ديدگاه هاي كارشناسي و تجربيات كشورهاي ديگر درباره حذف صفر از واحد پولي

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: ديدگاه هاي كارشناسي و تجربيات كشورهاي ديگر درباره حذف صفر از واحد پولي
عرفانيان- روز يكشنبه پس از جلسه هيئت دولت، وزير امور اقتصادي و دارايي از تصويب حذف ٣ صفر از پول ملي در كار گروه تحول اقتصادي خبر داد و تصريح كرد كه پس از چند دهه نيازمند تجديدنظر در مورد پول ملي هستيم كه البته اين موضوع مستلزم رعايت نكاتي نيز هست.دكتر حسيني روز گذشته نيز گفت: يكي از پروژه هاي مطرح در طرح تحول اقتصادي ، بازبيني در نظام ارزش گذاري پول ملي است كه اين طرح از اجزاي مختلفي برخوردار است كه يكي از آن ها بحث اصلاح صفرهاي پول ملي است.وزير امور اقتصادي و دارايي ادامه داد: كليات اين امر در كار گروه طرح تحول اقتصادي مورد تصويب قرار گرفته است، امااين كه اين طرح از چه زماني اجرا شود، منوط به كامل شدن مطالعات ما در زمينه هاي مالي و محاسباتي است كه آن را هم بعد از انجام مطالعاتش به اجرا درآوريم.در گزارش امروز خراسان ديدگاه رئيس كل بانك مركزي و دكتر تقوي و تجربه كشورهاي ديگر درباره حذف صفر از واحد پولي را مطالعه بفرماييد.

احساس نياز به حذف ٣ صفر از اسكناس ها
موضوع حذف ٣ صفر از واحد پولي كشور از سال گذشته و در جلسات شوراي پول و اعتبار آن زمان به طور جدي تر مطرح و بعدها در حضور رئيس جمهور نيز پيشنهاد شد و بانك مركزي نيز از آن زمان شروع به بررسي و كار تحقيقاتي در اين خصوص كرد.با گذشت زمان و تداوم روند صعودي تورم و همچنين تصميم بانك مركزي براي جلوگيري از انتشار چك پول ها توسط بانك هاي عامل، خلاء وجود پول درشت ومشكلات ناشي از حجم زياد اسكناس ها در مبادلات پولي و بانكي ضرورت تصميم گيري در مورد حذف ٣ صفر را بار ديگر مطرح كرد و اين موضوع در نهايت در كار گروه طرح تحول اقتصادي به تصويب رسيد.

مظاهري: حذف ٣ صفر را بر روش هاي ديگر ترجيح مي دهم
رئيس كل بانك مركزي چندي پيش در حاشيه همايش بانكداري اسلامي نظر خود را درباره حذف ٣ صفر از پول ملي اعلام كرد و گفت: به عنوان يك كارشناس، حذف ٣ صفر از پول ملي را بر روش هاي ديگر كنترل تورم ترجيح مي دهم.مظاهري افزود: طرح حذف سه صفر از پول ملي در مجمع عمومي بانك مركزي طي سال گذشته مطرح و اكنون مراحل كارشناسي و بررسي چهار روش مقابله با تورم طي مي شود.مظاهري خاطرنشان كرد: اگر رئيس كل بانك مركزي نبودم به عنوان يك كارشناس حذف سه صفر از پول ملي را گزينه بهتري مي دانستم.وي گفت: چهار روش به اين صورت است: يكي وضع موجود با چاپ اسكناس درشت، دوم رعايت قانون فعلي پولي بانكي كه در ماده ١ هر يك ريال را معادل يك صدم گرم يا دقيقا ٠٠٥٨١/٠ گرم طلا مي داند كه ارزش واقعي آن حدود ٢٤٠ تومان است، گزينه سوم حذف سه صفر و گزينه چهارم حذف چهار صفر از پول ملي است.رئيس كل بانك مركزي افزود: هر كدام از اين روش ها محسنات و معايبي دارد و اكنون در بانك مركزي كارهاي كارشناسي روي آن انجام مي شود.مظاهري در پاسخ به اين پرسش كه اگر رئيس كل بانك مركزي نبود، كدام گزينه را برمي گزيد، گفت: سوال سختي است ولي براي سهولت براي مردم و پذيرش وضع موجود حذف سه صفر به نظرم راحت تر است.وي خاطرنشان كرد: بنگاه هاي اقتصادي راحت تر به اين روش عادت مي كنند.رئيس كل بانك مركزي افزود: در تجربه كشورهاي ديگر نيز معمولا حذف مضربي از ٣ براي حذف صفرها استفاده مي شود.

