آداب و رسوم ماه رمضان در آذربايجان غربي

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: آداب و رسوم ماه رمضان در آذربايجان غربي
مردم آذربايجان غربي رمضان را ماه نيايش و دعا ماه عبادت و رستگاري و منتسب به امام اول شيعيان حضرت علي (ع ) مي دانند.
بر اساس سنت هايي در آذربايجان غربي مردم روزه گرفتن را از چند روز مانده به ورود به اين ماه شروع مي كنند.
مردم آذربايجان غربي معتقدند ماه رمضان ماه پاكي ها صافي و زلالي ها و خودسازي است و خير و بركت خداوند در اين ماه بيشتر از هر ماه ديگري بر سفره هاي روزه داران نازل مي شود.
در شب آغاز ماه رمضان در گذشته هاي نه چندان دور رويت هلال در شهرها و روستاهاي استان با آداب ويژه اي توام بوده است .
در ايام گذشته اكثر اهالي در آذربايجان غربي براي رويت هلال ماه در روزهاي پاياني شعبان المكرم به پشت بام منازل مي رفتند و با مشاهده هلال ماه به شادماني پرداخته و با ذكر صلوات و با دعاخواني ورود ماه رمضان را به يكديگر تبريك و تهنيت مي گفتند.
بزرگترها بعد از رويت هلال ماه رمضان به چهره يك كودك معصوم يا يك فرد مومن و نمازخوان نگاه مي كردند و اعتقاد داشتند كه نگريستن به صورت آدم هاي بي نماز و روزه خوار خوش يمن نخواهد بود.
نگاه كردن به آيينه و فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد (ص ) بعداز رويت هلال ماه هنوز هم به عنوان يك رسم در بين پيران مناطق روستايي آذربايجان ـ غربي مرسوم است .
در روستاهاي آذربايجان غربي زنان روستايي در ماه رمضان مانند عيد نوروز اقدام به غبارگيري از منازل و تميز كردن اسباب و وسايل خانه مي كردند.
زنان مومنه استان بر اين اعتقاد بودند كاشانه و خانه اي كه براي شروع ماه رمضان پاك و تميز نباشد خير و بركت ماه مهماني خدا از آن گريزان مي شود.
همچنين زنان روستايي در آستانه ماه رمضان انواع خوراكي ها و حلوا و شيريني ها را براي اهل خانه و مهمانان خود مهيا مي ساختند.
حلواي ماه رمضان در بين مردم روستايي به " تره " مشهور است كه آرد آن را با مقداري شير آميخته كرده و پس از آنكه خشك شد با روغن حيواني يا معمولي سرخ كرده و به آن عسل اضافه مي كنند.
پختن نوعي نان محلي با عنوان « ياغلي فتير » (نوعي نان روغني ) نيز در ماه رمضان در بين خانواده هاي روستايي استان رواج داشت .
اين نان علاوه بر مصرف در سر سفره خانواده ها به نيت نذري و هديه به همديگر داده مي شد و معتقد بودند كسي كه اين نان را بخورد در طول روز گرسنه نمي شود.
در روستاهاي اين استان در ماه رمضان وسيله آگاه شدن مردم از اوقات شرعي عمدتا به وسيله موذن هاي روستايي حركت ستارگان و بالاخره بانگ صبحگاهي خروس هاي محلي بود.
در بين مردم عامه زمان سحري خوردن در بين مردم منطقه به « اوباش » يا « اوباش دان » مشهور است و وقت آن نيز يك ساعت مانده به اذان صبح است .
موذنان روستايي با صداي نافذ و گيرايي وقت سحر را در پشت بام هاي منازل يا مساجد روستايي با دعايي كه در محل به آن « مناجات » مي گويند اعلام مي داشتند.
« مناجات » شامل چند قطعه دعا به زبان هاي عربي و تركي و صلوات بر محمد و آل محمد (ص ) بوده است .
ماه رمضان هنوز هم در آذربايجان غربي ماه احسان اطعام و تجديد دوستي هاست و اكثر خانواده ها سعي مي كنند حداقل براي يكبار در طول اين ماه براي افراد فاميل و نزديكان افطاري بدهند.
دادن افطاري جمعي براي مستمندان هنوز هم در سطح برخي از مساجد شهري و روستايي استان در شب هاي ماه رمضان مرسوم است .
دركنار غذاهاي مخصوص اين ماه وسايل پذيرايي از مهمانان در ماه رمضان انواع حلوا و نان روغني مرباهاي مختلف و محصولات بومي را شامل مي شود.
نماز خواندن و عبادت در ماه رمضان در سطح مساجد آذربايجان غربي هنوز هم با شور و حال خاصي همراه بوده و استقبال از نمازهاي جماعت در اين ماه در مقايسه با ساير ايام بيشتر است .
حضور زنان مردان و كودكان در مساجد در شب هاي رمضان بعد از افطار در شهرهاو روستاهاي استان جذبه و حال و هواي ديگري دارد.
شور و حال شركت مردم در آيين هاي عبادي مساجد در ليالي قدر اوج مي گيرد كه در سال هاي اخير حضور مردم بخصوص جوانان در مراسم اعتكاف شبهاي قدر به يك حركت زيبا و معنوي تبديل شده است .
در سال هاي اخير براي شب هاي قدر و آيين احيا برنامه هاي خاصي از سوي هيات هاي مذهبي و نهادهاي متولي منظور و اجرا مي شود.
بزرگترهاي خانواده براي تشويق كم سالان و نوجوانان به روزه گرفتن در آذربايجان غربي ماه رمضان را به دو قسمت 15 روزه تقسيم مي كردند و از 15 روز اول به عنوان از سربالايي بالا رفتن كه لذت معنوي خاصي دارد و از 15 روز دوم به عنوان حركت در سراشيبي كه يعني سختي هاي روزه در حال تمام شدن است ياد مي كردند.
ماه رمضان در استان طنزهاي خاص خود را دارد كه به تناسب افراد و موقعيت هاي ماه به كار برده مي شود.
روز آخر ماه رمضان در آذربايجان غربي به " عرفه " مشهور است روز زيارت اهل قبور و تهيه لوازم عيد فطر است .
مردم روستاهاي اروميه و شهرهاي ديگر آذربايجان غربي در روز عرفه به طور دسته جمعي به زيارت اهل قبور مي روند و حلوا و خرما يا نقلي را كه با خود برده اند را خيرات مي كنند.
در روز عرفه سرپرست خانواده با محاسبه ميزان فطريه افراد آن را از قوت سالانه يا از پول توي جيبي جدا كرده و در محل خاصي قرار مي دهد.
فطريه در روستاها شامل آرد يا گندم مي شود كه سرپرست خانواده آن را در پشت در و در داخل منزل قرار مي دهد كه در اولين فرصت به افراد فقير و مستمند تحويل داده شود.
در برخي از مناطق روستايي و شهري استان در روز پاياني ماه رمضان بعد از اداي فريضه مغرب و عشا آيين خداحافظي ماه رمضان برگزار مي شود كه اين آيين شامل نمازهاي مستحبي و دعاهاست .
در آيين وداع با ماه رمضان كه با طول و تفصيل زياد در بين مردم اهل تسنن آذربايجان غربي برگزار مي شود روزه داران طي دعاهايي خاص از خداوند متعال مي خواهند آنان و خانواده شان را براي عبادات ماه رمضان سال آينده صحيح و سالم نگاه دارد.
دوشنبه 18 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 226]