واضح آرشیو وب فارسی:هموطن سلام: كمرويي و روش هاي درمان آن!!!
كمرويي با دارو برطرف نمي شود و اقدامات پزشكي و استفاده از داروهاي آرام بخش و تقويت كننده ها تأثير مستقيمي بر كمرويي فرد ندارد.
كمرويي يك پديده ي پيچيده و مركب ذهني – رواني و رواني – اجتماعي است كه به دلايل عديده در طول دوران رشد به تدريج پديدار مي شود. لذا در بحث درمان نيز بايد اذعان داشت كه براي كمرويي، يك درمان فوري وجود ندارد.
كمرويي با دارو برطرف نمي شود و اقدامات پزشكي و استفاده از داروهاي آرام بخش و تقويت كننده ها (مولتي ويتامين ها) تأثير مستقيمي بر كمرويي فرد ندارد. كمرويي اساساً رفتاري است اكتسابي و آموخته شده، و براي درمان و برطرف كردن آن بايد ياد زدايي صورت گيرد و رفتار تازه و مطلوب اجتماعي در فرد فراگير شود.
اساس درمان كمرويي تغيير در حوزه ي شناختي (شناخت درماني) و تحول در رويه ي زندگي و حيات اجتماعي فرد است، تغيير در شيوه ي تفكر، يافتن نگرش تازه نسبت به خود و محيط اطراف، برخورداري از قدرت انجام واكنش هاي نو در برابر اطرافيان و تعامل بين فردي، تغيير در باورها و نظام ارزش هايي كه كمرويي را تقويت مي كند و سرانجام دستيابي به كانون اصلي اضطراب، كاهش اضطراب در فرد كمرو، تقويت انگيزه و افزايش مهارت هاي اجتماعي و توانايي هاي تحصيلي، شغلي و حرفه اي، اصلي ترين روش درمان كمرويي است.
در اينجا سعي مي شود كه به مؤثرترين روش هاي كاربردي درمان كمرويي اشاره شود.
تقويت خودپنداري مثبت و خودباوري دوباره
از مهمترين روش هاي درمان كمرويي،توجه دادن فرد كمرو به قدرت تفكر، نحوه ي نگرش و بازخورد وي نسبت به پديده هاي مختلف و ايجاد آمادگي لازم دروني براي ايجاد تغييرات مثبت در حوزه ي شناختي اش است. هرگونه تغيير در نگرش ها و بازخوردهاي فرد كمرو نسبت به خود و محيط اطراف، مقدمه ي لازمي براي خود پنداري و تغيير رفتار خواهد بود. كمرويي يك رفتار است، نامطلوب است. هر رفتاري قابل تغيير است، اما بايد توجه داشت كه هر روشي، به توسط هر كسي و در هر شرايطي ممكن است مؤثر واقع نشود.
- خانواده و تربيت اجتماعي
توجه خاص اولياء و مربيان به مباني تربيت اجتماعي و تقويت مهارت هاي ارتباطي، از اساسي ترين مسائل در پيشگيري و درمان كمرويي كودكان و نوجوانان است. همه ي كودكان، نوجوانان و بزرگسالان بايد به نقش فردي، وظيفه ي خانوادگي و رسالت اجتماعي خويش در موقعيت هاي مختلف كاملاً واقف و در ايفاي مسئوليت ها پيشگام باشند.
در تربيت اجتماعي و پرورش مهارت هاي ارتباطي كودكان و نوجوانان، پيشگيري از معلوليت اجتماعي ايشان و درمان كمرويي،بيشترين مسئوليت ها بر عهده الگوهاي رفتاري بزرگسال است. بنابراين پدران و مادران و نزديكان كودكان و نوجوانان، به مثابه محبوبترين و مؤثرترين الگوهاي رفتاري در تعليم و تقويت مهارت هاي اجتماعي و يا پديدآيي كمرويي در ايشان به طور جدي سهيم هستند؛ چرا كه بچه ها به طور مستقيم و غيرمستقيم از الگوهاي رفتاري بزرگسال در موقعيت هاي مختلف خانوادگي و نقش آفريني هاي اجتماعي ياد مي گيرند و با ايشان همانندسازي مي كنند.
