محصولات دو قرن سکوت ایرانیان

واضح آرشیو وب فارسی:پی سی سیتی: محصولات دو قرن سکوت ایرانیان

ادوراد براون گوید:

سلمان فارسی کسی است که از میان ایرانیان وارد جمع محترم اصحاب گردیده است و بسیاری از علمای بلند مرتبه اسلام نیز از روزهای نخست از نژاد ایرانی برخاستند و عده‌ای از اسرای جنگ ما ابن سیرین و سه برادرش که در جولا اسیر شدند، بعد در عالم اسلام به مراتب شامخی رسیدند.

بنابراین قول کسانی که مضمون سخنشان این است که پس از استیلای اعراب بر ایران تا دو سه قرن ایرانیان فاقد زند‌گانی علمی و معنوی بودند به هیچ وجه درست نیست و بالعکس آن دو سه قرن دوره‌ای است بسیار جالب توجه و مهم و امتزاج ادوار قدیم و جدید است، دورة تحول و تطور مراسم و سیر عقاید و افکار که به هیچ وجه درون سکون یا مرگ نیست، از مشخصات این دو قرن این است که شخصیتهای مسلمان ایرانی علاوه بر شکفتگی در استعداد علمی و فرهنگی و کسب افتخاراتی از این نظر، از جنبة مذهبی و دینی خود را به مقام قداست رساندند، در حدی که مورد احترام فوق العادة مذهبی ملل دیگر قرار گرفتند.

نافع و عاصم و ابن کثیر و نجاری و ابوحنیفه و لیث‌بن سعد از این طبقه‌اند. لیث بن سعد همان ایرانی است که مفتی مصر شد و در سفری که به حج آمد سفیان ثوری از مشاهیر درجة اول فقهای عامه که خود عرب عدنانی بود زمام ناقه او را به افتخار به دوش کشید.

گروهی در این قرن به پیشوایی ادبی4 نائل شدند مانند سیبویه، کسائی، اخفش و ابن قتیبه دینوری. گروهی در ردیف پیشوایان تاریخ قرار گرفتند از قبیل محمد بن اسحاق صاحب سیره،ابو حنیفه دینوری و.... گروهی در طبقة پیشوایان علم کلام قرار گرفتند مانند آل نوبخت و واصل بن عطاء و.... گروهی در فلسفه و ریاضیات و نجوم درخشیدند همچون نوبختیان و فرزندان شاکر خوارزمی. از سرداران اسلام ایرانی گذشته از سردارانی مانند طاهر ذوالیمین که در ایران جنگیدند باید موسی‌بن نصیر فاتح اسپانیا را نام برد.

اگر کوشش عباسیان که سیاست ضد عرب داشتند نبود زبان فارسی امروز هرگز پدید نمی‌آمد زیرا آنها بهترین مشوق این زبان بودند و مایل نبودند زبان عربی بین ایرانیان رایج شود.

بنی العباس شعوبیان را که ضد عرب بودند را تقویت می‌نمودند مانند مأمون اول که شاعری پارسی‌گوی را فوق العاده تشویق کرد و همچنین سهل بن هارون شعوبی که شدیداً ضد عرب بود و علیه عرب کتاب نوشت و مدیر بیت الحکمه هارونی و مأمونی بود.

منبع:خدمات متقابل اسلام و ایران؛مرتضی مطهری

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: پی سی سیتی]

[مشاهده در: www.p30city.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 181]