جهان - انتخاب آمريكايي‌ها: رئيس‌جمهور سياه يا سفيد

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: جهان - انتخاب آمريكايي‌ها: رئيس‌جمهور سياه يا سفيد
جهان - انتخاب آمريكايي‌ها: رئيس‌جمهور سياه يا سفيد

هنگامه شهيدي:برخي تحليلگران مسائل داخلي ايالات متحده بر اين باورند كه شرايط سياسي اجتماعي انتخابات رياست‌جمهوري 2008 آمريكا به نفع نامزد حزب دموكرات است؛ وليكن، نظرسنجي‌هاي اخير از نزديك بودن رقابت ميان نامزدهاي دو حزب حكايت دارد. تعدادي از صاحب‌نظران عامل اين مهم را مسائل نژادي مي‌دانند. ايالات متحده آمريكا، كشوري است كه سنگ بناي آن بر «مهاجرت» استوار شده؛ و برده‌داري و نژادپرستي، بخش مهم و جدايي‌ناپذير از تاريخ ايالات متحده محسوب مي‌شود. امروز در اين كشور، افراد از قوميت‌ها و نژادهاي گوناگون از سراسر جهان در كنار يكديگر به طور مسالمت‌آميز و با برخورداري از امكانات برابر زندگي مي‌كنند. حضور «جسي جكسون -Jessie Jackson»، كانديداي انتخابات مقدماتي رياست‌جمهوري آمريكا در سال‌هاي ۱۹۸۴و ۱۹۸۸، «باراك اوباما»، نامزد حزب دموكرات در انتخابات رياست‌جمهوري 2008، انتخاب «كالين پاول» به رياست ستاد ارتش و وزير امور خارجه آمريكا، فعاليت «كاندوليزا رايس» در پست‌هاي مشاور امنيت ملي كاخ سفيد و وزير امور خارجه ايالات متحده، همگي از موفقيت اين كشور در فرآيند «ملت‌سازي» و ايجاد شرايط و فرصت برابر براي مهاجران و نژادهاي متفاوت حكايت دارد. ‌سياهان آفريقايي‌تبار، اولين‌بار در سال 1619 به عنوان بردگان در بند، براي خدمت به سفيدپوستان، وارد شهر «جيمز تاون» در ساحل شرقي آمريكا شدند. از آن زمان تاكنون در خلال جنگ‌هاي استقلال، جنگ داخلي، بازسازي پس از آن و...، «جنبش‌ ضد برده‌داري و حقوق مدني»، از مسائل اصلي جامعه آمريكا بوده است. حضور باراك اوباما در عرصه انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا موجب شد تا بار ديگر گرايش‌ها و حساسيت‌هاي نژادي به نحوي ديگر بروز كند. تاكيد خانم كلينتون در مرحله مبارزات مقدماتي درون حزبي بر «عدم توانايي سناتور باراك اوباما در جذب آراي زنان و سفيدپوستان طبقه متوسط» و تمايل ستاد انتخاباتي سناتور جمهوريخواه مك‌كين براي طرح مسائل نژادي به منظور موفقيت در صحنه انتخابات، دو نمونه از بروز اين حساسيت‌هاي در سطح نخبگان جامعه آمريكا بود. هر چند خانم كلينتون از طرح اين موضوع نتوانست نتيجه مورد نظرش را كسب كند، اما تلاش ناكام وي حكايت از وجود تعارض‌هاي نژادي در لايه‌هايي از جامعه آمريكا داشت. در مقابل، اقدام نژادپرستانه «مايك نورمن»، مغازه‌دار اهل جورجيا، در چاپ پيراهني با عناوين نژادپرستانه و يا اظهارات صريح برخي سفيدپوستان به‌ويژه در ايالت‌هاي مركزي آمريكا در رابطه با برتري نژادي خود نسبت به سياهان و عدم‌تحمل يك رئيس‌جمهور سياهپوست، نمونه‌هايي از حضور نژادپرستي در لايه‌هاي زيرين جامعه آمريكا مي‌تواند محسوب شود. طرح مسائلي چون سياه بودن و يا مسلمان بودن اوباما، روند «ملت‌سازي» آمريكا را با چالش مواجه خواهد كرد. بررسي زندگي شخصي اوباما، تاكيد بر داشتن پدري غيرآمريكايي، و طرح مسائلي نظير حضور وي در اندونزي، عدم‌اقبال اسپانيايي‌تبارها به يك رئيس‌جمهور سياه، عدم‌تمايل