محصولات پتروشيمي حاصل از نفت و گاز ايران لقمه آماده براي صنعتگران چيني و خارجي

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: محصولات پتروشيمي حاصل از نفت و گاز ايران لقمه آماده براي صنعتگران چيني و خارجي
پيگيري صنعت پتروشيمي در فاصله بين دو جنگ جهاني بوده و در ايران به عنوان تنها كشور حوزه خليج فارس در سال 1980 دقيقا با 50 سال تاخير با ايجاد يك مجتمع بزرگ صنعتي با هدف توليد فرآورده هاي جديد پتروشيمي صورت گرفت.
پس از ايران ساير كشورهاي منطقه به ويژه عربستان سعودي در اوايل دهه 1980 تحولي در اقتصاد صنعتي خود ايجاد كرده و به سمت تبديل نفت و گاز به فرآورده هاي پتروشيمي حركت كردند و با تاسيس واحدهاي پتروشيمي در يك رقابت گسترده با يكديگر قرار گرفتند.
افزايش تقاضا براي مواد پتروشيمي مانند كودهاي شيميايي، الياف مصنوعي، مواد پلاستيكي، كاهش منابع طبيعي، افزايش تقاضا براي كالا هاي مختلف و متنوع، توسعه توليدات صنعتي (اتومبيل سازي، الكترونيكي و...) افزايش تقاضا براي نفت و گاز طبيعي، گسترش فن آوري و علوم در صنعت پتروشيمي و... به موازات يكديگر موقعيت اين صنعت ارتقا داده و به طور كلي تقاضا براي محصولات متعدد و متنوع فرآورده هاي پتروشيمي را فزوني بخشيد.
چنانكه گفتيم عواملي چون ارزاني مواد اوليه، ارزش افزوده فرآورده ها و نياز فراوان و حياتي و محصولات پتروشيمي، از مهمترين عوامل سرمايه گذاري در صنعت پتروشيمي محسوب مي شود.
اساس صنعت پتروشيمي به صنايعي اطلاق مي شود كه در آنها هيدروكربن هاي موجود در نفت خانم يا گاز طبيعي به محصولات شيميايي تبديل مي شوند.
اين محصولات كه از هيدروكربن ها، طي يك سري عمليات شيميايي به وجود مي آيند، اصطلاحا به نام محصولات پتروشيمي معروفند. به طور كلي صنايع شيميايي را مي توان به بخش هاي زير تقسيم كرد:
- واحدهاي بالا دستي - واحدهاي بنيادي - واحدهاي نهايي - واحدهاي پايين دستي
اين بخش ها هر كدام وظيفه اي را در رساندن محصولات مصرفي به دست عامه مردم دارند. تهيه و تبديل مواد اوليه مانند متان، اتان و نفت به محصولات مصرفي مانند كيف و كفش و... تمام از طريق بخش ها و واحديي صورت مي گيرد كه متاسفانه از زنجيره هاي گسسته اي در صنعت كشور برخوردار بوده و به همين جهت اكثر مواد توليدي در بخش هاي مختلف صنايع پتروشيمي پس از فروش و صادرات به كشورهاي صنعتي چون چين و ژاپن و... و تبديل به محصولات نهايي چون كيف، كفش، جوراب، پيراهن، لوازم خودرو، لباس، پوشاك، كت و شلوار، ظروف آشپزخانه و... هزاران محصول ديگر مجددا و با قيمت هاي گزاف به كشور وارد شده و مورد مصرف قرار مي گيرند در واقع محصولات پتروشيمي در تمامي اطراف و اكناف، ما حضور دارند و به هر گوشه اي كه چشم بيندازيم از گوشي تلفن و كابل برق و خود كار گرفته تا فرش و موكت و برخي مواد غذايي را در بر مي گيرند و در واقع مي توان به طور مثال به اين موضوع اشاره كرد كه يكي از روش هاي بهره برداري از منابع گاز طبيعي تبديل آن به مواد غذايي مورد نياز انسان و همچنين تغذيه دام و طيور و آبزيان است. طي اين فرآيند گاز طبيعي (عمدتا متان) قابل تبديل به پروتئين هاي پايه مواد غذايي برخي حيوانات هم چون، ماهي، گربه و سگ و در عين حال پروتئين هاي قابل مصرف در مواد غذايي مصرفي انسان است.
علي رغم مواردي كه در فوق ذكر شد و اهميت روزافزون استفاده از محصولا ت پتروشيمي استحصالي از گاز و نفت، كشور ما تاكنون توانمندي هاي لا زم در بهره برداري بهينه از محصولا ت نهايي آن را نيافته و در بخشي از صنايع نيز كه امكان بهره برداري وجود دارد يا با منسوخ بودن تكنولوژي مورد استفاده در اين صنايع روبه رو هستيم يا اين كه زنجيره تكميلي صنايع پايين دستي به گونه اي تكميل نيست كه بتوان به طور مثال از مواد اوليه توليدي پتروشيمي، پارچه و سپس پوشاك توليد كرد و نسبت به صادرات آن اقدام نمود.
در واقع آن چه را كه توليد مي كنيم به مثابه لقمه اي جويده شده و آماده در اختيار ديگر كشورها قرار مي دهيم و سپس به صدها برابر قيمت و تحت عناوين يخچال، كامپيوتر، كابل، سبزي خردكن، چاي ساز، قهوه ساز و ... نسبت به واگذاري آن اقدام مي كنيم.
