راهكارهائي براي رشد و توسعه

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: از زمان كشيدن نخستين تصاوير بر ديواره غارها ، روزگاري دراز ميگذرد . از همان سرآغاز تاريخ ، طرحهاي خام و مبهمي كه در مغز انسان شكل مي گرفت ،همه نشان از تلاشها و بي قراريهاي روح او براي گريز از ظلمت و تباهي هاي زمانه داشت . در پيوستگي تاريخ ، از دوران گذشته تا حال ، اين نياز در هر دوره اي به نوعي جلوهگر شده است و هنر مند با دم هاي غنيمت عمر و لحظات گذراي زندگي خويش ، هموارهخاطرات لذت بخش را زنده ساخته ، آنرا آراسته ، پيراسته و بلاخره اثري را بجاي نهادهكه يادآور تأثرات او از نمايش هاي هستي است .
نقش و اهميت صنايع دستي بعنوان هنري مقدس ، صنعتي مستقل ،بومي و اصيل با جنبه هاي قوي كاربردي از جهات هنري ، فرهنگي ، اقتصادي ، اجتماعي وحتي سياسي بر همگان و به ويژه محققان عزيز آشكار است . نكته مهم و شايان توجه آناست كه حتي اگر همه تأثيرات مثبت اقتصادي صنايع دستي را به كناري بگذاريم ،‌اين هنرملي ايران بواسطه بازتاب ذوق سرشار ، انديشه خلاق و هنر مندان پرمايه ولي بي ادعابايد بصورت جدي و برنامه ريزي شده مورد حمايت قرار گيرد .اين در حالي است كه صنايعدستي طي ساليان متمادي ، چه در دوران رونق و شكوفائي و چه در دوره هاي ركود ،هنگامي كه با توسعه صنعت گردشگري همراه بوده سهم شايسته و در خور توجهي در اقتصادكشور و معرفي هنر ناب و خالص ايراني و نهايتاً زندگي اقتصادي و حيات فرهنگي ماداشته است .
امروزه توليد صنايع دستي كه مزين به نقش آثار تاريخي ، باستاني ويادمانهاي ويژه هر كشور است در دستور كار صنعتگران جهان قرار دارد و تلاش مي شود كهحتي بخشي از اين گونه آثار كه از سنگ ، چوب ، فلز و يا بر روي سراميك و پارچه پديدمي آيد با قيمتهاي ارزان در اختيار توريست ها قرار گيرد . بايد عرض كنم كه تماميممالك جهان ، اعتقاد به تأثير متقابل صنايع دستي و صنعت گردشگري دارند . چرا كه درعمل و تجربه در يافته اند كه هنرهاي صناعي يكي از عوامل بسيار مؤثر در جلب و جذبگردشگر در تمامي گرايش هاي ملي ، منطقه اي و داخلي است و متقابلاً به اين نتيجه همرسيده اند كه صنعت گردشگري مي تواند به رشد ، توسعه و گسترش صنايع دستي و بهبودكيفيت آن كمك كند . بر پايه اين اعتقاد و تجربيات حاصله تشكيلات صنايع دستي وگردشگري در بسياري از كشورها در هم ادغام و يا در رابطه اي هماهنگ و منسجم با همديده شده اند كه خوشبختانه در كشور مانيز گامهائي در اين زمينه برداشته شده است .
بنا ندارم در اينجا فرمايشات محققين ارجمند و اساتيد بزرگوارم را كه يك اصل بهتواتر رسيده است ، به تفصيل تكرار كنم كه مثلاً ايران يكي از ده كشور پرجاذبهگردشگري در جهان است و آثار بي شمار تاريخي ، باستاني و جاذبه هاي طبيعي آن به حدياست كه هر گردشگري را با هر سليقه و يا هر بينش و تفكري به سوي خود جلب مي كند ،ولي مراجعه به آمار ورود گردشگران بين المللي حتي طي سالهاي اخير كه شاهد رشدچشمگير آن بوده ايم ، حدود يك تا يك و نيم ميليون نفر گردشگر آنهم گردشگراني كه بهطور عمده از ممالك فقير يا بدون امكانات مالي به ايران مي آيند را ثبت كرده است .
