گزارش خبري - تحليلي مهر/بلوط لرستان؛ گونه اي بي نظير در سراشيبي انقراض

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارش خبري - تحليلي مهر/"بلوط" لرستان؛ گونه اي بي نظير در سراشيبي انقراض
خرم آباد - خبرگزاري مهر: درخت بلوط لرستان با پيوندي عميق با روحيات و تاريخ مردمان اين سرزمين از گونه هاي بي نظيري است كه امروز در حال نابودي و انقراض است.

به گزارش خبرنگار مهر در خرم آباد، از دو ميليون و 815 هزار و 874 هكتار مساحت لرستان بيش از دو ميليون و 101 هزار و 671 هكتار جزو منابع طبيعي استان محسوب مي شود كه از اين ميزان 883 هزار و 504 هكتار مراتع و يك ميليون و 218 هزار و 167 هكتار جنگل است.

لرستان در حال حاضر رتبه ششم مساحت جنگلها و رتبه هفدهم مساحت مراتع را در كشور به خود اختصاص داده است. همچنين از ديگر نكات قابل ذكر اين است كه لرستان 20 درصد مساحت جنگلهاي زاگرس را به خود اختصاص داده و از طرف ديگر 100 درصد لرستان در حوزه رويشي جنگلهاي زاگرس قرار دارد.

لرستان با اختصاص اين ميزان از جنگلهاي منطقه زاگرس، حجم زيادي از عرصه هاي بلوط را نيز به خود اختصاص داده است.

جنگلهاي بلوط منطقه زاگرس نيز با تنوع اكوسيستمي، گونه اي و ژنتيكي داراي اهميت خاصي از ديدگاه منطقه اي و جهاني هستند و توپوگرافي و شرايط اقليمي منحصر به فرد و همچنين تنوع زيستي فوق العاده اي را در اين ناحيه از ايران به وجود آوره اند.

رئيس سازمان حفاظت از محيط زيست استان لرستان در رابطه با جنگلهاي بلوط لرستان، اينگونه هشدار داد: درختان بلوط منطقه زاگرس گونه هاي بكر و طبيعي هستند كه به رغم تلاش كارشناسان هنوز نتوانسته ايم اين گونه را به صورت مصنوعي پرورش دهيم.

عبدالرحيم كاكاوند تاكيد عنوان كرد: در صورت تخريب عرصه هاي جنگلي بلوط احيا اين گونه شايد غيرممكن باشد.

عدم پرورش اين درخت به صورت مصنوعي و تخريب عرصه هاي جنگلي بلوط در لرستان نشانگر واقعيت تلخي است كه اينگونه اذهان را نهيب مي زند كه بلوط لرستان گويا در سراشيبي انقراض قرار گرفته است.

آتش سوزي هاي گسترده در حريمهاي جنگلي كه عمده ترين اين حريمها مربوط به جنگلهاي بلوط است، يكي از مخاطراتي است كه همواره اين گونه طبيعي را مورد تهديد قرار داده است.

با كمي جستجو در اينترنت راجع به بلوط مي توان به اين جملات كوتاه دست يافت: "بلوطها درختاني هستند داراي شكل توپر، حجيم و گسترده با تاجي گنبدي شكل و برگهاي موج‌ دار در لبه و همچنين ميوه‌هايي ايجاد مي‌كنند كه درون يك محفظه فنجان مانند قرار دارند." اما نام لرستان، اين سرزمين بكر و زيبا با بلوط پيوندي ديرينه و فراتر از اين جملات كوتاه دارد.

ميوه و ساير قسمتهاي درخت بلوط در موارد ديگري همچون پزشكي و طب نيز كاربرد دارد به نحوي كه زماني برگهاي بلوط را بر روي زخم و بريدگي‌هاي بدن مي‌گذاشتند تا زخم التيام پيدا كند، اما امروز گياه پزشكان تنها از پوست درخت بلوط استفاده دارويي مي‌كنند و امروز در سرزمين بلوط، اين داروي شفا بخش، مورد بي مهري قرار گرفته است.

عضو هيئت علمي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان لرستان در گفتگو با خبرنگار مهر در خرم آباد در خصوص ويژگي هاي اين گونه بي نظير و تاريخي عرصه زاگرس گفت: درخت بلوط عرصه زاگرس مهمترين و با ارزش ترين گونه گياهي است كه قدمت آن به دوره سوم زمين شناسي باز مي گردد.

مجيد توكلي بر اهميت اين درختان از نظر اقتصادي و اكولوژيكي تاكيد كرد و ادامه داد: در اين جنگلها بيش از دو هزار گونه از گياهان عالي و چند صد گونه از جانوارن مهره دار كه تعدادي از آنها در معرض انقراض هستند، زندگي مي كنند.

وي با بيان اينكه وجود تركيباتي در اندامهاي مختلف اين درخت موجب استفاده اين درخت و محصولات فرعي آن در صنايع داروسازي، رنگرزي و چرم و پوست شده است، گفت: درختان بلوط علاوه بر ايجاد منظره دلپذير در پهنه زاگرس موجب حفظ و نگهداري آب در خاك و به ويژه در سراشيبي ها مانع از فرسايش خاك شده و از طرف ديگر با سيستم ريشه اي گسترده اي (سه برابر ارتفاع درخت) علاوه بر زه كشي خاكها سبب تقويب آبهاي زيرزميني مي شود.

