لباسهاي محلي لرستان ; نبايد به تاريخ سپرده شوند

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: لباسهاي محلي لرستان ; نبايد به تاريخ سپرده شوند
خرم آباد ـ خبرگزاري مهر : روزي در هراس بوديم كه مبادا لباسهاي بومي لرستان فراموش شوند و ديگر بر تن هيچ زن لري « سرداري » و بر تن هيچ مرد لري « شال و ستره » نبينيم گويا امروز همان روزي است كه از آن در هراس بوديم و لباسهاي محلي اين مرز و بوم را به دستان تاريخ سپرديم .
به گزارش خبرگزاري مهر در خرم آباد همه افسانه ها و پيشينه مردمان ديار لرستان با آداب و رسوم و پوششي پيوند خورده است كه اگر در ايران اسلامي بي نظير نباشد مي شود گفت كم نظير و تكرار نشدني است .
پوشاك مردم لرستان در نهايت زيبايي و سادگي نمادي از پوشش اصيل اسلامي است كه امروز جز در برخي مناطق روستايي و عشايري شايد ديگر نتوان نشاني از آن يافت .
پوشاك زنان لر بنا به موقعيت اجتماعي اقتصادي و از طرفي شرايط سني از ويژگيهاي مشخصي برخوردار است به طوري كه پوشاك زنان جوان لر با پارچه هاي الوان در رنگها و طرحهاي شاد با سربندهاي زيبا و رنگي است و زنان مسن تر پارچه هايي به رنگ تيره با طرحهاي ساده و سربندي سياه و سفيد را ترجيح مي دهند.
روسريهاي زنان لر كه در زبان محلي به آن « گل وني » مي گويند علاوه بر پوشيده بودن زيبايي خاصي به زنان لر مي دهد.
« تره » و « گل وني » سرپوش ابريشمي مخصوصي است كه زنان لر به سر مي بندند و به لري آنرا « ساوه » مي گويند. « تره » را در حالت عادي و در روزهاي معمولي مي بندند ولي زنان لرستاني براي شركت در مراسم جشن و سور نوعي از آنرا به نام " گل وني " كه رنگين است روي تره مي بندند.
در طرح اين روسريها كه به طور معمول از جنس ابريشم هستند نقش ها و رنگهاي مختلف به كار رفته كه با گره خاصي به دور سر پيچيده شده و گوشه هاي آن هم به صورت آويزان بر پشت سر قرار مي گيرد.
پيراهن زنان لر داراي برشي ساده بلند و گشاد با طرحهاي گلدار و رنگهاي متنوع است . لباس زنان لر داراي قسمت هاي مختلفي چون « كلنجه » « سرداري » يا « كمرچين » و « جليقه » است .
« كلنجه » كت مخملي است كه بر روي پيراهن زنان لر پوشيده مي شود و يقه و لبه هاي دم آستين و دور شكاف آن يراقدوزي و نواردوزي شده است .
« سرداري » كه پوششي است بلند تا به پشت پا جلوي آن بدون دكمه است با آستيني تا آرنج كه اغلب از مخمل با رنگهاي مشكي سبز و قرمز تهيه مي شود. دوره هاي آستين و دامن آن به پهناي دو تا سه انگشت يراقدوزي و نواردوزي شده است .
« كت » كه نيم تنه را مي پوشاند نوار دوزي ندارد و با دكمه در جلو بسته مي شود. « جليقه » كه هميشه باز است و دكمه ندارد و در قسمت جلوي آن يراقدوزي و سكه دوزي شده است .
شلوار يا به زبان محلي لرستان « شاوال » عبارت است از زير جامه هاي ليفه دار يا كمري دار به مدل شلوارهاي كردي از پارچه هاي الوان رنگي كه زير پيراهن مي پوشند.
شلوار زنان لر از لحاظ تركيب و جنس پارچه دو قسمتي و دو رنگي است به طوري كه از دمپا تا حدود بالاي زانو پارچه ساده با نقشبندي و نواردوزي شده است و قسمت بالاتر به رنگ ديگر و گلدار است .
مردان لرستاني نيز داراي پوشش ساده اي هستند كه جنبه هاي تزئين آن كمتر است و در عرف معمول اين ديار به " شال و ستره " معروف است .
شلوار مردان لر به طرح و هيبت شلوارهاي كردي است و پيراهن آنان با برش ساده و اغلب به رنگ سفيد و گاه رنگي است .
پيراهن مردان لر كه در گويش محلي به آن " جومه " يا " كراس " گويند داراي آستين هاي بلند و يقه گرد بوده و از جنس كرباس و به رنگ سفيد تهيه مي شد.
« شال » پارچه بلند و سفيدي است به عرض 90 ـ60 سانتي متر و به طول 9 ـ6 متر از جنس چلوار كه آنرا چند دور به كمر مي پيچانند و علاوه بر آن در مواقع ضروري از آن به عنوان كفن پيچاندن محل زخم يا طناب استفاده مي كردند.
