‪ ۱۷‬شهريور ‪؟۱۳۵۷‬ جمعه خونين تهران

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: ‪ ۱۷‬شهريور ‪؟۱۳۵۷‬ جمعه خونين تهران
سياسي. انقلاب. تاريخ. ‪۱۷‬شهريور
‪۱۷‬شهريور تكرار عاشورا و ميدان شهدا تكرار كربلا و شهداي ما تكرار شهداي كربلا و مخالفان ملت ما تكرار يزيد و وابستگان او هستند.

امام خميني (ره)

** نگاهي به تاريخ
دولت جمشيد آموزگار كه از نخستين روزهاي زمامداري، سياست تحميق مردم را پيش گرفته بود و مي‌خواست با همان سازمان‌هاي امنيتي موجود، بحران‌ها را پشت سر بگذارد و رژيم را حفظ كند، نتوانست در برابر امواج توفنده ي انقلاب اسلامي پايداري كند.

تظاهرات مردمي و راهپيمايي‌هاي عظيم، روز به روز گسترش مي‌يافت و مراكز فساد، قمارخانه‌ها وكاباره‌ها مورد هجوم مردم قرار مي‌گرفت و اعتراضات مردمي علني تر مي‌شد. به دنبال شكست كابينه آموزگار و ناتواني دولت در پاسخگويي به استيضاح نمايندگان مجلس فرمايشي شوراي ملي در خصوص حادثه سينما ركس آبادان و قاطعيت انقلابي مردم در پيشبرد خواسته هايشان، پس از يك سال در چهارم شهريور ‪ ،۱۳۵۷‬مجبور به استعفا شد و مهندس جعفر شريف امامي كه از رجال مشهور وابسته رژيم كه ‪ ۱۵‬سال رئيس مجلس سنا و در سال ‪ ،۱۳۳۹‬نخست وزير بود، به قصد كنترل اوضاع، از طرف شاه مامور تشكيل كابينه شد. نقشه آمريكا اين بود كه با اين تغيير و تحول تا حدي از خشم و نفرت عمومي بكاهد. شريف امامي برنامه دولت خود را براساس آشتي ملي و احترام به روحانيت قرار داد و با آزادي ‪ ۲۳۷‬نفر از زندانيان سياسي و تعطيلي قمارخانه‌ها و كازينوها تلاش كرد خود را مردمي نشان دهد. ولي اين ترفندها كارساز نشد و همان روز كه مصادف با شهادت مولاي متقيان علي (ع) بود ، تظاهرات و برخوردهاي خونين ادامه يافت.

در پنجم شهريور تظاهرات گسترده مردم در شهرهاي قم، تهران و ... ادامه پيدا كرد و ده‌ها نفر نيز به شهادت رسيدند. رژيم شاه در يك عقب نشيني آشكار، تقويم شاهنشاهي را كه چندي پيش (سال ‪ (۱۳۵۴‬رسمي كرده بود، مجددا به تقويم هجري شمسي مبدل ساخت.

در ششم شهريور ‪ ۱۳۵۷‬امام خميني (ره) خطاب به ملت پيامي منتشر كرد و نسبت به حيله‌هاي دشمنان اسلام و تعويض مهره ها، تغيير تقويم و ... اعلام خطر نمود:
در اين موقع حساس تاريخ ايران، شاه به وسيله كارشناسان خود دست به توطئه خطرناكي زده است كه با اندكي سستي و تغافل، ملت ايران بايد از به دست آوردن آزادي و استقلال و حقوق بشر مايوس شود و خود را براي همه نوع اختناق و شكنجه و قتل و غارت مهيا كند و اسلام بايد از احكام نوراني خود چشم بپوشد... .

... ملت ايران بداند كه در لب پرتگاهي است كه با اندكي غفلت، سقوط مي‌كند و تمام زحمات و رنج‌هاي چندين ساله او پايمال مي‌شود و تا آخر روي سعادت نخواهد ديد و در نزد خداي متعال مسئول است...

