كتاب انديشه - ايران به روايت هرودوت

واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: كتاب انديشه - ايران به روايت هرودوت
كتاب انديشه - ايران به روايت هرودوت

كشف اسرار تاريخ ايران در زمان هخامنشيان بيش از هر چيز مديون كتاب «تاريخ هرودوت» است. در اين كتاب اطلاعاتي درباره ايران قديم، تمدن اقوام ايراني و احوال پادشاهان هخامنشي آمده‌ است. اين كتاب نوشته هرودوت يا هيرودوتوس از مردم هاليكارناس و از مهاجرنشين‌هاي يوناني است كه به تمام زبان‌هاي زنده دنيا ترجمه شده‌ است. اين مجموعه تاريخي از قرن پنجم قبل از ميلاد به ‌جا مانده و به علت مهارتي كه مولف در سبك نگارش آن به‌ كار برده، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. علاوه بر اين، هرودوت در اين كتاب اطلاعات مفيدي درباره تاريخ و جغرافياي ملل قديم براي نسل‌هاي آينده به ‌يادگار گذاشته ‌است. اين اثر كه مولف خود را به «پدر تاريخ» ملقب ساخته است، كليد راه افرادي همچون «سر‌راولينسن»، شرق‌شناس، مترجم و ناشر «تاريخ هرودوت» به انگليسي شد تا خط ميخي را بخوانند و تاريخ واقعي ايران قديم را از دل تاريخ بيرون بياورند. به نظر راولينسن، مهم‌ترين اصل ضروري هر اثر ادبي «وحدت موضوع» است. هرودوت براي موضوع كتاب خود قسمتي از تاريخ يونان را انتخاب كرده و تنها به حوادثي پرداخته‌ كه رابطه مستقيم يا غيرمستقيم با موضوع اصلي وي داشته است. هرودوت از هر فرصتي كه پيش آمده براي قابل استناد بودن اثر خود استفاده كرده و معلومات گوناگون و فراوان خود را در كتاب گنجانده است. او تصويري كلي از جهان، نژادهاي مختلف آن و تاريخ گذشته مللي كه صاحب تاريخ بوده‌اند، ترسيم كرده است. او همچنين در ضمن بيان مطالب جدي تاريخ خود، از حكايات و افسانه‌ها بهره كافي برده‌است. شرح و توصيف او از ملت‌هايي كه عمده كتابش درباره آنهاست، ايراني‌ها، آتني‌ها و اسپارت‌ها، بسيار روشن و دقيق است. ايرانيان قديم در صفحات «تاريخ هرودوت»، شخصيت و مقامي دارند كه صحت و اعتبار آن ترديدناپذير است. وي با انتخاب بعضي حكايات مناسب، اسپارت‌ها را چه از نظر فردي و چه از لحاظ ملت در نظر خواننده مجسم مي‌كند. او با همين شيوه درست و قدرت بيان، شرح مفصلي از مردمان آتن آورده‌ است. در ميان اشخاصي كه به ‌وسيله مولف ويژگي‌هاي ايشان به خوبي منعكس شده‌ است مي‌توان به چهار نفر از پادشاهان ايران كوروش، كمبوجيه، ‌داريوش و خشايارشاه، پادشاهان اسپارت، كلئومنس، لئونيداس، پاوسانياس، رجال و سرداران آتني تميستوكلس، آريستيدس، پرياندر، پوليكراتس، پيسيستراتوس، آماسيس، پادشاه مصر و كرسوس لوديا اشاره كرد. هرودوت هيچگاه در اين كتاب زمان طولاني را به ذكر وقايع تاريخي اختصاص نمي‌دهد و حواشي داستاني را آن‌ قدري كه در حوصله خواننده مي‌گنجد، مي‌آورد. ساده‌نويسي، توجه استادانه به مسائل كم ‌اهميت، پرداختن گاه‌گاه او به مطالب خنده‌آور و شرح مسائل غم‌انگيز بدون‌ آنكه توليد سستي و اهمال نموده باشد، مانند داستان «مرگ كوروش»، شرح خودكشي «كلئومنس» و آخرين لحظات عمر «پراكزاسپ» از توان والاي نويسندگي هرودوت حكايت دارد. هرودوت در اثر تاريخي يگانه خود به افسانه‌هاي اقوام مختلف مي‌پردازد. افسانه يو و گوگس، افسانه آريون، افسانه سولون، حكايت آدراست، حكايت رامپسي‌نيتوس، بعضي افسانه‌ها راجع‌ به مصر و افسانه پليكرات از جمله اين داستان‌هاست. ترجمه انگليسي «تاريخ هرودوت» در سال 1885 با مقدمه و يادداشت‌هاي بسيار در چهار جلد در لندن منتشر شد. سپس در سال 1910 چاپ جديدي از آن در دو جلد انتشار يافت. در اين نسخه متن كتاب را حفظ كردند اما مقدمه و يادداشت‌هاي آن را به اختصار منتشر كردند. در آغاز جنگ جهاني دوم چاپ تازه‌اي از اين كتاب در يك جلد منتشر شد كه غلامعلي وحيدمازندراني براي نخستين‌بار آن ‌را در سال 1343 به فارسي برگرداند. در مقدمه‌اي كه عباس اقبال بر اين كتاب نوشته دو عيب را بر اين كتاب وارد مي‌داند. «يكي از آن دو عيب نتيجه و معلول نقص معلومات مولف است در باب تاريخ و جغرافياي ملل قديمه و ندانستن زبان ايشان و دسترسي نداشتن او به اسناد و مدارك كتبي و تاريخ آن ملل و ديگري ناشي از حس ملت‌پرستي او و عجب و غروري است كه او نيز مانند ساير يونانيان آن عصر در خصوص علو مقام وطن خود داشته است.» انتشارات علمي ‌و ‌فرهنگي چاپ پنجم اين كتاب را در 300 صفحه با شمارگان 2000 نسخه و به قيمت 3700 تومان منتشر كرده است.
سه شنبه 2 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]

[مشاهده در: www.yjc.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 238]