آشنایی با رشته مهندسی پزشکی در گرایش بیو متریال

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: آشنایی با رشته مهندسی پزشکی در گرایش بیو متریال
رشته‌ی بیومتریال كه یكی از گرایش‌های زیر مجموعه‌ی مهندسی پزشكی است از حدود 50 سال پیش به عنوان یك زمینه‌ی‌ علمی مطرح شد و همانند دیگر گرایش‌های مهندسی پزشكی برپایه‌ی تركیب چند رشته بنا شد.
در این رشته‌ بطور معمول برروی تهیه‌ی مواد گوناگون مصنوعی و طبیعی، طراحی روش‌های ساخت و قالب‌گیری نهایی ماده و در نهایت اصلاح مواد برای كاربرد اختصاصی در پزشكی تحقیق صورت می‌گیرد. توسعه‌ی انواع مدل‌های وسایل پزشكی نیازمند انتخاب، ساخت و آزمایش مواد است كه لازمه‌ی آن درك و فهم درست از شیمی و فیزیك مواد و شناخت محیط بیولوژیك بدن است. به عبارت دیگر باید توجه داشت كه آینده‌ی علم بیومتریال در گرو توانائی ما در فهم كشفیات جدید در شیمی، فیزیك، بیولوژی و پزشكی است.

بطور كلی موارد استفاده‌ی بیومتریال‌ها در جایگزینی و تعویض اعضاء و اندام‌هایی از بدن است كه بر اثر بیماری یا آسیب، كاربری خود را از دست داده‌اند تا از این طریق جراحت یا بیماری اعضاء مذكور التیام پذیرد، كاربری و عمل آنها اصلاح شود و ناهنجاری یا وضعیت غیر طبیعی آنها تصحیح گردد. همچنانكه اشاره شد نقش رشته‌ی بیومتریال به طور قابل توجهی تحت تأثیر پیشرفت‌های بدست آمده در بسیاری از زمینه‌های پزشكی و مهندسی بوده است. در واقع وظیفه‌ی اصلی یك مهندس بیومتریال بدست آوردن اطلاعات لازم برای حل مسائل عملی و متداول در زمینه‌ی مواد مرتبط با بدن انسان است. بطور مثال از آنجاكه بسیاری از اعضاء و بافت‌های جایگزین شونده، آسیب دیده و یا بیمار هستند، لذا یك محقق باید تغییرات سلولی را بشناسد كه منجر به نارسایی عملكرد سلول و رفتار غیر معمول آن می‌گردد. در خیلی از موارد اثر بیومتریال و یا وسیله‌ی پزشكی روی بافت، تنها بعد از در تماس قرار دادن ماده و سلول مشخص می‌شود و لذا محققان بیومتریال باید قادر باشند اثرات بیومتریال را روی سلول، بافت و اعضاء ارزیابی كنند. انجام بررسی‌های ایمنی، نیازمند درك چگونگی واكنش سلول و بافت با ماده كاشتنی است.
رشته‌ی بیومتریال با توجه به سابقه‌ی طولانی مدت در جایگزینی بافت‌ها توسط مواد طبیعی و یا مواد ساخته‌ی دست بشر بطور چشمگیری در قرن بیستم پیشرفت كرده است. بطوركلی مواد مورد استفاده در بدن را به چهار گروه عمده دسته‌بندی می‌كنند كه عبارتند از فلزات، سرامیك‌ها، پلیمرها و كامپوزیت‌ها.
در بیومتریال زمینه‌های مختلف و رو به رشدی وجود دارد كه از آن جمله می‌توان به مهندسی بافت، سیستم‌های رهایش كنترل شده دارو، اصلاح سطوح مواد، نانوتكنولوژی، بیوسنسورها و . . . اشاره كرد كه هر یك در جایگاه خود خدمات منحصر بفردی در جهت بهبود زندگی انسان ارائه می‌دهند. لازم به ذكر است كه مهندسی بافت، سیستم‌های انتقال دارو و بیوسنسورها از جمله مواردی هستند كه منحصر به رشته‌ی بیومتریال هستند. به عنوان مثال در زمینه‌ی رهایش كنترل شده‌ی دارو امیدهای زیادی برای درمان یا تسكین بیماری‌های خطرناك و صعب العلاجی مانند سرطان، فشار خون و دیابت فراهم گردیده است، یا در زمینه مهندسی بافت ترمیم اعصاب قطع شده و جایگزینی غضروف از جمله موارد مورد تحقیق است.
با توجه به مطالب آموزش داده شده در طول دوران تحصیل دانشگاهی، بطور خلاصه توانایی‌های یك مهندس بیومتریال را می‌توان بدین صورت برشمرد:
1. آشنایی كامل با علم تولید و كاربرد مواد شامل پلیمرها، فلزات، سرامیك‌ها و كامپوزیت‌ها
2. شناخت كافی در زمینه‌ی برقراری ارتباط مواد با محیط بیولوژیك بدن نظیر آناتومی و فیزیولوژی بافت‌های مختلف بدن
3. روش‌های اصلاح سطح، پوشش‌دهی مواد و بهینه نمودن خصوصیات سطحی
4. آشنایی كامل با مبحث مهندسی بافت كه یكی از جدیدترین دستاوردهای بشر برای دستیابی به جایگزین‌های مصنوعی است. عمر این رشته‌ی مهندسی در دنیا كمتر از 20 سال است كه خوشبختانه در ایران نیز تحقیقات گسترده و دامنه‌داری در مورد آن انجام شده است. از آن‌جمله می‌توان به ساخت داربست‌های مهندسی بافت استخوان، غضروف، پوست و . . . توسط دانشجویان دانشگاه صنعتی امیركبیر اشاره نمود.
5. آشنایی با روش‌های نوین دارو رسانی و انتقال كنترل شده داروها به بدن. به عنوان مثال نحوه‌ی انتقال طولانی مدت داروهای ضد بارداری (نورپلنت)
6. شناخت روش‌های تخریب پلیمرها، خوردگی فلزات و اضمحلال سرامیك‌ها
7. آشنایی با مبحث بیوسنسورها
8. آشنایی مقدماتی با اصول و عملكرد تجهیزات پزشكی و سیستم‌های آن

بدین ترتیب، با توجه به منابع بسیار فراوان مواد اولیه فلزی، سرامیكی و پلیمری در كشور و توانمندی مهندسان ایرانی، شرایط مناسبی برای رسیدن به خودكفایی و یا محدود كردن واردات بسیاری از تجهیزات پزشكی مورد نیاز كشور فراهم شده‌ است. لذا باید گفت كه توجه بیشتر به این رشته می‌تواند سبب تقویت زمینه‌های ارتباطی پزشكان و مهندسان در جهت رفع مشكلات پزشكی در قالب همكاریهای مشترك گردد.
از آنجاكه رشته‌ی بیومتریال یك رشته‌ی تازه تأسیس در بسیاری از دانشگاه‌های جهان است، بنابراین با توجه ویژه به آن می‌توان حداقل در این رشته فاصله علمی كشور را با دیگر كشورهای پیشرو تا حدود زیادی كاهش داد، بویژه در زمینه‌ی نانوتكنولوژی كه از الویت‌های مهم بسیاری از كشورها و از جمله كشور عزیزمان است. تربیت نیروهای متخصص متناسب با نیاز كشور و طبیعت چند جانبه‌ی این علم باعث می‌شود تا متخصصان بیومتریال با جمع كردن جنبه‌های مختلف علوم، بهترین راه حل‌های عملی را برای مشكلات پزشكی پیدا كنند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 335]