براي اينكه جهت گيري بحثم را در چارچوب ارائه راهكارهاي لازم و عملي توسعهصنايع دستي سوق دهم ، ذكر دو نكته را در بدو امر حائز اهميت و ضروري مي دانم :
1- به نظر اينجانب و با تكيه بر دلائل محكم و متقن شايسته است كه ما توسعههنرهاي صناعي را به طريق اولي در زادگاه آن ، يعني روستا جستجو كنيم . به قول استاددكتر آسايش ، روستا مادر شهرهاست و به تعبيري شهر ، زائيده روستا است . اين فرزندقدر نشناس و ياغي چون به حرف والد خويش گوش نداده ، مورد آق والدين قرار گرفته وامروز شهر دچار آنچنان در هم تنيدگي و گره خوردگي شده كه مهاجرت مع***** و يا پناهآوردن مجدد به آغوش زادگاه اوليه يعني روستا را برگزيده است . بنابراين توصيه بندهبعنوان اولين راهكار ،‌اين است كه بستر توسعه صنايع دستي ، باهدف ايجاد فرصت هاياشتغال مولد براي جمعيت مازاد و سرريز روستائي ، توزيع برابر و عادلانه فرصت ها وامكانات ، آمايش سرزمين و يا پراكندگي متوازن جمعيت و ثروت در پهنه جغرافيائي كشور، اجتناب از ايجاد قطب هاي جمعيتي در مترو پليس ها و كلان شهرها و نتيجتاً كاهش جرمو جنايت و بزه اجتماعي در سطح شهرهاي بزرگ و بسياري دلائل ديگر در خود روستا قرارگيرد . و حتي اولويت هاي جانبي از صنعتگر صنايع دستي را استقرار كارگاه در روستا وسپس در شهرها در نظر بگيريم .
2- همانطور كه در بخشي از عرائضم اشاره كردم ،اصلح است كه ما ابتدا به پيش زمينه و يا پيش نياز توسعه صنايع دستي در كشور و ارائهراهكار در اين بخش يعني تقويت گردشگري بپردازيم . چون گفتيم اعتقاد ما در درجه اولتوسعه صنايع دستي در روستاها است .لذا بلحاظ محدوديت وقت ، فقط اشاراتي بهراهكارهاي اشاعه و ترويج گردشگري خواهم نمود و سپس پيشنهاداتي در ارتباط با چگونگيتقويت ، گسترش و حمايت از صنايع دستي به منظور تحقق اهداف ميان مدت و بلند مدت آنتقديم خواهم كرد.
به نظر مي رسد عوامل و پارامترهائي كه مي تواند در تقويتگردشگري به ويژه داخي مؤثر باشد ، به ترتيب اهميت ، به صورتي كه بيان مي كنم قابلطبقه يندي است :
اولين راهكار كه به نظر بنده ، ساير راهكارها ،‌راهبرد ها وروشها را تحت الشعاع خود قرار مي دهد و اين راهكار دقيقاً قابليت تعميم به بخشراهبردهاي اساسي براي توسعه صنايع دستي را هم دارا مي باشد ، بحث مديريت است . چراكه در سخنراني ها به كرات شنيده شده كه كشور ما پهناور است ، چهار فصل و جذاب است ،جنبه هاي متنوعي از اكوتوريسم را داراست ،‌از نظر تاريخي ،‌ سنتي ، آثار باستاني وذوق و سليقه و هنر و صنايع دستي جايگاه رفيع دارد . پس چرا به قول يكي از محققين ،علي رغم همه امكاناتي كه برشمرده شد ، در جمع خانواده بزرگ 70 ميليوني ايراني ، ازكم سواد تا باسواد ، از پير تا جوان ، از شهري تا روستائي ، از صاحبان حرف و مشاغلدولتي تا مشاغل آزاد ، از ثروتمند تا فقير كم و بيش حرفهائي مي زنند كه بوي نارسائيدر اداره بخشهاي زيادي از جامعه به مشام مي رسد ؟
بله دوستان ، درست تشخيصداديد . اولين راهكار ، اصلاح ساختار مديريت گردشگري و به طبع آن صنايع دستي است .
- ايراني تيز هوش و دانا در همه جا مي درخشد . چرا براي اداره مطلوب جامعه نميدرخشد ؟
- تعداد دانشگاه ها و مؤسسات علمي معتبر كه تربيت كننده نيروي انسانياست بيش از دويست مركز است . ولي چرا اثر بخشي اين منبع عظيم علمي بسيار پايين است؟
- اين همه اساتيد دانشگاهي ، محقق ، نظريه پرداز ، اقتصاد دان و كارشناس ومدير وجود دارد ولي گره هاي كور مثلاً در اداره امور گردشگري و صنايع دستي روز بهروز پيچيده تر مي شود بنحوي كه جناب آقاي مشاعي معاونت محترم رئيس جمهور از آن بهعنوان بحران ياد مي كند .