در ادامه به برخي توانمندي ها و پتانسيل هاي كشور در زمينه نفت و گاز و پتروشيمي اشاره كرده و اميدواريم كه روزي فرا رسد كه از خام فروشي رهايي يافته و هم چون كشور چين كه عمده وارد كننده گاز، نفت و محصولا ت پتروشيمي ماست، توان توليد محصولا ت صنعتي و غيرصنعتي و تسخير بازارهاي داخلي و خارجي را بيابيم.
ميدان گازي پارس جنوبي بزرگترين ميدان گازي جهان است كه بر روي خط مرزي مشترك ايران و قطر در خليج فارس قرار دارد و در حال حاضر اصلي ترين منبع انرژي كشور در حوزه گاز به شمار مي رود.
مساحت اين ميدان 9 هزار و 700 كيلومتر مربع است كه سهم متعلق به ايران در آن سه هزار و 700 كيلومتر مربع وسعت دارد. ذخيره اين بخش از ميدان 14 هزار ميليارد (تريليون) متر مكعب به همراه 18 ميليارد بشكه ميعانات گازي است.
ميدان گاز پارس جنوبي بيش از هشت درصد كل گاز شناخته شده دنيا و بيش از نيمي از ذخاير گاز ايران را در خود جاي داده است. برداشت از اين ميدان مشترك در قالب ساخت 24 فاز پالا يشگاه گازي براي برداشت 820 ميليون متر مكعب گاز در روز، 30 طرح پتروشيمي و سه واحد ال ان جي طراحي شده است.
صنعت پتروشيمي به عنوان يكي از منابع تامين نيازهاي بسياري از صنايع داخلي، توليد و صدور فرآورده ها و منبع ارزآوري و اشتغال زايي كشور، از جايگاه ويژه اي برخوردار است.
طرح متانول چهارم (پتروشيمي زاگرس) با ظرفيت توليد يك ميليون و 650 هزار تن متانول با درجه AA در سال (پنج هزار تن در روز) از بزرگترين واحدهاي توليد متانول به شمار مي رود.
محصولا ت اين طرح در صنايع پايين دستي، انواع چسب، رزين ها انواع پلا ستيك، انواع ظروف و تجهيزات آشپزخانه، دوربين هاي مجتمع پتروشيمي قدير توليد كننده اوره و آمونيان يكي ديگر از طرح هاي پتروشيمي منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس است.
در فاز اول اين مجتمع سالا نه يك ميليون و 75 هزار تن اوره و 680 هزار تن آمونياك توليد مي شود. محصول اصلي اين مجتمع اوره است كه به عنوان كود كشاورزي به مصرف داخل كشور مي رسد، بيشتر آمونياك توليدي آن صرف توليد اوره و مازاد آن صادر مي شود.
مجتمع پتروشيمي آريا ساسول نخستين طرحي است كه با مشاركت يك كشور خارجي (آفريقاي جنوبي) در منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس احداث شده است.
طرح پلي اتيلن سبك پتروشيمي آرياساسول با ظرفيت توليد 300 هزار تن در سال اجرا و راه اندازي شده است. پروژه پلي اتيلن متوسط/ سنگين مجتمع نيز با ظرفيت توليد 300 هزار تن در سال راه اندازي شده است واحد كركنيك اتان (توليد اتيلن) پتروشيمي آرياساسول با ظرفيت توليد يك ميليون تن در سال نيز در مدار توليد قرار دارد. پلي اتيلن سبك اين مجتمع در توليد فيلم، كيسه، ظروف، پوشش كابل و قطعات صنعتي كاربرد دارد. پلي اتيلن سنگين و متوسط آن نيز در تهيه لوازم خانگي، بطري هاي پلا ستيكي و لوله كاربرد دارد.
عكاسي، كليد و پريز برق كاربرد دارد. متانول همچنين براي تهيه اسيداستيك و استفاد از آن به عنوان محصول نهايي يا استفاده براي تهيه انواع استات مانند سلولز براي انواع الياف و پارچه و تهيه متيل متاكريلا ت براي توليد انواع لا مين ها و انواع ورني به كار مي رود.
مجتمع پتروشمي «برزويه» بزرگترين طرح آروماتيك جهان، از ديگر طرح هاي پتروشيمي منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس به شمار مي رود. اين مجموعه توليد كننده پاراز ايلن، ارتوزايلن، بنزن، رافينيت، آروماتيك سنگين، گاز مايع (ال پي جي)، هيدروكربن هاي سبك و سنگين و برش پنتان است.
بخشي از توليد پتروشيمي برزويه به خارج از كشور صادر و بخشي نيز به عنوان خوراك اوليه به مجتمع پتروشيمي جم (الفين دهم) ارسال مي شود. محصول پاراز ايلين توليدي اين مجتمع جهت توليد اسيد ترفتاليك يا دي متيل ترفناليك و همچنين به عنوان مواد ميعاني در توليد پلي استر و فيبر استفاده مي شود. بنز ن جهت توليد استايرن، دود سيل بنزين جهت شوينده ها، سيلكو هلگزان براي توليد نايلون، فنل و نيترو بنزن براي توليد آنيلين و حلا ل ها استفاده مي شود. محصول ارتوزايلين نيز براي ساخت نرم كننده ها و داروها، مجموع سموم دفع آفات، رنگ و انيدريد فتاليك به كار مي رود.
شنبه 23 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 721]