تفاوت‌هاي لينوكس و ويندوز

واضح آرشیو وب فارسی:ايتنا: تفاوت‌هاي لينوكس و ويندوز

لينوكس يا با نام صحيح‌تر گنو/لينوكس نسخه‌هاي بسيار بسيار زيادي دارد. هر نسخه از گنو/لينوكس را يك «توزيع» مي‌نامند. آمار دقيقي از تعداد توزيع‌ها وجود ندارد. اما چيزي در حدود ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ توزيع لينوكس وجود دارد.

تفاوت‌هاي لينوكس و ويندوز
سينا سعيدي- حيات‌نو
در چند شماره با اندكي از خصوصيات سيستم‌عامل لينوكس آشنا شديم. در اين شماره و شماره‌هاي بعدي قصد داريم بيشتر با اين سيستم‌عامل آشنا شويم. در دو مقاله قصد داريم پا را از معرفي لينوكس فراتر گذاشته و به بررسي نكاتي بپردازيم كه نقاط قوت لينوكس به شمار مي‌آيد و نبود آنها در سيستم‌عامل‌هاي ديگر مانند ويندوز همواره كاربران را آزار مي‌دهد. نكاتي كه باعث برتري لينوكس به ويندوز مي‌شود. يك شماره را هم به برتري‌هاي ويندوز به لينوكس اختصاص خواهيم داد.

لينوكس از چه چيزي تشكيل شده؟
لينوكس چند بخش دارد كه در تعامل كامل با هم به سر مي‌برند. بخش اصلي هسته‌ سيستم‌عامل يا همان «لينوكس» است. لينوكس در واقع نام هسته‌ اين سيستم‌عامل است كه براي راحتي به كل سيستم‌عامل اطلاق مي‌شود. هسته مهمترين وظيفه را در سيستم‌عامل به عهده دارد. هسته‌ لينوكس كنترل نرم‌افزارها، سخت‌افزارها شامل سخت افزارهاي ورودي و خروجي، كنترل ابزارها، سرويس‌ها و ... را بر عهده دارد. در واقع همه‌ كارهايي كه يك سيستم‌عامل بايد انجام دهد را هسته كنترل مي‌كند. بخش ديگر لينوكس ابزار‌ها و نرم‌افزارهاي پروژه‌ گنو است. پروژه‌ گنو پروژه‌اي است كه قرار بود يك سيستم‌عامل كاملا آزاد طراحي كند.

بعد از چند سال كار مداوم اين پروژه به نتيجه رسيد و يك سيستم‌عامل كاملا آزاد را طراحي كرد. اكنون با در كنار هم قرار دادن هسته‌ لينوكس و ابزارها و نرم‌افزارهاي پروژه‌ گنو، سيستم‌عامل‌هاي مختلفي ايجاد شده‌اند كه ما آنها را با نام لينوكس مي‌شناسيم. در واقع نام اين سيستم‌عامل‌ها گنو/لينوكس است كه براي راحتي كار همان لينوكس خوانده مي‌شوند. لينوكس در يك مرحله بالاتر شامل پوسته‌ فرمان يا خط فرمان است. در يك مرحله بالاتر لينوكس شامل يك يا چند رابط گرافيكي نيز مي‌شود. درباره‌ اين موارد بيشتر صحبت خواهيم كرد.

لينوكس كدباز است
هر برنامه يا نرم‌افزاري را با يك زبان يا چند زبان برنامه‌نويسي مي‌نويسند. وظيفه‌ نوشتن اين كدها و طراحي برنامه‌ها به عهده‌ برنامه‌نويسان است. بعد از اجراي همين كدهاي نوشته شده، حاصل همان برنامه‌اي مي‌شود كه شما مي‌بينيد و با آن كار مي‌كنيد. حال برنامه‌نويس يا شركت نويسنده‌ برنامه مي‌تواند كدهاي برنامه را براي خودش نگه دارد و سايرين فقط برنامه‌ اجرا شده (و بدون كد) را ببينند؛ يا اينكه مي‌توانند كدهاي برنامه را منتشر كند تا سايرين نيز بتوانند از آن استفاده كنند. اگر اين حالت پيش بيايد به آن برنامه Open Source يا كدباز يا منبع‌باز مي‌گويند. برنامه‌هاي كدباز يك ويژگي بسيار مهم دارند و آن برطرف كردن اشكالات به‌صورت مداوم نسبت به برنامه‌هايي است كه كدباز نيستند.