بنابراين عزيزان : ما بعنوان اساسي ترين راهكار دربخش تقويت گردشگري و هنرهاي صناعي كه موضوع بحث مااست نياز داريم به :
الف – استقرار سيستم مديريتي نظامند باز بجاي بسته ، فراملي بجاي ملي ، ‌برون گرا بجايدرون گرا، گروه گرا بجاي فرد گرا ، تا اين صنعت كه امروزه در جهان از درآمدهاي نفتيهم پيشي گرفته رونق پيدا كند .
ب – مقررات زدائي و جايگزيني ضوابط مترقي وتغيير بنيادين بروكراسي اداري .
ج – تدوين نظام مديريت پويا با تأمين شرايطاحرازو انتصاب بجاي انتساب كه مع الاسف در پاره اي موارد ديده مي شود .
د – پذيرفتن تغيير و تحول در عرصه بين المللي و رقابت هاي جهاني با حفظ منافع ملي وبرنامه ريزي هاي دقيق به صورت كوتاه مدت ، ميان مدت و دراز مدت بجاي روزمره گي .
هـ - و خلاصه هدايت نظام مديريتي از روش سنتي به روش علمي ، كارآمد ، اثربخش وغير سليقه اي .
و – اطلاع رساني ، فرهنگ سازي ،‌مطالعه عميق روي موانع فرهنگيبا هدف معرفي مراكز جاذب و جالب توجه براي گردشگران ، ارائه آموزش هاي لازم بهميهمان و ميزبان از طريق رسانه هاي گروهي و جرائد كثيرالانتشار .
ز – شناختبافت قدرت ، نگرشهاي كلان مديريت ، جهت گيري ها و فرايندهاي داخلي و اتخاذ تدابيرلازم جهت ايجاد هماهنگي بين كليه دستگاهها و مؤسسات دولتي و غيردولتي مرتبط با امورگردشگري به منظور آماده كردن بستر توسعه توريسم . در واقع تا زماني كه مرزهاي ايرانبه روي جهانگردان كاملاً باز نشود و مشكلات امنيتي ، اجتماعي جهانگردان با اعمالمديريت علمي ، روزآمد و نه سليقه اي رفع نشود ، ما روز به روز از كشورهائي همانندچين و هند كه رقباي ما هستند ، چه در بخش گردشگري و چه صنايع دستي بيشتر عقب مياقتيم .
ح – تقويت كادر قوي با تحصيلات مرتب با گردشگري و صنايع دستي ، تدوينقوانين شفاف و لازم الاجرا ، آگاه سازي و مشاركت دادن جوامع محلي در برنامه ريزي ها، حفظ و احياي ارزش ها به لحاظ اينكه گردشگران جهت بازديد از ارزشهاي طبيعي ،‌سنتيو بومي مبادرت به سفر مي كنند .
ط – برنامه ريزي براي كاهش فصلي بودن مقاصدگردشگري و اختصاص فرصت هاي شغلي به نيروهاي محلي چه در مشاغل پردرآمد و چه ساده .
و اما قبل از پرداختن به راهكارهاي مرتبط با صنايع دستي ابتدا تعريفي از هنرهايصناعي كه توسط گروهي از صاحب نظران و كارشناسان سازمان مذكور در سال 62 بيان شدهارائه مي نمائيم .
« صنايع دستي به مجموعه اي از هنرها و صنعت ها اتلاق مي شودكه عمدتاً با استفاده از مواد اوليه بومي و انجام قسمتي از مراحل اساسي توليد ،‌بهكمك دست و ابزار دستي موجب تهيه و ساخت محصولاتي مي شود كه در هر واحد آن ، ذوقهنري و خلاقيت فكري صنعت گر سازنده بنحوي تجلي يافته است ». دكتر محمد توكل دبيركلوقت كميسيون فرهنگي يونسكو در ايران معتقدند ، رمز ماندگاري و حيات آينده كشورها درروند جهاني شدن ، در گرو نگاه كيفي و برنامه اي به صنايع دستي است . مولود فرآيندجهاني شدن حركت به سمت يكپارچگي زندگي بشري است و آنچه كه در اين فضا مي توانداصالت و قوميت ها را زنده و پويا نگهدارد ، عمق دادن به هنر و فرهنگ محلي و منطقهاي با رويكرد زمان خود است .فضاي جهاني شدن ، روح حاكم زمان ماست و با انزوا ، بيتفاوتي و يا پيروي كوركورانه نمي توان پيروز اين ميدان رقابت بود .
