جنگ رواني ؛ دشمن در اين جبهه

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: جنگ رواني ؛ دشمن در اين جبهه
خبرگزاري جمهوري اسلامي(ايرنا)-گروه تحقيق و تفسير خبر- رئوف پيشدار : ارتباطات يكي از پيچيده ترين علوم در حوزه علوم انساني است . اين علم از آن رو كه انسانها و افكار و عقايد آنها را هدف قرار مي دهد، پيچيدگي ها و ظرايف و دقايق بسيار دارد.

ارتباطات با اين ويژگي ، از جمله معدود علومي دانسته مي شود كه از همه ي علوم و تكنيك ها ، براي رسيدن به هدف كه همانا "‌تغيير باور و نهايتا تغيير رفتار مخاطب " است ، استفاده مي كند. محيط اين عمل "رسانه " است و دراين حوزه حداكثر استفاده از ظرفيت رسانه ها به عمل مي آيد و در همين حوزه است كه مفاهيمي مانند "‌جنگ رسانه اي "،" فضا سازي رسانه اي " و " جنگ رواني " شكل مي گيرد .اگر چه به لحاظ كاربردي ريشه هاي "جنگ رسانه اي " را مي توان همزمان با پيدايش رسانه ها بخصوص رسانه هاي ارتباطي نو پيدا كرد ، اما اصلاح "جنگ رسانه اي " از جمله مقولاتي است كه از مطرح شدن آن در سطح روابط بين الملل زمان زيادي نمي گذرد. در منابع دانشگاهي و مرجع ، جنگ رسانه اي " استفاده از رسانه ها براي تضعيف كشور هدف و بهره گيري از توان و ظرفيت رسانه ها به منظور دفاع از منافع ملي" به عنوان يك تعريف بنيادي ارايه شده كه از جنگ هاي جديد و اصطلاحاً نرم (soft war) به شمار مي رود. درتعريفي ديگر "جنگ رسانه اي " را مي توان اين چنين نيز تعريف كرد: تضعيف كشور هدف و بهره گيري از توان و ظرفيت رسانه ها(اعم از مطبوعات، خبرگزاريها، راديو، تلويزيون، اينترنت و اصول تبليغات) به منظور دفاع از منافع ملي است.»جنگ رسانه اي يكي از برجسته ترين جنبه هاي«جنگ نرم» Soft War و «جنگ هاي جديد بين المللي» است.
جنگ رسانه اي را مي توان بخشي از "جنگ رواني " نيز دانست كه محيط عمل آن رسانه ها هستند . دلايل بسياري وجود دارد كه مؤيد تأثيرات غير قابل انكار رسانه ها در مديريت و شكل دهي افكار عمومي است و با اين شناخت بود كه مارشال مك لوهان صاحب نظر كانادايي علم ارتباطات دهها سال پيش در توصيف وضعيت امروز گفته بود :"جنگ هايي كه در آينده رخ خواهند داد ، به وسيله تسليحات جنگي و در ميدان هاي نبرد نخواهند بود، بلكه اين جنگ ها به دليل تصوراتي رخ خواهد داد كه رسانه هاي جمعي به مردم القاء مي كنند. " دوايت آيزنهاور " كه بعد ها به مقام رياست جمهوري آمريكا رسيد در سال 1940 گفته است :" اين افكار عمومي است كه در جنگ پيروز مي شود." بنابه تعبير هيرام جانسون( Hiram Johnson) ، سناتور آمريكايي:" «هنگامي كه جنگ آغاز مي شود، حقيقت اولين قرباني است.» به تعبير آقاي ضيايي پور يك صاحب نظر ايراني علم ارتباطات :" هر جنگ حداقل در دو زمينه رخ مي دهد اول ، ميدان نبرد و دوم ، اذهان عمومي . در هر دو جبهه فرماندهاني كه قادر به بهره گيري از ابزار كنترل و مديريت انگاره هاي ذهني باشند، مي توانند دشمن را بفريبند و نيروهاي خودي را در جبهه دفاع از اهداف خود سازماندهي نمايند. به اين نمونه دقت كنيد: تلفن اورژانس و پليس در آمريكا911 است. و در فنلاند 112 ، طبق آماري كه گرفته شده بيشترين تعداد مردم فنلاند وقتي خطري برايشان پيش مي آيد با شماره 911 تماس مي گيرند. چرا؟ تحقيقات نشان مي دهد كه اين امر فقط و فقط ! ناشي از تأثير غير قابل انكار سينما و شبكه هاي ماهواره اي آمريكايي است. رسانه ها درشكل دادن به تصورات مردم و هدايت افكارعمومي نقش تعيين كننده اي دارند. از اينرو قدرتهاي سلطه جو براي تحقق اهداف امپرياليستي خود، به كاركرد مؤثر رسانه ها در جنگ و طرحريزي جنگ رسانه اي يا جنگ نرم توجهي جدي دارند. رسانه ها مي توانند حقايق را وارونه نمايش دهند ، كتمان كنند ، تحريف يا سانسور نمايند و يا با انعكاس برخي اخبار واقعي و غير واقعي به تهييج و تحريك افكار عمومي بپردازند.
