هنر مرثيه سرايي ذايقه‌اي بديع در شاعران اردبيل

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: هنر مرثيه سرايي ذايقه‌اي بديع در شاعران اردبيل
فرهنگي. فرهنگي. شعر
مرثيه سرايي همواره به عنوان هنري ريشه دار در تاريخ ديرينه فرهنگ و ادب استان اردبيل احساسات و ذايقه‌هاي لطيف شاعران اين دياررا براي علاقه مندان و دوستداران اهل بيت به تصوير كشيده است.

هرچند كه سايه زندگي پيچيده شهري بر سر اين هنر طي چند سال اخير سنگيني كرده و مانع آن شده كه صاحبان طبع‌هاي لطيف در اين خطه شاعر خيز در خلوت آرامش آثار بديعي همچون شاعران اعصار گذشته خلق نمايند اما با اين اوصاف شاعري و مرثيه سرايي در اردبيل هنوز هم جايگاه ويژه‌اي دارد.

درتاريخ ايران مرثيه سرايان اردبيلي بي‌شك نقش ارزنده و گرانسنگي در روايت
حماسه بزرگ عاشورا و انتقال آن به نسل‌هاي امروزي داشته اند.

به گفته صاحبنظران، هنر شعر دراردبيل در دوره صفويه كه مرثيه سرايي به خاطر
علاقه شديد قلبي مردم اين ديار به ائمه اطهار و خاندان عصمت و طهارت (ع) در ادبيات منطقه مطرح شد ، به اوج درخشش خود رسيد.

از آن هنگام بود كه ده‌ها نفر از عندليبان ديار شيخ صفي با نظمي روان و دل‌نشين به توصيف حماسه حسيني و مدح و منقبت و ذكر مصائب ائمه معصومين (ع) پرداختند.

امروز نيز اشعار مرثيه سرايان به نام اردبيلي كه با هنرنمايي مداحان اهل بيت به شكلي دلپذير و تاثير گذار ارايه مي‌گردد، نقش به سزايي در رونق عزاداري‌هاي ماه محرم در مناطق آذري‌نشين و ساير نقاط كشور دارد.

در مرثيه‌هاي شاعران اردبيلي به واقعه بزرگ كربلا از زاويه‌هاي گوناگون پرداخت شده و در آن‌ها حماسه بزرگ پديد آورندگان عاشورا ، مظلوميت اهل بيت و قساوت يزيد و يزيديان به زيبايي هر چه تمام عرضه شده است.

به نوشته مورخان معتبر ، مردم اردبيل بعنوان يكي از پيشگامان پذيرش دين اسلام، به خاندان عصمت و طهارت عشق ورزيده و اديبان خوش قريحه منطقه از آن زمان مدح و منقبت چهارده معصوم (ع) را به نظم و نثر كشيده اند.

مرثيه سرايان فراواني از جمله بيضا، دلخون ، ثابت ، ناصر ، عاصم ، مطلع، ناطق، انور، غمگين، سيدحكاك، بختياري ، جليلي وند ، صدرالممالي ، يحيوي و منزوي در اين شهر مي‌زيسته‌اند كه اكنون فقط آثار ارزشمندي از آنان به يادگار مانده است.

كارشناسان معتقدند سروده‌هاي حماسي برخي از مرثيه سرايان معاصر اردبيلي
به عنوان شاهكارهايي ازفرهنگ تشيع در نوع خود كم نظير مي‌باشند.

عباسعلي يحيوي مرثيه سراي اردبيلي مي‌گويد: شمار دقيق آثار و كتب مرثيه
شاعران متوفي و درحال زندگي در اردبيل مشخص نيست اما شايد از يكصد عنوان فراتر رود.

وي معتقد است: شاعران غير مرثيه پرداز نيز دست كم بايد در سروده‌هاي خود
نيم نگاهي به شور و حال سالار شهيدان داشته باشند.