دكترتقوي: حذف ٣ صفر، تورم را كاهش نمي دهد
دكتر مهدي تقوي، اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه طباطبايي در گفت و گو با خراسان گفت: حذف ٣ صفر به تنهايي باعث كاهش تورم نمي شود و فقط هزينه مبادلات پولي را كاهش مي دهد و حجم اسكناس در گردش كم مي شود.تقوي در ادامه گفت: بعضي ها به اشتباه مي گويند با حذف ٣ صفر و تغيير واحد پولي، ارزش پول ملي تغيير پيدا مي كند در حالي كه ارزش پول ملي تغيير نمي كند و فقط واحد پولي تغيير مي يابد.وي درادامه گفت: امروزه ديگر سيستم «طلا به عنوان پشتوانه انتشار اسكناس» مطرح نيست و رشد و پويايي هراقتصادي به عنوان پشتوانه پول ملي آن كشور محسوب مي شود.اين استاد دانشگاه درباره مزاياي حذف ٣ صفر از پول ملي گفت: مهم ترين مزيت حذف ٣ صفر از پول ملي كاهش هزينه مبادلات است زيرا طي چند سال گذشته ارزش پول كشور همواره تنزل پيدا كرده است. به طوري كه به عنوان مثال امروز در شمال تهران براي خوردن يك فنجان قهوه بايد ٠٠٠/١٠ ريال پرداخت كنيد. وي در ادامه گفت: كشورهايي مثل آلمان و فرانسه نيز پس از جنگ جهاني دوم به دليل اين كه دچار تورم هاي شديد شدند، با حذف صفر از پول ملي و همچنين تغيير واحد پولي، معضلات مبادلات پولي و بانكي راحل كردند.

تجربه ٧١ كشور در حذف صفرهاي پول ملي
در همين ارتباط لاينا موسلي استاد دانشگاه كاروليناي شمالي آمريكا طي مقاله اي به بررسي و تحليل موضوع حذف صفر از پول ملي پرداخته است. به گزارش فارس موسلي در اين مقاله با اشاره به پيشينه و تاريخچه حذف صفرها در سطح جهان به ذكر شرايط لازم براي انجام اين عمل و نتايج و فوايد آن پرداخته است. براساس اعتقاد اين استاد دانشگاه كاروليناي شمالي آمريكا، حذف صفرها به خودي خود نمي تواند در مهار تورم مفيد باشد و اين عمل بايد در چارچوب يك سلسله اصلاحات مهم اقتصادي انجام شود. اما در صورت اجراي درست اين عمل تورم مهار مي شود، اعتبار پول ملي افزايش مي يابد، روحيه ملي ارتقا پيدا مي كند و سرمايه گذاري هاي خارجي در كشور افزايش مي يابد.

٧١ مورد حذف صفر از سال ١٩٦٠ تاكنون در جهان انجام شده است
به اعتقاد موسلي از سال ١٩٦٠ تاكنون، در ٧١ مورد دولت هاي در حال توسعه مجبور شده اند چندين صفر را از پول ملي خود حذف كنند. آخرين نمونه در اين زمينه به زيمبابوه مربوط مي شود كه طي آن دولت اين كشور ١٠ صفر از پول ملي اين كشور حذف كرد. در ژانويه ٢٠٠٥ نيز، تركيه ليره جديد را جايگزين ليره قديم خود كرد. بر اين اساس، هر يك ميليون ليره قديم تركيه به يك ليره جديد تبديل شد. در ماه جولاي همين سال نيز روماني با حذف چهار صفر، واحد پول جديد خود موسوم به ليو را معرفي كرد. در هر دو مورد، دولت هاي تركيه و روماني پيام آشكاري را براي مردم و جامعه بين الملل فرستادند و آن اين كه سياست هاي اقتصادي دولت در گذشته اشتباه بوده است.اگر چه حذف صفر از پول ملي و معرفي پول جديد، بيش از آن كه يك اقدام سياسي باشد، يك اقدام فني و كارشناسي است ولي كنترل دولت بر پول ملي نشانه و شاخصه يك دولت ملت مدرن است. دولت ها از اواسط قرن نوزدهم كنترل سياست هاي پولي را به دست گرفتند. امروزه چالش هاي زيادي براي كنترل سياست هاي پولي وجود دارد. حذف صفر از پول ملي بخشي از بسته اصلاحات اقتصادي و سياسي به شمار مي رود، همان طور كه اين مسئله در افغانستان طي اكتبر ٢٠٠٢ اتفاق افتاد. دولت افغانستان با حذف سه صفر از پول خود افغاني جديد را به عنوان پول ملي اين كشور معرفي كرد.