لذا ترديدي نيست كه در درمان كمرويي نوجوانان ، قبل از همه و بيشتر از اطرافيان و درمانگران، مسئوليت اصلي بر عهده ي مادران و پدران است. بديهي است هر كس كه بخواهد كمرويي ديگران را برطرف سازد، مي بايست ابتدا خود درمانگري كند، يعني مطمئن شود كه خودش از آدم هاي كمرو به شمار نمي آيد و از كفايت هاي اجتماعي و مهارت هاي مؤثر ارتباطي برخوردار است. اجتناب از غالب ساختن تكروي، عصبانيت ، پرخاشگري و ديكتاتور منشي در كانون خانواده، اين ارزشمندترين حلقه ي زنجيره ي اجتماع انسان ها، و تلاش در غني كردن پيوندهاي عاطفي، كلامي و ارتباطي ميان اعضاي خانواده و تقويت رغبت ها و انگيزه هاي معاشرت اجتماعي در بين كودكان خواهد بود، بلكه اصلي ترين گام در جهت درمان كمرويي و مؤثرترين روش پيشگيري از اختلالات رايج عاطفي و رفتاري آنان نيز همين است.
كمرويي با دارو برطرف نمي شود و اقدامات پزشكي و استفاده از داروهاي آرام بخش و تقويت كننده ها تأثير مستقيمي بر كمرويي فرد ندارد. كمرويي اساساً رفتاري است اكتسابي و آموخته شده، و براي درمان و برطرف كردن آن بايد ياد زدايي صورت گيرد و رفتار تازه و مطلوب اجتماعي در فرد فراگير شود. بر همه ي پدران و مادران، به خصوص كساني كه فرزند كمرويي در خانه دارند فرض است كه به رغم همه ي اشتغالات فكري و شغلي، كوشش كنند كه در شبانه روز، ساعت و ساعاتي را صرفاً به گفت و گوهاي صميمي با كودكان و نوجوانان گوش جان سپردن به سخنان زيبا و دوست داشتني ايشان اختصاص دهند. بايد مواظب بود كه مبادا تنوع برنامه هاي تلويزيوني و گذراندن اوقات فراغت در خانه به صورت كاملاً انفعالي وايستا، زمينه ساز كمرويي ها و كژروي ها در كودكان و نوجواناني كه تشنه ي كلام شيرين و نگاه هاي محبت آميز اولياي خود هستند، نشود. (درصد قابل توجهي از كوكان و نوجواناني كه دچار مشكلات گوناگون عاطفي و اختلالات رفتاري نظير: كمرويي، حساسيت فوق العاده، گوشه گيري، لجبازي و پرخاشگري مي باشند، متعلق به خانواده هايي هستند كه به دلايل مختلف، به خصوص عادت به تماشاي برنامه هاي تلويزيوني، ويدئويي و استفاده از برنامه هاي ماهواره اي، فرصت برقراري ارتباط كلامي و عاطفي با يكديگر را ندارند و بعضاً ميانگين زمان گفت و گوهاي والدين با فرزندانشان به يك دقيقه در شبانه روز هم نمي رسد!)
توجه ويژه به فرزندان خانواده و تكريم شخصيت ايشان در گفت و شنودها، اظهار نظرها و تصميم گيري هاي خانوادگي بسيار حائز اهميت است.
خانواده هايي كه از نعمت وجودي فقط يك فرزند برخوردارند نيز بايد توجه داشته باشند كه فرزند ايشان علاوه بر اين كه نياز دارد با اولياي خود مصاحبت دلنشيني داشته باشد، لازم است از معاشرت و مصاحبت با كودكان و نوجوانان همسال خود نيز برخوردار شود و بر تجارب خوشايند اجتماعي خويش بيفزايد.
مسلماً فراهم كردن چنين تجارب ارزشمندي با نظارت، هدايت و حمايت رواني والدين فوق العاده مؤثر و مفيد است و در تربيت اجتماعي اين قبيل كودكان و درمان كمرويي احتمالي ايشان كاملاً مؤثر و مفيد خواهد بود.
هنر درماني
مشاهده ي بعضي از برنامه هاي نمايشي (برنامه هاي سينمايي و تلويزيوني، تئاتر، نمايش عروسكي و ...) كه در آن كودك يا نوجوان كمرو نقش اصلي را عهده دار است و با تغيير نگرش، برانگيختگي رواني و تقويت اراده و خودباروي، به تدريج در گروه ها و عرصه هاي مختلف اجتماعي مشاركتي فعال پيدا مي كند و بعضاً رهبري گروه را نيز عهده دار مي شود، مي تواند در ذهن كودكان تماشاگر كمرو بسيار مؤثر واقع شود و در درمان كمرويي شان مفيد باشد؛ چرا كه كودكان كمرو با قهرمان نمايش همانند سازي مي كنند و تلاش مي كنند كه مثل او باشند.
