روانشناسي اجتماعي خرافات

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: روانشناسي اجتماعي خرافات
خرافات و علوم اجتماعي

خرافات با قوانين يا روش هاي اثبات شدني علم تعريف نمي شود. اما دانشمندان علوم اجتماعي گاهي اوقات به بررسي و مطالعه خرافات مي پردازند. روانشناسي رفتاردرماني «اسكينر» دسته اي از كبوتران گرسنه را در قفسي گذاشت كه به يك سيستم اتوماتيك كه غذا را به كبوتران تحويل مي دهد وصل بود (با فاصله هاي منظمي بدون هيچ اشاره اي به رفتار پرنده) او كشف كرد اعمال تصادفي كه كبوتران انجام مي دهند زماني كه غذا تحويل داده مي شود با تحويل غذا متحد و مربوط است و آن ها ادامه مي دهند تا اين كه يك اعمال يكساني را انجام دهند. يك پرنده تعيين مي شود كه دور قفسي خلا ف جهت عقربه هاي ساعت بچرخد.
دو يا سه دور ميان نيروي امدادي مي چرخد. پرنده اي ديگر ضربه مكرر سرش به گوشه بالايي قفسي است. پرنده سوم يك حركت غلتيدن (پرت شدگي) انجام مي دهد. گويي كه سرش را زير يك مانع (ميله) نامرئي قرار مي دهد و آن را مكررا بلند مي كند. دو پرنده يك حركت پاندولي با سر و بدنشان انجام مي دادند كه سر به طرف جلو ميآمد و از سمت راست به چپ با حركت تندي تاب مي خورند و با حركت نسبتا كندي برمي گشتند (خرافه كبوتر و اسكينر و ژورنال روانشناسي آزمايشي 38 و1947(1))
اسكينر بيان كرد كه كبوتران بر اين باورند كه حركتشان توسط سيستم اتوماتيك تاثيرگذاشته مي شوند و اين آزمايش هچنين بر رفتار انسان تاثير مي گذارد.
آزمايش ممكن است اثبات نوعي خرافه را بيان كند. پرنده گونه اي رفتار مي كند كه گويي يك رابطه علي بين رفتارش و حضور غذاوجود داشت. گرچه چنين رابطه اي وجود ندارد. مشابه هاي زيادي در رفتار انسان وجود دارد. آئين تغيير سرنوشت شخصي با ورق نمونه هاي خوبي هستند. تعدادي از ارتباطات اتفاقي بين يك آيين و نتايج مطلوب آن براي ايجاد و حفظ رفتار با وجود نمونه هاي نامستحكم زيادي كفايت مي كند.
dowler the كه يك توپ را به پايين كوچه رها كرده است. اما به رفتار خود ادامه مي دهد گويي كه او با پيچيدن و چرخيدن بازوو شانه اش دارد كنترل مي كند. نمونه ديگري است. البته اين گونه رفتارها هيچ اثر واقعي بر سرنوشت شخصي يا روي توپي كه پايين كوچه است ندارد. درست مانند نمونه حال كه غذا ظاهر مي شود. اگر كبوتر هيچ كاري انجام ندهد يا اگر بخواهيم دقيق تر شويم، چيز ديگري انجام دهد.
روان شناسان رفتار درماني امروزي راجع به توضيح خرافه اسكينر براي رفتارهايي كه او گزارش كرده به بحث پرداخته اند.
تحقيق بعدي (براي مثال توسط استون و سميل هگ در سال 1971) موفق به تكرار و انعكاس نتايجش شد. ادواردو - جي - فرناندو معاون روان شناسي دانشگاه هند به جستجو و تعقيب بيانات استون و سميل هگ براي فرضيه هاي اسكينر پرداخت و همچنين به بررسي اختلا ف زياد خرافات با تغييرات عملي رفتار در كبوتران پرداخت. در مقاله اي در سال 2004 با عنوان خرافه دوباره پديدار شد.
revisiteb-Re يك مثالي از نيچه كه مكانيزم فهرست واقعي ايجاد شده توسط رفتار كبوتران او اثبات كرد كه اسكينر به عنوان رفتار خرافاتي ديده است فقط براي رفتارهاي تجسمي طبيعي گونه هايي كه او در آزمايشش بكار برده به حساب ميآيد.

خلا صه كلا م

اگر رفتارهايي از مردم و جامعه سرزده مي شود كه رفتار مناسبي تلقي نمي گردد بايد به اصلا ح باورهاي مردم پرداخت و طبعا اين اصلا ح موقعي صورت مي گيرد كه در پي شناخت ريشه ايجاد باور برآييم.
وقتي ريشه ايجاد باور از پندارها، خرافه ها و برداشت هاي غلط پيرايش گرديده اند، باورها در طي زمان تغيير كرده و مسير صحيح خود را مي يابند.
در نتيجه اين باورهاي صحيح رفتارها و كاركردهاي اجتماعي صحيح و سالمي را به وجود خواهند آورد.
منابع در روزنامه موجود است.
شنبه 16 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 590]