عضو هيئت علمي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان لرستان حضور درختان بلوط در عرصه هاي طبيعي را موجب پيدايش دامنه وسيعي از زيستگاهها دانست و عنوان كرد: بر اساس تحقيقات به عمل آمده، بالغ بر پنج هزار گونه حشره، بيش از 80 گونه خزنده و دوزيست، 150 گونه پرنده و 60 گونه پستاندار چرخه زندگيشان وابسته به درختان بلوط است.

اين كارشناس با اشاره به اثرات ضد باكتريايي پوست ميوه بلوط يادآور شد: گالهاي درخت بلوط داراي اثرات آنتي اكسيدان و قابض بوده و از خاصيت رنگ دهي خوبي با تركيباتي از سولفات آهن، سولفات آلومنيوم و مس برخوردارند.

انديشيدن به اينكه عرصه هاي جنگلي بلوط لرستان مامن و زيستگاه جانوران زيادي است و تامل در خواص دارويي اين گونه بي نظير و در كنار آن تصور آتش سوزيهاي گاه و بيگاه در اين عرصه قلب هر طبيعت دوستي را به درد خواهد آورد.

مسئول گارد حفاظت محيط زيست استان لرستان نيز در گفتگو با خبرنگار مهر در خرم آباد اظهار داشت: در سال گذشته بيش از 80 مورد آتش سوزي در مناطق حفاظت شده استان به وقوع پيوسته است كه متاسفانه منجر به تخريب مقدار زيادي از عرصه هاي جنگلي استان شد.

محمد حسين سپهوند، ادامه داد: متاسفانه بيشترين گونه هاي گياهي كه در استان طعمه حريق مي شوند گونه هاي گياهي ساقه كوتاه و درختان بلوط هستند.

مسئول يگان حفاظت از منابع طبيعي استان لرستان نيز در اين رابطه به خبرنگار مهر عنوان كرد: سال گذشته بيش از يك هزار و 63 هكتار از مراتع و جنگلهاي لرستان طعمه حريق شد كه از اين ميزان 341 هكتار در اراضي جنگلي استان رخ داده است.

سرهنگ مهدي ملكي با بيان اينكه از 85 مورد آتش سوزي رخ داده در سال گذشته در عرصه هاي طبيعي استان 30 مورد در اراضي جنگلي بوده است، افزود: بيش از 90 درصد جنگلهاي سوخته شده در لرستان جنگلهاي بلوط بوده اند.

وي با اشاره به بي احتياطي مردم و ساكنين روستاهاي حاشيه جنگل، بيان داشت: 85 درصد آتش سوزيهاي عرصه هاي ملي در استان ناشي از آتش زدن "پس چر" مزارع توسط مردم بوده است.

اين مسئول ادامه داد: 10 درصد ديگر از آتش سوزيها مربوط به بي احتياطي مردم در مدت حضور در مراتع و جنگلها و همچنين پنج درصد ديگر آتش سوزيهاي رخ داده در استان عمدي بوده است.

سرهنگ ملكي با اشاره به اينكه در چهار ماهه اول سال جاري 38 فقره آتش سوزي در سطح عرصه هاي ملي استان رخ داده است، عنوان كرد: در اين آتش سوزيها بيش از 500 هكتار از اراضي جنگلي و مرتع استان طعمه حريق شدند.

مسئول يگان حفاظت از منابع طبيعي استان لرستان با تاكيد بر ضرورت فرهنگ سازي در استان مبني بر حفاظت از عرصه هاي طبيعي يادآور شد: اين يگان در سال گذشته با جمع آوري مجموعه اي از فتواي پنج تن از مراجع تقليد و توزيع بيش از پنج هزار اطلاعيه در روستاهاي حاشيه جنگلها نسبت به خطراتي كه متوجه منابع طبيعي است هشدار داده و اطلاع رساني كرده است.

سرهنگ ملكي ادامه داد: همچنين اين يگان بيش از دو هزار نفر را در قالب 50 كلاس آموزشي در روستاهاي حواشي جنگلهاي استان تحت آموزش قرار داده است.

وي با اشاره به كمبود نيرو براي حفاظت از عرصه هاي طبيعي استان، گفت: مطابق استانداردهاي جهاني به ازاي هر 10 هزار هكتار يك محافظ جنگل و مرتع در دنيا وجود دارد كه اين آمار در لرستان به ازاي هر 50 هزار هكتار يك نفر نيرو است.

مسئول يگان حفاظت از منابع طبيعي استان لرستان در ادامه با اشاره به ضرورت همكاري مردم در حفاظت از عرصه هاي ملي، خاطرنشان كرد: در حال حاضر بيش از 500 نيروي افتخاري حافظ منابع طبيعي در استان لرستان مشغول به فعاليت هستند.

ملكي يادآور شد: تلفن 09696 به صورت شبانه روزي آماده دريافت خبرها، اطلاعات آتش سوزي در استان و ارائه آگاهيهاي لازم به مردم در مناطق مختلف لرستان است.

لرستان اين بهشت ناب كوچك در دستان مردماني است كه همواره پايمرديشان را با مثال درختان تنومند بلوط گره مي زنند و بايد اهالي اين بهشت ناب به فكر سرمايه اي باشند كه بايد آن را فردا به دستان آيندگان بسپارند.

آنچه جاي تامل دارد اين است كه با وجود تلاشهاي صورت گرفته توسط يگان حفاظت از منابع طبيعي و محيط زيست استان، روند آتش سوزيها در جنگلهاي لرستان روند كاهشي را نشان نمي دهند كه اين امر نيازمند تلاش و جديت مردم لرستان و فرهنگ سازي در اين امر خطير است.
چهارشنبه 27 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 362]