نگاهي به معرفي زودهنگام كروبي به عنوان نامزد انتخابات رياست جمهوري‌ دغدغه‌هاي اصلا‌ح‌ طلبانه‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: نگاهي به معرفي زودهنگام كروبي به عنوان نامزد انتخابات رياست جمهوري‌ دغدغه‌هاي اصلا‌ح‌ طلبانه‌
جام جم آنلاين: شوراي مركزي حزب اعتماد ملي چندي پيش درباره انتخابات رياست جمهوري دوره دهم تشكيل جلسه داد و به اتفاق آرا مهدي كروبي را به عنوان كانديداي اين حزب در انتخابات معرفي و اعلام كرد كه حضور كروبي در انتخابات منوط به پذيرش اين موضوع از سوي خود اوست.

شوراي مركزي حزب اعتماد ملي اعلام كرد: پس از 10 ساعت بحث و تبادل‌نظر در 3 جلسه شوراي مركزي و اتاق فكر ، حزب اعتماد ملي به اين تصميم رسيده است، در عين حال كروبي 5 ماه فرصت دارد تا تصميم خود را براي حضور در انتخابات اعلام كند.

با اعلام اين موضع رسمي از سوي حزب اعتماد ملي آن هم به طور ناگهاني اظهارنظرهاي متفاوتي درباره حضور كروبي در انتخابات از سوي گروه‌هاي همسوي وي يعني جريان اصلاحات و گروه‌هاي رقيب كه همان جريان اصولگراست صورت گرفت.

گر چه برخي اصلاح‌طلبان، اعلام كانديداتوري كروبي از سوي حزب اعتماد ملي را به فال نيك گرفتند و از آن استقبال كردند ، اما در مقابل، بسياري از اين منتسبان به اين جريان سياسي ، با انتقاد نسبت به اعلام حضور كروبي به صورت زود هنگام تاكيد كردند كه تصميم قطعي اصلاح‌طلبان درباره نامزد اين جريان در انتخابات دهمين دوره رياست جمهوري ، در ائتلاف اصلاح‌طلبان اتخاذ خواهد شد و هنوز ائتلاف در اين زمينه تصميمي نگرفته است.

اين عده قصد داشتند اين‌گونه وانمود كنند كه تصميم شوراي مركزي حزب اعتماد ملي براي حضور كروبي به عنوان نامزد انتخاباتي اين حزب تنها مربوط به خود حزب است و قابل تعميم به همه اردوگاه اصلاح‌طلبان نيست. پرويز سروري، عضو برجسته اصولگرايان تحول‌خواه معتقد است كه حزب اعتماد ملي با يك آسيب‌شناسي دقيق از وضعيت فعلي اصلاح‌طلبان به نتيجه‌اي صحيح رسيده است؛ اين‌كه نمي‌شود داخل نظام جرياني موافق نظام باشد كه از ضدانقلابي‌ترين افراد تا مومن‌ترين افراد در درون آن قرار گيرند. به گونه‌اي كه حتي برخي از اعضاي اپوزيسيون نظام نيز خود را متعلق به اين جريان ببينند.

وي افزود: حزب اعتماد ملي مي‌داند چنين تركيبي متجانس نيست و با توده‌هاي مردم همراهي نمي‌كند و در حقيقت مي‌توان آن را جريان ائتلافي معيوب عنوان كرد كه جريان اصلاح‌طلب قصد دستيابي به چنين ائتلافي دارد.
حزب اعتماد ملي قصد دارد به عنوان نقطه ابتدايي، معتقدان به نظام را از درون جبهه اصلاحات دور هم جمع كند تا عارضه و بيماري اصلاح‌طلبان را معالجه كند.

سروري تصريح مي‌كند: در صورتي كه حزب اعتماد ملي موفق به اين كار شود، افراد ساختار شكن را دور مي‌كند و در چارچوب نظام، حركت حزبي را شكل مي‌دهد كه اين همان است كه بارها رهبر معظم انقلاب بر آن تاكيد كرده‌اند يعني مجموعه‌اي متفاوت از نظر سليقه‌ها در چارچوب اهداف انقلاب با هم فعاليت كنند.

با توجه به حضور نمايندگان حزب اعتماد ملي در نشست‌هاي ائتلاف اصلاح‌طلبان، برخي از اين افراد وابسته به اين جريان، از نحوه عمل حزب اعتماد ملي انتقاد داشتند و به اين حزب توصيه مي‌كردند كه به تصميمات جمعي اصلاح‌طلبان پايبند باشد و اجازه دهند تا اين جريان به صورت جمعي درباره نامزد جريان اصلاح‌طلب در انتخابات دهم تصميم بگيرد.

