‏مشكل بزرگ صنايع فضايي آمريكا

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: ‏مشكل بزرگ صنايع فضايي آمريكا

‏رابرت بيگلو در بهار سال 2006 نياز پيدا كرد در سفري به روسيه براي نگاهداشتن يك ماهواره برروي زمين يك جايگاه را با خود ببرد. اين جايگاه از آلومينيوم ساخته شده بود. و داراي يك صفحه دايره‌اي شكل وپايه بود. پيمانكار و رئيس هوا فضاي بيگلو در نوادا مي‌گويد: «اين جايگاه با يك ميز عسلي كوچك هيچ فرقي نداشت.» به‌ هرحال مقام‌هاي مسئول آمريكايي به آقاي بيگلو گفتند اين ميز عسلي بخشي ازيك قسمت ماهواره است و بنابراين به عنوان يك مهمات به‌حساب مي‌آيد. در نتيجه، در همه مدت سفر بايد با دو مأمور امنيتي تمام وقت از آن محافظت شود.‏

‏صدور فن‌آوري هميشه براي آمريكا يك مشكل بزرگ بوده است. اين كشور در بيشتر فن‌آوري‌ها در جهان اول است. و بعضي از اين فن‌آوري‌ها به آن يك برتري نظامي مي‌دهند. اگر مقررات صادرات بيش از حد شل و ول باشند، قدرت‌هاي خارجي قادر خواهند بود فن‌آوري آمريكايي را در سيستم هاي خود پياده يا تقليد كنند. اما اگر مقررات خيلي هم سخت باشند، صنايعي را كه براي خلق نسل بعدي فن‌آوري به فروش آنها نياز دارند نابود مي‌سازند.

ايجاد چنين توازني دشوار است و منتقدان مي‌گويند آمريكا تا حد نابودي از خود احتياط نشان مي‌دهد. آنها ادعا مي‌كنند كنترل‌هاي بيش از حد سخت صادراتي چنان به صنعت فضايي آسيب رسانده كه موجب تحليل رفتن رهبري آمريكا در فن‌آوري فضايي شده است و به اين ترتيب امنيت ملي آمريكا را به خطر انداخته است. آن‌ها شكايت دارند اين سيستم نمي‌تواند فرق ميان سخت‌افزار حساس نظامي را كه بايد از آن محافظت شود و فن‌آوري‌هاي تجاري بسيار در دسترس مانند باطري‌هاي ليتيوم - يون وپيل‌هاي خورشيدي را تشخيص دهد. آنها استفاده متعصبانه از مقررات صادرات را بزرگترين ضعف صنعت فضايي آمريكا مي‌دانند.

مدار خود محور

كنترل‌هاي حاكم بر صادرات ماهواره‌هاي آمريكا بخشي از ترافيك بين‌المللي در مقررات تسليحات (‏ITAR‏) به‌شمار مي‌روند و به وسيله وزارت خارجه اداره مي‌شوند. زماني وزارت بازرگاني آن را اداره مي‌كرد. اما در اواسط دهه 90 وقتي اطلاعات ميان سازنده‌هاي ماهواره‌هاي آمريكايي و چيني‌ها تقسيم شد، جنجال بزرگي بوجود آمد و سياستمداران با دادن كنترل صادرات فضايي به وزارت خارجه به نگراني‌ها درباره اينكه اسرار مهمي به چين منتقل شده باشد واكنش نشان دادند.

مايكل بيوين يك تحليل‌گر برنامه در اداره تجاري سازي فضا در وزارت بازرگاني آمريكا مي‌گويد: طرزبيان اين قانون طوري است كه تعبيرگسترده‌تر را از آنچه كنگره آمريكا در اصل در نظر داشته است ممكن مي‌سازد. مثلاً يك ايستگاه زميني ‏GPS‏ ممكن است مجبور شود براي خريد يك صفحه مونيتور جديد براي كامپيوتر دستي خود اجازه صادرات بگيرد چون بخشي از سيستمي است كه تحت كنترل قرار دارد. پيرچائو يك عضو ارشد مركز تحقيقات استراتژيك و بين‌الملل (‏CSIS‏) يك مركز پژوهشي در واشنگتن دي‌سي، مي‌گويد: به مجرد اينكه ماهواره‌ها در فهرست مهمات قرار داده شدند «پيچ‌هاي كوچك و سيم‌كشي تجهيزات آن‌ها نيز به يك مهمات تبديل شدند.» به علاوه، هر چيزي كه به خاطر يك مهمات تغييرشكل دهد خود يك مهمات به شمار مي‌آيد. او مي‌گويد اين بند همه «چيزهاي كوچك» را در برمي‌گيرد. وي توضيح مي‌دهد درحقيقت اين «بخش ‏X‏ » شديداً پيچيده دستگاه است كه شما مي‌خواهيد از دست دشمن دور نگاه داريد نه خود دستگاه. شما از يك ابزار بسيار كم اثر براي نيازهاي سياست‌گذاري پيچيده استفاده مي‌كنيد. ‏