با انتشار كدهاي يك برنامه، برنامه‌نويسان در سراسر دنيا با مطالعه‌ كدها، سريعا اشكالات برنامه را پيدا كرده و آنها را برطرف مي‌كنند. در اين صورت برنامه‌ كدباز در زمان اندكي پيشرفت مي‌كند و ايرادات و اشكالاتي كه معمولا موجب آزار كاربران مي‌شود از بين مي‌رود. با پيشرفت برنامه، امنيت آن نيز بيشتر مي‌شود. شايد براي يك كامپيوتر خانگي امنيت خيلي معنا پيدا نكند (كه اصلا هم اينطور نيست) اما براي كامپيوترهاي اداري كه حاوي اطلاعات مهمي هستند امنيت حرف اول را مي‌زند. براي كامپيوترهاي سرور كه خدمات اينترنتي و شبكه را ارائه مي‌كنند امنيت مهم‌ترين قسمت كار است.

پس استفاده از برنامه‌اي كه مطمئن باشد و باعث از دست رفتن اطلاعات و هزينه نشود بسيار مهم مي‌نمايد. لينوكس هم كدباز است. هم هسته‌ لينوكس كدباز است و هم نرم‌افزارهاي پروژه‌ گنو و همچنين اكثر نرم‌افزارهاي ديگري كه در لينوكس قابل استفاده هستند (و محصول گنو نسيتند) نيز كدباز هستند. اين بدين معناست كه شما با سيستم‌عاملي روبرو هستيد كه ايرادات و اشكالات و حفره‌هاي امنيتي‌اش به مراتب كمتر از ساير نرم‌افزارهاست و ايراداتي هم كه به مرور زمان توسط كاربران كشف مي‌شوند به سرعت مرتفع شده و نرم‌افزارهايش رو به تكامل مي‌روند. خاصيت نرم‌افزارهاي كدباز همين است كه به‌شكل مداوم به‌روز مي‌شوند و كاربران از بابت مشكلات امنيتي دغدغه‌اي ندارند.

لينوكس نرم‌افزار آزاد است
متوليان پروژه‌ گنو بنيادي به نام «بنياد نرم‌افزارهاي آزاد» را نيز بنا نهاده‌اند. نرم‌افزار آزاد بنا به عقايد اين بنياد به نرم‌افزاري گفته مي‌شود كه داراي ۴ شرط يا ۴ آزادي باشد:

۱- آزادي اول: آزادي اجراي برنامه براي هر منظوري است. شما آزاديد از نرم‌افزار آزاد هرگونه كه دلتان مي‌خواهد استفاده كنيد. مي‌توانيد آن‌را روي هر سيستمي نصب كنيد و از آن براي هر هدفي استفاده كنيد.
۲- آزادي دوم: آزادي مطالعه و بررسي چگونگي عملكرد نرم افزار است. شما حتي در اين مطالعه و تحقيقات مي‌توانيد آن را به صورت دلخواه تغيير نيز بدهيد. دسترسي به كدهاي برنامه پيش شرط اين مطلب است. بدين معني كه اگر نرم‌افزاري كدباز نباشد مسلما اين امكان برايتان به وجود نمي‌آيد.
۳- آزادي سوم: آزادي كپي و تكثير نرم‌افزار است. شما آزاديد نرم‌افزار را به طور رايگان يا با دريافت وجه براي ديگران به هر مقدار كه خواستيد تكثير كنيد و هيچ قانوني شما را خلافكار نمي‌داند. اين موضوع بدين معني نيست كه تمامي نرم‌افزارهاي آزاد رايگان هستند. نرم‌افزارهاي آزاد و كدباز بسيار زيادي وجود دارند كه رايگان نيستند. در واقع مبلغي كه شما مي‌پردازيد قيمت كدهاي نوشته شده نيست. قيمت پشتيباني، بسته‌بندي، رساندن به دست مشتري، به‌روز رساني و ساير خدمات پس از فروش است. تعداد زيادي از نسخه‌هاي معروف لينوكس رايگان نيستند. شما مي‌توانيد نسخه‌هاي كپي‌شده‌ آنها را استفاده كنيد اما هيچ‌گاه نسخه‌ كپي‌يتان شامل به‌روز رساني كه امر بسيار مهمي است نمي‌شود.

