فرايند ازدواج و مراحل آن

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: در فرايند ازدواج مراحلي وجود دارد که اگر به درستي انجام گيرد، تداوم و استحکام زناشويي را در پي خواهد داشت. اين مراحل عبارت اند از:

- بررسي براي انتخاب همسر

- برگزاري مراسم عقد

- انجام مراسم عروسي

الف: بررسي براي انتخاب همسر

در ايران رسم بر آن است که پيشنهاد ازدواج از سوي مرد انجام مي شود. بعضي بر اين باورند که اين پديده امتيازي براي مردان است و زن در انتخاب نقشي ندارد؛ در حالي که زن مي تواند پيشنهاد را قبول يا رد کند. بنابراين پيشنهاد دادن تنها پنجاه درصد مسئله است ، قبول يا رد آن توسط دختر در واقع تعيين کننده 50% بعدي است. حال که پيشنهاد از سوي مرد انجام مي گيرد، آيا اين کار بايد بدون مطالعه و صرف وقت و به صورت آزمايش و خطا انجام شود ؟ برخي از مردان معتقدند که ""تيري به تاريکي بزنيم ممکن است به هدف بخورد"". در نتيجه بدون در نظر گرفتن شرايط خود ، از دختر به طور مستقيم يا غير مستقيم خواستگاري مي کنند. امّا چنين ازدواج هايي فرجام خوشايندي در پي ندارد، بلکه مرد دچارمصيبت و شکايت شده و به جاي زن ، بازداشتگاه و زندان نصيبش مي شود. انتخاب بدون مطالعه ، سپردن زمام زندگي به دست تصادف ، شانس و اقبال کار عاقلانه نيست. بنابراين براي انتخاب همسر بايد قبلاً بررسي هاي لازم انجام گيرد.

روش هاي مطالعه براي انتخاب همسر

روش ها و شيوه هاي مختلفي براي مطالعه و شناخت براي انتخاب همسر مناسب وجود دارد که مي توان آنها را به دو گروه تقسيم کرد:

روش هاي غير مستقيم

در ابتدا براي شناخت فرد مورد نظر بايد از افرادي که با وي در تماس هستند اطلاعات لازم کسب شود. منافع کسب اطلاع در روش غير مستقيم عبارت اند از:

1- همسايگان؛

2- خويشاوندان و دوستان خانواده؛

3- همکاران پدر، مادر و ساير فاميل؛

4- محل تحصيل و شغل؛

5- همکلاسي ها و ديگر کساني که با فرد مورد نظر سروکار دارند.

حال سؤال اين است که فرد مورد مطالعه را چگونه بايد پيدا کرد؟

معمولاً کسي که مي خواهد ازدواج کند، در اطراف و جوانب به تفحص و تجسس مي پردازد و درباره ي خانواده ها و دختران زيادي که در دانشگاه ، محل کار، معاشرت ها و مجامع آشنا شده ، بررسي مي کند. او در اين بررسي ها افرادي را مناسب تشخيص مي دهد و براي تکميل اطلاعات خود اقدام مي کند. از آن جا که اين اقدامات اوليه براي تأييد يا رد دختر مورد نظر او مي باشد؛ و ممکن است به قطعيت نيانجامد لذا تمام بررسي ها بايد غير مستقيم انجام گيرد.

براي انتخاب ، مرد بايد اطلاعات لازم را در زمينه هاي اجتماعي، فرهنگي، تحصيلات، وضعيت مالي، اخلاق، سن و شغل دختر کسب شود و از نظر تطبيق وضعيت با شرايط خودش بررسي هاي کافي به عمل آورد. اين بررسي ها علاوه بر دختر بايد در مورد خانواده، فاميل و خويشان و دوستان وي نيز انجام گيرد.

روش هاي مستقيم

نظر به اهميتي که دين مقدس اسلام براي شناخت قبل از ازدواج قائل است، بررسي هاي مستقيم زن و مرد را در صورتي که قصد ازدواج داشته باشند، مجاز دانسته است. بنابراين ابتدا به ذکر احاديث و فتاوي که در اين مورد بيان گرديده مي پردازيم:

اذا القي الله في قلب امر خطبة امراة فلا باس ان ينظر

""وقتي خداوند خواستگاري زني را به دل کسي انداخته باشد، مانعي نيست که او را بنگرد"". پيامبر اکرم (ص) ( نهج الفصاحه، حديث185)

حسن سرّي گويد از حضرت صادق (ع) پرسيدم، مرد جايز است قبل از ازدواج زن را به دقت ببيند، پشت سر و صورتش را نگاه کند؟ "" فرمود آري مانعي ندارد که زن مورد نظر را از پشت سر يا جلو رو ببيند.""

