گفت وگو با داوود عباس پور ،مشاور فنى و عمرانى معاونت سر مايه گذارى سازمان ميراث فرهنگيبايد به صنعت گردشگرى نگاه كار شناسى داشته باشيم

واضح آرشیو وب فارسی:حيات نو: گفت وگو با داوود عباس پور ،مشاور فنى و عمرانى معاونت سر مايه گذارى سازمان ميراث فرهنگيبايد به صنعت گردشگرى نگاه كار شناسى داشته باشيم
سميرا نيك‌بخت - بحث سرويس‌هاى بهداشتى و مجتمع‌هاى بين راهى چند وقتى است كه نسبت به گذشته بسيار مطرح شده و نياز به آن شديدا احساس مى‌شود. طى چند ماه گذشته خبرى روى خبرگزارى‌ها رفت مربوط به شركت اسپانيايى كه براى عقد قراردادى در خصوص ساخت تعدادى از سرويس‌هاى بهداشتى و بعد از مدتى هم به ورطه فراموشى سپرده شد و مشخص نشد كه آيا عقد قراردادى صورت گرفت يا خير؟ نياز مبرم هر گردشگر به سرويس‌هاى بهداشتى بين راهى امرى است مسلم و غيرقابل چشم‌پوشي. در اين خصوص گفت‌وگويى با داوود عباس‌پور، مشاور فنى و عمرانى معاونت سرمايه‌گذارى در مورد سرويس‌هاى بهداشتى و مجتمع‌هاى بين راهى شد كه در زير مى‌خوانيد:

دريافت من از سال‌هايى كه در بخش گردشگرى فعاليت مى‌كردم اين است كه ما نسبت به اين صنعت نگاه‌هاى هم كارشناسانه داشتيم و هم نداشتيم. كسانى كه نگاه‌هاى كارشناسانه داشتند، با كسانى كه نگاه‌هاى غيركارشناسانه داشتند هيچكدام عمر مديريتشان مجال نداد كه بتوانند برنامه‌هاى تعيين‌شده اى كه خود به آن اعتقاد داشتند و آنهايى كه اعتقاد نداشتند را به نتيجه برسانند. در واقع مى‌خواهم بگويم كه تغييرات مديريتى نابهنگام اين مجال را از اكثر مديران اجرايى مى‌گيرد، صنعت گردشگرى صنعتى نيست كه مديرانش آموزش لازم را ديده باشند؟

خب امروزه مى‌بينيم مراكز آموزش، مراكز آموزش دولتى و فارغ‌التحصيلانى كه در رشته‌هاى مختلف صنعت گردشگرى كار كردند، وارد اين صنعت شدند و يكسرى اقداماتى انجام دادند ولى دچار همين آفت تغييرات نابهنگام مديريتى شدند و نتوانستند كارها و برنامه‌هايشان را به نتيجه برسانند و همين‌طور كه رسم هست در مديريت‌هاى ما، مدير جديد كه مى‌آيد اقدامات مدير قبلى را نفى مى‌كند، بنابراين به اين نتيجه مى‌رسيم كه مديران هميشه برنامه‌ريزى‌هايشان اجبارا كوتاه مدت مى‌شود يا اساسا بى‌برنامه هستند، دليل كوتاه‌مدت بودن نيز آن است كه بتوانند برنامه خود را به سرانجام برسانند. سياست‌ مدون و خاصى از قبل نبود، در دوره قبلى مديريتى صنعت طرح جامعى قرار بود تهيه شود كه اين طرح جامع شامل برنامه‌هايى بود و اقداماتى هم انجام شد ولى به اين دليل كه نويسندگان آن از خارج كشور آمده بودند به لحاظ عدم اطلاعى كه از فرهنگ ما داشتند نتوانستند اين برنامه جامع را به تحقق برسانند و بعضى از فصل‌هاى اين طرح جامع هم آنقدر بلندپروازانه بود كه امكان تحققش وجود نداشت. بى‌برنامگى بسيار بد است من حتى معتقدم كه برنامه بد بهتر از بى‌برنامگى است. برنامه بد يا برنامه ناقص را مى‌توان تكميل كرد در اين صنعت تمام تلاشمان بر مبناى محور انسان است، يعنى كارهايى كه داريم انجام مى‌دهيم محور انسان است، انسان محورى را مى‌بايست مدنظر داشته باشيم كه اگر نباشد به بى‌راهه رفتيم.

