نوآوري در ترويج فرهنگ ايثار و شهادت( 47 )معاون ادبيات و انتشارات بنياد حفظ آثار و ارزش هاي دفاع مقدس در گفتگو با حيات:ادبيات دفاع مقدس،نوعي نوآوري در قالب هاي ادبي است

واضح آرشیو وب فارسی:حيات: نوآوري در ترويج فرهنگ ايثار و شهادت( 47 )معاون ادبيات و انتشارات بنياد حفظ آثار و ارزش هاي دفاع مقدس در گفتگو با حيات:ادبيات دفاع مقدس،نوعي نوآوري در قالب هاي ادبي است
تهران – حيات

حميد حسام گفت: ادبيات دفاع مقدس ميراث دار كهن 1400 ساله ادبيات ماست و توانست فضاي نوآورانه و بديعي را خلق كند. قالب ها و فرم هاي جديدي را خلق نمايد و مضامين ارزشمند دفاع مقدس را با زباني متفاوت بيان كند.
حميد حسام معاونت ادبيات و انتشارات بنياد حفظ آثار و ارزش هاي دفاع مقدس در گفتگوي اختصاصي با خبرنگار فرهنگي حيات گفت: ادبيات به ذاته در ماهيت خود فضاي نوآوري و سيلان را دارد و شايد اين مختصه در مقوله هاي علوم انساني بيشتر مختص به ادبيات باشد، اين تغيير و تحول و نو به نو شدن در موضوعات مختلف ادبيات كهن به صورت تنوع در مضامين و در قالب و فرم خود را نشان مي دهد.
وي افزود: نوآوري در ادبيات فارسي از ادوار مختلف تاريخ ادبيات و تا عصر ما پيش مي آيد و به بركت انقلاب اسلامي و به ويژه جريانات دفاع هشت ساله ملت ما بود ،جنگي كه به ظاهر يك جنگ و نزاع بود اما در واقع و ماهيت زمينه و بستري براي بروز و شناسايي جوهره هاي سيال و عظيم انسان هايي بود كه مي توانستند در موضوعات مختلف عرض اندام كنند و توانايي هاي خود را در تمام ابعاد مديريتي در زمينه هاي دفاع، بسيج و اقدامات راهبردي براي توفيق در فضاي رزم را بروز دهند.
معاون ادبي جشنواره ربع قرن كتاب دفاع مقدس با اشاره به خلاقيت هايي كه درقالب ها و ژانرهاي مختلف ادبيات دفاع مقدس صورت گرفته گفت: پيشتر قالب و ژانري به نام خاطره با مختصاتي كه در دفاع مقدس معرفي شد شناخته شده نبود زيرا پيشينه هاي تاريخي و ادبي اين را مي گويد كه خاطره حداكثر چيزي فراتر از سرگذشت نامه نويسي و سفرنامه هاي رجال قاجار نبوده است اما خاطره در ادبيات دفاع مقدس به عدد انفس رزمندگان متكثر مي شود و همه مي توانند راوي حوادثي باشند كه ديده اند يا شنيده اند اين ژانر نوظهور كه متولد فضاي سنگر است در جامعه ادبي ما به عنوان قالب برتر معرفي مي شود.
حسام ادامه داد: زندگي نامه داستاني يكي ديگر از قالب هاي نوآورانه در گونه هاي ادبي دفاع مقدس است كه از تلاقي و پيوند دو رشته تاريخ و ادبيات به وجود آمده است از جهت مستندبودن روبه جانب تاريخ دارد و نيز ساحتي به ادبيات، زيرا از عناصر تكنيكي و داستان استفاده مي كند. البته در تاريخ ادبيات، كهن ما نمونه دقيق و متديك آن را تنها در تاريخ بيهقي شاهد هستيم اما با حركت به سوي زمان حال متوجه مي شويم كه زندگي نامه داستاني يا داستان مستندهاي قوي نگاشته مي شود كه فضاي نوآوري و بروز ژانر جديدي به نام داستان را در عرضه دفاع مقدس خيلي خوب به نمايش درمي آيد.
وي با اشاره به نوآوري هايي كه در فضاي شعر دفاع مقدس صورت گرفته افزود: شعر دفاع مقدس از نظر قالب و فرم بيشتر تحول يافته تا مضمون و محتوا، فرم ها و قالب هاي جديد ادبي ريشه در ادبيات كلاسيك ما دارد. البته بررسي تحولات در مضمون و محتوا درموضوعات مختلف اعم از شعر، خاطره، ادبيات كودك و نوجوان و داستان ويژگي و مضامين خاص خود را دارد.