‏شما ممكن است فكركنيد اين بهاي امنيت است كه بايد پرداخت شود. اما «لون رينز» سردبير «اخبارفضا» مي‌گويد: «‏ITAR‏ با مجبوركردن كشورهاي ديگربه پيدا كردن راههاي ديگربراي به‌دست آوردن اجزاء تشكيل دهنده ماهواره كه قبلاً تنها در ايالات متحده ساخته مي‌شدند، تكثير غيرقابل اجتناب فن‌آوري پيشرفته را سرعت بخشيده است.» جورج روج، مدير اداره ملي امنيت فضايي در پنتاگون، فكر مي‌كند ‏ITAR‏ احتمالاً يك دهه قبل منطقي بوده است اما موافق است كه اكنون يك ابزار كم اثر است. او مي‌گويد: «مشكل اينجاست كه شما امروز مي‌توانيد مشابه بين‌المللي آنچه را صنعت آمريكا توليد مي‌كند به همان خوبي بخريد.»

اين نتيجه سيستمي است كه در دور نگاهداشتن فن‌آوري آمريكايي ازدستان خارجي بسيار موفق بوده است. پيش از سال 1999، زماني كه وزارت خارجه كنترل مقررات صادرات ماهواره را به‌دست گرفت، آمريكا با يك سهم متوسط 83 درصدي، بازار ساخت ماهواره هاي تجاري را درسيطره خودداشت. به گزارش ارزيابي فضا، از آن زمان اين سهم به 50 درصد كاهش يافته است. منتقدان ‏ITAR‏ تغيير در مقررات صادرات را مقصر مي‌دانند. وقتي درماه ژوئيه امسال مزايده براي قراردادهاي 5 ميليارد دلاري گاليله، مجموعه‌اي مركب از 30 ماهواره كه بوسيله اتحاديه اروپا و مؤسسه فضايي اروپا ساخته مي‌شود آغاز شد، مقام‌هاي اروپايي به كنترل‌هاي صادرات به‌عنوان دليلي براي اجتناب از هرگونه همكاري ممكن با آمريكا استناد كردند.

در آغاز اين دهه آلكاترآلنيااسپيس (اكنون تالس آلنيا) اعلام كرد يك سفينه «بدون ‏ITAR ‎‏ » عاري ازهمه اجزاي آمريكايي خواهد ساخت. اين شركت بين سال‌هاي 1998 و 2004 سهم بازار خود را به بيش از 20 درصد افزايش داد و به شايد بزرگترين ذينفع در سياست‌هاي صادرات تبديل شد. كنترل‌هاي صادرات همچنين مؤسسه فضايي اروپا را مجبوركردند هزينه ايجاد يك تأمين‌كننده اروپايي سوباپ سيم پيچ را تقبل كند تا سيستم‌هاي پيش رانش اروپايي در اين قسمت به مشابه‌هاي آمريكايي متكي نباشند. همچنين، تله ست، مسئول ناوگان ماهواره‌هاي كانادا گفته است ‏ITAR‏ يكي از دلايلي است كه باعث شده است كانادا در رقابت‌هاي اخيرسازندگان اروپايي ماهواره را ترجيح دهد. سودرن يك سازنده فرانسوي سيستم‌هاي كنترل و استقرار ماهواره و شعبه شركت ‏EADS‏ فرانسه - آلمان در سال 2005 گفت: كنار گذاشتن پايگاه تأمين‌كننده آمريكايي خود را بزودي آغاز مي‌كند.‏

‏در اين ميان اجزاي تشكيل دهنده و ماهواره‌هاي آمريكايي دارند به خاطر هزينه و تاخير در تجارت با شركت‌هايي كه آنها را مي‌سازند آسيب مي‌بينند. شركت‌هاي بين‌المللي نمي‌توانند به يك ليست اجزاي مهم ماهواره آمريكايي دسترسي پيدا كنند و وقتي نياز دارند آنها را سفارش دهند براي هر يك از اجزا بايد زير ضربات بي‌امان كنترل‌هاي صادرات قرارگيرند. اين اجزا چه يك موتور، يك دريچه كنترل، يك ردياب ستاره، يك آنتن يا يك قطعه فرقي نمي‌كنند. پيداكردن جانشين‌هاي غيرآمريكايي آن‌ها ساده‌تر است .

چهارشنبه 27 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 122]