** سيزدهم شهريور(عيد فطر) برگزاري راهپيمائي بزرگ در تهران
اختناقي كه رژيم از سال‌ها قبل ايجاد كرده بود، در يكي ، دو ماه اخير به اوج خود رسيده بود، اما پيگيري ادامه نهضت از طرف امام (ره) و روحانيت معظم، در روز عيد فطر آن سال تجلي نمود و مردم در شهرهاي خمين، تهران، قم ، كرج و ايلام و ديگر شهرها پس از برگزاري نماز عيد به حركت در آمدند و شعارهاي كوبنده بر ضد رژيم سر دادند و بزرگ‌ترين راهپيمايي‌ها در تهران با شركت نزديك به يك ميليون نفر برگزار شد و روزنه اميد پيروزي و نقطه عطف تاريخ‌سازي را در نهضت اسلامي پديد آورد. تظاهركنندگان با مشت‌هاي گره كرده و فريادهاي كوبنده خواستار بركناري رژيم شاهنشاهي و تاسيس حكومت اسلامي شدند.

راهپيمايان در تهران با ابراز محبت به سربازان و بوسيدن آن‌ها خواستار پيوستن ارتش به ملت شدند. امام خميني (ره) به مناسبت اين راهپيمايي، اعلاميه‌اي منتشر و خطاب به ملت ايران فرمودند:
مردم مسلمان ايران به دنبال برگزاري نماز عيد، دست به عبادت ارزنده ديگري زدند كه آن فريادهاي كوبنده عليه دستگاه جبار و چپاولگر براي به پا داشتن حكومت عدل الهي است كه كوشش در اين راه از اعظم عبادات است وفدايي دادن در راه آن سيره انبيا عظام خصوصا نبي اكرم اسلام و وصي بزرگ او اميرمومنان است... .

ملت عظيم الشان ايران! نهضت خود را ادامه داده و هرگز سستي به خود راه ندهيد كه نمي‌دهيد. مطمئن باشيد به اميد خدا پيروزي و سرافرازي نزديك است امام خميني (ره) در اين اعلاميه ارتشيان را برادران خود خوانده و خواستار احترام بيشتر به آنان شدند و فرمودند:
...اي سربازان غيور كه براي وطن و كشور خود فداكاري مي‌كنيد، به پا خيزيد، ذلت و اسارت بس است، پيوند خود را با ملت عزيز استوارتر كنيد... .

تظاهرات روز عيد فطر زمينه‌اي براي تظاهرات ‪ ۱۶‬شهريور گرديد. در اين روز راهپيمايي بزرگ تهران انجام شد. ابتدا ماموران كوشش كردند كه جلوي راهپيمايي را بگيرند و چون توفيقي نيافتند خود نيز به دنبال جمعيت به حركت در آمدند.

راهپيمايي و تعطيل عمومي شانزدهم شهريور به واسطه اعتراض مردمي به جنايات رژيم و كشتار مردم در روزهاي پيشين بود . ماموران رژيم از شب قبل در ميدان‌هاي مهم شهر مستقر شده و آماده هرگونه درگيري با تظاهركنندگان بودند. حركت از قيطريه آغاز شد و به طرف ميدان آزادي ادامه يافت. در اين راهپيمايي شعارهاي خميني رهبر ماست، ايران كشور ماست، برادر ارتشي چرا برادركشي، مسلمان به پاخيز برادرت كشته شد شنيده مي‌شد و عكس‌هايي از امام(ره) برفراز دست‌ها مشاهده مي‌گرديد. و در بين مردم اعلام شد كه صبح روز بعد (جمعه ‪ ۱۷‬شهريور) در ميدان ژاله ( ميدان شهدا فعلي ) تجمع صورت خواهد گرفت.

** جمعه سرخ يا ‪۱۷‬شهريور-اعلام حكومت نظامي وقتل عام مسلمانان
در اولين ساعات جمعه ‪ ۱۷‬شهريور سال ‪ ،۱۳۵۷‬ارتشبد غلامعلي اويسي از راديو اعلام حكومت نظامي كرد و اطلاعيه فرمانداري نظامي را به شرح زير قرائت كرد:
‪ -۱‬دولت شاهنشاهي ايران به منظور ايجاد رفاه مردم و حفظ نظم از ساعت ‪۶‬ صبح روز جمعه ‪ ۱۷‬شهريور ‪ ،۱۳۵۷‬مقررات حكومت نظامي را به مدت ‪ ۶‬ماه در شهرهاي كشور اعلام مي‌نمايد.

