كشتيراني، از باج‌خواهي تا تحريم

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: كشتيراني، از باج‌خواهي تا تحريم
اقتصاد‌ملي- بابك اخوت پور:
كشتيراني جمهوري اسلامي ايران كه از 29 ارديبهشت امسال و همزمان با اولين تجربه حضورش در بورس بيش از سه ماه يك نفس در حال صعود قيمت بود يكباره وارد ماجرايي شد كه حركت نماد كشتي را نه تنها كند كرد بلكه حتي با تعديل‌هاي جديد سود نيز نتوانست از سقوط خود جلوگيري كند.

دزديده شدن كشتي ايران‌ديانت و چندي بعد تحريم آمريكا، همچنين كاهش شاخص BDI كه ميانگين اجاره‌بهاي كشتي‌هاي فله‌بر را نشان مي‌دهد، به دليل برگزاري بازي‌هاي المپيك و كاهش رشد اقتصاد جهاني در كنار بحران‌هاي مالي دست به دست هم داد تا حركت يكي از پربازده‌ترين شركت‌هاي اصل 44 با مانع روبه‌رو شود.

سهامداران كشتيراني جمهوري اسلامي ايران كه در صف خريد سهام اين شركت بودند تا همچنان بر ميزان سودآوري خود بيفزايند‏‌، ‌روز چهارشنبه 30 مردادماه را با خيالي آسوده سپري كردند و هيچ‌گاه كسي از ناحيه دزدان دريايي خليج عدن احساس خطر نمي‌كرد تا اينكه يكباره خبر دزديده شدن يك فروند كشتي كشتيراني جمهوري اسلامي ايران در ۳۱مردادماه اعلام شد، اگرچه دزدان سوماليايي كار خود را نيمه‌شب 20 آگوست به پايان رسانده بودند. هيجان‌ها روز شنبه دوم شهريور فرو نشانده شد تا دزدان دريايي، كشتي ايران ديانت را به جاي امن منتقل و خواست‌هاي پليد خود را رسما اعلام كنند. اين براي اولين بار بود كه يك فروند كشتي از ناوگان 91 فروندي كشتيراني جمهوري اسلامي ايران دزديده مي‌شد.

حضور صنعت حمل‌ونقل دريايي در بورس كه با ورود كشتيراني جمهوري اسلامي ايران اولين تجربه‌ها را از يك گروه جديد در بازار به‌وجود آورده بود در مقابل يك اتفاق غيرمترقبه قرار گرفت كه در داخل همين صنعت نيز براي اولين بار تجربه مي‌شد. از 48 ساعت قبل از دزديده شدن كشتي ايراني در سواحل سومالي و خليج‌عدن، دزدان مسلح دريايي سه كشتي را تصرف كرده بودند. آسوشيتدپرس به‌عنوان اولين خبرگزاري با اعلام خبر دزديده شدن كشتي ايران متعلق به ناوگان كشتيراني جمهوري اسلامي ايران در سواحل سومالي از قول نوئل چونگ، رئيس دفتر بين‌المللي نظارت بر عملكرد دزدان دريايي اعلام كرد: « دزدان دريايي سوماليايي يك تانكر نفتكش ژاپني و كشتي باري ايراني را روز پنجشنبه درخليج عدن به گروگان گرفتند.»

به گفته وي دزدان پيش از آنكه كشتي ايران را به تصرف در آورند مدت زيادي به آن تيراندازي كردند. اما يك ساعت بعد در همان محل يك تانكر نفتكش ژاپني با 19 خدمه نيز به تصرف دزدان دريايي درآمد. دفتر بين‌المللي امور دريانوردي بين آوريل و ژوئن سال‌جاري 24 مورد حمله دزدان دريايي را در سومالي و 19 مورد را خليج عدن در سواحل شمالي اين كشور گزارش كرده بود. خليج عدن درياي سرخ را به اقيانوس هند متصل مي‌كند و يكي از شلوغ‌ترين مسيرهاي عبور كشتي‌هاست و نزديك به 20 هزار كشتي در سال از خليج عدن عبور مي‌كنند و البته ناامن‌ترين منطقه براي كشتيراني نيز همين منطقه است.

كشتيراني تحريم شد

با دزديده شدن كشتي ايراني، مسئولان كشتيراني جمهوري اسلامي ايران با بيان اينكه كشتي، محموله و خدمه آن بيمه هستند تا حدودي خيال سهامداران را راحت كردند كه حادثه 20 آگوست تاثير چنداني بر سودآوري شركت نخواهد داشت. كشتي ايران ديانت در مسير چين به بندر روتردام هلند در خليج عدن و در آب‌هاي بين‌المللي به هنگام عبور مسالمت‌آميز از آب‌هاي اين منطقه مورد حمله دزدان دريايي قرار گرفت.

