گنبد در معماری اسلامی ایران

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: گنبد در معماری اسلامی ایران
گنبد؛
جلوه‌ای خاص از معماری اسلامی

[تصویر: image-B03A_4B897DE8.jpg]

اگر چه گنبد پیش از اسلام و در دوران تمدنهای مختلف با ویژگی خاص آن تمدن به چشم می خورد، اما پس از اسلام گنبد به عنوان بارزترین ویژگی مساجد با بهره‌گیری از تزئینات خاص اسلامی و رنگهای معنوی شناخته می‌شود .

پیش از اسلام گنبدها کوچک و از یک یا چند تکه ساخته می شدند، اما پس از اسلام استفاده از گنبدها با تزئینات خاص اهمیت به سزایی یافت. گفته می شود اولین گنبد در مناطق اسلامی در شمال عراق و شرق سوریه در هزاره چهارم پیش ازمیلاد مسیح ساخته شد یعنی پیش از تمدن سومریان از آنها در کاخها و یا قبرستانها استفاه می کردند. سپس با توسعه مواد ساختمانی استفاده از سنگهای مختلف رونق گرفت و از آنها در ساخت گنبد استفاده شد.

اوایل گنبد به شکل منحنی ساخته می شد که با معماری یونان قدیم و سپس رومیان پیشرفتهای بسیاری در آن ایجاد شد که استفاده از تکه های سنگ و مس منجر به ساخت بنای محکم شد که با مواد جدید به توسعه آن اقدام کردند.

البته امروزه گنبدهای چوبی در کلیساها باقی مانده است. اما در دوران اسلامی ساخت گنبد با ویژگیهای اسلامی آغاز و ابتدا با سنگهای مدور در عراق ساخته شد، چون به راحتی می توانستند شکل دایره را با سنگهای دایره ای بسازند. اما شکلهای دیگری چون مربع و هشت ضلعی نیز به وجود آمد و سپس استفاده از آجرهای ابتدائی را در آن آغاز کردند. این در حالی است که در عراق برخی از خانه ها نیز دارای گنبد بودند .

با ورود اسلام گنبد از ویژگیهای مساجد محسوب شد که برای نشان دادن جلوه های معماری اسلامی از آن بهره می گرفتند، به گونه ای که امروز با گذشت 14 قرن از اسلام، گنبد همچنان از ویژگیهای خاص مساجد به شمار می رود.

با توجه به اینکه گنبد از ویژگی اصلی مساجد است و در واقع مساجد را می توان با آن شناخت، مسلمانان در ساخت و تزئین آن تلاش فراوانی کردند و با بهره گیری از جنبه های مختلف معماری اسلامی برای توسعه و گسترش آن فعالیت کردند.

بنابراین می توان گفت گنبد که بر روی ساختمان مسجد با استحکام فراوان ساخته می شود، به صورت مدور و دایره ای است. در ساخت آن علاوه بر اینکه از انواع کاشیها و تزئینات استفاده می شود، بهره گیری از رنگهایی که در روح و روان انسان تأثیر گذار است و برمعنویت انسان تأکید می کند، از اهمیت به سزایی برخوردار است.

استفاده از رنگهایی چون آبی، سفید، سبز، قهوه ای، قرمز و رنگهای دیگر به همراه تزئینات خاص هندسی و گیاهی به آن زیبایی خاصی می دهد. اما آنچه که مشاهده می شود این است که گنبدها نه تنها از بیرون بلکه از داخل نیز با خطوط قرآنی و آیات الهی تزئین می شوند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 2612]