حسام در ارتباط با مضامين شعردفاع مقدس در دو دهه گذشته خاطرنشان كرد: مضمون شعر دفاع مقدس دردهه 60 كه شاعر شرايط و فضاي جنگ را به خوبي تجربه مي كند مضاميني كاملا تجربه شده و شخصي است كه با شيوه ذوقي بيان مي شود اما در دهه 70 شاعر با يك نوع مفارقت از فضاي جنگ فرد ديگري غير از رزمنده مي شود، در واقع او وارد فضاي روايت و مخاطبه با نسلي مي شود كه آن دهه را درك كرده و خود خالق رويدادهاي آن بوده است در رويارويي با كسي است كه ديگر نيست. حال مي خواهد او يك رزمنده باشد يا يك جانباز و آزاده هرچه هست يك ميراث دار جنگ و دفاع است اين خود مضامين خاص خود را ايجاد مي كند چون در مقام مخاطبه قرار دارد. ممكن است شاعر كمي احساس هجران و دوري داشته باشد اما در شعر خودبا استفاده از بسامدهاي خاص زباني از عناصر و واژگاني خاص خود براي ايجاد فضاي تفحص و حضور شهدا در اثر خود استفاده مي كند. اين نگاه شاعرانه تا دهه 80 ادامه مي يابد اما اين دهه دهه اي است كه پيوندي ميان آن من شاعر دهه 60 و تو شاعر دهه 70 ايجاد شده است و يك ماي جمعي به وجود مي آيد اگرچه شاعر، شاعر دهه جديدي است و جنگ را تجربه نكرده اما تركيبي از اين داده ها است كه پشتوانه اين دو دهه را به همراه دارد.
وي گفت: در آثار اين هنرمندان مضامين جديد به كمك مضامين دفاع مقدس مي آيد و اين نگاه در گستره وسيع هنرمندان اين دوره اين باور را در آنان ايجاد مي كند كه شعرو ادبيات دفاع مقدس يك آبشخور تاريخي به اسم عاشورا دارد از اين جهت وقتي از شعر آييني در شعر و ادبيات دفاع مقدس صحبت مي كنيم كسي احساس نمي كند كه فضاي شعرآييني 1400 سال پيش است شعر دفاع مقدس در فضاي كنوني، بلكه در اصل يك مسير و شريعه هستند يك جريان زلال كه شعر آييني را به شعر دفاع مقدس پيوند مي دهد و اين سمتي به گذشته دارد و رويكردي به آينده، زيرا دفاع مقدس يك ميراث بزرگ براي تمام ملت ها به حساب مي آيد همانطور كه در پيام امام در سال 67 آمده دفاع مقدس يك بيداري اسلامي در جهان اسلام ايجاد كرد كه هم اكنون در لبنان و فلسطين جريان دارد و به تبع آن در فضاي دفاع و ادبيات آنان، به همين جهت امروزه مي بينيم كه ادبيات دفاع مقدس در حوزه شعر و ادبيات پايداري تسري پيدا كرده است. در نقطه آغازاين حركت واقعه عاشوراقرار دارد و در مفصل آن دفاع هشت ساله و در ادامه اين جريان ادبيات پايداري ساير ملل واقع شده است كه اين تقسيم بندي تحت تاثير واژه ادبيات پايداري شناخته مي شود.
حسام در ادامه افزود: اين تنوع و نوآوري در مضمون و فرم شعربيش از ديگر حوزه ها نمايان است البته در حوزه داستان اين نوآوري ويژگي و مختصات خاص خود را دارد كه فرم ها و تركيب هاي تازه اي را با تغيير راوي به سوم شخص يا تركيب من راوي با سوم شخص و داناي كل در داستان هاي دفاع مقدس به وجود مي آورد و فرم هاي جديدي را ايجاد مي كند. مضامين و فضاهاي اجتماعي جنگ هم زماني دغدغه هنرمندان اين عرصه بود، پس زمينه هاي اجتماعي دفاع مقدس با موضوعاتي چون نيازهاي اجتماعي پشت جبهه ها، فضاي خانواده ها و بازمانده هاي ايثارگران از مهم ترين اين موضوعات است كه جاي كار زيادي دارد.
پايان پيام
چهارشنبه 3 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات]

[مشاهده در: www.hayat.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 270]