نوشته دكتر محسن اسماعيلي/عقل مجسم (نگاهي كوتاه به سيره سياسي امام حسن عليه السلام)

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: نوشته دكتر محسن اسماعيلي/عقل مجسم (نگاهي كوتاه به سيره سياسي امام حسن عليه السلام)
پانزدهم ماه مبارك رمضان ، سالروز ميلاد پرشكوه دومين پيشواي ما است؛ پيشوايي كه مانند ديگر امامان از هر نظر و براي هر زمان الگو و درس آموز است. بايد اعتراف كرد كه اين اسوه حسنه نه تنها ، آنگونه كه بايد و شايد ، شناخته نشده است ، بلكه شناخت ناقص و آن هم نادرست از تاريخ زندگي و سيره آن بزرگوار همه ما را در خصوص بهره برداري مناسب از اين خورشيد فروزان محروم ساخته است.

بي ترديد فضائل اخلاقي و كرامت هاي فردي امام مجتبي (ع) بخش بزرگي از درس هايي است كه براي هميشه بايد از ايشان آموخت. اما اكتفا به اين بخش و ترسيم چهره اي كاملا فردگرايانه و عافيت طلبانه از زندگي پرتلاطم ايشان همان چيزي است كه دستگاه تبليغاتي امويه از ابتدا به دنبال آن بوده اند. از جمله ؛ ترسيم چهره عابد گوشه گيري كه با اخلاق خوش ، اموال خود را ميان فقرا تقسيم مي كرده و بيست و چند بار پياده به حج رفته است و در عين حال كاري به اوضاع مردم و زمانه خويش نداشته و به همين دليل نيز عطاي خلافت را به لقاي آن بخشيده و به سوي صلح و آسايش تمايل داشته است ، جفاي بزرگي به ساحت مقدس ايشان است.

افزون بر اين ارائه تحليل هاي وارونه از حكمت آميزترين تصميم مديريتي ايشان ، يعني تن دادن به صلح با معاويه و عواملش كار را به آنجا كشاند كه هنوز هم آثار كج فهمي در اين زمينه به كلي از جامعه مسلمانان پاك نشده است. دشمنان حيله گر همه توان تبليغاتي خود را به كار گرفتند تا با تحريف حقايق و وارونه سازي واقعيت ها ، آيندگان را از درك درست سيره سياسي و اجتماعي آن امام محروم كرده و از الگو شدن شيوه مديريت خردمندانه اش جلوگيري نمايند. اما واقعيت اين است كه تحليل درست آن شرايط و درك حكمت رفتار امام جز با شناخت معاويه و دستگاه تبليغاتي او ممكن نيست.

معاويه از اين جهت هنوز هم پديده اي شگفت و قابل مطالعه و عبرت اندوزي است. او با نفوذ در ميان نزديكترين حلقه ياران حضرت ، آنان را به چرب و شيرين دنيا تطميع و گاهي نيز تهديد كرد و با سوء استفاده از سست عنصري و فقدان قدرت تشخيص و تحليل آنان ، كار را به جايي رساند كه چاره اي جز تدبير عاقلانه امام حسن (ع) وجود نداشت.

آن حضرت بارها در همين باب فرموده اند : " به خدا سوگند اگر با معاويه درگير شوم ، اينان مرا گرفته و چون اسيري تحويل معاويه خواهند داد." همانگونه كه در عمل نيز چنين شد و به هنگام جنگ ، يك به يك به سپاه دشمن پيوستند و اگر تدبير حكيمانه امام نبود، تومار امامت براي هميشه در هم پيچيده شده بود. با اين حال چقدر دردآور است كه به دستور معاويه شايع كنند كه پيشنهاد صلح از سوي حضرت بوده و دردآورتر اينكه مردم كم بهره از خرد نيز باور كرده و اگر سلامي نيز به ايشان مي كردند به عنوان خوار كننده مومنان بود! السلام عليك يا مذل المومنين !! درست همانند آنان كه پدرش علي ابن ابيطالب (ع) را مجبور به پذيرش حكميت كردند و آنگاه كه نتيجه كرده خود را ديدند از او خواستند كه توبه كند! و چون از گناه نكرده توبه نكرد تصميم به قتل او گرفتند.

امام مجتبي بارها و بارها توضيح داده اند كه ترك جنگ در آن حالت اگر چه تلخ تر و كشنده تر از جنگ است ، اما براي حفظ اسلام و تشيع عاقلانه ترين كار ممكن بوده است؛ ايشان فرمودند" اگر من چنين نمي كردم ، هيچ شيعه اي را زنده باقي نمي گذاشتند " و " به خدا سوگند آنچه انجام دادم براي شيعيان بهتر از همه آن چيزي است كه خورشيد بر آن مي تابد يا غروب مي كند."
جنگ براي پيروزي است ولو اين پيروزي با شهادت بدست آيد، اما اگر قرار است نتيجه اي جز كشته شدن از يكسو و تحريف هميشگي واقعيت از سوي ديگر نداشته باشد ، بايد ايستاد و با خون دل خوردن ( كه از خون دادن سخت تر است ) ارزش ها را حفظ كرد و اين همان كار حكيمانه و شجاعانه اي بود كه امام حسن عليه السلام انجام داد و هنوز هم خيلي ها از درك واقعيت آن عاجزند.

چنين است كه پيامبر خدا فرمود: " اگر عقل بخواهد بصورت يك انسان مجسم شود ، همان حسن بن علي خواهد بود." و چقدر ظريف و تيزبين است ابن عباس كه گفت " شروع خواري و ذلت عرب ، با مرگ حسن ( ع ) بود." ( شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد ، ج 16 ، ص 10 ) او بود كه با عقل و تدبير كشتي طوفان زده امت مسلمان را به ساحل نجات و آرامش هدايت كرد ؛ همو كه بوق هاي تبليغاتي دشمن حماسه بزرگش را به عافيت طلبي وانمود كرد و در افسانه سازي تا آنجا پيش رفتند كه از هفتاد ازدواج او خبر دادند و با جعل حديث ، نارضايتي پدر بزرگوارش را از ازدواج ها و طلاق هاي مكرر او گزارش كردند!! ( ر.ك : مجموعه آثار شهيد مطهري، ج 19 ص 255 به بعد )

سبحان الله ! تاريخ چقدر خواندني و درس آموز است . ولادت عقل مجسم و تبلور اخلاق نبوي ، امام مجتبي عليه السلام بر همگان مبارك و شناخت دقيق او روزي همه ما باد.

-------------------------------------

www.mohsenesmaeili.com
دوشنبه 25 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 98]