چه عواملى باعث شده كه نتوانيم به سمت استاندارد در جاده‌ها پيش رويم و هم اينكه نتوانسته‌ايم امكاناتى كه در حد مسافران باشد را برآورده كنيم. علت اين امر چيست؟ چرا اين برنامه‌ها به تحقق نرسيده است؟

يك بخشى از توفيق و عدم توفيق ما در خدمات بين جاده‌اى به داخل كشور مربوط مى شود و يك بخشى مربوط به خارج از كشور و مسائل جهاني. در بخش انتقال تكنولوژى نكته‌اى كه بايد به آن اشاره كرد اين است كه ما سال‌ها است تحريم اقتصادى هستيم. فرض كنيد ناوگان مسافربرى درخصوص اتوبوس‌هاى بين‌شهرى امكاناتى داخل كشور وجود داشته است اينكه چقدر توانسته‌ايم از اين امكانات صنعتى و تكنولوژيكى داخل كشور استفاده كنيم و براى اين كار چقدر موفق بوده‌ايم به بخش داخلى مربوط مى‌شود اما آنچه كه بايد از خارج كشور بياوريم مثل اتوبوس‌هاى جديد. تكنولوژى جديد مواردى است كه به خاطر تحريم در اختيار ما قرار نداده‌اند و دست ما نبوده است.

امروز موضوع سرويس‌هاى بهداشتى و خدمات رفاهى بين جاده‌اى پيگيرى مى‌شود و نقش زيرساخت‌ها را از طريق دولت پيگيرى مى‌كنيم؛ زمين در اختيار سرمايه‌گذاران قرار مى‌گيرد و مكان‌يابى‌هاى مناسب توسط وزارت راه صورت مى‌‌گيرد، دولت يك مصوبه‌اى در آخرين روزهاى سال گذشته داشت و چند وزارتخانه را موظف و مكلف به انجام يكسرى وظايف كرد. مثلا وزارت راه را مكلف به مكان‌يابى و ساختن مسيرهاى دسترسى به هزينه خود كرد تا در اختيار سرمايه‌گذار قرار دهد. همچنين مكان‌يابى‌ها بايد از لحاظ كارشناسى صورت پذيرد تا از لحاظ بعد مسافتى فاصله بين استراحتگاه‌ها براى مسافر استاندارد باشد. به عنوان مثال سر پيچ‌ها يا كنار تونل‌ها مكان مناسبى براى احداث اين مجتمع‌هاى رفاهى نيست، اينها شامل نكات كارشناسى است كه بر عهده وزارت راه است و ما با همكارى وزارت راه به اين تعامل رسيده‌ايم و يك كميته ملى راهبرى تشكيل شده كه رياست اين كميته با معاون سرمايه‌گذارى سازمان ميراث فرهنگى و گردشگرى است. اعضاى موثر اين كميته وزارتخانه‌ها و بعضى معاونان رياست‌جمهورى هستند مثل وزارت كشور، وزارت مسكن و شهرسازي، اوقاف و امور خيريه، وزارت جهاد و مسكن و شهرسازي، مخابرات و...

به حسب موضوع ارگان‌هايى كه مرتبط مى‌شوند خدماتى را به اين اماكن ارائه دهند بر فرض وزارت مسكن و شهرسازى و جهاد كشاورزى براى ارائه زمين، چون زمين‌ها در اختيار اين ارگان‌هاست بايد به وظايف خود عمل كنند، مطابق مكان‌يابى كه در مسيرهاى اصلى و فرعى كشور انجام شده است توسط اين كميته وزارت نيرو مكلف شده كه آب و برق را به آن نقاط برساند، وزارت راه موظف است رمپ‌هاى ورودى و خروجى را كه از جاده اصلى منشعب مى‌شوند را بدون دريافت هيچ‌گونه وجهى در اختيار سرمايه‌گذار قرار دهد. سازمان ميراث هم موظف شده كه اين كارها را دنبال كند و وام‌هاى ارزان قيمت در اختيار علاقه‌مندان ايجاد به مجتمع‌هاى بين راهى قرار دهد.