و اماراهكارها و پيشنهادات :
1- راه اندازي بانك اطلاعات جامع صنايع دستي ، ضمنتمركز كليه فعاليتهاي هنرهاي صناعي در يك نهاد منسجم و مسئول و همچنين متمركز كردنمراكز تصميم گيري و تصميم سازي در بخش توسعه صنايع دستي و اجتناب از انجام امورموازي و پراكنده توسط متوليان گوناگون .
2- حمايت از توسعه كارگاه هاي توليدياز طريق اعطاي تسهيلات اعتباري و حمايت از ايجاد بازارچه هاي صنايع دستي بنحوي كهمنافع حاصله عايد خالقين اين آثار زيبا و ماندگار بشود ، بعبارتي حذف نگاه صرفاًتجاري و كاسب كارانه به اين صنعت . يعني به اين صورت نباشد كه كالا به نازل ترينقيمت همانند آنچه كه در بخش محصولات باغي متداول است از نقاط محروم خريداري و بهگران ترين قيمت توسط اتحاديه ها و اشخاص در شهرهاي بزرگ به فروش برسد .
3- تهيهو تدوين استاندارد مواد اوليه مورد مصرف با حفظ اصالت هاي بومي ، ملي و فرهنگي بهاين معنا كه انجام يك كار خوب بهتر از انجام دوكار معيوب است .
4- تأمين امنيتبراي سرمايه گذاري در واحدهاي صنعتي و افزايش پوشش بيمه اي براي نيروهاي كار وتوليدات صنايع دستي .
5- افزايش ميزان تنوع و زمينه هاي كاربردي آثار صنايعدستي و بالطبع بالا بردن كيفيت و افزايش ميزان دوام هنرهاي صناعي .
لازم به ذكراست با تلاش مجدانه و رايزني هاي مستمر مديريت محترم اتحاديه سراسري صنايع دستيمقرر است بخشي از جوائز اعطائي به دارندگان حسابهاي پس انداز قرض الحسنه بانكها ،پس از تصويب نهائي مراجع ذيصلاح از سبد صنايع دستي تأمين گردد كه اميدواريم خود دررونق بازار اين صنعت كهن در سطح كشورمان مؤثر باشد .
6- توليد هنرهاي صناعي باالهام از فرم كلي و نگاره هاي آثار تاريخي و باستاني و نيز علائم و نشانه هاي هركشور .
7- بسته بندي مناسب آثار صنايع دستي
8- قائل شدن تسهيلات لازم وارزان قيمت حتي رايگان براي ارسال صنايع دستي به صورت پستي و فراهم آوردن امكانات وارائه خدمات مناسب در زمينه بيمه ، حمل و نقل و تحويل سالم و بموقع آثار در مقصدمورد نظر گردشگران.
9- برگزاري نمايشگاههاي فصلي ، سالانه و نيز بازارهاي مكارهبا هدف جلب و جذب توريست هاي خاص براي فروش آثار صنايع دستي و همچنين ايجاد موزههاي دائمي گردشگري و هنرهاي صناعي .
10- كنترل و نظارت مستمر دولت و نهاد هايذيربط نه تنها در زمينه كيفيت بلكه در خصوص قيمت آثار صنايع دستي .
11- مشاركتفعال صدا و سيما در امر اطلاع رساني و تبليغ گسترده روي صنايع دستي با هدف ايجادموقعيت مناسب براي عرضه كالا ( اگر بخواهيم به نقش مؤثر صدا و سيما در اطلاع رسانياشاره اي گذرا داشته باشيم مي توانيم به مسابقات جام جهاني فوتبال اشاره نمائيم كهحتي مادر بزرگ ها هم تحت تأثير تبليغات گسترده رسانه اي در باره تيم هاي اروپائيصحبت و اظهار نظر مي كردند) .
12- صدور كالا و صنايع دستي كشور از طريق جهانگردان كه خود تا حدودي مشكلات بازار يابي و هزينه حمل و نقل را در شرايط فعلي كاهشمي دهد .
13- و نهايتاً توجه به امر آموزش و حمايت هاي لازم در بخش تأمين مواداوليه ارزان قيمت كه از اين طريق از مصرف مواد اوليه فاقد كيفيت جلوگيري شود .
در خاتمه عرايضم و با توجه به ويژگي هاي منحصر به فرد صنايع دستي ايران كه از
اهم آن امكان ايجاد و توسعه اين صنعت در اقصي نقاط كشور و تنوع اوضاع اقليمي وجغرافياي انساني اقتصادي ايران عزيز مي باشد ، ضرورت توجه به هنرهاي سنتي و بوميبيش از پيش احساس مي گردد و بايد نگاهي عميق و همه جانبه به آن معطوف نمود.
__________________

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 319]