زنان سفيدپوست به مردي سياهپوست، عدم‌اطمينان يهوديان آمريكا به شخصي با نام «حسين»، و... همه نشان از ظرفيت‌هاي موجود براي حركت در جهت مخالف فرآيند «ملت‌سازي» و اقداماتي است كه طي ساليان متمادي براي يكدست و متحدسازي مردم آمريكا به كار گرفته شده است كارشناسان مسائل آمريكا به ياد دارند كه همزمان با اتمام رقابت‌هاي مقدماتي و درون‌حزبي، و كسب حد نصاب آرا از سوي سناتور باراك اوباما براي برگزيده شدن به عنوان نامزد حزب دموكرات، رنگ پوست، نژاد و مذهب وي، به سرعت به يكي از مسائل جاري ايالات متحده تبديل شد. در همين ارتباط موسسه افكارسنجي گالوپ (Gallup) اعلام كرد؛ «در حالي‌كه 78درصد از سياهپوستان و 88درصد از سفيدپوستان آمريكايي، عامل «نژاد» را موضوعي تعيين‌كننده در انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا نمي‌دانند، اما 90درصد از سياهپوستان آمريكايي در انتخابات 2008 به باراك اوباما راي خواهند داد.» نتايج نظرسنجي گالوپ نشان داد كه در عمل، فاكتور «نژاد» در انتخابات رياست‌جمهوري 2008 آمريكا يكي از عوامل تاثيرگذار خواهد بود. «آرتور ديويس»، قانونگذار ايالت آلاباما، يكي از سخنرانان كمپين حزب دموكرات، در اظهاراتي عنوان كرد «ايالات متحده ساليان دراز در كشاكش مسائل نژادي بود، اما وقتي سناتور اوباما در اينوسكوفيلد بر روي صحنه مي‌رود، فصل مهمي را در تاريخ به پايان مي‌رسانيم؛ فصلي كه ۴۵ سال پيش در همين روز «مارتين لوتركينگ»، رهبر جنبش آزاديخواهي سياهان، آغازگر آن بود.» به باور ديويس و برخي از فعالان سياسي آمريكا، سخنراني اوباما در اينوسكوفيلد در گرماگرم كنوانسيون ملي حزب دموكرات رويدادي بود كه تمام جهان را با تحولي عظيم و تاريخ‌ساز در آمريكا آشنا كرد و موجب ‌شد تا جهانيان درك بهتري از ايالات متحده و تحقق «اتحاديه‌اي عادلانه متشكل از اقوام، نژادها و مذاهب مختلف» داشته باشند. «دنيس كوسينيچ»، قانونگذار ايالت اوهايو و نامزد مرحله مقدماتي حزب دموكرات، مدعي است «اگر مسئله رنگ پوست اوباما مي‌توانست مانعي براي او باشد، در انتخابات مقدماتي پيروز نمي‌شد.» «راد بلاگوجويچ»، فرماندار ايلينوي، ايالت محل سكونت اوباما، مي‌گويد «باور ندارم كه آمريكاي قرن بيست و يكم، فرد با لياقتي چون اوباما را از رسيدن به مقام رياست‌جمهوري محروم كند. آمريكا امروزه به عنوان يك كشور، به بلوغ اجتماعي رسيده است. من به اين باور رسيده‌ام كه روياي «مارتين لوتر كينگ» محقق مي‌شود و آن كشوري است كه افراد را نه بر مبناي رنگ پوست بلكه به عنوان محتواي شخصيتي و قدرت ايده‌هايش مورد قضاوت قرار مي‌دهد.» تحليلگران با اذعان به وجود انواع نابرابري و تبعيض‌ها در ايالات متحده، حضور يك سياهپوست در رقابت‌هاي انتخاباتي رياست‌جمهوري و برتري وي بر رقيبان سفيدپوست خويش در مرحله مقدماتي را، حكايت از ظرفيت و موفقيت فرآيند ملت‌سازي در اين كشور مي‌دانند. بدون ترديد سياست‌ها و سازوكارهايي كه موجب شده فرزند يك مهاجر سياهپوست، بدون كمترين نگراني و احساس بي‌ثباتي سياسي و...، تا يك قدمي كاخ سفيد پيشروي كند، واجد نكات و در‌س‌هاي آموزنده‌اي براي كشورهاي چند قوميتي و ناهمگون است.
دوشنبه 8 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 201]