حکومت جمهوری اسلامی ایران

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

محتویات
[نهفتن]

۱

پیدایش

۱.۱

نظریه ولایت فقیه

۱.۲

۱۲ فروردین ۱۳۵۸

۱.۳

قانون‌گذاری

۱.۴

اصول حکومت جمهوری اسلامی ایران

۲

ساختار سیاسی

۲.۱

رهبر

۲.۲

دولت (قوه مجریه)

۲.۳

قوه مقننه

۲.۳.۱

مجلس شورای اسلامی

۲.۳.۲

شورای نگهبان

۲.۴

قوه قضائیه

۲.۵

سایر نهادها

۲.۵.۱

مجلس خبرگان

۲.۵.۲

مجمع تشخیص مصلحت نظام

۲.۵.۳

شوراهای شهر و روستا

۲.۵.۴

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

۲.۵.۵

صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران

۳

قانون اساسی

۴

رهبران سیاسی

۴.۱

مقام رهبری (ولی فقیه)

۴.۲

رئیس جمهورها

۴.۳

نخست‌وزیران

۵

روابط خارجی

۶

چالش‌ها

۶.۱

نبردهای مسلحانه و ترور در سطح شهرها

۶.۲

حقوق بشر

۶.۳

حجاب اجباری برای زنان

۷

منابع

۸

جستارهای وابسته

پیدایش
[ویرایش] اساس پیدایش جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر نظریه ولایت فقیه ‌است.[sup][نیازمند منبع][/sup]

نظریه ولایت فقیه
[ویرایش] نوشتار اصلی: ولایت فقیه ولایت فقیه پایهٔ جمهوری اسلامی ایران است. به باور برخی شیعیان در زمان غیبت امام غایب، فقیه واجد شرایط به عنوان ولی فقیه انتخاب می‌شود که وظایف امام غایب در زمان غیبت را بر عهده دارد. نظریه ولایت مطلقه فقیه دوباره در سالهای اخیر توسط روح‌الله خمینی مطرح شده و نظریات مشابهی نیز در آثار فقهای اقدم و فقهای قدیم و فقهای متأخر نیز موجود می‌باشد [sup][۲][/sup] [sup][۳][/sup]

۱۲ فروردین ۱۳۵۸
[ویرایش] نوشتار اصلی: روز جمهوری اسلامی در ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ جمهوری اسلامی مورد همه‌پرسی قرار گرفت که ۹۸٫۲ درصد شرکت‌کنندگان به آن رای آری دادند و بدین ترتیب نظام حاکم بر ایران از شاهنشاهی به جمهوری اسلامی تغییر یافت.

قانون‌گذاری
[ویرایش]
مدتی بعد قانون اساسی جمهوری اسلامی به همه‌پرسی گذاشته شده و به تصویب رسید. این قانون اساسی در سال ۱۳۶۸ مورد بازنگری قرار گرفت که موارد بازنگری نیز به همه‌پرسی گذارده شد.

در این نوع حکومت رهبر (ولی فقیه) بالاترین رکن نظام است که طبق قانون اساسی فرمانده کل قوا و ناظر سه قوه مجریه، مقننه و قضاییه‌است. رئیس قوه مجریه رئیس جمهور است که با رای مستقیم مردم به فرد تایید صلاجیت شده شورای نگهبان قانون اساسی انتخاب می‌شود و مدت ریاست جمهوری او که باید از رجال سیاسی باشد ۴ سال است. یک فرد تنها می‌تواند برای ۲ دوره متوالی یعنی ۸ سال رئیس جمهور باشد. رئیس جمهور وظیفه عزل و نصب وزرا را دارد. برای نصب هر وزیر رئیس جمهور می‌بایست نام او را جهت اخذ رای صلاحیت نمایندگان مجلس به مجلس شورای اسلامی بفرستد. همچنین انتخاب رؤسای سازمان‌های زیر نظر نهاد ریاست جمهوری مانند معاون محیط زیست و ریاست بانک مرکزی از وظایف رئیس جمهور است. رئیس قوه مقننه یا قانون گذاری همان رئیس مجلس شورای اسلامی است که از میان نمایندگان مجلس با رای اعضا به صورت سالانه انتخاب می‌شود. مجلس شورای اسلامی دارای ۲۹۰ عضو است که اعضای آن از میان کسانی که شورای نگهبان آنها را تائید صلاحیت کرده، به وسیله مردم از راه انتخابات انتخاب می‌شوند و مدت نمایندگی آنها ۴ سال است. رئیس قوه قضاییه با حکم رهبر به مدت ۵ سال قابل تمدید عزل و نصب می‌شود و مسئولیت اداره قوه قضاییه و عزل و نصب روسای دادگستری استان‌ها و ادارات ذیربط آن همچون دیوان عالی کشور و دادستانی کل کشور را به عهده دارد.