به عقيده عضو برجسته اصولگرايان تحول‌خواه، البته حزب اعتماد ملي نيز راه پرفراز و نشيبي را برگزيده كه پيمودن آن، بسيار سخت خواهد بود و در اين راه، قطعا فشارهاي زيادي را تحمل خواهد كرد.

اين تصميم حزب اعتماد ملي حتي درون اين حزب نيز با مخالفت‌هايي مواجه شد كه از آن جمله مي‌توان به اظهارات مهدي آيتي، عضو سابق شوراي مركزي حزب در اين خصوص اشاره كرد كه البته روابط عمومي حزب اعتماد ملي، اين موضوع را تكذيب كرد.

از سويي در نظر گرفتن زمان طولاني 5 ماهه براي اعلام نظر كروبي درباره حضور در انتخابات رياست جمهوري نيز خود از مسائلي است كه درباره اين اقدام حزب ترديدهايي را ايجاد مي‌كند.

ظاهرا مهدي كروبي فرصت دارد حتي پس از زماني كه تقريبا همه گروه‌ها و تشكل‌هاي سياسي كانديداي خود را براي انتخابات رياست جمهوري مشخص كرده‌اند، به آمدن يا نيامدن به عرصه انتخابات بينديشد.

اين در حالي است كه حزب اعتماد ملي اعلام كرده است همچنان در نشست‌هاي ائتلاف اصلاح‌طلبان حضور مي‌يابد و در جريان تصميم‌گيري‌ها قرار دارد و جمعي از اصلاح‌طلبان نيز تاكيد دارند كه بايد بدون توجه به تصميم حزب اعتماد ملي، كار براي اجماع اصلاح‌طلبان ادامه يابد.

اما گذشته از همه موارد مطرح شده، آنچه بيش از پيش در اين موضوع نمايانگري مي‌كند، تازه شدن اختلافات قديمي درون اردوگاه اصلاح‌طلبان است كه پس از انتخابات مجلس هشتم و سكون نسبي در فضاي سياسي كشور در حال كمرنگ شدن بود.

اقدام شوراي مركزي حزب اعتماد ملي و واكنش‌هاي متفاوتي كه از جبهه اصلاحات نسبت به اين موضوع صورت گرفت، گواه اين است كه نطفه كوك شدن سازهاي مخالف در اين جريان و گسترش شكاف‌ها بين گروه‌هاي معتدل و تندرو آن منعقد شده است و در روزهاي آينده بايد به دنبال موضع‌گيري‌هاي متفاوتي در درون اردوگاه اصلاح‌طلبان باشيم.

نقطه اصلي تفرق اصلاح‌طلبان نوع نگاه آنها به اصلاحات و تعاريف گوناگوني است كه از اصلاحات ارائه مي‌كنند. برخي تعاريف ارائه شده در حوزه اصلاح طلبي شكلي افراطي داشته و در آن اصلاح طلبي به معناي ساختار‌شكني معرفي شده است، اما هستند اصلاح‌طلباني هم كه با اين تفسير از اصلاحات موافق نبوده و تاكيد دارند كه بايد در چارچوب‌هاي قانوني اصلاح امور بود.

اختلاف عميق و ريشه‌دار جرياناتي كه در دوم خرداد سال 76 به قدرت رسيدند بر سر تعريف اصلاحات و شاخصه‌هاي اصلاح‌طلبي از همان ابتدا مشهود بود و در ادامه حركت در اين مسير اين اختلافات بيش از پيش خود را نمايان كرد و اكنون نيز عاملي براي عدم توانايي اين جريان سياسي در رسيدن به اجماع در دوره‌هاي مختلف انتخابات است.

به نظر مي‌رسد جرياني كه مهدي كروبي آن را رهبري مي‌كند قصد دارد در چارچوب ساختار موجود در كشور به دور از تندروي و افراطي‌گري حركت اصلاحات را به پيش ببرد، گر چه در درون اين جريان نيز هستند افرادي كه چندان به اين مشي معتدل اعتقادي ندارند، اما در مقابل جريان‌هاي تندروي اصلاحات اين تفكر را بر نمي‌تابند و كروبي را نيز كه از طرفداران تفكر اعتدال است به عنوان گزينه نهايي خود براي انتخابات رياست جمهوري بر نمي‌گزينند.