باز مردي از آن بزرگوار سؤال کرد: "" جايز است مرد موي سر و زيبايي هاي زني را که مي خواهد بگيرد، ببيند؟ حضرت فرمود: اگر منظور لذت بردن نباشد، اشکال ندارد و در خبر ديگري سؤال مي کنند جايز است زن بايستد تا مرد او را ببيند؟ مي فرمايد: آري، بلکه لباس نازک پوشيدن در آن موقع هم مانعي ندارد. ""

مرحوم صاحب از علماي بزرگ شيعه مي فرمايند:

"" کسي که اراده تزويج نموده ، مي تواند به صورت ، و دست ها ، موي سر و محل زينت زن نگاه کند؛ با توجه به مطالب فوق، مطالعه حضوري از نظر ديدن و کسب اطلاعات قبل از ازدواج اگر هدف ازدواج باشد نه کسب لذت، بلامانع است. چنانچه پس از بررسي هاي لازم با هدف ازدواج، مرد به جايي رسيد که دختر مورد مطالعه اش مناسب نيست؛ در آن موقع مي تواند مطالعه روي فرد ديگري انجام دهد. اگر دختر مناسب تشخيص داده شد، اقدامات بعدي براي قبول پيشنهاد از طرف دختر و خانواده وي، انجام مي گيرد. بنابراين پس از آن که پسر در انتخاب مصمم شد ، موضوع به اطلاع خانواده دختر مي رسد. پس از آن، تحقيقات دختر و خانواده وي براي شناخت پسر شروع مي شود. و همان مراحلي را که پسر طي کرده ، توسط خانواده دختر انجام مي گيرد. نتيجه بررسي ها به خانواده پسر اعلام و در صورت پذيرش پيشنهاد ، خواستگاري انجام مي شود. براي انجام اين امر معمولاً افرادي مجرب و محترم از سوي خانواده پسر و به طريق اولي پدر و مادر با اطلاع قبلي براي طرح موضوع با خانواده دختر تماس مي گيرند و جلسه اي تحت عنوان "" بله برون"" در خانه دختر منعقد مي گردد. در اين جلسه از سوي پدر و مادر يا بزرگان فاميل پسر، موضوع خواستگاري از دختر مطرح مي گردد و پس از قبول، قرار مراسم عقد و نامزدي گذاشته مي شود. از اين زمان به بعد و قبل از مراسم عقد معاشرت هاي خانواده دو طرف و نيز دختر و پسر کم و بيش وجود دارد؛ ولي اين وضع چندان به طول نمي کشد و مراسم عقد برگزار مي گردد.

ب: برگزاري مراسم عقد

مراسم عقد و نامزدي با جشن مختصري با شرکت خويشاوندان نزديک دو طرف انجام مي گيرد. در اين مراسم صيغه شرعي عقد جاري مي شود و از اين تاريخ دختر و پسر محرم ، و شرعاً زن و شوهرند؛ ولي برابرعرف ، زمان رسمي زناشويي پس از مراسم عروسي آغاز مي شود. ( معمولاً در زمان عقد ، تاريخ عروسي مشخص مي شود).

مراسم عقد بايد بدون تشريفات و با حداقل هزينه انجام گيرد. برگزاري مراسم عقد به معناي کامل ازدواج نيست.

هدف از دوره عقد عبارت است از:

1- آشنايي کامل دختر و پسر و ارزيابي نتايج و بررسي هاي مرحله اول ازدواج.

2- تصميم گيري نهايي براساس نتايج ارزيابي شده جهت برگزاري مراسم عروسي.

برنامه هاي دوران عقد

دوره عقد نبايد آنقدر کوتاه باشد که شناسايي لازم ميسر نگردد و نه خيلي طولاني شود که در صورت تشخيص عدم مناسب بودن پيوند زناشويي، قطع آن ، ضايعات بيشتري داشته باشد. دوره عقد سه ماه تا يک سال پيشنهاد مي شود و به منظور تکميل اطلاعات قبل از ازدواج انجام مي گيرد.

برنامه هايي که در دوره عقد بايد انجام گيرد، در دو زمينه است:

1- معاشرت دختر و پسر در حدي که سنت ايراني ايجاب مي کند( در اين دوره رابطه زناشويي به معناي زمان عروسي وجود نخواهد داشت.)

2- معاشرت با خانواده و خويشاوندان طرفين به منظور شناخت بيشتر و تکميل اطلاعات زمان قبل از عقد.

هدف از معاشرت دختر و پسر شناخت طرفين از جهات مختلف مي باشد. در اين دوره همسران بايد يکديگر را ارزيابي نمايند و در نظر داشته باشند که آنان بايد يک عمر با هم زندگي کنند و ضمن سرنوشت مشترک، داراي فرزند شوند.