كشتي مذكور با 29 خدمه كه14 نفر آنها ايراني و مابقي از مليت‌هاي ديگر بودند تنها حامل 42 هزار و 500 تن انواع مواد معدني و صنعتي بود اما در حالي‌كه مسئولان كشتيراني جمهوري اسلامي ايران با مسئولان سازمان بين‌المللي دريانوردي و ديگر مسئولان ذي‌صلاح براي حل ديپلماتيك اين حادثه در حال رايزني بودند يكباره خبرگزاري رويترز عصر دوشنبه يك هفته بعد به نقل از «عبدالقادر موسي يوسف» وزيركشتيراني منطقه خودمختار پوتلند اعلام كرد كه ۲۸ خدمه كشتي «ايران ديانت» كه 23 تن ايراني، 2 تن روسي، 2نفر پاكستاني و يك نفر نيز سوري هستند به محض پرداخت دو ميليون دلار باج توافق شده به دزدان دريايي آزاد خواهند شد.

موسي يوسف تاكيد كرده بود: «بر سر اين باج توافق شده است و دزدان دريايي تنها منتظر دريافت پول هستند». اين در حالي بود كه رويترز در يك اقدام تامل برانگيز از قول اين فرد ناشناس مدعي شده بود: «پوتلند 2 هفته پيش از دزدان دريايي خواسته كه اين كشتي ايراني را كه گفته مي‌شود اسلحه به اريتره مي‌برد، تحويل دهند.» فرد ادعايي رويترز كه وابستگي آن به مراكز جاسوسي انگليس ثابت شده است گفته بود: «من غذا و انواع كالاها را در اين كشتي ديدم اما نمي‌دانم چه چيزي زير آن پنهان است.»

ادعاي خبرگزاري انگليسي دو روز بعد با اقدام آمريكا همراه شد و اين كشور با ادعاي اينكه كشتيراني جمهوري اسلامي ايران اسلحه حمل مي‌كند از تحريم اين شركت و 18 شركت زيرمجموعه كشتيراني جمهوري اسلامي ايران خبر داد. اين در حالي بود كه هيچ سندي براي چنين ادعايي از سوي مسئولان آمريكايي ارائه نشد و به‌نظر مي‌رسد تنها گزارش واهي خبرگزاري انگليسي رويترز كه به نقل از يك فرد ناشناس ارائه شده بود دستمايه تحريم آمريكايي‌ها قرار گرفته است. در همين حال كشتيراني جمهوري اسلامي ايران كه با دزديده شدن كشتي خود اقدام به تشكيل يك كميته واكنش اضطراري كرده بود ادعاهاي رويترز و آمريكا را بي‌اساس خوانده و اعلام كرد:« در كشتي مذكور هيچگونه سلاحي به مقصد هيچ كشوري وجود نداشته است.»

به موجب تحريم آمريكا، تمام حساب‌هاي بانكي و دارايي‌هاي متعلق به خطوط كشتيراني جمهوري اسلامي (آي.آر.آي.اس.ال) در آمريكا مسدود شده و دراين راستا، شهروندان آمريكايي نيز از انجام هرگونه امور تجاري با اين خطوط و شركت‌هاي وابسته به آن در داخل ايران، انگليس، بلژيك، چين، ايتاليا، مصر، ‌آلمان، مالتا، سنگاپور و كره جنوبي منع شدند. آسوشيتدپرس در اين زمينه گزارش داد: «در اين تحريم فهرستي از 123 كشتي وابسته به خطوط كشتيراني جمهوري اسلامي ايران از نظر نوع فعاليت، مقدار ظرفيت حمل بار و پرچم شناسايي شده است كه درنتيجه به مقام‌هاي دريايي آمريكايي كمك خواهد كرد كشتي‌هاي مظنون به حمل اسلحه را متوقف كنند.»

تحريم‌ها بي‌تاثير است

با اعلام تحريم‌هاي آمريكا، كشتيراني اتهامات مطرح شده از سوي آنها را رد كرده و اعلام كرد: «فعاليت اين شركت دقيقاً در چارچوب مقررات و قوانين بين‌المللي بوده و هيچ‌گونه تخطي از قوانين حاكم بر اين صنعت در كشتيراني ايران قابل پذيرش نيست.» اين شركت اعلام كرد:« اسناد صادره از طرف كشتيراني جمهوري اسلامي ايران كاملاً مستند به مدارك بوده و به هيچ‌وجه اسناد ساختگي و دستكاري شده كه مورد ادعاي دولت آمريكاست توسط شركت معتبري چون كشتيراني جمهوري اسلامي ايران صادر نمي‌شود علاوه بر اين كليه مدارك مربوط به محمولات و بار كشتي‌ها نيز به تاييد مقامات بندري كشورهايي كه كشتي‌هاي اين شركت در آنها تردد دارند مي‌رسد. » در ادامه بيانيه كشتيراني آمده بود:« تحريم‌هاي وضع شده از سوي آمريكا تأثيري بر فعاليت‌ كشتيراني جمهوري اسلامي ايران و همچنين تردد كشتي‌هاي اين شركت در آب‌ها و بنادر بين‌المللي نخواهد داشت. چرا كه اين شركت مراودات خود با آمريكا را مدت‌هاست متوقف كرده و هيچ حساب و يا دفتري نيز در آمريكا ندارد.»

