نشستدفاع مقدس در كتب درسي-1/دفاع مقدس يكي از عناصر سازه اي برنامه درسي است

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: نشست"دفاع مقدس در كتب درسي"-1/دفاع مقدس يكي از عناصر سازه اي برنامه درسي است
رئيس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس در نشست نقد و بررسي"تأثير فرهنگ دفاع مقدس در كتب درسي" كه در خبرگزاري مهر برگزار شد ضمن اشاره به نوع نگاه غير واقعي و نادرست به مفاهيم دفاع مقدس در جامعه آن را ناشي از عدم اطلاع رساني صحيح دانست و گفت :دفاع مقدس يكي از عناصر سازه اي برنامه درسي است.

به گزارش خبرنگار مهر، همزماني آغاز سال تحصيلي با هفته دفاع مقدس كه گراميداشت ياد و خاطره دلاوريهاي جوانان و مردان و زنان اين سرزمين است ما را بر آن داشت كه در آغاز فصل جهاد دانش اندوزي به نقد و بررسي "تأثير فرهنگ دفاع مقدس در كتب درسي" بپردازيم. در اين نشست رئيس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس، رئيس گروه ادبيات دفتر تأليف كتب درسي آموزش و پرورش و ميرجعفري از كارشناسان حوزه تأليف به بيان ديدگاههاي خود در اين زمينه پرداختند.

سردار سوداگر در اين نشست گفت: جنگ علاوه بر اينكه يكسري از واژه ها مثل قهرماني، پهلواني، شجاعت و شهامت را در درون خود دارد يكسري از مفاهيم خاص فرهنگ اسلامي را مثل ايثار، شهادت طلبي و... به همراه دارد كه در جوامع ديگر به فراخور نياز و فرهنگ براي اين موضوعات واژه هاي ديگري را به كار مي برند.

بيان برخي از مسائل دفاع مقدس در كتب درسي بدون تحقيق و روانشناختي

رئيس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس در خصوص ميزان تأثير و انعكاس فرهنگ و تاريخ دفاع مقدس در كتب درسي با تأكيد بر اينكه فرهنگ سازي دفعتي نيست بلكه به مرور زمان اثرگذار است، تصريح كرد: نه تنها موضوع دفاع مقدس در كتب درسي به لحاظ روانشناختي كار نشده بلكه حتي در دفاع مقدس مخاطب شناسي صورت نگرفت، به اين معني كه در چه سني چه موضوعي نياز است و در چه سال تحصيلي چه مطلبي با چه ادبياتي نوشته شود.

سردار سوداگر تصريح كرد: به عنوان مثال درسي تحت عنوان آمادگي دفاعي در آموزش و پرورش تدريس مي شود كه بنا به دلايل مختلف به بيراهه و به سمت مسائل فيزيكي و رزمنده پروري رفت و نه فرهنگ سازي كه اين درس هم دستخوش حوادث شد و به عناوين مختلف و برخوردهاي سليقه اي مباحث اصلي را تحت تأثير قرار داد.

وي عدم تأثير فرهنگ دفاع مقدس در كتب درسي را ناشي از خلاصه كردن جنگ در نيروهاي نظامي دانست و افزود: ما كار پژوهشي و مطالعاتي به صورت موضوعي و علمي در حوزه دفاع مقدس كمتر انجام داديم و نتوانستيم مطالب فرهنگي را بر اساس اصول علمي و تعليم و تربيت در كتب درسي مقاطع مختلف وارد كنيم. ضمن اينكه ما خواسته يا ناخواسته جنگ را صنفي كرديم و كساني كه با قلم و بيان خود در خدمت دفاع مقدس بودند و مي توانند باشند را فراموش كرده ايم.

طرح متناسب سازي مباحث دفاع مقدس در كتب آموزشي مدارس و دانشگاه

سردار سرتيپ احمد سوداگر در ادامه به اقدامات اخير پژوهشگاه در اين زمينه اشاره كرد و از مصوبه "طرح مباحث دفاع مقدس در كتب درسي مدارس و دانشگاهها به تناسب دستاوردهاي دفاع مقدس و رشته هاي تحصيلي" در جلسه شوراي اسلامي شدن دانشگاهها در اواخر سال 86 خبر داد و ابراز اميدواري كرد در شهريورماه اين مصوبه از سوي شوراي عالي انقلاب فرهنگي ابلاغ شود.

رئيس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس متوليان فرهنگي را از تقدس نمايي غير واقعي و اسطوره سازي شهدا بر حذر داشت و بر تجليل از رزمندگان و فرماندهان برجسته جنگ كه هم اكنون در گمنامي به سر مي برند تأكيد كرد.

در ادامه اين مبحث دكتر فريدون اكبري شِل دره رئيس گروه زبان و ادبيات فارسي دفتر تأليف و برنامه ريزي كتب درسي وزارت آموزش و پرورش با بيان اينكه روان و پيكره يك جامعه بايد بر بنياد ساختار فرهنگي آن شكل بگيرد افزود: يكي از اصلي ترين بنيادهايي كه سبب فرهنگ سازي در ذهنيت نسلها مي شود از منظر كتابهاي رسمي و مدرسي آن سرزمين است.

وي ساختار تأليف كتب درسي از پايه اول ابتدايي تا دوره تربيت معلم را داراي يك پيوستار محتوايي دانست كه بر اساس اين زنجيره محتوايي– موضوعي با توجه به تخصص هاي مختلف و عنايت به زواياي متفاوت روانشناختي و مباحث تعليم و تربيت و حتي علوم ميان رشته اي برنامه ريزي صورت مي گيرد و در نهايت به صورت پلكاني يك سير صعودي را نشان مي دهد.