نمونه اي ديگر از جنگ رسانه اي : در صبحدم 3 فوريه 1943، يك ميليون آلماني از راديوي رژيم نازي آلمان اين خبر را شنيدند، «زير پرچم صليب شكسته، برافراشته بر فراز ويرانه هاي شهر استالينگراد، آخرين نبرد صورت گرفت. امراي ارتش، افسران ، درجه داران و سربازان شانه به شانه ايستادند و تا آخرين نفس جنگيدند. آنان بي هدف قرباني نشدند، آنان جان باختند تا آلمان زنده بماند ».اين گزارش يك دروغ آشكار بود. واقعيت اين بود كه ارتش ششم آلمان نازي، تاب مقاومت در برابر قدرت برتر لشكريان شوروي را نياورد و تسليم شد. اين رويداد هيتلر راخشمگين ساخت و به فرمان او، اين حقيقت كتمان شد.
احتمالاً استفاده از عوامل مؤثر بر افكار عمومي اگر چه از دير باز ملازمت قطعي با جنگها و لشكركشي ها داشته و مدافعان نيز از آن بهره جسته اند،اماامروزه گسترة وسيع منازعات رواني، اين عرصه را تبديل به يك ميدان و جبهه اي از جنگ ! ساخته و فراتر از بهره گيري از ابزار رسانه اي ‍، جنگ و منازعه اي تمام عيار را در عرصه رسانه ها به راه انداخته است.جنگ نرم همانطور كه اشاره رفت ، نوع جديدي از جنگهاست كه در حوزه رسانه ها اتفاق مي افتد. اين بحث را مي شود اينگونه خلاصه و براي ورود به بحث اصلي ، نتيجه گيري كرد:رسانه ها به شيوه هاي گوناگون مي كوشند فضاي ذهني گروههاي هدف را در جهت اهداف وخواسته هاي حاكمان شكل دهند . هدف ومخاطب اينگونه برنامه ريزيها الزاما مردم كشورهاي بيگانه يا نيروهاي دشمن نيست ومردم كشور خودي نيز بعنوان هدف اين فعاليتها قرار داده مي شوندكه از جمله نمونه هاي برجسته آن نقش برجسته رسانه هاي آمريكايي در مثلت افكار سازي اين كشور شامل رسانه ها، موسسات نظر سنجي بخصوص گالوپ ، و وزارت امورخارجه آمريكا در جريان جنگ ويتنام ، ماجراي خليج خوكها ، جنگ 1991 با عراق كه در آن به باور همه ي متخصصان حوزه هاي علم ارتباطات و علم سياست اين سي ان ان بود كه خط مقدم نيروهاي عراقي را شكست ، جنگ دوم خليج فارس و سقوط صدام حسين ، لشگر كشي آمريكا به افغانستان ، سوء استفاده اين كشور از ماجراي 11سپتامبر و... مي باشد . امروزه رسانه ها علاوه بر نقشي كه در مقاطع مختلف با تأثيرگذاري سريع دراستحصال شرائط مطلوب واقناع جمعي ايفأ مي كنند ، با برنامه هاي بلند مدت و استراتژي هاي كلان، كاركردي نوين با عنوان « توليد رضايت » براي خود ايجاد كرده اند. در اين روش بجاي آنكه توان رسانه ها براي اقناع افكار عمومي صرف شود . در طولاني مدت ، داده هاي ذهني مخاطبين را بگونه اي مديريت مي نمايند كه رفتار سياستمداران در بحرانها دقيقامطلوب نظر آنان ( مانند موارد مورد اشاره در بالا ) باشد.اين روش گر چه زمان بيشتري را مي طلبد ولي نتايج بهتر و پايدارتري را در بر دارد.