۴- آزادي چهارم: آزادي تقويت، بهبود و اشكال‌زدايي نرم‌افزار و در نهايت انتشار عمومي آنست. باز هم تاكيد مي‌شود كه دسترسي به كدهاي منبع پيش شرط اين مطلب است. نكته‌اي كه در بالا به آن اشاره شد و يكي از نقاط قوت نرم‌افزارهاي كدباز به‌شمار مي‌رفت، اين بود كه اين نرم‌افزارها به‌شكل مداوم به‌روز و رفع اشكال مي‌شوند. اين به‌روز رساني دقيقا همين موضوعي است كه آزادي چهارم به آن اشاره مي‌كند. هر كسي كه قابليت و توانايي مطالعه‌ كدها را داشته باشد مي‌تواند آنها را مرور كرده و اشكالاتش را برطرف كند. همين موضوع باعث تقويت، بهبود و اشكال‌زدايي نرم‌افزارها مي‌شود و يكي از برتري‌هاي نرم‌افزارهاي كدباز و آزاد به شمار مي‌رود. همانطور كه گفته شد لينوكس، گنو و اكثر نرم‌افزارهاي قابل استفاده در لينوكس نيز آزاد هستند. اين نيز يكي از برتري‌هاي مهم لينوكس به‌شمار مي‌آيد.

نسخه‌هاي متنوع
لينوكس يا با نام صحيح‌تر گنو/لينوكس نسخه‌هاي بسيار بسيار زيادي دارد. هر نسخه از گنو/لينوكس را يك «توزيع» مي‌نامند. آمار دقيقي از تعداد توزيع‌ها وجود ندارد. اما چيزي در حدود ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ توزيع لينوكس وجود دارد. حال اين تعداد را با تعداد نسخه‌هاي مختلف سيستم‌عامل‌هاي ديگر مقايسه كنيد كه نهايتا به ۷ – ۸ عدد مي‌رسد. شما در انتخاب يك توزيع لينوكس مناسب براي هدفتان، انتخاب بسيار گسترده‌اي داريد. تمام اين توزيع‌ها يك سري نقاط مشترك دارند؛ مانند همان ۷ – ۸ نسخه‌ سيستم‌عامل‌هاي ديگر. نقاط اختلاف اين توزيع‌هاست كه آنها را مطرح و متفاوت مي‌كند. هر كدام از توزيع‌ها يك سري قابليت‌ها و نرم‌افزارهاي مخصوص خودشان دارند كه آنها را از سايرين متفاوت مي‌كند.

پس باز هم مي‌بينيد كه انتخاب شما در لينوكس بسيار وسيع و گسترده است. گروهي از اين نسخه‌ها براي سرورها طراحي شده‌اند. از نرم‌افزارهاي كاربردي در اين توزيع‌ها كاسته شده و هدف صرفا سرور (كامپيوترهاي خدمات دهنده‌ي شبكه و اينترنت) است. علت اينكه از نرم‌افزارهاي كاربردي و حتا ظاهر گرافيكي در اين نسخه‌ها خبري نيست اينست كه هر نرم‌افزاري يك سري ايرادات امنيتي دارد. به هر حال با زياد شدن تعداد نرم‌افزارها تعداد اشكالات كل سيستم بالا مي‌رود و با كم كردن نرم‌افزارها اشكالات كل سيستم كم مي‌شود. پس وقتي وجود ظاهر گرافيكي و نرم‌افزارهايي مانند بازي و پخش‌كننده‌ DVD در يك سرور لزومي ندارد چرا امنيت را پايين بياوريم؛ آن هم در كامپيوتري كه اگر با مشكل مواجه شود ممكن است ضررهاي مالي هنگفتي به آن شبكه يا شركت وارد كند.

گروهي ديگر از لينوكس‌ها براي استفاده‌ عمومي از كامپيوتر طراحي شده‌اند. اين‌ها شامل ظاهرهاي گرافيكي جذاب و نرم‌افزارهاي قوي و متنوع هستند. گروه ديگري از لينوكس‌ها براي مصارف خاص سفارشي مي‌شوند. مثلا يك شركت تصميم مي‌گيرد كامپيوترهايش را به لينوكس منتقل كند و از يك شركت خدمات دهنده‌ لينوكس مي‌خواهد كه يك نسخه از لينوكس را برايشان سفارشي كند. مثلا امكانات اداري را به آن اضافه كند و امكانات چندرسانه‌اي كه در شركت كاربدري ندارد را حذف كند و ... حتي ممكن است نام لينوكس را هم به نام شركت سفارش دهنده تغيير دهند. گستردگي نسخه‌ها اين نكات مثبت را نيز در بر دارد كه باز هم فقط در لينوكس ديده مي‌شود.

قسمت دوم اين مطلب را با موضوعات «رابط‌هاي گرافيكي متنوع»، «خط فرمان قدرتمند»، «امنيت» و «پايداري» خواهيد خواند. در يكي از شماره‌هاي بعدي نيز به نقاط ضعف لينوكس مي‌پردازيم.
يکشنبه 10 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايتنا]

[مشاهده در: www.itna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 116]