نگاهي به بحران ديپلماتيك در روابط بوليوي و ونزوئلا با ايالات متحده جنگ سرد جديد در آمريكاي لاتين

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: نگاهي به بحران ديپلماتيك در روابط بوليوي و ونزوئلا با ايالات متحده جنگ سرد جديد در آمريكاي لاتين
با توجه به بحران سياسي و اخراج سفراي آمريكا از بوليوي و ونزوئلا و حمايت برخي كشورهاي منطقه آمريكاي لاتين از جمله نيكاراگوا، هندوراس از اين اقدام، حاكي از دوران جديد در روابط آمريكاي لاتين با ايالات متحده است.
ايوو مورالس، «رئيس جمهور بوليوي «فيليپ گلدبرگ» سفير آمريكا در لاپاز را مسوول توطئه چيني عليه دولت بوليوي دانست و وي را عنصر نامطلوب خوانده و از كشورش اخراج كرد. رئيس جمهور بوليوي در سخناني از ارتباط سفير آمريكا در لاپاز با سران و عوامل آشوب و ناآرامي در ايالت هاي جدايي طلب سانتا كروز، تاريخا، بني، پاندو و چوكيساكا خبر داد.
هوگو چاوز رئيس جمهور ونزوئلا نيز «پاتريك دودي»، سفير آمريكا در ونزوئلا را اخراج كرده و گفت تا زماني كه دولتي در كاخ سفيد روي كار بيايد كه به مردم آمريكاي لاتين احترام بگذارد به سفير آمريكا اجازه بازگشت به كاراكاس داده نخواهد شد. چاوز همچنين تاكيد كرد روابط ديپلماتيك ميان دو كشور تا زماني كه جورج دبليو بوش رئيس جمهوري آمريكا كاخ سفيد را ترك نكند، به طور كامل احيا نخواهد شد.
رئيس جمهور ونزوئلا در ادامه تصريح كرد در صورتي كه آمريكا به ونزوئلا حمله كند هرگز براي مردم آمريكا نفت نمي فرستيم.

بازتاب ها و واكنش ها

تحركات و اقدامات دولت هاي چپگرا در آمريكاي لاتين، واكنش هايي را چه در سطح منطقه آمريكاي لاتين، ايالات متحده و سطح جهاني در برداشته است. كانال وي تي وي ونزوئلا، با اشاره به كشف اخير طرح كودتا عليه دولت ونزوئلا خاطرنشان كرد كه هوگو چاوز امپرياليسم نااميد و دست نشاندگان آن را عامل شكل گيري چنين طرح هايي مي داند.
كشف طرح كودتا در ونزوئلا دقيقا در روزهايي صورت گرفت كه اين كشور در صدد اجراي مانور نظامي مشترك با روسيه بر آمده و دو فروند بمب افكن روسي در ونزوئلا فرود آمده اند. اين در حالي است كه فرناندو لوگو رئيس جمهور جديد پاراگوئه هم روز سوم سپتامبر در حالي كه فقط 18 روز از آغاز حكومتش سپري شده بود از طرح كودتا عليه خود توسط سران سابق و راستگرا كه روابط نزديكي با آمريكا دارند خبر داد. چند روز بعد آلوارو كولوم رئيس جمهور گواتمالا نيز اعلام كرد كه شبكه اي از ادوات جاسوسي در مقر رياست جمهوري و سالن نشست هاي كابينه كشف شده است.
بوليوي نيز هم اينك صحنه درگيري هاي خشونت باري است كه اوو مورالس آشكارا دولت آمريكا را عامل تحريك آنها مي داند و در اين ارتباط اقدام به اخراج سفير اين كشور از لاپاز نمود دولت آرژانتين به شدت از رفتار آمريكا در مناسبات دوجانبه انتقاد كرده و خواستار تغيير رويه كاخ سفيد شد. دولت هاي برزيل و پاراگوئه حمايت خود از اوو مورالس رئيس جمهور بوليوي در مواجهه با تلاش هاي كودتاگرانه مخالفان را بيان كردند.
سران كشورهاي عضو اتحاديه ملت هاي آمريكاي جنوبي موسوم به «اوناسور» براي بررسي اوضاع بوليوي در 15 سپتامبر اجلاس فوق العاده تشكيل دادند.