معمولاً شناخت در دو بـُعد انجام مي گيرد: بعد عيني و بعد ذهني؛ مطالعه عيني نظير طبقه اجتماعي، تحصيلات، سن، مسائل اقتصادي و نظاير آن در دوره بررسي هاي اوليه انجام گرفته و تکميل آن مشکلي در بر ندارد. هدف اصلي معاشرت در دوره ي عقد ، شناخت ابعاد اخلاقي و رواني است که ضمن معاشرت توسط طرفين از جهات مختلف ارزيابي گردد.

هدف از معاشرت با خويشاوندان آن است که طرفين با فرهنگ و اخلاق فاميل هم آشنا گردند. خويشاوندان بخصوص اقوام درجه يک و دو در زندگي به علت معاشرت و ديد و بازديدها نقش مهمي دارند. بنابراين در دوره عقد ، طرفين ديد و بازديدهايي با اقوام و خويشان خود صورت مي دهند تا از اين جهت بخشي از مسائلي که با زندگي آنان ارتباط دارد، ارزيابي گردد و نتايج حاصل در تصميم گيري مورد توجه قرار گيرد.

تصميم گيري نهايي

پس از گذراندن دوران عقد زمان تصميم گيري نهايي فرا مي رسد. چنانچه مشکل اساسي در سازش و هماهنگي در اين دوران به وجود نيايد، به مبارکي و ميمنت ، عروسي انجام مي شود و زندگي شيرين زناشويي آغاز مي گردد. اما اگر بررسي در مرحله اول ازدواج به درستي انجام نشده باشد؛ و در طول دوران عقد با مطالعه تکميلي، طرفين به جايي برسند که مشکلات اصلي لاينحلي وجود دارد و ازدواج مناسبي نيست ؛ برگشت از نيمه راه به نفع آنها خواهد بود. مسائلي وجود دارد که پس از مدتي حل مي شود؛ اما برخي از آنها مانند اعتياد، انحرافات جنسي، و ناهنجاري هاي رواني به سادگي قابل حل نيست. در اين گونه موارد به تمام دختران و پسران توصيه مي شود که شرايط عقد را طوري قرار دهند که قبل از عروسي امکان به هم زدن عقد از هر دو طرف وجود داشته باشد. بديهي است تا جايي که امکان سازش يا اصلاح باشد؛ به هم زدن عقد مفيد فايده نخواهد بود. زيرا دختر و پسري که چند ماه باهم معاشرت و رفت و آمد داشته اند در صورت به هم زدن عقد از اعتبار و ارزش آنان ( به ويژه دختر) کاسته مي شود.

در اينجا چند نکته مهم قابل تذکر است:

1- با همه تجدّد و غرب گرايي در برخي از خانواده ها، هنوز هم بسياري از مردان ايراني، زناني را مي پسندند که جلف و فرنگي مآب نباشند و پوشش و حجاب خود را رعايت کنند. اين اظهار به وسيله اکثر مردان به زبان مي آيد که زن خوب آن است که او را آفتاب و مهتاب نديده باشد.

2- بررسي و تحقيق در دوران قبل از عقد بايد چنان کامل و با دقت انجام گيرد که احتمال به هم خوردن به حداقل برسد؛ زيرا دختري که مدتي با مردي معاشرت داشته است در ازدواج بعدي شانس يافتن همسر مناسب تر براي او کم مي شود. به علاوه خود اين موضوع هم براي پسر و هم براي دختر يک شکست محسوب مي شود و در موقعيت هاي بعدي آنان اثر منفي مي گذارد.

3- جدايي زماني مجاز است که مشکلات موجود به هيچ وجه قابل اصلاح نباشد و گرنه طلاق عوارض شکننده اي نظير احساس شکست، تأسف، عصبانيت و ناراحتي هاي روحي و مشکلات اجتماعي و مالي به دنبال دارد که گاه با همه دردسرها و ناراحتي ها ، ادامه زندگي زناشويي را توجيه مي نمايد.

4- دختران بايد توجه داشته باشند که رفتار و حرکات آنان در روزهاي اوليه آشنايي و زمان عقد در اعماق روح همسر آينده آنان اثر مي گذارد؛ و با توجه به اين که هرگونه حرکت جلف يا لباس نامتناسب رشته اي از ريسمان غيرت مرد را پاره مي کند، بايد نسبت به اعمال و رفتار خود دقت لازم به خرج دهند و در نظر داشته باشند که با وجود تأثير فرهنگ غرب در مردان ما، هنوز هم غيرت و حفظ ناموس در زاوياي ذهن آنان وجود دارد. مرد ايراني حتي اگر سالها در غرب زندگي کند زنهاي بي بند وبار آنجا را نمي پسندد. اکثر آنها براي ازدواج به ايران رو مي آورند و با اين که ممکن است در کشور بيگانه زندگي کنند، ولي همسر خود را ايراني ( که پابند به مسائل ناموسي باشد ) انتخاب مي کنند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 135]