اصول حکومت جمهوری اسلامی ایران
[ویرایش]
برابر قانون اساسی‌ی ایران، «اصول حکومت جمهوری اسلامی ایران بر پایه جمهوریت و اسلامیت بنا شده‌است، جمهوریت همان رای و اراده مردم در اداره امور کشور است و اسلامیت یعنی مطابقت داشتن قوانین با دین اسلام.»[sup][۳][/sup].

ساختار سیاسی
[ویرایش]
ساختار سیاسی ایران شامل اشخاص حقیقی و حقوقی زیر است. رهبر در راس حکومت قرار دارد. پس از رهبر ساختار سیاسی جمهوری اسلامی بر پایه سه قوه قرار مجریه، قضائیه، مقننه‌است.

رهبر
[ویرایش] نوشتار اصلی: رهبر ایران

آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، رهبر کنونی جمهوری اسلامی ایران

در جمهوری اسلامی بالاترین مقام رهبر (ولی فقیه) است که بدون رای مستقبم مردم و توسط مجلس خبرگان انتخاب می‌شود.رهبر با نام ولایت مطلقه فقیه بالاترین رکن نظام، و بر پایه قانون اساسی فرمانده کل قوا، ناظر بر سه قوه مجریه، مقننه و قضاییه و مسئول تعیین سیاست‌های کلی نظام است. بر اساس اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران[sup][۴][/sup]، وظایف رهبر به شرح زیر است:
تعیین سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام فرمان همه‌پرسی فرماندهی کل نیروهای مسلح اعلام جنگ و صلح و بسیج نیروهای نصب و عزل و قبول استعفای: فقهای شورای نگهبان رییس قوه قضاییه رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران رییس ستاد مشترک فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فرماندهان عالی نیروهای نظامی و انتظامی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه. حل معضلات نظام که از طرق عادی قابل حل نیست، از طریق مجمع تشخیص مصلحت نظام. امضای حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب مردم عزل رییس جمهور با در نظر گرفتن مصالح کشور پس از حکم دیوان عالی کشور به تخلف وی از وظایف قانونی، یا رأی مجلس شورای اسلامی به عدم کفایت وی بر اساس اصل هشتاد و نهم. عفو یا تخفیف مجازات محکومیت در حدود موازین اسلامی پس از پیشنهاد رییس قوه قضاییه.
رهبر نه تنها در برابر مجلس خبرگان، بلکه در مقابل ملت نیز پاسخگو است[sup][نیازمند منبع][/sup] زیرا ابلاغ سیاست‌های کلی نظام که توسط وی انجام می‌شود تاثیر شگرفی بر آینده کشور دارد . البته باید گفت که از نظر خیلی‌ها، رهبری را مردم تعیین نمی‌کنند که بخواهد به آنها پاسخگو باشد. او همچنین طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وظیفه انتخاب رئیس سازمان صدا وسیما را بر عهده دارد و نیز در مقام فرماندهی کل نیروهای مسلح است که بعد از ریاست جمهوری ابوالحسن بنی‌صدر این مسئولیت از رییس جمهور گرفته شد و به رهبری واگذار شد.

بر اساس اصل ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران[sup][۴][/sup]، رهبر توسط مجلس خبرگان رهبری و برای مدت زمانی نامحدود تعیین می‌شود. مجلس خبرگان رهبری حق عزل رهبر را نیز دارد. نمایندگان این مجلس با آرای مردم انتخاب می‌شوند اما پیش از برگزاری انتخابات، نامزدهای شرکت در این انتخابات باید به تایید شورای نگهبان (متشکل از حقوقدانان و فقهایی، که نیمی از آنها توسط رهبر انتخاب می‌شوند) برسند.

با توجه به اینکه شش عضو از ۱۲عضو این شورا مستقیما منصوب شده توسط خودرهبر هستند، برخی این قانون را دارای یک دور باطل می‌دانند، به این معنا که رهبری شورای نگهبان را منصوب می‌کند، شورای نگهبان نماینگان مجلس خبرگان را تایید می‌کند و نمایندگان این مجلس رهبر را تعیین می‌کنند.[sup][نیازمند منبع][/sup]
برخی دیگر جواب داده اند که چون اولین رهبر با تایید مستقیم مردم و نه توسط خبرگان انتخاب شده است این دور نمی باشد.[sup][نیازمند منبع][/sup]
[sup]
[/sup]

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 653]