شون مك كورمك سخنگوي وزارت خارجه آمريكا، كشورش را داراي برتري نظامي در نيمكره غربي دانست و با نشان دادن تصاويري از بمب افكن هاي روسي كه براي برگزاري مانور مشترك نظامي به ونزوئلا آمده اند گفت: ما از نزديك همكاري مسكو و كاراكاس را زير نظر داريم.
وي همچنين در واكنش به اخراج سفراي اين كشور از ونزوئلا و بوليوي مدعي شد كه اين تصميمات بر اساس ضعف روساي جمهوري آنها هوگو چاوز و اوو مورالس در مواجهه با موقعيت داخلي بسيار مشكل خود اتخاذ شده اند.
مك كورمك بويژه بر نگراني آمريكا در قبال رئيس جمهور بوليوي تاكيد كرد و گفت: او ومورالس تصميمات بدي اتخاذ كرده است. وي همچنين اظهار داشت: ما برنامه مثبتي براي نيمكره غربي داريم و با كساني كه با ارزش هاي ما همراه باشند همكاري خواهيم كرد.
نامزدهاي انتخابات رياست جمهوري آمريكا نيز با انتشار بيانيه هايي اخراج سفراي اين كشور از ونزوئلا و بوليوي را تحريك آميز خواندند و از رفتار هوگو چاوز و اوو مورالس به شدت انتقاد كردند. باراك اوباما ادعا كرد كه اخراج پاتريك دودي و فيليپ گلدبرگ سفراي آمريكا در كاراكاس و لا پاز رويارويي ايجاد شده از سوي هوگو چاوز رئيس جمهور ونزوئلا است.
اوباما همچنين گفت: هوگو چاوز در صدد انحراف افكار عمومي از ناتواني خود در پاسخگويي به نيازهاي اساسي مردم ونزوئلا و مخالف معيارهاي بنيادين دموكراسي است. اوباما به علاوه مدعي شد رئيس جمهور ونزوئلا اجازه قاچاق مواد مخدر در اين كشور را مي دهد. وندي موريگي سخنگوي امور امنيت ملي اوباما نيز به نام سناتور ايلينويز از اوو مورالس رئيس جمهور بوليوي خواست تا به صلاح اين كشور، مردم آن و آينده مناسبات با آمريكا مسير فعلي خود را مورد ارزيابي قرار دهد. در همين حال جان مك كين رقيب جمهوريخواه اوباما نيز از دولت ونزوئلا به عنوان رژيمي استبدادي ياد كرد كه سعي در خريد حمايت بوليوي و ديگر كشورها دارد.
مك كين به علاوه دولت هوگو چاوز را به حمايت از تروريست هايي متهم كرد كه در صدد بي ثبات كردن همسايه دموكراتيك خود يعني كلمبيا هستند. مك كين همچنين با ابراز مخالفت خود با همكاري نظامي ونزوئلا و روسيه مقامات كاراكاس را به مشاركت در قاچاق مواد مخدر متهم كرد.
كريستين ساينز مانيتور با اشاره به اعزام يك ناو روسي به آبهاي درياي كارائيب كه جهت پيوستن به مانور مشترك با يك كشور ضد آمريكايي ونزوئلا روي داد نوشت اين در حالي است كه جنگ سرد جديدي شكل گرفته است.
اين در حاليست كه براي اولين بار پس از پايان جنگ سرد بار ديگر بمب افكن هاي استراتژيك (راهبردي) روسيه بر فراز درياي كارائيب در حياط خلوت آمريكا به پرواز درآمدند و مجله تايم نيز از آن به عنوان جنگ سرد جديد ياد كرده است.
روزنامه آلماني «دي ولت» در تحليلي در اين باره به قلم «سندرا وايس» نوشت: قدرت هاي بزرگ آمريكا و روسيه آمريكاي لاتين را بار ديگر به عنوان مكاني براي جنگ سرد كشف كرده اند. در حالي كه روسيه به ونزوئلا سلاح مي فروشد و تصميم به برگزاري مانورهاي نظامي مشترك با اين كشور را دارد بوليوي سفير آمريكا را به دليل تحريك جنگ هاي شهروندي در اين كشور اخراج مي كند.
بي بي سي گزارش داد كه با ادامه تنش سياسي بين كشورهاي آمريكاي لاتين و ايالات متحده،در كنار اعلام حمايت نيكاراگوئه از موضع لاپاز، بوليوي و ونزوئلا سفير آمريكا را اخراج و هندوراس سفير جديد اين كشور را نپذيرفت و با ايستادگي چهار كشورآمريكاي لاتين در برابر آمريكا، واشنگتن در حياط خلوت خود تنها ماند.