يك زمانى بحث ساخت سرويس‌هاى بهداشتى توسط شركت اسپانيايى پيش آمد اين سرويس‌ها جزو كدام دسته تقسيم‌بندى مى‌شد؟ نوع مدرن يا نوع معمولي؟

مربوط به بخش مدرن مى‌شد درخصوص آن سرويس‌هاى بهداشتى بسيار تبليغات رسانه‌اى شد كه مدت زمان كوتاهى هم وارد كشور شدند و صحبت‌هاى اوليه هم صورت گرفت ولى به علت عدم توافق اين پروژه كلا لغو شد من هم از دليل رفتن آنها اطلاع درستى ندارم. اما شركت‌هاى داخلى با همان مشخصات و ديدگاهى كه ما براى آنها تعريف كرديم اعلام آمادگى كردند و بسيارى از شركت‌ها نيز نقشه‌هاى مدرنى تهيه كردند و نمونه‌هاى مصالح هم كه قرار است استفاده كنند مورد بازبينى قرار گرفت و تمام اينها مستلزم آن است ما تزريقات بانكى را دراين امورداشته باشيم تا آنها بتوانند كار خود را شروع كنند. اين كار بسيار پرهزينه است و بسيار مشكل. اين تاسيسات بايد به صورت زنجيره‌اى باشد، ‌مثلا به فواصل 25-24 كيلومتر در جاده‌ها احداث شوند. اين مجتمع‌ها در سطح بيابان‌ها و خارج از شهرها هستند، نگهدارى افراد، رساندن تجهيزات، مواد اوليه و مصرفى براى اين مجتمع‌ها نيازمند سيستمى است مدون براى اينكه توجيه هم اقتصادى داشته باشند در كنار اين سرويس‌هاى بهداشتى بايد Fast food هم وجود داشته باشند، تا از اين طريق بتوانند بعضى از هزينه‌هاى خود را پوشش دهند. براى بعضى از اين اماكن كم تردد يارانه سالانه 30 درصد در نظر گرفته شده كه بايد به آنها پرداخت شود و علاوه بر اينها تابلوهاى تبليغاتى است كه مى‌توان در بالاى ساختمان‌هاى خود نصب كنند تا تبليغات شركت‌ها براى آنها درآمدزا باشد. موضوع دومى كه بايد به آنها پرداخته شود مجتمع‌هاى بين راهى است كه فقط خدمات بهداشتى يعنى بخش اول سرويس‌هاى بهداشتى زنانه و مردانه، نمازخانه و چيز ديگرى نيست و فقط به همين‌ها بسنده مى‌شود. مجتمع‌هاى خدمات بين راهى شامل رستوران، خدمات سوغات، خدمات فنى اتومبيل، خدمات الكترونيكي، صنايع دستى و بنا به شرايط جغرافيايى براى اقامت‌هاى كوتاه مدت، متل (motel)، پمپ بنزين و پمپ گاز كه به اين‌گونه مجتمع‌ها خدمات رفاهى اطلاق مى‌شود و اينها نيز شامل همين تسهيلات، بانكى و نظارت سازمان ميراث گردشگرى مى‌شوند و مكان‌يابى‌هايى هم براى اين مجتمع‌هاى بين‌ راهى انجام شده است .

اين وزارتخانه‌هايى كه نام برديد چقدر با شما هماهنگ هستند. مثل وزارت راه، مسكن و هر كدام از اين وزارتخانه‌ها مجموعه‌هاى جداگانه‌‌اى هستند. اين سازمان‌ها چطور در اين راستا هدفمند حركت مى‌كنند؟ تا به حال هماهنگى‌ها به چه صورت بوده؟ چطور شهردارى خود مشغول ساخت مكان‌هاى ديگرى است كه فاقد بسيارى از امكانات رفاهى است؟ نيازهاى افراد به چه صورت تعيين مى‌شود؟

اساس كار ما خارج از شهرهاست. ماموريت اين سازمان در شهرها مربوط به هتل‌ها، مجتمع‌هاى تفريحي، گردشگرى و خدماتى و مهمان‌پذيرها و هتل آپارتمان‌هاست كه در اين خصوص هم تسهيلات مى‌دهيم، هم نظارت و هم نرخ‌گذارى مى‌كنيم كه سازمان ميراث فرهنگى و گردشگرى در شهرها به اين موضوعات مى‌پردازد، اما در بخش شهردارى هيچ دخالتى نداريم، البته با آنها همكارى مى‌كنيم. با شهردارى‌ها تعامل داريم به عنوان مثال در طرح جامع شهرها، حوزه‌هاى فرهنگى و گردشگرى را به ما ارائه مى‌دهند. موافقت اصولى صادر مى‌كنند تا اين مجتمع‌ها برپا شود و يا در سطح شهرها براى مسافرانى كه در شهرها در حال تردد هستند تسهيلات خدماتى قائل مى‌شوند. مثلا سرويس‌هاى بهداشتى داخل شهرها يكى از نيازهاى اوليه است كه در پايتخت كم داريم و اين سرويس‌ها فقط شامل گردشگرى خارجى نمى‌شود. در كشورهاى خارج از كشور ديده مى‌شود در ميادين مختلف شهر، سرويس‌هاى بهداشتى پولى است كه از طريق سكه‌اى كه وارد مى‌كنند از اين سرويس‌ها مى‌توانند استفاده ‌‌كنند. در تهران بسيار كم است، در بسيارى از شهرها اصلا وجود ندارد .