دفاع مقدس يكي از عناصر سازه اي برنامه درسي است

دكتر اكبري خاطرنشان كرد: در حال حاضر حدود 180 ميليون جلد كتاب درسي در سال تدوين مي شود كه حدود 12 درصد(21 ميليون جلد) ويژه گروه زبان و ادبيات فارسي است كه ما در چينش موضوعي-محتوايي پيمانه ها را در كنار هم مي بينيم. به اين معني كه در دوره ابتدايي به فراخور درك و دريافت دانش آموز از موضوع دفاع مقدس به عنوان يكي از موضوعاتي كه كتاب درسي ما به عنوان پيمانه بايد در خودش داشته باشد استفاده مي كنيم.

وي افزود: كتاب درسي ويژه يك نحله و گروه و سازمان و... نيست بلكه كتاب ملي است پس بايد سيمايي از فرهنگ، جمال و جلال كشور را در خود نشان دهد. به همين ميزان سير نيازها به سمت دفتر تأليف سرازير مي شود يعني سهم خواهي مي كنند. مثلا نيروي انتظامي، جامعه دانشگاهي، بازار و... حتي مباحث گويشي و نمودهاي محلي، منطقه اي و استاني انتظار دارد خودش را در كتاب درسي ببيند.

وي به محدوديتهاي حوزه تأليف كتب درسي اشاره كرد و افزود: به همين دليل ما از واژگان كليدي حوزه دفاع مقدس به عنوان مفاهيم اصلي براي رفتن به سمت سازماندهي محتوايي آنها استفاده كرده ايم.

مسؤل گروه زبان و ادبيات دفتر تأليف آموزش و پرورش، جنگ را يكي از مسائل جريان ساز پس از انقلاب خواند و تأكيد كرد: جنگ يك نام است اما در پس آن فرهنگ نهفته است چون واژگان كليدي آن آبشخور فكر و فرهنگ شدند. واژه ايثار، جانبازي، مقاومت، پايداري و... هر كدام جريان ساز است كه از اين موضوعها به عنوان مفاهيم محتوايي سازماندهي كتابهاي درسي بهره مي بريم.

14 درصد از مفاهيم كتب درسي دوره ابتدايي مختص دفاع مقدس است

وي با بيان اينكه در دوره ابتدايي تصاوير بخشي از محتواي درسي است، افزود: در پايه اول تصوير به عنوان محتوا يك اصل است كه ناگزيريم از اين عنصر براي انتقال آموزه ها و مقاهيم استفاده كينم اما هر چه به پايه هاي بالاتر مي رويم تصوير ارزش محتوايي خود را از دست داده و محتوا اصل مي شود و در اينجا تصوير براي فهم بهتر موضوع در كنار محتوا(شعر و نثر) قرار مي گيرد.

دكتر اكبري تصريح كرد: در حوزه نثر نمونه هايي از زندگينامه سرداران جنگ را آورده ايم كه نه تنها در دفاع مقدس نقش به سزايي داشتند بلكه در بستر سازي فرهنگي، جامعه آنها را به عنوان الگو پذيرفته است. اما مهم اين است كه كدام بخش از زندگي اين بزرگان برجسته شود. ما اگر از شهيد باكري به عنوان يكي از فرماندهان جنگ ياد مي كنيم به بخش حوزه رزم و مسائل نظامي وي اشاره اي نكرده ايم -چون مخاطب ما در دوره راهنمايي در اوج غرور است- بلكه در كنار تصويري از حضور او در جبهه كه در حال خواندن نامه دانش آموزان به جبهه است گفته ايم اين نمونه عالي دوران دفاع مقدس از ميان شما و از همين مدارس برخاسته است.

آموزشي كردن به معني وارونه سازي نيست

وي با اشاره به انتقاد سردار سوداگر مبني بر انعكاس وارونه مباحث دفاع مقدس، گفت: به فراخور مخاطب ما ناگزيريم كه اگر متن شعر است به نثري ساده به تناسب درك و فهم مخاطب برگردانيم يا اگر مي خواهيم پيكره اصلي را حفظ كنيم بايد آن را آموزشي كنيم . اين آموزشي كردن به معناي وارونه سازي محتوا و موضوع نيست بلكه ناچاريم بخشهايي را حذف كنيم و اگر مفاهيمي است كه گرههايي در آموزش ايجاد مي كند با حفظ پيكره اصلي آن را برطرف كنيم.

دكتر اكبري ضمن اشاره به فصل" سرزمين من" و " مفاهيم ملي-ميهني" در تأليف كتب درسي دوره راهنمايي و ابتدايي افزود: اين موضوع در ادبيات به "ادبيات پايداري" و "ادبيات انقلاب" تقسيم مي شود كه در بخش مستقل "روان خواني" از ادبيات معاصر استفاده مي شود كه به طور نمونه در اين بخش داستان "مرخصي" از محمدرضا كاتب آمده كه ماجراي شوق و اشتياق بسيجيهاي آن دوره براي حضور در جبهه را به نحو زيبايي شرح مي دهد. علاوه بر اين "روايت" بخش ديگري در فصل "سرزمين من" در دوره راهنمايي است كه در آن درس" سد كرخه تا سد كرخه" آمده و مقاومت نيروي انساني در دوره جنگ را مانند سدي از دفاع و مقاومت در برابر دشمن تصوير كرده كه امروز همان نيروهاي سپاهي با پشتوانه علمي و اندوخته هاي تجربي دوره جنگ "سد عظيم كرخه" را ساختند.

ادامه دارد...
سه شنبه 2 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 328]