دانيل شويملر، خبرنگار بي بي سي در آمريكاي لاتين معتقد است انتخاب رهبران چپگرا در آمريكاي لاتين به انزواي بيشتر ايالات متحده در اين منطقه منجر شده و با حضور قدرتمند چاوز و كشور نفت خيز ونزوئلا آنها ديگر به كمك هاي واشنگتن نياز نخواهند داشت.
شوراي روابط خارجي آمريكا در گزارشي در 7 جولاي با اشاره به منافع ايالات متحده در منطقه آمريكاي لاتين، راهكارهايي را براي گسترش روابط آمريكا با كشورهاي اين منطقه ارائه داده و در عين حال اعتراف كرده است كه دوران نفوذ واشنگتن در اين منطقه به سر آمده است.
شوراي روابط خارجي آمريكا نوشت منطقه آمريكاي لاتين بزرگترين تهيه كننده خارجي نفت براي آمريكا و يك شريك محكم و قدرتمند در توسعه سوخت هاي جايگزين است. اين منطقه سريع ترين شريك تجاري در حال رشد آمريكا و همچنين بزرگترين تهيه كننده داروهاي غيرقانوني است.در ادامه اين گزارش آمده است آمريكاي لاتين همچنين بزرگترين منبع مهاجران آمريكايي است. همه اين موارد، روابط عميق- راهبردي اقتصادي و فرهنگي - آمريكا با اين منطقه را تقويت مي كند، اما همچنين نگرانيهاي عميق را تقويت مي كند. دوره آمريكا به عنوان نفوذ برتر در آمريكاي لاتين به سر آمده است. شوراي روابط خارجي افزوده است كشورهاي اين منطقه نه تنها قوي تر شده اند، بلكه روابط خود را با كشورهاي ديگر از جمله هند و چين گسترش داده اند. توجه آمريكا هم طي سالهاي اخير به جاهاي ديگر معطوف شده است، به ويژه در چالش هاي خاورميانه.
نتيجه اين امر شكل گيري آينده منطقه اي است كه با شكل گيري گذشته آن بسيار فاصله دارد.در بخش ديگري از اين مطلب آمده است: همچنين، آمريكاي لاتين پيشرفت قابل توجهي ايجاد كرده است كه با چالش هاي پيوسته اي هم روبروست. دموكراسي افزايش يافته و اقتصادها باز شده اند. بسياري از كشورها براي كاهش فقر و نابرابري و همچنين تامين امنيت عمومي تلاش كرده اند.
شوراي روابط خارجي آمريكا توصيه كرده است كه سياست آمريكا در چهار زمينه مهم - فقر و نابرابري، امنيت عمومي، مهاجرت و امنيت انرژي - بار ديگر شكل داده شود، زيرا اين موارد نگراني هاي اصلي دولت ها و شهروندان آمريكاي لاتين است. تلاش هاي آمريكا براي پرداختن به اين چالش ها بايد هماهنگ با موسسات چند جانبه، سازمان هاي جامعه مدني، دولتها و رهبران محلي انجام شود.
در پايان گزارش شوراي روابط خارجي آمده است از طريق تمركز بر بخش هاي نگران كننده دوجانبه، آمريكا و كشورهاي آمريكاي لاتين مي توانند مشاركاتي را توسعه دهند كه از ابتكار عمل هاي منطقه اي و پيشرفت خود كشورها حمايت مي كند. چنين مشاركتي همچنين اهداف آمريكا در افزايش ثبات، موفقيت و دموكراسي در اين منطقه را توسعه خواهد داد.
بوش با نزديك شدن به زمان پايان دوره رياست جمهوري اش، در انديشه تعمير حصارهاي حياط خلوت خود است. استفن جانسون بر اين عقيده است كه سياست خارجي آمريكا در آمريكاي لاتين بايد بر سه اصل زير استوار باشد:
1- تقويت دموكراسي ها
2- ايجاد مشاركت همكاري دفاعي
3- گسترش پيشرفت منطقه اي از طريق تجارت آزاد و اصلاحات اقتصادي.
