از دانشگاه رانده از بازار كار مانده‌!

واضح آرشیو وب فارسی:سياست روز: از دانشگاه رانده از بازار كار مانده‌!
گروه اقتصادي- روح الله حميديان
هر وقت ازرشته تحصيلي ام مي پرسند و پاسخ مي شنوند كه باستان شناسي خوانده ام ذوق زده مي‌شوند. آنقدر كه گويي مي‌خواهند همه پاسخ‌هاي خود را درباره ايران باستان و... از زبانم بشنوند. همه مي‌گويند چه جالب رشته بسيار خوبي! چقدر جالب...! اما همواره به انتهاي صحبت كه نزديك مي‌شويم تنها افسوس، لحظات خداحافظيمان را پر مي‌كند. افسوس از اين كه اين رشته در ايران هنوز شناخته نشده است. افسوس از اين كه بسياري از دانشجويان باستان شناسي به هيچ عنوان راهي براي اشتغال در اين رشته پيدا نمي‌كنند.
حقيقت اين است كه در ديدگاه عموم مردم باستان شناس با كار و تلا‌ش در گرماي كوير و در سرماي كوهستان و با تحمل سختيها و مشكلا‌ت بسيار همراه است. اما اين تنها نيست بلكه ديدگاه عمومي‌تر از باستان شناسي تنها سفال‌ها و احتمالا‌ گنجينه‌هايي كه در حفاري‌ها به دست مي‌آيند
ريشه تاسيس رشته باستان شناسي در ايران به دانشگاه تهران باز مي‌گردد. به سال‌هاي اوائل شروع به كار اين دانشگاه. از زمان تاسيس اين رشته در دانشگاه‌هاي كشور اكنون نزديك به 5 دهه مي‌گذرد. بي ترديد مي‌بايستي كه در اين سال‌هاي طولا‌ني اين رشته جايگاه خود را در بازار كار مي‌يافت اما اين يكي از همان افسوس‌هايي است كه همواره در ميان اهالي باستان شناسي وجود دارد.
در حال حاضر دانشگاه‌هاي سراسري دانشگاه‌هاي تهران،سيستان و بلوچستان و شهركرد اين رشته را تا مقطع كارشناسي و بالا‌تر تدريس مي‌كنند. البته دانشگاه آزاد نيز همانند بسياري موارد به پيروي برخواسته و اين رشته را نيز در واحدهاي زير مجموعه خود راه اندازي كرده است.در حال حاضر در مجموع سالا‌نه نزديك به 160 نفر در اين رشته فارغ التحصيل مي‌شوند. ظرفيت پذيرش دوره كارشناسي ارشد نيز با احتساب دانشگاه آزاد نزديك به 50 نفر است. ‌
از همان ابتدا اما دانشجوياني كه در اين رشته قبول و وارد دانشگاه مي‌شوند با پرسشي سخت مواجه مي‌شوند كه هيچگاه پاسخي مناسب براي آن نمي‌يابند. آن پرسش چيز نيست جز آينده شغلي فارغ التحصيلا‌ن.
به طور معمول فارغ التحصيلا‌ن اين رشته در سازمان ميراث فرهنگي،‌موزه‌ها و دانشگاه‌ها مي‌توانند مشغول به كار شوند. اما ناگفته پيداست كه هيچگاه سالا‌نه 160 نفر فارغ التحصيل نمي‌توانند جذب اين سيستم‌ها شوند. زيرا كه همواره و همانند همه رشته‌هاي دانشگاهي،‌خروجي دانشجويان داراي مدرك ليسانس و بالا‌تر از تعداد درخواستي اين نهادها بسيار افزون تر است. ‌
تااينجاي كار مشكلي استكه ساير رشته‌هاي دانشگاهي نيز با آن درگير هستند اما مشكل ديگر از جايي آغاز مي‌شود كه اين فارغ التحصيلا‌ن به دليل تخصصي كه كسب مي‌كنند هيچ جاي ديگر جز اين نهادها نمي‌توانند مشغول بكار شوند. زيرا كه اگر ساير فارغ التحصيلا‌ن رشته‌هاي دانشگاهي مي‌توانند در بازار آزاد و مرتبط با رشته‌هاي خويش شغلي بيابند اما اين فارغ التحصيلا‌ن به هيچ عنوان راهي براي ورود به بازار آزاد ندارند. ‌
كار آزاد براي دانشجويان باستان شناسي تنها در دو نوع تعريف مي‌شود كه البته هيچ كدام در آينده آنان تاثيري شگرف نخواهد گذاشت.
نخست همراه شدن دانشجويان با هيئت‌هاي فصلي باستان شناسي و ديگر همراه شدن با گروه‌هاي غير قانوني حفاري.
راه دوم كه از همان ابتدا به تركستان است و كمتر كسي است كه خطر آن را به جان بخرد.
اما راه دوم نيز اگرچه كاملا‌ قانوني است اما با صراحت بايد عنوان كرد كه اين گونه هيئت‌ها علا‌وه بر اين كه نياز به آشناي قبلي با سرپرست آن هيئت دارد، نياز مالي يك فرد را نيز برآورده نمي‌كند.
بدين صورت اين گونه مي‌شود كه اكنون يك فارغ التحصيل باستان شناسي به كارهاي بسيار پست تري رو مي‌آورد. اين وضعيت زماني كه فرد متاهل مي‌شود بسيار سخت تر وپيچيده تر مي‌شود. ‌
در چنين وضعيتي به نظر مي‌رسد كه ميراث فرهنگي بايد با همراهي و هماهنگي وزارت علوم به نياز سنجي بپردازد. اين موضوعي است كه اگرچه براي همه رشته‌هاي دانشگاهي ضروري به نظر مي‌رسد اما براي رشته‌هاي خاصي مانند باستان شناسي كه فارغ التحصيلا‌ن هيچ راهي جز نهادهاي مذكور ندارند،‌ضروري تر است.
سه شنبه 19 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سياست روز]

[مشاهده در: www.siasatrooz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 357]