از سويي شكاف‌هاي موجود در جريان اصلاحات محدود به مهدي كروبي و حزب اعتماد ملي نيست. از چندي پيش كه جمعي از اصلاح‌طلبان موضوع حضور خاتمي در انتخابات دهمين دوره رياست جمهوري را مطرح كردند، زمينه‌اي براي صف‌آرايي مخالفان و موافقان حضور وي در بين اصلاح‌طلبان ايجاد شد. در مقابل عده‌اي كه خاتمي را گزينه مناسبي براي اصلاح‌طلبان مي‌دانستند، برخي ديگر تاكيد داشتند كه اصلاح‌طلبان بايد گزينه ديگري را براي حضور در انتخابات رياست جمهوري معرفي كنند.

افزايش تشتت‌ها

نگاه‌هاي متفاوت گروه‌هاي تاثيرگذار در جريان اصلاحات خود نشان از اين دارد كه در آستانه دهمين دوره انتخابات رياست جمهوري اين گروه‌ها دچار تشتت بوده و هر چه به انتخابات نزديك‌تر شويم، كار آنها براي دستيابي به اجماع در قالب ائتلاف اصلاح‌طلبان مشكل تر خواهد بود.

گرچه حزب اعتماد ملي با تفكرات جبهه مشاركت و سازمان مجاهدين انقلاب درباره حذف همه رقبا و حضور خاتمي به عنوان تنها نامزد اصلاح‌طلبان مخالف است، اما نيم نگاهي نيز به تحركات ائتلاف اصلاح‌طلبان داشته و تا حدودي سعي دارد خود را با مجموعه اصلاح‌طلبان هماهنگ جلوه دهد.

در نظر گرفتن مهلت 50 روزه براي مهدي كروبي به منظور اعلام حضور خود در انتخابات رياست جمهوري نيز گواه اين است كه حزب اعتماد ملي هنوز در تصميم نهايي خود مبني بر كانديداتوري قطعي مهدي كروبي در انتخابات ترديدهايي دارد و به همين منظور براي ارزيابي فضاي سياسي حاكم و اتفاقاتي كه در آستانه انتخابات رخ خواهد داد زمان موسعي را براي اعلام نظر نهايي كانديداي مورد حمايت خود در نظر گرفته است.

گرچه به عقيده محمدرضا خاتمي، عضو شوراي مركزي جبهه مشاركت، اصلاح‌طلبان براي پيروزي در انتخابات دهمين دوره رياست جمهوري نيازمند يك اراده محكم هستند، اما اين سوال مطرح است كه با شرايطي كه اردوگاه اصلاح‌طلبان در آن قرار دارد، امكان اين وجود دارد كه تشكل‌هاي اصلاح‌طلب از مواضع قطعي خود براي دستيابي به تصميم جمعي تنزل كنند يا اين‌كه همانند سابق بر مواضع خود تاكيد خواهند كرد؟ البته ظواهر امر نشان مي‌دهد كه مورد دوم به وقوع نزديك‌تر است.

از سوي ديگر، گروهي از اصلاح‌طلبان كه بر اتخاذ تصميم جمعي در ائتلاف اصلاح‌طلبان تاكيد دارند، به اين موضوع دل بسته‌اند كه مهدي كروبي در شرايط حساس به تصميمات جمعي اين جريان پايبند خواهد بود و احتمال كناره‌گيري وي در صورت حضور كانديدايي نظير خاتمي كه مورد وفاق همه گروه‌هاي عضو جبهه اصلاحات باشد، وجود دارد.

بهزاد نبوي عضو ارشد سازمان مجاهدين انقلاب، با اشاره به تلاش‌هاي در حال انجام دو جناح براي معرفي كانديداي انتخابات رياست‌جمهوري، سيدمحمد خاتمي را تنها كسي دانست كه در بين دو جناح به‌غير از احمدي‌نژاد امكان راي‌آوري دارد. سخنان نبوي نشانگر اين است كه نحوه رقابت با احمدي‌نژاد نيز يكي از دغدغه‌هاي اصلي جريان اصلاحات است و آنها معتقدند كه مهدي كروبي گزينه مناسبي براي رقابت با احمدي‌نژاد در انتخابات دهم رياست‌جمهوري نخواهد بود و بر همين اساس تاكيد آنان بر حضور خاتمي در انتخابات است كه البته به عقيده نبوي، پيروزي خاتمي نيز در انتخابات قطعي نيست و احتمالات مختلفي در اين زمينه مطرح است.