ميگوئل آنخلو سنته نو، استاد دانشگاه پرينستون براين باور است كه بايد يك تغييري در سياست ايالات متحده در قبال آمريكاي لاتين روي بدهد و آن اينكه آمريكاي لاتين نقش محوري را در منافع بلند مدت ايالت متحده ايفا بكند و ديگر اينكه ايالات متحده نقشش را به عنوان يك امپراتور جهاني به صورت جدي و سازنده تري انجام بدهد.
توصيه هاي سياسي«CATO» موسسه «كيتو» در مورد سياست آمريكاي لاتين به كنگره آمريكا اينست كه:
1- كنگره بايد به صورت يكجانبه بازار ايالات متحده را به روي كالاهاي كشورهاي آمريكاي لاتين بازكند
2 - از موافقتنامه تجارت آزاد با شيلي حمايت كند
3- از منطقه تجارت آزاد قاره آمريكا(FTAA) حمايت كند
4- دلاري كردن اقتصاد هر كشوري كه خواهان استفاده از دلار بعنوان واحد پول ملي رايج مي باشد، را تسهيل كند. هم اكنون زمان سياست ايالات متحده در قبال آمريكاي لاتين فرا رسيده است. ايالات متحده مي تواند يك نقش استراتژيك را در گسترش آزادي، ثبات و رشد اقتصادي آمريكاي لاتين ايفا كند.
سناتور جوزف بايدن كه هم اكنون رئيس كميته روابط خارجي سنا بوده و معاون باراك اوباما در انتخابات رياست جمهوري آمريكا است اعلام كرده، اخيرا بيان كرده است كه آمريكايي لاتين اساسا توسط دولت رئيس جمهور بوش ناديده گرفته شده بود و كنگره تحت رهبري حزب دموكرات خواهان توجه بيشتر به آمريكاي لاتين مي باشد.
آبراهام اف. لوونتال(استاد دانشگاه كاليفرنياي جنوبي)، در سن ديه گو تريبيون هفت پيشنهاد را براي بهبود كيفيت توجه ايالات متحده به آمريكاي لاتين و حوزه درياي كارائيب مطرح مي كند:
1- گروه بندي نكردن پيوسته آمريكاي لاتين به زير مناطق مشخص يك مساله مهم است بلكه آن بايد به صورت متمايز و مشخصي گروه بندي بشود چون آمريكاي لاتين و حوزه درياي كارائيب با هم فرق مي كند و نبايد براي كل منطقه يك نسخه واحد پيچيد و آن را تعميم داد.
2- تغيير ذهنيت گذشته دوران جنگ سرد نسبت به كشورهاي آمريكاي لاتين.
3- فهم و شناخت آمريكاي لاتين امروز كه بين اقتصاد سوسياليستي و بازار و بين حكومت خودكامه و دموكراتيك نمي باشند.
4- لحن شان را در مورد منطقه تجارت آزاد قاره آمريكا تغيير داده و بجاي آن بر چشم اندازهاي همكاري زير منطقه اي بزرگتر در زمينه زير ساختار و سرمايه گذاري متمركز كنند.
5- چشم انداز هاي همكاري دوجانبه و زير منطقه اي را در زمينه انرژي، محيط زيست، بهداشت عمومي، مواد مخدر، بلاياي طبيعي بررسي كنند.
6- بر روي اينكه كشورهاي آمريكاي لاتين و حوزه درياي كارائيب چه كاري مي توانند براي اجتناب از به دام افتادن در يك جهاني كه نه فناوري شان و نه هزينه نيروي كارشان رقابتي مي باشد، تمركز كنند.
فهم موضع و لحن احترام به تنوع و منافع آمريكاي لاتين در مشار كت در همكاري از سطح منطقه كه منافع و علائق آمريكا را براي بهتر كردن شيوه تصور و تبليغ تشديدكند. داخلي كردن اين سه پيشنهاد بدون شك و قطعا باعث بهبودي بيشتر روابط ايالات متحده با آمريكاي لاتين خواهد شد.
با توجه به روند استمرار جريان چپگرايي در آمريكاي لاتين و حضور و نفوذ فزاينده روسيه، چين، اتحاديه اروپايي و حتي تركيه و جمهوري اسلامي ايران در اين منطقه، آمريكاي لاتين ديگر حياط خلوت آمريكا نبوده و دوره اي جديد و متفاوت را در زندگي سياسي خود تجربه مي كند و بالطبع چالش هايي را براي منافع ايالات متحده در اين منطقه رقم خواهد زد.
منابع در روزنامه موجود است.
دوشنبه 25 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 239]