عليه هند را ملغي مي نمايد، باعث ورود هند به جرگه كشورهاي متعهد به عدم تكثير سلاح‌هاي هسته اي نيز خواهد شد و همچنين كليه فعاليت‌هاي صلح آميز هسته‌اي هند را تحت نظارت سازمان‌هاي بين‌المللي قرار خواهد داد.

تشويق هند براي پيوستن به پيمان منع تكثير و گسترش سلاح‌هاي كشتار جمعي و همچنين كمك به اين كشور براي ساخت نيروگاه‌هاي هسته‌اي غير نظامي، به منظور جايگزين نمودن اين منابع انرژي غيرآلاينده با سوخت‌هاي فسيلي و در راستاي نياز روزافزون و مبرم اقتصاد در حال رشد اين كشور به انرژي، يكي از اولويت‌هاي اصلي سياست خارجي دولت بوش بوده است.

ادامه دارد ...
شنبه 13 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 176]