وي مي‌گويد: شاعران نوحه پرداز متوفي اردبيلي از شنيده‌هاي خود در منابر علما و نيز مطالعه كتاب‌هايي چون مقاتل، تاريخ اسلام و وقايع كربلا در سرودن اشعار حماسي استفاده مي‌كردند.

يك شاعر اردبيلي مي‌گويد: در طول ‪ ۴۲‬سال شاعري توانسته است كتاب دولت بيدار و شرح بي‌نهايت را در رثاي معارف و مصايب كربلا به چاپ برساند.

عسگر شاهي زاده كه از ‪ ۱۲‬سالگي شعر مي‌سرايد گفت: از آثارش يك جلد از شرح چهار جلدي عرفاني و فلسفي اشعار حافظ چاپ شده است و بقيه به همراه شرح اشعار فضولي نيز در حال چاپ هستند.

وي افزود: يك جلد كتاب به نام قصائد فارسي را نيز به لحاظ مشغله زياد هنوز نتوانسته است به چاپ برساند.

رييس انجمن شعر و ادب استان اردبيل مي‌گويد: هم اكنون در سطح اين استان
‪ ۵۰۰‬نفر شعر مي‌سرايند كه ‪ ۳۰‬درصد آنان را بانوان تشكيل مي‌دهند.

سيدعلي عابديان به خبرنگار ايرنا گفت: انجمن شعر و ادب اردبيل در تمام اعياد ملي، مذهبي شب‌هاي شعر برگزار مي‌كند.

وي، اضافه كرد: درحال حاضر علاوه بر انجمن شعر و ادب استان انجمن‌هاي ادبي
آل محمد ، دارلارشاد حسيني و حافظ نيز در اين منطقه به صورت مستقل فعاليت دارند.

وي كه متخلص به شاهد است و ‪ ۲۹‬سال است در زمينه‌هاي اجتماعي و عرفاني شعر مي‌سرايد، گفت: به همين علت تعدادي از شاعران منطقه قادر به چاپ و نشر
سروده‌هاي خود نيستند.

وي افزود: باوجود اين بيش از ‪ ۱۰۰‬عنوان كتاب شعر شاعران استان با مضامين
گوناگون و به ويژه حماسه كربلا طي سال‌هاي اخير به چاپ رسيده است.

از شاعران پرآوازه اردبيلي مرحوم عباسقلي يحيوي پدر عباسعلي است كه قلم
توانايش ‪ ۶۵‬سال درباره حماسه عاشورا نوشته است.

از اين شاعر ملقب به تاج الشعرا ده‌ها اثر ارزشمند از جمله بساط كربلا ، اسرار عاشورا ، پرچم عزا و آخرين آثار به يادگار مانده است.

اديبان صاحب نظر ازوي به عنوان استاد مسلم تجسم در به تصوير كشيدن وقايع
كربلا و مصائب ائمه اطهار (ع) ياد مي‌كنند.

اغلب منظومه‌هاي تاج الشعرا داراي آهنگي حماسي هستند بطوريكه خوانندگان و
يا شنوندگان ، خود را در قلب واقعه احساس مي‌كنند.

مرحوم منزوي و مرحوم انور دو چهره ارزنده ديگر مرثيه اردبيل هستند كه پس از گذشت سال‌ها هنوز اشعار آن‌ها مورد استفاده اغلب مداحان اهل بيت (ع مي‌باشد.

عسكر شاهي، منعم، محمد تقايي، هادي، غفاري، معزي، شفيع تفاخري، صبا، صنعا، حسين بختياري، عاصم، عابديان، يوسف معماري، شفيع خليل زاده، مجرد، آذراوغلي، راثي، ناصر آزاد، ايلچي و ده‌ها شاعر نوجوان و جوان اردبيلي اين زمينه قلم فرسايي مي‌كنند.

ك/‪۴‬
سه شنبه 19 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 244]