رمضان در فرهنگ مردم كاشان

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: رمضان در فرهنگ مردم كاشان
گروه خبرنگاران افتخاري / احمد كريمي: رمضان ماهي است كه در هر شهر و دياري براي خود آداب و رسوم خاصي دارد. از آن جمله در كاشان در ماه رمضان، مراسم منحصر به فردي وجود دارد كه شايد در كمتر شهري چنين مراسمي يافت شود.
به گزارش خبرنگار افتخاري خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا) در كاشان، در ماه رمضان مردم كاشان با رسوم خاص خود اين ماه مبارك را طي مي‌كنند. در اين نوشتار به برخي از اين رسوم اشاره مي‌شود.

كلوخ اندازي

قبل از شروع ماه مبارك رمضان خاصه پنجشنبه و جمعه نزديك اين ماه، مردم به گردش و مسافرت مي‌روند و به تفرج و تفريح مي‌پردازند. اين روزها را روزهاي كلوخ‌اندازي ناميده‌اند.

هديه رمضان

يكي از رسم‌ها و سنت‌هاي پسنديده هديه‌ايست كه از طرف بزرگتر خانواده به فردي كه براي اولين بار روزه مي‌گيرد، اهدا مي‌شود. هنگام افطار روزه‌‌‌دار تا هديه خود را از بزرگتر نگيرد روزه خود را باز نمي‌كند و بعد از گرفتن هديه دست و صورت بزرگتر خانواده را مي‌بوسد و بزرگتر براي او دعا مي‌كند.

روزه واكني

رسم است در شب دوم ماه رمضان از طرف خانواده عروس؛ داماد و خانواده داماد را به افطاري دعوت مي‌كنند. در اين مهماني از طرف داماد هديه‌اي به عروس خانم مي‌دهند و پس از دريافت هديه عروس خانم روزه خود را افطار مي‌كند. همچنين از طرف خانواده عروس نيز هديه‌اي به داماد داده مي‌شود. اين رسم و مهماني را روزه واكني مي‌گويند.

همچنين بعضي خانواده‌ها شب نيمه رمضان را نيز چنين رسمي است كه از طرف داماد هديه‌اي براي عروس مي‌برند كه به شب نيمه معروف است.

آشتي‌كنان

از كارهاي خوب و پسنديده در ماه رمضان آشتي‌كنان و حلاليت طلبيدن است. بسياري افراد كه از هم كدورت و ناراحتي داشته‌اند با ديدن يكديگر از همديگر حلاليت مي‌طلبند. همچنين بزرگتر خانواده و يا بزرگتر محله با دادن مهماني و دعوت از كسانيكه در فاميل و بستگان با يكديگر قهر هستند آنها را آشتي مي‌دهند و با روبوسي از يكديگر حلاليت طلبيده و شادماني را به جمع خود اضافه مي‌كنند.

آش نذري

افراد بسياري نذر مي‌كنند در روز 21 ماه مبارك رمضان براي افطار آش رشته پخته و درب منازل همسايگان و آشنايان بدهند در پاي ديگ آش نيز افراد زيارت اميرالمومنين(ع) يا زيارت عاشورا و ... را مي‌خوانند آنگاه درب ديگ را براي مدتي مي‌گذارند و آتش آن را نيز خاموش مي‌كنند و اعتقاد بر آن است كه مولي علي (ع) خود نظر به آش مي‌افكند.

حلواي نذري

خانواده‌هاي بسياري در شبهاي 23 و 27 ماه رمضان حلواي نذري مي‌پزند و درب منازل هنگام افطار پخش مي‌كنند، به اين اعتقاد كه شب بيست و سوم چون شب ختم امام علي(ع) و شب بيست و هفتم، شب هفتم آن مولاست حلوا مي‌دهند.

رسم هوم بابايي

يكي از رسمهاي قابل توجه كه از قديم در ماه مبارك رمضان در كاشان برگزار مي‌شده رسم «هوم بابايي» است. اين رسم قديمي توسط بچه‌ها و جوان‌ها از شب اول ماه رمضان آغاز و تا شب پانزدهم كه مردم كاشان به آن «شب نيمه» مي‌گويند ادامه دارد. تعداد هر دسته‌اي كه هوم بابايي مي‌روند چهار تا بيست نفر و گاهي بيشتر است و هر محله براي خود دسته‌اي دارد. اين عده بنا به قول و قراري كه بين خودشان مي‌گذارند، بعد از افطار در محل معيني جمع مي‌شوند و از بين خود يك صندوق‌دار و يك ميدان‌دار انتخاب مي‌كنند. وظيفه صندوق‌دار جمع‌آوري پول يا خوراكيهايي مثل برگه زردآلو، برگه قيصي، جوزقند، كلوچه، خرما، گردو و بادام است. ميدان‌دار هم بايد خوش صدا باشد و وظيفه‌اش خواندن آيات هوم بابايي است.

بقيه جوانها و بچه‌ها هم بايد همصدا جواب ميدان‌دار را بدهند.

پس از انتخاب صندوق‌دار و ميدان‌دار بچه ها سه صلوات بلند مي‌فرستند تا اگر از افراد گروه، كسي جا مانده باشد، حاضر شود. پس از اينكه همه جمع شدند از اولين خانه هوم بابايي را آغاز مي‌كنند. در خانه را مي‌كوبند و پس از شنيدن جواب، ميدان‌دار شروع به خواندن مي‌كند و بقيه جواب مي‌دهند:

ميدان‌دار:امشب، شبِ نيمه است كه ما ميهمانيم

بچه‌ها:هوم بابا، هوم بابا

ميدان‌دار:از ما حرجي نيست كه ما طفلانيم

بچه‌ها:هوم بابا، هوم بابا

ميدان‌دار:بشقاب را پر از كلوچه و حلوا كن

بچه‌ها:هوم بابا، هوم بابا

ميدان‌دار:بردار و بيار به دامن ماها كن

بچه‌ها:هوم بابا، هوم بابا

بعد از خواندن اين اشعار ميدان‌دار شروع مي‌كند به دعا كردن به صاحبخانه و بچه‌ها آمين مي‌گويند:

ميدان‌دار:حق عمرش بده

بچه‌ها:آمين

ميدان‌دار:ميدان‌دار:بركتش بده

بچه‌ها:آمين

ميدان‌دار:سروريش بده

بچه‌ها:آمين

ميدان‌دار:تاج سرش بده

بچه‌ها:آمين
سه شنبه 26 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 222]