نداهاي الوداع يا شهر رمضان به گوش مي‌رسد

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: نداهاي "الوداع يا شهر رمضان" به گوش مي‌رسد
داخلي. ديني ومذهبي. آيين‌ها. عيد فطر.

گزارش از : منوچهر صمدي
عيد رمضان آمد و ماه رمضان رفت
صد شكر كه اين آمد و حيف كه آن رفت نجواهاي روحاني "الوداع، الوداع يا شهر رمضان" كه در شامگاهان و سحر گاهان هرروز از بلندگوي مساجد شهرهاي كردنشين آذربايجان غربي بگوش مي‌رسد نشان از پايان ماه رمضان و نزديكي عيد سعيد فطر دارد.

مردم شهرهاي كردنشين استان در روزهاي پاياني ماه رمضان با نجواي روحاني "الوداع، الوداع" تا سال ديگر با اين ماه خداحافظي مي‌كنند.

اين نداها و نجواها با الحاني سوزناك در روزهاي آخر ماه رمضان و پيش از اذان مغرب و به هنگام بيدار كردن مردم براي سحري خبر از نزديك شدن پايان ماه ضيافت الهي و يكسال انتظار ديگر مي‌دهد.

شعارهاي الوادع، الوداع از يكسو پايان ماه رمضان و از سويي ديگر فرا رسيدن عيد سعيد فطر را به روزه‌داران مومن نويد مي‌دهد.

اين شعار همراه با صلوات بر پيامبر بزرگ اسلام حضرت محمدبن عبدالله(ص) و ساير دعاهاي مخصوص ماه رمضان وبصورت "الوداع يا شهر رمضان"،"الوداع الوداع يا شهر نور و الغفران" در ساعات مختلف روز و قبل و بعد از نمازهاي روزانه در مساجد و اجتماعات مردم خوانده مي‌شود.

اين جشن سعيد در واقع اختتاميه‌اي باشكوه يك ماه ضيافت الهي است كه در آن چندين گام به خدا نزديكتر شده‌اند.

بدون ترديد تك تك مسلمانان با فرارسيدن عيد سعيد فطر نوعي شادي و لذت دروني در خود احساس مي‌كنند ولي احساس اين شادي و لذت در روز عيد فطر براي همه‌ي مسلمانان يكنواخت و مساوي نيست زيرا هر كسي نسبت به معرفت و ايمان خود به اين عيد بزرگ و با عظمت مي‌نگرد و از آن بهره مي‌گيرد.

در واقع فطر سپاس نعمتي است كه در ماه مضان نازل شده و عيد فطر پاداش افطارهاي خالصانه و بجا و پايان نامه دوره ايثار و گذشت و عيد توبه و تهذيب نفس و ذكرهاي شبانه و عيد كنترل خواسته‌هاست.

خداوند ماه رمضان را ماه بندگان ناميد تا گنهكاران درآن به صفاي باطن پرداخته و سلامت جسم و روح خود را به دست آورند.

از اينرو در روز عيد فطر گويي يك مسلمان از نو متولد مي‌شود و همين تولد دوباره و زندگي تازه نوعي شادي و لذت دروني در فرد ايجاد مي‌كند كه هر كس بر اساس معرفت و ايمان خود از آن بهره مي‌گيرد.

مسلمانان روزه‌دار كه ماه رمضان را به روزه‌داري پرداخته و از خوردن و آشاميدن و بسياري كارهاي مباح ديگر امتناع ورزيده‌اند اكنون پس از گذشت ماه رمضان در نخستين روز ماه شوال اجر و پاداش خود را از خداوند مي‌طلبند، اجر و پاداشي كه خداوند به آنان وعده داده است.

اين روز فرخنده در ميان مردم اهل سنت آذربايجان غربي با جشن و سروري وصف ناپذير همراه بوده و از جمله يكي از اعياد بزرگ و باشكوه آنان بشمار مي‌رود كه از فرهنگ كهن آنان نشات گرفته است.