« ستره » قباي مخصوصي است كه اندازه آن تا زير زانو بوده و بيشتر در مواقع رسمي از آن استفاده مي شود و از قديمي ترين انواع پوشاك در ايران است كه در طرح هاي گلدار و شاد براي مراسم شادي و جشن و در طرحهاي ساده با رنگهاي كم مايه در انجام مراسم تشريفاتي و عزا به كار مي آيد.
« كلاه نمدي » و « گيوه » نيز از خصوصيات ويژه لباس مردان لر است . كلاه نمدي كلاه مدور بدون لبه اي است كه از نمد ساخته شده است و « گيوه » نوعي كفش دست ساز محلي است كه كف آن چرم و يا پلاستيك ضخيم ومحكمي است كه رويه آن به صورت نخ تابيده بافته مي شود.
« كپنك » يا « فرجي » و همچنين « چوغا » از ديگر لباس هاي اصيل لر زبانان است .
« كپنك » يك نوع قباي نمدي پشمي محكم است كه معمولا مورد استفاده چوپانان مي باشد و در مواقع جنگ از آن به عنوان لباس رزم استفاده مي شود زيرا تركيب بسيار فشرده اي در ساخت آن بكار رفته است .
« چوغا » نيز نوعي بالاپوش مردانه است كه بيشتر در منطقه بختياري لرستان و چهارمحال و بختياري مورد استفاده قرار گرفته و جنس آن از پشم گوسفند بوده و توسط زنان بختياري بافته مي شود.
و اما آنچه امروز در رابطه با سنت هاي بومي و اصيل ضروري به نظر مي رسد احيا لباس هاي محلي و به روز كردن اين لباس هاي براي استفاده زنان و مردان در جوامع مختلف است .
الگوگيري از طرح هاي سنتي به منظور ايجاد پوشش ايراني اسلامي شايد يكي از راهكارهاي مشكلات موجود در بخش پوشاك كشور محسوب مي شود كه بايد سرمايه گذاري روي اين بخش با قوت بيشتري ادامه يابد.
لباس محلي لرستان نيز در كنار ديگر اقوام ايراني با زيبايي منحصر به فرد خود همواره مجالي براي تجلي ذوق و استعداد طراحان لباس روز بوده است .
يكي از طراحان لباسهاي محلي در لرستان در گفتگو با خبرنگار مهر در خرم آباد با تاكيد بر اينكه لباس هاي محلي و سنتي در هر منطقه نمادي از فرهنگ و آداب و رسوم اقوام ايراني محسوب مي شود اظهار داشت : نوع دوخت لباسهاي سنتي در لرستان و رنگهاي به كار رفته در اين پوشش ها منحصر به فرد و بي نظير است .
فرشته جافريان با اشاره به هجمه هاي فرهنگي بيگانگان در زمينه انحراف جوانان و تقليد از فرهنگ بيگانگان افزود : با فرهنگ سازي مناسب و آشنايي بيشتر نسل جوان با پيشينه تاريخي و آداب و رسوم هر منطقه مي توان فرهنگ استفاده از پوششهاي محلي را در بين جوانان ترويج كرد.
وي با تاكيد بر ضرورت به روز كردن طرح لباسهاي محلي به منظور استفاده جوانان از اين پوشش يادآور شد : با توجه به نوع طرح و رنگ لباسهاي سنتي و محلي هر منطقه در صورت طراحي لباس هاي جديد منطبق با اين لباسها مي توان موجبات جذب جوانان به پوشيدن اينگونه پوشاك را فراهم كرد.
اين طراح لباس كه بيش از شش سال است در زمينه طراحي لباس هاي جديد از پوشاك محلي لرستان فعاليت دارد تاكيد مي كند كه امروزه جوانان از طرحهاي نو با ويژگيهاي اصيل ايراني اسلامي به خوبي استقبال مي كنند.
جافريان با اشاره به جشنواره بين المللي زنان سرزمين من خاطر نشان كرد : لرستان در طول دو سال اخير كه در جشنواره حضور يافته است همواره موفق به كسب عناوين برتر اين جشنواره شده است .
وي به استقبال بي نظير جوانان ديگر استانهاي كشور از پوشش محلي لرستان اشاره كرد و خواستار فرهنگ سازي براي نهادينه شدن استفاده از اين پوشش در خود لرستان شد.
جافريان همچنين به نمايشگاههاي ميراث فرهنگي براي معرفي پوشاك بومي مردم لرستان اشاره كرد و بيان داشت : لباسهاي محلي استان لرستان و ديگر اقوام كشور حتي در كشورهاي خارجي نيز مورد استقبال قرار گرفته است .
وي همچنين خواستار حمايت مسئولان براي به توليد انبوه رساندن طرحها و پوششهاي اصيل ايراني اسلامي در سطح جامعه شد.
دوشنبه 8 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 3414]