شهردارى‌ها بايد حتما در اين‌گونه موارد با سازمان گردشگرى موافق و همسو باشند در حالى كه به اين صورت ديده نمى‌شود. دليل اين امر چيست؟

ما يك تفكر جزيره‌اى داريم. مديريت‌هايمان هم مديريت‌هاى جزيره‌اى است به اين صورت كه فقط به حيطه مورد نظر خود كار داريم و خارج از آن را اصلا نمى‌بينيم و به آن اهميتى نمى‌دهيم. انسان به جهت اجتماعى بودن، موضوعاتش نيز به يكديگر مربوط مى‌شود. دولت از 30 وزارتخانه و چندين معاونت تشكيل شده كه خدمات هر كدام در كنار يكديگر جمع و باعث مى‌شوند يك كار به سرانجام برسد اگر زمين، مخابرات، بهداشت، ارتباطات، فضاى سبز، مبلمان شهري، خدمات شهرى و جاده‌اى همه اينها در كنار هم جمع نشوند انسان نمى‌تواند زندگى راحت داشته باشد يعنى خدمات دولت در موضوعات وزارتخانه‌ها است كه در كنار هم جمع مى‌شود و مردم از آسايش برخوردار مى‌شوند هر كدام از اينها در كار خود كوتاهى كنند ما به مشكل برمى‌خوريم. صنعت گردشگرى هم چون انسان محور است از وروديه كشور از همان مرز كه زير نظر نيروى انتظامى است از همان ستاد بايد همكارى صورت بگيرد تا حتى راننده تاكسى و صراف در خرد كردن پول بايد اين همكارى وجود داشته و ادامه يابد. كار فرهنگى بايد انجام شود اينكه مدام گفته شود ايرانيان ميهمان‌نواز هستند آيا اين كفايت مى‌كند؟ ايرانيان متمدن هستند ولى وقتى يك خارجى يا حتى يك هموطن ساكن خارج از كشور به ايران مى‌آيد و به عنوان مثال در بين راه مى‌خواهد دست و صورت خود را بشويد وقتى يك سرويس بهداشتى تميز وجود نداشته باشد آيا اين سوال پيش نمى‌آيد كه واقعا ايرانيان متمدن هستند؟ دليل جدايى از شهردارى‌ها چيست؟ ما فصول مشترك با شهردارى كم نداريم در يك قسمت‌هايى بيش‌تر و در جاهايى نسبتا كمتر است مثلا در استان‌هاى شمالى فصول مشترك با شهردارى بسيار زياد داريم درخصوص سرويس‌هاى بهداشتى در شهرهاى شمالى مجبور هستيم كه از شهردارى‌ها بخواهيم لذا در آنجا بايد شهردارى وارد عمل شود اراضى آزادى هم وجود ندارد كه بتوانيم از منابع طبيعى يا مسكن و شهرسازى در اختيار ما بگذارد تا بتوانيم سرويس‌هاى بهداشتى بسازيم تمامى آن اراضى شخصى و خصوصى است وزارتخانه‌ها به وظايف خودشان عمل كرده‌اند تنها مشكل در بخش واگذارى زمين است منابع طبيعى يكسرى سختگيرى‌هايى درخصوص واگذارى زمين‌ها مى دهد كه آن نيز بر مبناى ضوابط و قوانين خودشان است پس ما به اين نتايج مى‌رسيم كه در يكسرى ضوابط بايد تغييراتى انجام شود تا بتوانيم در اين صنعت توسعه دلخواه را داشته باشيم و اما اينكه نيازها بر چه اساسى تعيين مى‌شود؟ اين نيازها بر اساس فطرت انسان است يك انسان نمى‌تواند 8 ساعت طى طريق كند بعد از گذشت 3-2 ساعت بايد جايى باشد كه بايستد و استراحت كند كه اين همان 24 كيلومتر به24 كيلومتر است.

اگر اين پروژه‌ها به اجرا برسد آيا جوابگوى نيازهاى مردم است؟

بله، پاسخگو خواهد بود. يقينا بسيارى از اينها تبديل به مجتمع‌هاى رفاهى مى‌شود كه به طبع در كنارشان رستوران، پمپ بنزين قرار دارد و بنابراين اگر سازمان طبق گفته خود بتواند اين مجتمع‌ها را احداث كند مى‌توان گفت نزديك به 80 درصد جوابگوى مردم خواهد بود.