استهلال ماه شوال در ميان اقوام كرد نيز جزو مراسمي است كه به عنوان يك عبادت از آن ياد مي‌شود.

در پايان ماه رمضان زن و مرد، پير و جوان و كودكان نيز براي رويت هلال اول ماه شوال به پشت بامها وحتي كوههاي اطراف شهرها مي‌روند و با ديدن هلال ماه به پيامبر و خاندانش درود مي‌فرستند و " مرحبا، مرحبا" مي‌گويند.

به‌اعتقاد كردهاي اهل سنت رويت هلال دراولين روز ازماه شوال موجب روشنايي چشم و دل انسان مي‌شود و خداوند روزي انسان را زياد مي‌كند.

در برخي مناطق روستايي نيز مرسوم است كه روزه‌داران با ديدن هلال ماه نو ضمن فرستادن صلوات، براي خوش يمني آن ماه به آب روان، سبزه، سكه و يا به شخص خوش چهره مومن نگاه مي‌كنند.

بعد از رويت هلال روزه‌داران در مساجد اجتماع كرده و دعاهاي خاص پايان ماه مبارك را مي‌خوانند و عيد فطر را به يكديگر تبريك مي‌گويند.

پايان ماه رمضان دعاهايي دارد كه معمولا افراد خوش صدا آنها را مي‌خوانند و مومنين روزه‌دار نيز ترجيح مي‌دهند با مداحان همنوايي كنند و آنگاه زمزمه‌هاي ملكوتي دعا از بلند گوي مساجد به آسمان بلند مي‌شود.

مسلمانان اهل تسنن و كردنشين مناطق جنوبي استان نيز عيد سعيد فطر را به عنوان يكي از بزرگترين اعياد مسلمين با برگزاري آداب و رسوم خاصي گرامي مي‌دارند.

اهميت عيد فطر در نزد مومنين اين خطه بگونه‌اي است كه هر كدام سعي در زنده نگهداشتن آداب و آيين‌هاي ديرينه نياكان خود دارند .

مردم اين خطه برپايه سنت‌هاي ديرينه مذهبي مراسم و آداب و رسوم خاصي را در پايان ماه رمضان و روز عيد فطر برگزار مي‌كنند كه در ساير نقاط كشور كمتر ديده مي‌شود.

مردم اين منطقه چند روز قبل از عيد مشغول تدارك خريد عيد شامل ميوه، شيرني و آجيل براي پذيرايي از ميهمانان خود هستند و در اين روزها بازار شلوغ و پررونق‌تر از گذشته است.

رمضان درميان كردها به ماه خير و بركت، ماه گشايش روزي، ماه نزول قرآن، ماه‌بخشش گناهان، ماه پاكي، افضل ماههاي سال، سلطان ‪ ۱۱‬ماه و ماه مهر و محبت و ماه دوستي واخوت و صدها عنوان ارزشي ديگر شناخته مي‌شود كه همانند مردم ساير نقاط ايران اسلامي عمده فعاليت‌هاي مردم جنبه‌هاي ديني و عبادي پيدا مي‌كند.

اهميت عبادت در ماه رمضان در ميان كردها حدي است كه علاوه برافراد بالغ پسران و دختران كم سن و سال نيز با اشتياق تمام روزه‌داري مي‌كنند.

ماه رمضان در اين خطه از ميهن اسلامي ماه شادي‌هاي معنوي و خوشحالي است بطوريكه كودكان بيشتر از بزرگترها به ماه رمضان علاقه نشان مي‌دهند.

آداب و رسومي كه در اين خطه در ماه رمضان اجرا مي‌شود بيشتر جنبه معنوي دارد و شامل عبادات و نمازهاي مستحبي و اطعام و احسان در حق فقرا و نزديكان است.

در روز عيد فطر تمام خانه‌ها بايد عيد كنند و عيد در درجه اول اين است كه بايد غذا يا طعام مفصلي تهيه شود.

براي عيد همه افراد بالغ و غير بالغ بايد حمام رفته و لباس تميز به تن كنند.