حذف صفرها مانع نفوذ ارزهاي خارجي در اقتصاد كشور مي شود
براساس اين گزارش حذف صفر از پول ملي ابزاري براي حمايت دولت از اقتدار سياست هاي پولي به شمار مي رود. اگر مردم اعتماد خود را نسبت به پول ملي از دست بدهند، ارزهاي خارجي به خصوص آن ها كه پرستيژ بيشتري دارد، رواج خواهد يافت. اين مسئله فشار رواني و اقتصادي زيادي را بر دولت ها وارد خواهد كرد. سياست هاي اقتصادي نه تنها تحت تاثير بازارهاي مالي بين المللي قرار دارند بلكه بانك هاي مركزي خارجي نيز بر سياست هاي اقتصادي تاثير خواهند گذاشت. حذف صفرها مانع از نفوذ ارزهاي خارجي و بيگانه در اقتصاد خواهد شد. به عنوان مثال اگر مردم تركيه نسبت به ليره جديد اعتماد كافي داشته باشند، ديگر از استفاده يورو و دلار خودداري خواهند كرد. معمولا حذف صفر از پول ملي پس از بحران هاي اقتصادي صورت مي گيرد و دولت قصد دارد با اين اقدام مردم را متقاعد كند كه دوران تورم شديد به سر رسيده است. در برخي موارد اين سياست جواب مي دهد و حذف صفر مي تواند جلوي افزايش تورم را بگيرد ولي در برخي موارد نيزحذف صفر قادر به كاهش سريع تورم نيست. آرژانتين و برزيل نمونه هاي بارزي از اين مسئله در دهه ١٩٨٠ و اوايل دهه ١٩٩٠ به شمار مي روند. هنوز كشورهاي زيادي سياست حذف صفر از پول ملي خود را انتخاب نكرده اند، گرچه اين كشورها با نرخ تورم بالا روبه رو هستند. بي ارزش شدن پول ملي در برخي از كشورها، كم كم مردم را نسبت به پول آن كشور بي اعتماد مي كند، در برخي موارد نيز دولت ها به تدريج سياست حذف صفر را اتخاذ كرده اند كه اين مدت زمان ممكن است بيش از ده سال طول بكشد. به نظر مي رسد حذف صفر از پول ملي هزينه هاي كمي بر اقتصاد تحميل كند. اين سياست تنها مستلزم انتشار اسكناس هاي جديد و آگاه كردن مردم و بازارهاي مالي نسبت به تغييرات جديد است.

حذف صفرها بدون اصلاحات اقتصادي به مهار تورم كمك نمي كند
اين گزارش با اشاره به تاريخ طولاني حذف صفرها مي افزايد: در قرن نوزدهم، دولت ها وقتي با كمبود طلا و نقره روبه رو مي شدند، ارزش پول ملي خود را تعديل مي كردند. طي سال هاي ١٩٦٠ تاكنون بيش از ٧٠مورد حذف صفر از پول ملي در كشورهاي در حال توسعه انجام شده است. حذف صفرها نيز ابعاد مختلفي داشته است. در اين مدت از حذف يك صفر در ١٤ مورد تا حذف شش صفر در ٩مورد وجود داشته است. ميانگين آن حذف سه صفر از پول ملي بوده است. نوزده كشور در اين مدت يك بار اقدام به حذف صفر كرده اند و ده كشور نيز دوبار اين كار را انجام دادند. آرژانتين چهاربار، يوگسلاوي سابق ٥ بار و برزيل نيز شش بار صفرهاي پول ملي خود را حذف كردند.
سه شنبه 26 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 120]