علاوه بر اين همانطور كه عده معدودي از اصلاح‌طلبان با طرح شعار خاتمي يا هيچ‌كس اعلام كردند كه در صورت عدم حضور خاتمي در انتخابات اصلاح‌طلبان انگيزه‌اي براي حضور ندارند و از مشاركت در انتخابات بايد خودداري كنند، اين احتمال نيز وجود دارد كه جمعي از اين گروه‌ها خود را از رقابت كنار بكشند و از معرفي كانديداي انتخاباتي پرهيز كنند.

انشقاق بدنبال انشعاب‌

حسين مرعشي، سخنگوي حزب كارگزاران سازندگي چندي پيش اعلام كرد كه كارگزاران با معرفي كانديداي حزبي، ضلعي به اضلاع موجود در جريان اصلاح‌طلبي اضافه نمي‌كند و تاكيد كرد اگر كروبي از اصلاح‌طلبان جدا شده است، بايد به دنبالش برويم و او را بازگردانيم.

اين اظهارات بيانگر اين است كه درون اردوگاه اصلاح‌طلبان نگراني‌ها و دغدغه‌هاي جدي درباره انشقاق در جريان اصلاح‌طلبان در آستانه انتخابات رياست‌جمهوري وجود دارد و اين گروه‌ها سعي دارند از اقداماتي كه اين انشقاق را عميق‌تر كرده و به انشعاب تبديل كنند، دوري كنند اما قطعا مشخص نيست با توجه به فضاي موجود تا چه ميزان موفق به تحقق اين هدف خواهند شد.

مرعشي درباره وضعيت حاكم در جبهه اصلاحات مي‌گويد: باوجود اعلام حزب اعتماد ملي مبني بر كانديداتوري كروبي كه مي‌‌تواند به نوعي افتراق تعبير شود ولي اين مشكل هنوز قابل پيشگيري است و من نسبت به رسيدن جبهه اصلاحات به كانديداي واحد خوشبينم.

اختلافات اساسي برخي از اصلاح‌طلبان با نهادهاي قانوني نظام نيز يكي ديگر از مشكلات اين جريان سياسي در فعاليت‌هاي انتخاباتي است كه لزوم حل و فصل آن براي حضوري بي‌حاشيه در عرصه‌هاي سياسي، يك ضرورت محسوب مي‌شود.

قائم‌مقام حزب كارگزاران سازندگي نيز با تاكيد بر اين‌كه اصلاح‌طلبان بايد مسائل خود را با نظام حل كنند، تصريح مي‌كند: «اگر نتوانيم با نظام و رهبري، مسائل را حل كنيم بازگشتن اصلاح‌طلبان به قدرت راحت نيست» البته در پايان گفته‌هاي خود به اين نكته مهم اذعان مي‌كند كه در اين زمينه نظرات متفاوتي در جبهه اصلاحات وجود دارد.

اين‌كه بعضي از اصلاح‌طلبان خود را در مقابل نظام مي‌بينند، مورد تاييد بسياري از صاحب‌نظران سياسي از جمله چهره‌هاي شاخص درون اصلاح‌طلبان است. با توجه به موارد ذكر شده و اذعان فعالان سياسي اصلاح‌طلب، اين جريان سياسي راه دشواري براي حضور در انتخابات دهمين دوره رياست‌جمهوري در پيش داشته و بايد تغييرات جدي را در رويكردهاي موجود خود اعمال كند.

احمد كريمي اصفهاني، دبيركل جامعه اسلامي اصناف و بازار نيز با اشاره به شكاف‌هاي موجود بين گروه‌هاي اصلاح‌طلب، معتقد است كه موفقيت يا عدم موفقيت اصلاح‌طلبان بستگي به عملكرد اصولگرايان دارد. اگر جريان اصولگرا با خرد جمعي حركت كرده و به وحدتي حداكثري برسد، در اين صورت اصلاح‌طلبان اميد چنداني براي نتيجه‌‌گرفتن در اين انتخابات نخواهند داشت.

وي نقطه‌ضعف اصلي اصلاح‌طلبان را در سهم‌خواهي آنها دانست و گفت: در نشست‌هاي اخير اين جريان و مسائلي كه گذشته است، در‌مي‌يابيم كه هر كدام از گروه‌هاي اصلاح‌طلب، در نهايت سهم خود را جستجو مي‌كنند.

داريوش غفاري‌
چهارشنبه 20 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 97]