همچنين تشويق كودك يا نوجوان كمرو براي شركت در برنامه هاي نمايشي (در مراكز پيش دبستاني و مدارس) و ايفاي نقش هاي مؤثر به گونه اي كه فشار رواني چنداني متوجه او نباشد، روش مناسبي براي كاهش اضطراب اجتماعي و درمان كمرويي خواهد بود.
فعاليت هاي اجتماعي و بازي هاي گروهي
ترغيب كودكان و نوجوانان كمرو براي مشاركت در فعاليت هاي مختلف دسته جمعي و بازي هاي گروهي مي تواند تأثير بسيار زيادي در كاهش اضطراب و افزايش مهارت اجتماعي ايشان داشته باشد. واضح است كه ترغيب و تشويق كودكان كمرو براي شركت فعال در برنامه هاي گروهي نظير: تهيه ي كاردستي مشترك، آماده كردن پوستر يا روزنامه ي ديواري، مطالعه و مسابقه ي علمي، قصه گويي و داستان سرايي، اجراي برنامه ي نمايشي، شركت در گروه سرود، ورزش ها و بازي هاي چند نفره، فعاليت هاي عمراني، فرهنگي و بسيجي و ... توجه به نقطه ي قوت و ويژگي مثبت و قابل تأييد و تشويق كودك و سوق دادن وي به طرف فعاليت هاي جمعي، به خصوص در مراحل اول در جمع هاي آشنا و صميمي و بعضاً كم سن و سال تر از طريق همان نقطه ي مثبت و قابل عرضه ي وي صورت مي گيرد. به نحوي كه كودك يا نوجوان قادر مي شود در اولين تجارب گروهي خود از ويژگي مثبت و مهارت برتر خود بهره بگيرد و با تأثير توفيق نسبي در گروه و جلب تأييد ايشان، احساس خودپنداري و خود ارزشمندي اش تقويت گردد.
صحبت كردن، شعر خواندن، خاطره گفتن و نقل مطالب كتاب دلخواه، تعريف موضوع و محتواي يك فيلم سينمايي، اظهار نظر درباره ي مسائل خانوادگي و اجتماعي، قصه گويي و داستان سرايي، توضيح يك مسئله و يا تدريس يك موضوع درسي مورد علاقه توسط نوجوان يا بزرگسال كمرو به مخاطبان مختلف، به ترتيب اهميت و اقتدار ايشان از نظر فرد كمرو، از مخاطبان خردسال آشنا و صميمي نظير خواهرزاده ها، برادرزاده ها و فرزندان كوچك خانه و بستگان گرفته تا مخاطبان خردسال آشنا، اما غيرصميمي و غير فاميل؛ از مخاطبين خردسال غريبه تا مخاطبان همسال آشنا و صميمي؛ از مخاطبين همسال آشنا، اما غيرصميمي تا مخاطبان همسال غريبه؛ از مخاطبين بزرگسال آشنا و صميمي تا مخاطبان بزرگسال آشنا، اما غير فاميل و غير صميمي؛ و سرانجام از مخاطبين بزرگسال مقتدر و متنفذ، اما غير نقاد گرفته تا مخاطبان مقتدر، متنفذ و نقاد و برقراري و حفظ ارتباط بصري طبيعي با ايشان، با چهره اي گشاده و متبسم، صدايي محكم و مطمئن، با آرامش روان، اطمينان خاطر، اعتماد به نفس كامل و احساس خود ارزشمندي؛ مؤثرترين روش اصولي و تدريجي اضطراب زدايي و افزايش مهارت اجتماعي و درمان كمرويي است.
- افزايش خودآگاهي، تقويت خودپنداري مثبت و كاهش كمرويي
به راستي شما چقدر كمرو هستيد؟ كمرويي خودتان را چگونه ارزيابي مي كنيد؟ در چه مواقعي، چگونه و به چه ميزان دچار كمرويي مي شويد و علتش را چه چيز مي دانيد؟ وقتي دچار كمرويي مي شويد چه احساسي پيدا مي كنيد؟ در برخورد با چه كساني كمتر دچار كمرويي مي شويد؟ در كدام موقعيت ها و در حضور چه افرادي بيشتر دچار كمرويي مي شويد و چرا؟ در مقايسه با دوستان و اطرافيان، خودتان را چگونه ارزيابي مي كنيد؟ چه برداشتي از كمرويي خود داريد؟ آيا وقتي تنها هستيد باز هم احساس كمرويي داريد؟ چه احساسي پيدا مي كنيد؟
انديشه ي شما براي يافتن پاسخ هاي صريح و جامعه به اين قبيل سؤالات، گام مهمي است براي درك بهتر خود و شناخت ويژگي ها، توانمندي ها و نقاط قوتي كه در خويش سراغ داريد.