آيا اين طرح شروع شده و آغاز به كار كرده؟

بله، اين طرح شروع شده و تا به حال نيز 37 شركت بزرگ و كوچك اعلام آمادگى كرده‌اند كه اين شركت‌ها داخلى هستند و طبق قراردادهايشان يك ضرب‌الاجل‌هايى هم تعيين كرده‌اند. فقط يكى از مشكلاتى كه الان با آن دست به گريبان هستيم مربوط به واگذارى زمين‌هاست. بر فرض مثال از 200 نقطه‌اى كه در محورها مشخص شده بايد زمين را از منابع طبيعى بگيريم و در اختيار سرمايه‌گذار قرار دهيم. مشكل كنونى ما تاخير در تحويل زمين است كه باعث شده تا حدودى هم اين پروژه‌ها عقب بيفتد معضلى كه وجود دارد اين است كه حتى اگر تحويل زمين هم انجام شود مشكل در ارائه تسهيلات بانكى است اين دو مشكل باعث شده كه تا حدودى كار ما را با مشكل مواجه كند مثلا منابع طبيعى دلايل مربوط به خود را دارد مثلا اگر ما خواهان يك زمين از منابع طبيعى آن زمين اجاره چندين ساله داده شده به بخش مرتعدارى يا محل پرورش‌ بعضى گونه‌هاى حيوانى است يا محيط زيست مى‌گويد اگر اين بخش از زمين را در اختيار شما قرار دهيم محل عبور حيوانات وحشى است و باعث بر هم ريختن اكوسيستم مى‌شود. يكسرى اشكالات اين چنينى است كه بسيارى از آنها هم به جا است و از طريق كارشناسى حل مى‌شود، البته تكنولوژى و پيشرفت علم اين روزها جواب بسيارى از مشكلات را داده و ديگر در اين روزها مشكلى نيست كه مانع رسيدن به اهداف موردنظر شود يا يكى ديگر از ايراداتى كه محيط زيست مى‌گرفت در خصوص آلودگى آب و فاضلاب است در حالى كه شركت‌هايى كه ما خواهان سرمايه‌گذارى آنها در اين بخش‌ها هستيم گفته‌اند كه در تاسيسات خود دستگاه‌هايى را دارند كه بازيافت فاضلاب هستند.

در ضمن نكته‌ا‌ى كه نبايد فراموش كرد اين است كه اين مجتمع‌ها موظف هستند تا 2-1 هكتار از زمين‌هاى اطراف خود را نيز سبز كند و با اين كار مى‌توان يك كمربند و مسير سبزى را به وجود آورد.

با توجه به در نظر گرفتن مشكلات مسكن و مشكلات بانكى آيا تحقق اين برنامه‌ها درازمدت است يا كوتاه مدت؟

دولت يك بدهى به سيستم بانكى دارد كه اين بدهى از اوايل انقلاب بوده است اگر اين پول به سيستم بانكى برگردد سيستم بانكى مى‌تواند خود را سرپا نگه‌دارد و به ورشكستگى نيفتد و به متقاضيان تسهيلات بانكى وام ارزان قيمت دهد از طرفى هم دومين همايش صنعت گردشگرى در مهر ماه است كه از سرمايه‌گذاران خارجى دعوت كرده‌ايم تا به داخل كشور بيايند و سرمايه‌گذارى كنند و بسيارى از شركت‌هاى ايرانى هم مى‌خواهند با سرمايه‌گذارى خصوصى بخش خارجى داخل كشور آمده و سرمايه‌گذارى كنند و با توجه به آن مى‌تواند كوتاه مدت باشد و به درازا كشيده نشود البته بخش خصوصى هم نبايد خود را معطل تسهيلات بانكى كند چون سازمان بسيارى از خدمات مثل زمين، آب و برق و... را به صورت مجانى در اختيار اين سرمايه‌گذارها مى‌گذارد.

اى كاش از ابتدا به اين صورت گفته مى‌شد كه از سرمايه‌گذارها دعوت شود و اين زيرساخت‌ها مجانى است مثل آب، زمين، برق، ‌شما بياييد و سرمايه‌گذارى كنيد بعضى از سرمايه‌گذارها بدشان نمى‌آيند.
يکشنبه 7 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات نو]

[مشاهده در: www.hayateno.ws]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 71]