" جان كالينز " نظريه پرداز و استاد سابق دانشگاه ملي جنگ آمريكا در تعريف جنگ رواني مي نويسد: جنگ رواني عبارت است از " استفاده طراحي شده از تبليغات و ابزارهاي مربوط به آن براي نفوذ در خصوصيات فكري دشمن با توسل به شيوه هايي كه موجب پيشرفت مقاصد امنيت ملي مي شود."
چنانچه بخواهيم تعريف جامعي از جنگ رواني ارائه دهيم ، بايد بگوييم ، " اين جنگ عبارت از مجموع اقدامات يك كشور به منظور اثرگذاري و نفوذ بر عقايد و رفتار دولت ها و مردم خارجي( و حتي مردم خودي ) در جهت مطلوب و با ابزارهايي غير از ابزارهاي نظامي و تنها با ابزارهاي سياسي، اقتصادي و تبليغاتي تحقق پذير است."جنگ رواني برخلاف جنگ هاي ديگر كه از قدرت نظامي استفاده مي كند ، از قدرت شرطي و امتناع كننده يا نامرئي براي تحت تأثير قرار دادن مخاطبان استفاده مي كند. در اين جنگ ابزارهاي نظامي بيشتر جنبه صوري و ظاهري را در تكميل جنگ رواني دارند و قدرت اصلي در فعاليت هاي تبليغاتي(پروپاگاند) ‌ نهفته است. جنگ رواني تكنيك ها و شيوه ها و در عين حال ابزارهاي خود را دارد كه از جمله تكنيك هاي آن " اغراق " و " انگاره سازي " است . ناچار به تكرار به جهت يادآوري هستم كه ابزار جنگ رواني نيز بسيار متنوع است و شامل طيف وسيعي از وسايل ارتباطي از شب نامه گرفته تا رسانه ها مي شود.يكي از تكنيك هايي كه آمريكا در جنگ رواني شديد خود عليه ايران بويژه در مورد برنامه هاي هسته اي كشور به آن متوسل شده و بنگاه هاي شيطاني رسانه اي صهيونيستي نيز درآن مشاركتي فعال دارند ، " اغراق " در مورد اين برنامه ها و بزرگنمايي آن مي باشد .در اين محور از جنگ رواني آمريكا عليه ايران ، بناي واشنگتن براين است كه افكار عمومي چنين ساخته شود كه باور كند " به دليل ماهيت ايدئولوژيك، ساختار پيچيده و ناشفاف، و رفتار غير قابل پيش بيني نظام جمهوري اسلامي، برنامه هاي هسته اي ايران را بايد تهديدي جدي به شمار آورد ." جنگ رواني نيز از قواعد آفندي و پدافندي خود پيروي مي كند و برنده كسي است كه اين قواعد را بشناسد و ابزارهاي نرم افزاري و سخت افزاري آنرا در اختيار داشته باشد بويژه اينكه همواره بايد توجه داشت كه دوره مخاطبان غير فعال و يا نيمه فعال تمام شده و به اعتبار توسعه روز افزون رسانه ها ، مخاطب شديدا فعال است اگر چه قدرت رسانه محدود مي باشد!
درجنگ رواني و در بحث ابزار ، هر وسيله اي كه هدف را توجيه كند ، مشروع شمرده مي شود ! و اما شيوه ها بقدري پيچيده و گسترده است ، كه قابل فهرست كردن نيست و بسته به موضوع ، شيوه و يا شيوه هاي مناسب آن و نيز ابزار و يا ابزارها انتخاب مي شود. هدف جنگ رواني آنگونه كه اشاره رفت در نهايت تغيير رفتار مخاطب است كه با دستكاري باورهاي او صورت مي گيرد و اين كار بقدري ظريف و دقيق انجام مي شود كه حتي مخاطبان فعال را نيز تحت تاثير خود قرار مي دهد.
در جنگ رواني گسترده عليه ايران كه استكبار هر روز و به جرعت مي توانم بگويم هر ساعت براي پيشبرد آن ، سوژه اي تازه عليه ايران و انقلاب اسلامي مي سازد ، فعاليت هاي هسته اي صلح آميز ايران يك محور و سوژه دائمي است و هيچ روزي نيست كه حول آن ، رسانه هاي استكباري وابسته به رژيم شيطاني صهيونيسم به تبليغات منفي نپردازند. اگر چه نظر سنجي ها ميان توده هاي مخاطبان نشان مي دهد كه اين ترفند استكبار ، كار كرد خود را بخصوص در نزد توده هاي باسواد و قشر روشنفكر در جوامع هدف از دست داده است ، ولي الزاما به اين معني كه افكار عمومي جهان به تمامي به اين مهم رسيده باشد ، نيست و همين امر ايجاب مي كند كه رسانه هاي ايراني با درايت بيشتر و با آگاهي و علم به ابعاد جنگ رواني ، نه تنها به پدافند بپردازند ، بلكه با طراحي يك نظام مهندسي فكري براي توده هاي مردم جهان كه از يك خرد جمعي حرفه اي برخاسته باشد ، به تهاجم عليه دشمن بپردازند.
