؛ پيشگام در فن تلاوت قرآن كريم

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: به‌مناسبت 27 شهريور، سال‌روز تولد استاد «محمود خليل‌الحصري»استاد «محمود خليل‌الحصري»؛ پيشگام در فن تلاوت قرآن كريم
گروه فعاليت‌هاي قرآني: امروز، 27 شهريور مصادف با 17 سپتامبر، سال‌روز تولد استاد «محمود خليل‌الحصري»، يكي ديگر از ستارگان آسمان تلاوت قرآن كريم است، به اين‌بهانه نگاهي به زندگي‌نامه اين استاد بزرگ علم قرائت داريم.
استاد «محمود خليل‌الحصري» از جمله قارياني است كه كلام خدا را با خضوع و زيبايي خاصي تلاوت مي‌‌كند و به قلب‌ها مي‌نشاند، اين استاد فن تلاوت قرآن كريم در 17 سپتامبر سال 1917 ميلادي در شبرالنعله از توابع طنطاي مصر به‌ دنيا آمد، وي اولين كسي بود كه فكر قرائت قرآن را همراه با صداي خوش در سر پروراند و پس از آن راديوي مصر، صوت دل‌نشين قرآن او را از قاهره پخش كرد و البته راه‌گشاي اين فكر در استاد، اين بيان لطيف و نفيس پيامبر بزرگوار اسلام است كه فرمود: «لكل شيء حليه و حليه القرآن الصوت الحسن» يعني براي هر چيز زينت و زيوري است و زيور قرآن صوت نيكوست.

مرحوم استاد حصري درباره شرح حال زندگي‌اش مي‌گويد: آغاز زندگي من در «شبرالنعله»، مركز طنطا بوده است و من در آن‌جا چشم به ‌جهان گشودم و به مناسبت اين‌كه حرفه پدرم حصيربافي بود، مردم مرا «حصري» ناميدند.

آن‌گاه استاد با مكثي كوتاه به ياد دوران كودكي خويش افتاد و بعد از چند ثانيه چنين ادامه مي‌دهد: «پدرم در آن زمان در مغازه‌اي كوچك به‌ شغل حصير‌بافي مشغول بود و من نيز در همان زمان كودكي در كنار يادگيري و پرداختن به حفظ قرآن كريم، در بافتن و فروش حصير به پدرم كمك مي‌كردم و از اين بابت نيز همواره شاد و مسرور بودم و بالاخره در 10 سالگي موفق به حفظ كل قرآن كريم شدم».

استاد خليل‌الحصري خاطرات كودكي خود را اين‌گونه ادامه مي‌دهد: «در اين‌جا بايد به اين نكته اشاره كنم كه معلم مكتب‌خانه‌ام نقش بزرگي در تربيت و ياد‌گيري من در آن سنين داشت كه از اين بابت من همواره تا آخر عمرم مرهون زحمات و توجهات اين استاد دل‌سوز هستم».

استاد حصري به چگونگي و نحوه آشنايي خود با مرحوم استاد «مصطفي اسماعيل» و استاد «محمود علي‌البناء» اشاره كرده و مي‌گويد: «من به‌ همراه استاد مصطفي اسماعيل و محمود علي البناء در مؤسسه الاحمدي واقع در زادگاهم در نزد استاد «ابراهيم سلام» اشتغال به آموزش علوم قرائت و اصول آن كردم و در اين مدت كه تا سال 1940 ميلادي به‌ طول انجاميد تنها وسيله رفت و آمد من به ‌دليل صعب‌العبور بودن جاده‌ها در آن موقع قدم‌هاي من بود كه در طول مسير، شيرين‌ترين آيات قرآن را انتخاب كرده و زير لب زمزمه مي‌كردم و بالاخره در انتخاباتي كه در سال 1944 ميلادي براي شناسائي بهترين قاري قرآن در راديو مصر برگزار شد، من از بين 200 نفر قارياني كه در حضور كميته‌اي مركب از مرحوم استاد «مصطفي رضا» و استاد «الصباء» و شيخ القراء آن موقع مصر تشكيل شد، رتبه اول را احراز كردم و اين نقطه عطفي بود در تاريخ زندگي‌ام، چرا كه بعد از اين موفق شدم تا آواي دل‌نشين قرآن كريم را از طريق امواج راديو در اختيار مشتاقان و شيفتگان كلام حق قرار دهم».