‪ -۲‬اين جانب (ارتشبد اويسي) به سمت فرماندار نظامي تهران و حومه منصوب گرديده ام.

‪ -۳‬ساعات منع عبور و مرور از ساعت ‪ ۲۱‬تا ‪ ۵‬صبح روز بعد تعيين مي‌گردد...

. براساس اطلاعيه شماره سه فرمانداري نظامي اجتماع بيش از دو نفر در تهران ممنوع اعلام گرديد.

مردم تهران كه از حكومت نظامي اطلاع نداشتند، پيش از ساعت ‪ ۶‬صبح و پس از اداي فريضه نماز براي چهارمين روز متوالي، از خانه‌ها بيرون آمده و سيل آسا روي به خيابان‌ها آوردند. مركز تجمع آنان ميدان ژاله (ميدان شهداي كنوني) بود، همين كه مردم به خيابان‌ها رسيدند، ناگهان با ديدن تانك‌ها و زره پوش‌هاي نظامي و ماموران مسلسل به دست حكومت نظامي غافلگير شدند.

مردم بدون اعتنا به سربازان به حركت خود ادامه دادند. همگان در دل احساس نوعي شجاعت و از جان گذشتگي مي‌كردند. از خيابان‌هاي اطرف سيل انبوه جمعيت با سردادن شعارهاي انقلابي به سمت ميدان ژاله در حركت بودند.

ماموران مسلح، پس از چند بار اخطار از زمين و هوا جمعيت را هدف رگبار مسلسل قرار دادند. فرياد الله اكبر و لااله الالله همه جا را پر كرد. جمعيت وحشت زده و هراسان به هر سمتي مي‌دويدند، تا مامني براي خود پيدا نمايند و گروهي روي زمين دراز كشيده بودند و رگبار مسلسل‌ها اجازه حركت به ايشان نمي‌داد.

ضجه و ناله و فرياد با صداي گلوله در هم آميخته بود و بوي خون و دود و باروت همه جا به مشام مي‌رسيد. با نزديك شدن ظهر به تدريج ميدان ژاله كه اينك واقعا به ميدان شهدا تبديل گشته بود در هاله‌اي از سكوت مرگبار فرو رفت. در حول و حوش ميدان آنچه به چشم مي‌خورد، جنازه شهيداني بود كه در صحنه نبرد نابرابر همچنان باقي مانده و خون‌هايي كه هر گوشه‌اي از ميدان را گلگون كرده بود.

رژيم تعداد كل شهداي ‪ ۱۷‬شهريور را ‪ ۵۸‬نفر و مجروحان اين فاجعه را ‪ ۲۰۵‬نفر اعلام داشت و تجمع گسترده و عظيم مردم تهران را نقشه خارجي اعلام كرد.

شمار دقيق قربانيان مظلوم حادثه ‪ ۱۷‬شهريور در ميدان شهدا و خيابان‌هاي اطراف، هيچ گاه مشخص نگرديد، ليكن، اين رقم از چهار هزار نفر افزون تر بود و يكي از بزرگ‌ترين فجايع تاريخ انقلاب در جمعه سياه اتفاق افتاد.

** پيام امام خميني(ره)به مناسبت كشتار بي‌رحمانه مردم تهران
امام (ره) فرداي هفدهم شهريور، با ارسال پيامي به ملت شريف و شجاع ايران، ضمن ابراز هم دردي با ملت، كشتار وحشيانه را محكوم نمودند و دولت آشتي ملي را دولتي تحميلي و غير قانوني اعلام كردند.

امام (ره) در گوشه‌اي از پيام خود فرمودند:

... چهره ايران امروز گلگون است و دلاوري و نشاط در تمام اماكن به چشم مي خورد، آري اين چنين است راه اميرالمومنين علي(ع) و سرور شهيدان امام حسين
يکشنبه 17 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 115]