دشمن در جبهه جنگ رواني عليه انقلاب اسلامي هر روز و به جرات مي توان گفت كه هر ساعت و دقيقه و ثانيه ! سوژه اي جديد را براي طرح در شبكه هاي اختاپوسي صهيونيسم در دستور كار قرار مي دهد.
ساعتي ادعاي تلاش ايران براي دستيابي به بمب اتمي آنهم در آينده اي نزديك ، دقيقه اي بعد طرح ادعايي از سوي يكي از ساكنان خانه هاي شيشه اي عليه تماميت ارضي ايران ، ثانيه اي بعد ادعاي نقض حقوق بشر و خلاصه هر سوژه اي كه بتوان با آن افكار عمومي را فريب داد.
ناگفته روشن است كه چرا طراحان جنگ رواني عليه ايران و انقلاب اسلامي اين گونه ارزش هاي بشري را با دروغ و جعليات خود به سخره مي گيرند. مشكل بزرگ جهان امروز دورشدن بسياري از رهبران و گردانندگان عرصه سياست از اخلاق و دو اصل مهم " خداپرستي " و " عدالت " مي باشد كه پايه و اساس زندگي سعادتمند و توام با صلح و آرامش براي تمامي مخلوقات خداوند و اشرف آنها بني آدم دانسته مي شود كه موجب گرديده تا ارزشهايي چون امنيت پايدار ، دموكراسي ، مردم سالاري ، حقوق بشر ، صداقت ، انسان دوستي و مهرورزي به ابناي بشر متاسفانه جايي در آن نداشته باشند. چنين شرايطي امروز كار را به جايي رسانده است كه براي بسط سلطه ، غارت ديگر ملت ها و تامين منافع ، عده اي به خود حق مي دهند تا وقيحانه و كاملا نيز علني به دروغ گويي درباره ديگران بپردازند و تاسف بار تر اينكه همين دروغ گوها زماني كه در محضر وجدانهاي بيدار جهان براي جنايات عديده خود و نقض آشكار و فاحش حقوق بشر و ديگر حقوق اساسي انسان محكوم مي شوند ، از جمله با فرافكني سعي در پوشش آن دارند و با دروغ و جعليات به انحراف افكار عمومي مي پردازند . چه كسي مي تواند نقض صريح حقوق بشر در غرب را آنكار كند و بگويد كه چيزي درباره شكنجه گاههاي گوانتانامو - بگرام و ابوالغريب و صدها زندان مخفي آمريكا در گوشه وكنار جهان كه مايه خجلت و سرشكستگي نه فقط آمريكايي ها كه همه ي انسانهاي روي زمين است ، نشنيده ، و نخوانده در همين غرب كه يك روسري زن مسلمان را تحمل نمي كنند ، كاملا سازمان يافته ، هدف مند و سيستماتيك ، اقليت هاي مذهبي بخصوص مسلمانان از ابتداي ترين حقوق خويش محروم هستند .در فلسطين و در مقابل چشم جهانيان فلسطيني ها قتل عام مي شوند. در عراق مردم به خاك و خون كشيده مي شوند تا منافع كارتل هاي نفتي تامين شود. رهبران كاخ سفيد از جنايت بزرگ خود در انفجار بمب اتمي برسر مردم هيروشيما و ناكازاكي دفاع مي كنند و بر سينه جنايتكاري كه هواپيماي مسافربري ايران را سرنگون كرد "‌مدال شجاعت !؟" نصب مي كنند !
بشر امروز چيزي جز سرشكستي در برابر اقدامات برخي زور مداران سياست ورز كه با تكيه بر قدرت سلاح و به بازي گرفتن ارزشهاي بشري برعرصه ابرقدرتي تكيه زده اند ، احساس نمي كند .بشر امروز نگران آينده خود و فرزندانش است كه دستاويز قدرتهايي قرار گرفته كه به هيچ چيز پايبندي ندارند و زماني كه در انفعال قرار مي گيرند ، ارزشهاي او را مي ربايند تا پلشتي هاي خود را بپوشانند كه اين ، يكي از نشانه هاي مرگ ليبرال دموكراسي غربي است .
چهارشنبه 27 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 118]