استاد «محمود خليل‌الحصري» شرح حال زندگاني خود را اين‌گونه ادامه مي‌دهد: «من پس از پنج سال قرائت در راديو، براي مسئوليت قاري مسجد «الاحمدي» واقع در زادگاهم طنطا تعيين شدم و سپس در سال 1950 ميلادي به‌ جانشيني مرحوم استاد «السيفي» قاري مسجد الحسين، منصوب شدم و به‌ سال 1965 ميلادي نيز به‌ سمت مشاور امور قرآن كريم در وزارت اوقاف مصر منصوب شدم و يك سال بعد در جشن دانش به سبب حفظ كل قرآن كريم به روايت حفص و ورش و به سبب ديگر تأليفاتم در زمينه قرآن كريم به نشان درجه اول علوم و فنون نائل شدم».

استاد حصري درباره خصوصيات يك قاري قرآن مي‌گويد: «كسي كه كلام الهي قرآن را تلاوت كند، اولاً بايد به احكام قرائت‌ها و مكان‌هاي وقف و اصول تجويد و اداي كلمات قرآني تسلط كامل داشته و نيز از صداي زيبا و دل‌نشيني برخوردار باشد كه بتواند قرآن كريم را با صوتي خوب تلاوت كند، بنابراين قاري قرآن بايد داراي صوتي خوش و قدرت بيان و آشنايي به قواعد و اصول علم تجويد و توانايي حسن اداي حروف را داشته باشد تا بدين ترتيب، يك آهنگ طبيعي در تلاوت قرآن بوجود آيد كه بالاتر از هر آهنگي بوده و همراه با كلام خدا باشد و اين امر شنونده را مجذوب و مبهوت كلام خدا مي‌سازد».

وي ادامه مي‌دهد: «در مورد صدا بايستي به اين نكته اشاره كرد كه اصوات قاريان قرآن، انواع و اقسام گوناگوني دارد كه براي هر كدام از آن‌ها نيز شيفتگاني وجود دارد به‌طوري كه مثلاً در ميان اساتيد و قراء معروف جهان، مرحوم استاد «محمد رفعت» داراي صدايي خوب و مرحوم استاد «السيفي» داراي حسن اداي حروف بودند».

استاد حصري اولين قاري مصر بود كه به خارج از كشور مسافرت كرد و در هند و پاكستان تلاوت‌هاي زيبايي اجرا كرد و در كشورهايي مانند اندونزي، مالزي و فيليپين و فرانسه هم به تلاوت قرآن پرداخت.

استاد خليل‌الحصري علاوه بر گنجينه‌هاي بي‌شماري كه در علم قرائت قرآن از خود به يادگار گذاشته است داراي تأليفات بسيار ارزنده در زمينه‌هاي مختلف علم قرائت است.

وي پيش از انقلاب اسلامي ايران به كشورمان مسافرت‌هايي داشته و در شهرهاي مختلف ايران و مسجد الجواد تهران به تلاوت قرآن كريم پرداخته است، وي همچمنين از مدرسان و استادان برجسته دانشگاه الازهر مصر و مشاور عالي راديو قرآن اين كشور بوده و بارها به دريافت نشان‌هاي شايستگي نايل آمده‌ است.

اين استاد در سال 1390 هجري قمري در شهر قاهره چون ستاره‌اي پرفروغ از آسمان مشاهير قرائت قرآن افول كرده و جهان اسلام را در مصيبت و فقدانش سوگ‌وار و داغدار كرد؛ روحش شاد و يادش گرامي باد.
چهارشنبه 27 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 257]