محمد حسين داجمر، بلافاصله بعد از مطرح شدن تحريم‌ها اعلام كرد: «اين تحريم‌ها تاثيري بر فعاليت كشتيراني جمهوري اسلامي ايران ندارد.» البته ارائه صورت‌هاي مالي جديد اين شركت در بورس تنها حاكي از تعديل سود محقق شده سال مالي منتهي به خرداد ماه 87 بود كه از مبلغ 737 ريال قبلي به 931 ريال افزايش يافته و اين مبلغ نيز محقق شده بود. در واقع تعديل 26 درصدي شركت مي‌توانست با واكنش مثبت بازار كه چندين هفته منتظر باز شدن نماد شركت بودند مواجه شود اما بازگشايي نماد حكشتي در روز يكشنبه 31 شهريور ماه نه تنها اقبال سهامداران را به دنبال نداشت بلكه در پايان معاملات اين روز كاهش بيش از 14 درصدي قيمت كشتيراني را رقم زد تا آنجا كه قيمت پاياني 531 تومان مشخص شد. شايد يكي از دلايل اصلي اين اتفاق عدم‌اعلام تاثير تحريم‌ها بر سودآوري كشتيراني بود.
اگرچه برخي از فعالان بازار اعتقاد به تاثير منفي تحريم بر فعاليت كشتيراني داشتند اما راديو بين‌المللي فرانسه در گزارشي اعلام كرد:

« تحريم‌هاي جديدي كه آمريكا تصميم گرفته عليه شركت كشتيراني جمهوري اسلامي ايران وضع كند، تغيير بزرگ و مهمي در روابط ميان اين شركت و شركت‌هاي آمريكايي ايجاد نخواهند كرد.» راديو فرانسه يادآور شد: «در واقع يكي از اهداف اين شركت حمايت از صادرات غيرنفتي است كه طي سال‌هاي اخير به شدت افزايش يافته است. آمريكا درواقع با وضع اين تحريم‌ها به‌طور غيرمستقيم تجارت خارجي ايران به ويژه صادرات و واردات را هدف قرار داده است.»

سود تعديل نشده

در حالي‌كه پيش از دزديده شدن كشتي ايران ديانت و تحريم آمريكا بسياري بر اين اعتقاد بودند كه كشتيراني جمهوري اسلامي ايران توانايي تعديل سود سال مالي جاري خود را تا حدود 100 تومان دارد اما عدم‌اعلام تعديل جديد براي EPS شركت و در كنار آن كاهش شاخص BDI از حدود 9211واحد در 23 ژوئن تا كمتر از 4782 واحد در 23 سپتامبر باعث افت درآمدهاي اين شركت و عدم‌توانايي در افزايش سود جديد شد. در اين ميان يك نكته بسيار مهم وجود دارد و آن اينكه برگزاري بازي‌هاي المپيك و شروع اين مسابقات تاثير شديدي براي كاهش شاخص درياي بالتيك داشت تا جايي كه از 8 آگوست مصادف با شروع بازي‌هاي المپيك تا 17 سپتامبر كه بازي‌هاي پارا المپيك تمام شد اين شاخص با 2354 واحد افت روبه‌رو شد.

از سوي ديگر كاهش رشد اقتصاد جهاني و بحران‌هاي مالي چند هفته اخير نيز در كاهش اين شاخص بي‌تاثير نبوده است. نكته ديگر اينكه پايان بازي‌هاي المپيك و تلاش آمريكا براي غلبه بر بحران مالي فعلي مي‌تواند در آينده با افزايش كرايه‌هاي حمل همراه باشد؛ اتفاقي كه با افزايش شاخص BDI در حال روي دادن است.

اگرچه كشتيراني جمهوري اسلامي ايران نتوانسته پيش‌بيني سود خود را براي سه ماهه اول سال مالي جاري تعديل كند اما به‌نظر مي‌رسد با روند فعلي، تعديل جديد براي حداقل سه ماهه سوم قابل پيش‌بيني باشد.
يکشنبه 7 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 226]