همچنين پاشيدن عطر و گلاب و نظافت خانه و مجالس جزو تزيينات و امتيازات روز عيد در اين منطقه بشمار مي‌رود.

صبح روز عيد، مردها بعد يا قبل از نماز صبح به مساجد و جاهايي كه نماز عيد در آنجا برگزار مي‌شود مي‌روند و امام جماعت قرآن را قرائت مي‌كند و در بين هر آيه مردم تكرار مي‌كنند "الله‌اكبر الله‌اكبر الله‌اكبر لااله‌الاالله و الله‌اكبر و لله الحمد" بعد امام ادامه مي‌دهد، تا اينكه خورشيد به اندازه يك رمح بلند مي‌شود سپس نماز عيد را مي‌خوانند.

مردم پس از آنكه از مساجد بيرون آمدند بدستور امام جماعت و يا بزرگان هرگونه عداوت و كدورتي كه با يكديگر دارند را بدست فراموشي سپرده و صلح و صفا و راه آمد و شد و گفتگو را پيش مي‌گيرند.

تبريك گفتن عيد جزو آداب و رسوم روز جشن عيد فطر براي همه افراد بزرگ و كوچك بشمار مي‌رود بطوريكه در اين روز مردم به هر كسي برسند به همديگر تبريك گفته و از هم حلاليت مي‌طلبند.

بعد از اين بصورت دسته جمعي يا انفرادي به خانه همسايه‌ها و فاميل و آشناييان مي‌روند و عيد را تبريك مي‌گويند.

آنان در گردهمايي‌هاي روز عيد و قرار گرفتن در كنار هم از نظرات ، مشكلات و گرفتاري‌هاي هم آگاه مي‌شوند و بغض‌ها و كينه‌ها را تبديل به دوستي و همدلي كرده و مومنان در يك صف واحد احساسات اتحاد و نزديكي بيشتري مي‌كنند.

آري عيد فطر از يكسو حكايت از پيوند معنوي انسانها با خداي خويش دارد و از سويي ديگر بيانگر ارتباط وي با هم كيشان خود است.

مردم در اين روز همچنين براي ديدار و فاتحه خواني به منزل خانواده‌هايي كه عزيزانشان را در طول سال از دست داده‌اند مي‌روند .

زيارت اهل قبور در روز عيد فطر از ديگر اداب و رسوم اين روز در ميان مردم اين منطقه است كه مردم اينكار را از صبح بسيار زود با رفتن بر سر مزار اقوام، دوستان و عزيزان از دست رفته و خواندن فاتحه بر سر مزارشان انجام مي‌دهند.

در روز عيد دختران و خواهراني كه به خانه شوهر رفته‌اند در هر كجا كه باشند بايد به خانه پدر و برادران خود جهت تبريك عيد بيايند و در اين روز منزل بزرگان فاميل پذيراي اقوام و خويشان و فاميل‌هاي نزديك خانواده است كه معمولا غذا كه همان برنج و خورشت است را در آنجا صرف مي‌كنند.

پرداختن زكات فطره در اين منطقه از پانزدهم ماه مبارك به بعد آغاز شده و پدر هر خانواده بايد تا روز عيد، زكات و سرفطره افراد خانه را به مستحق بدهد.

در واقع مسلمانان با پرداخت زكات فطره به بخشي از دعاهاي ماه رمضان كه در مدت يكماه بعداز نماز زمزمه مي‌كردند در روز عيد جامه عمل مي‌پوشانند.

توديع ماه رمضان دراين خطه بسيار دشوار است و در حديثي از پيامبر اسلام (ص) نقل شده است كه آن حضرت نامگذاري اين ماه را سوزانده شدن گناهان دانسته و در حديثي ديگر فرموده‌اند: " بدبخت كسي است كه از آمرزش و غفران اين ماه بي‌بهره بماند ".

پس براي درك عظمت و شكوه عيد فطر نخست بايد رمضان را درك كرد و پس از توديع رمضان المبارك به عيد سعيد فطر رسيد.

عيد آمد و هركس پي كار خويش است
دوشنبه 8 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 1671]