نگاه انتقادي متخصصان عرب به توسعه توريسم در كشورهاي عربي

واضح آرشیو وب فارسی:سياست روز: نگاه انتقادي متخصصان عرب به توسعه توريسم در كشورهاي عربي

جومانا التميمي - ترجمه: ميترا اسدنيا ‌
منطقه خاورميانه كه طي سالهاي اخير موفق به جذب تعداد بي‌شماري از توريست‌هاي غربي و جذب سرمايه‌گذاري‌هاي خارجي در اين بخش شده؛ همچنان در عرصه توريسم فرهنگي ناتوان وضعيف عمل كرده‌است.برخي متخصصان گردشگري عرب با اشاره به برخورداري منطقه خاورميانه از تركيب متنوع تمدنهاي باستاني، تنوع فرهنگي، غناي تاريخي و گوناگوني فرهنگي و طبيعي، معتقدند كه بي‌توجهي به اين گنجينه‌هاي تاريخي و طبيعي سبب شده است كه توريسم منطقه خاورميانه نتواند سهم چشمگيري در اقتصادي جهاني توريسم بدستآورد.
"محمد دهماش" از مشاوران و شركاي پيشگام در گروه‌هاي مشاوره املا‌ك دبي، مي‌گويد:" عوامل مشخصي در رشد توريسم خاورميانه نقش دارند كه درعين حال در ساير بخش‌هاي اقتصادي اين كشور نيز نقش موثر و مفيدي ايفا مي‌كنند."به گفته وي؛ اين بخش‌ها شامل توسعه زيرساختهاي مربوط به ميهمان‌پذيري، ارتقاي خطوط ارتباط هوايي، فعال كردن بازارهاي جهاني، پروژه‌ها و خدمات دولتي، تسهيلا‌ت توريسم محور نظير خدمات توريسم فراغت و سرگرمي، توريسم ساحلي(خورشيد و شن) و ديگر بخش‌هايي كه نقش برجسته‌اي در ارائه خدمات و تسهيلا‌ت ضروري نظير ارتباط‌هاي از راه دور و املا‌ك و مستغلا‌ت، فعاليت‌هاي مربوط به بخش احداث ساختمان و زيرساختهاي صنعتي است.
اما وي در ادامه مي‌گويد:" صرف‌نظر از همه اينها خاورميانه گاهواره تمدنهاي باستاني و محل تولد تمام اديان يگانه‌پرست است. مجموعه‌هاي ارزشمند از ويرانه‌ها و يادمان‌هاي معماري شامل عجايب باستان و عجايب دوران جديد نظير اهرام سه‌گانه مصر و باغهاي معلق بابل، اسكندريه و اخيرا پترا در كشور اردن است. منطقه خاورميانه همچنين داراي فهرست بلند بالا‌يي از طبيعت متنوع از كوه‌هاي بلند و مرتفع با كوير و نواحي ساحلي است كه از خليج‌فارس تا درياي مديترانه، وادي روم و صخره‌هاي مرجاني درياي سرخ امتداد دارد. بنابراين تنوع غني موجود در منطقه مستلزمآن است كه از نوعي توريسم با عنوان "توريسم تنوع " به عنوان يك سبك و آزمون جديد در منطقه خاورميانه سخن به ميان آوريم."
متخصصان عقيده دارند كه منطقه خاورميانه به ويژه از توان نهفته بزرگي در بخش توريسم برخوردار است كه ارقام بين‌المللي نيز بر آن گواه است. طبق بررسي‌هايي كه سال گذشته در همايش اقتصاد جهاني ارائه شد، خاورميانه طي دهه 1990 بيش از 6/ 9 ميليون گردشگر را به خود جذب كرده است اما كل اين تعداد تنها 2/2 درصد از مجموع توريست‌ها در سطح جهاني است. با اين حال تعداد توريست‌هاي كل قاره افريقا به علا‌وه كشورهاي منطقه شمال افريقا در همان مدت زمان ياد شده تنها 2/ 15 ميليون نفر برآورد شده است.
طبق اخرين گزارش‌هاي مربوط به وضعيت گردشگري كشورهاي منطقه در سال 2007، سهم كشورهاي عرب از مجموع توريسم بين‌الملل در حدود شش درصد است كه نشانگر فرصتهاي بي‌شماري براي رشد بيشتر بخش گردشگري است.اين متخصصان تاكيد دارند كه صرف‌نظر از ارتقاي فعال توريسم درسطح جهاني، گام‌هاي بعدي در برخي كشورهاي منطقه خليج‌فارس نيازمند تنظيم و مدون كردن استراتژي‌هاي دقيقي است كه ميراث‌فرهنگي منحصربفرد منطقه را به گونه مناسبي به دنياي ارتباطات جهاني متصل كند.
به عقيده دهماش اكنون فرصت مناسبي براي ايجاد آگاهي همه جانبه درسطح جهاني درباره گزينه‌هاي توريستي موجود در منطقه فراهم آمده است كه توريسم ميراث فرهنگي با توجه به ثبت آثار متعدد در فهرست ميراث جهاني و نيز فعاليتهاي ورزشي و امكانات موجود در اين زمينه بيش از ساير بخشها مي‌تواند سبب جذب توريست‌هاي خارجي شود.