بدون شك شما مي توانيد خودتان را تغيير دهيد، به شرط آن كه بر اين باور باشيد كه توان انجام اين كار را داريد. شما بايد تصور و برداشت مثبتي از خود داشته باشيد و ماهيت كمرويي خودتان را مورد ارزيابي و تحليل و تفسير قرار دهيد و با تقويت خودپنداري مثبت، احساس خود ارزشمندي و توسعه ي مهارت هاي خاص و موفقيت آميز اجتماعي نه تنها خودتان را تغيير دهيد و كمرويي تان را برطرف كنيد، بلكه در درمان كمرويي افراد ديگر نيز نقش مهمي را عهده دار شويد و به آنها كمك كنيد كه خودشان را تغيير دهند و بر پديده ي ناميمون كمرويي غالب شوند.
براي اين كه در درك بهتر و كشف وجود گرانقدر خود و برخورداري از خود پنداري تازه حركت حدي داشته باشيد، دستورالعمل هاي زير را با دقت انجام دهيد.
الف) تصوير خودتان را بكشيد، (هر طور كه مي توانيد) و سپس: به عكس خود نگاه كنيد. آيا تصوير شما تصوير كاملي است؟ آيا در قسمت يا نقطه اي از عكستان نقصي را مشاهده مي كنيد؟ آيا در تصوير خود حالت هيجاني مي بينيد؟ آيا وقتي كه به خودتان خوب مي نگريد، خود را آدمي فعال مي يابيد يا فردي كاملاً منفعل و تحت فرمان ديگران؟
ب) به آيينه نگاه كنيد و تصوير وجود ارزشمندتان را در آن ارزيابي نماييد. دوباره به خودتان خوب نگاه كنيد.
با كدام حالت و چه قيافه اي مي توانيد تأثير بيشتري روي ديگران بگذاريد؟
ج) چنانچه براي شما يا خانواده تان مقدور است فيلمي از زندگي 24 ساعته ي خودتان تهيه كنيد و يا برنامه ي زندگي 24 ساعت گذشته ي خود را بر روي كاغذ بنويسيد و در ذهنتان مرور كنيد. در شرايط و موقعيت هاي گوناگون چه كرده ايد؟ چگونه؟ چرا؟ آيا مي توانستيد رفتار بهتري و مؤثرتري داشته باشيد؟
شما فردا و فرداها را پيش رو داريد، پس با ارزيابي مجدد از شخصيت و توانمندي هاي خود آمادگي تان را بيشتر كنيد. براي امنيت شخصي خود احترام و ارزش خاص قائل شويد، آن را حفظ كنيد.
د) براي زندگي روزانه ي خود برنامه ريزي كنيد. مطابق برنامه ي تعيين شده، روز خودتان را آغاز كنيد و بر همان اساس گام برداريد، سخن بگوييد، بپرسيد، تلفن كنيد، به محل، شخص يا اشخاصي كه در نظر داريد مراجعه كنيد و كاملاً فعال باشيد.
ه) احساسات و خاطرات خود را درباره ي تجارب ناخوشايند ناشي از كمرويي تان بنويسيد.
و) برداشت و نگرشتان را نسبت به خانواده ي خود بنويسيد.
ز) براي خودتان نامه بنويسيد. بدون رودربايستي و با صراحت احساسات خويش را بر روي كاغذ آوريد، گله ها را بيان كنيد و انتظارات خود را يادآور شويد!
ح) اگر خودتان بر اين باور باشيد يا به شما بگويند كه فقط يك ماه ديگر از حيات شما باقي است، عمر يك ماهه ي خودتان را چگونه خواهيد گذراند؟ چه مي كنيد؟ به كجاها مي رويد؟ چه مي گوييد؟ روي سخنتان بيشتر با چه كساني خواهد بود؟ آخرين كلامتان چه خواهد بود؟ آيا باز هم كمرو باقي خواهيد ماند؟
چهارشنبه 3 مهر 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هموطن سلام]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 587]