"وليد حزبون" متخصص گردشگري و پرفسور دانشگاه جان‌هاپكينز نيز كه تاكنون مقالا‌ت بسياري در زمينه توريسم كشورهاي عرب منتشر كرده، معتقد است برخي از روشها و گرايشهاي جديد در عرصه سفر و توريسم از سفرهاي مذهبي گرفته تا سفرهاي اكوتوريستي و ماجراجويي ازجمله مواردي است كه توريسم كشورهاي عرب بايد مورد توجه جدي قرار دهد. حوزه‌هايي كه مسافران عرب تنها سهم اندكي درآن دارند.
به گفته وي هم اكنون گرايشهاي نويني در زمينه توريسم فراغت از طريق بازارياب‌ها و موسسات تبليغاتي ايجاد شده است كه دولتها مي‌توانند در هر دو زمينه عرضه و تقاضا بسيار فعال باشند. دولتها همچنين مي‌توانند نقش هماهنگ‌كننده ميان كمپاني‌هاي توريستي در سطح منطقه‌اي برعهده بگيرند كه اين كار مي‌تواند سبب ارتقاي توريسم از سطح توريسم داخلي و منطقه‌اي به سطحي فراتر از دنيا و منطقه اعراب شود.
او عقيده دارد كه شبكه توريسم منطقه‌اي همچنين مي‌تواند سبب گسترش منافع توريسم عرب شود. به طور كلي روشها و انواع مدل‌هاي جايگزين در توسعه توريسم مي‌تواند سبب ايجاد تجربه‌هاي تازه‌اي در اين عرصه شود كه بر پايه ميراث اسلا‌مي، تاريخ عرب و فرهنگ شهري معاصر استوار باشد.وي همچنين به ضرورت توسعه توريسم شهري و ترسيم مدل‌هايي ازآن با بهره‌گيري از مدلهاي رايج در شهرها و بافتهاي تاريخي اروپا تاكيد كرده و مي‌گويد:" شهرهاي تاريخي عرب مي‌توانند با نمايش آثار و بافتهاي تاريخي دريچه‌اي به فرهنگ معاصر عرب در شهرهاي عربي و اسلا‌مي باشند. اين كار به ويژه مبتني بر نمايش بناها و مناطق و جاذبه‌هاي معماري و هنري و نيز موزه‌هاي تاريخي و موزه‌هاي هنر معاصر است كه با معرفي معماري بومي و اقليمي، برگزاري كنسرتهاي موسيقي و فيلم و مانند آن مي‌تواند سهم مهمي در جلب توريست‌هاي بيشتر به اين منطقه داشته باشد.
بسياري از متخصصان با حزبون در ضرورت ارتقاي "توريسم ملي" به عنوان يك روش موثر براي تعين هويت ملي و روشي براي اتحاد ملي درست به همان گونه كه در كشورهاي اروپايي و آمريكا صورت گرفته، هم عقيده اند.حزبون مي‌گويد در كشورهاي عربي به ندرت شاهد مواردي از اين دست بوده ايم كه مثلا‌ كودكان را خارج از مدرسه به مشاهده سايتهاي تاريخي ملي ببرند. و سايتهاي توريستي ما همچنان همان مكانهاي بسياري تجاري و لوكس نظير بازارهاي خريد، پاركهاي تفريحي است درحاليكه ويرانه‌هاي تاريخي بيش از بازارها و پارك‌هاي تفريحي و سرگرم كننده مورد توجه توريست‌هاي خارجي غربي است.
به گفته اين استاد عرب- امريكايي دانشگاه‌هاپكينز دولت‌هاي عرب عمدتا سعي در تقليد از الگوهاي شهري غربي دارند، درحاليكه انها بايد بيشتر بر سياست ميراث فرهنگي و توسعه فرهنگي تمركز كنند كه قادر است روشهاي تازه‌اي براي ارتقاي كيفيت گذران اوقات فراغت طبقه متوسط كشور و نيز كمك به تقويت هويت ملي و شهروندي شود.
‌ او تاكيد كرد كه در ميان تمام كشورهاي منطقه عربي امكانات بسياري براي اجراي برنامه‌هاي منطقه اي وجود دارد.متخصصان درعين حال معتقدند كه دولتها بايد روشهاي تازه اي را در ارتقاي توريسم و اشكال نوين آن تجربه كنند كه به هيچ وجه درحالت "انزوا و پشت ديوارهاي بسته" ممكن نيست. زيرا دراين روش بايد به گردشگران فرصت داد تا بتوانند دستاوردها، ديگر گوني‌ها و همانندي‌هاي فرهنگي ميان كشورهاي خود و كشورهايي كه از آن‌ها بازديد مي‌كنند،آزادانه تجربه كنند.
حزبون تاكيد دارد كه اين اتفاق رايجي است كه دربخش توريسم وعده فرصت‌هاي اقتصادي عالي داده مي‌شود و اين وعده‌ها درنهايت سبب اشتغال جوانان در توريسمي مي‌شود كه تنها هدفش كسب منافعي است كه ثباتي ندارد سبب توسعه مهارت‌هاي پايدار نمي‌شود. استانداردهاي عالي در بخش توريسم دركنار استانداردهاي عالي در شهرهاي انساني و ايجاد مهارت‌هاي شغلي در بخش توريسم بايد توامان مورد توجه قرار گيرد تا ازبروز عوارض ناخواسته توريسم در اقتصاد و بازار كار جلوگيري كند.
چهارشنبه 13 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سياست روز]

[مشاهده در: www.siasatrooz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 115]