مصر باستان (سلطنت قدیم: عصر عظمت مصر)

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: مصر باستان (سلطنت قدیم: عصر عظمت مصر)
حدود سال 3100 قبل از میلاد، 600 سال قبل از شروع سلطنت قدیم، یکی از سلاطین مصر علیا به نام مِنِس مصر سفلی را فتح و کشور را متحد کرد. با وحدت مصر علیا و سفلی، مصر نخستین ملت را در تایخ پدید آورد و مِنِس نخستین پادشاه شد که بعدها فرعون نامیده شد. با هدایت مِنِس و فراعنه بعد از او، تمدن مصر طی شش قرن بعدی به رشدی منظم تر، موفق تر و مترقی تر دست یافت. کاغذی از نی پاپیروس اختراع شد، نوعی خط تصویری به نام هیروگلیف ابداع شد و مالیات ها وضع شدند و به این شکل زمینه برای شروع دوره ای تحت عنوان سلطنت قدیم مهیا شد. طی سلطنت قدیم، عصر عظمت مصر، فراعنه فرمانروایان قدرتمند ملت بودند. مذهب، هنر، بازرگانی، معماری، ادبیات- حتی زندگی اجتماعی و اقتصادی- همگی به وسیلۀ فراعنه استوار و گسترده شد تا حکومت مرکزی را تقویت کند.

[تصویر: 3737.jpg]

یک لوحۀ کنده کاری که در مصر علیا یافته شده تصویر سلطان نارمِر را که به نظر می رسد نام دیگری برای مِنِس، نخستین سلطان مصر باشد نشان می دهد.

سلاطین مقتدر
فراعنۀ مصر مستبد بودند، فرمانروایانی با قدرت مطلق. کلام آن ها قانون بود و بی چون و چرا اطاعت می شد. فراعنه ملت را نه تنها از نظر سیاسی بلکه از نظر روحانی نیز کنترل می کردند. اگر چه معلوم است این است که در سلطنت قدیم فراعنه به این صورت توصیف شده است:
هنگام نزدیک شدن به سلطان، اتباع وی به نشانۀ احترام تعظیم می کردند و پیشانی بر زمین می ساییدند. در یکی از منابع مصر باستان قدرت و خرد فراعنه به این صورت توصیف شده است:
چیست که تو ندانی؟ کیست که از تو خردمندتر است؟ کجاست که تو ندیده باشی؟... اگر تو به آب بگویی «بر فراز کوه ه بالا برو»، نهر مطابق فرمان تو جریان می یابد، چرا که تو رع هستی... توانایی و اقتدار در دهان تو و درک و دریافت در قلب توست، کلام تو کلام مات (Maat) (خداوند حقیقت) است و خداوند روی لب های تو نشسته است... برای تو ابدیت تقدیر شده است. همه چیز مطابق خواست تو انجام می شود و هر آن چه بگویی، مطاع است.
فرعون هم به عنوان سلطان و هم به عنوان پسر خداوند رع مرکز زندگی مصری بود. فرعون و خانواده اش در رأس هرم اجتماعی مصر قرار داشتند، پس از آن ها کاهنان، مأموران بلند مرتبه و اشرف قرار داشتند. کاتبان، کلیۀ هنرمندان متبحر و مأموران جزء طبقه بعدی را تشکیل می دادند. بزرگ ترین طبقه، که پایین ترین قسمت هرم اجتماعی بود، شامل رعایای کشاورز و کارگران عادی بود.
فرعون به مثابۀ صاحب قدرت سیاسی مقتدر و وحدت بخش عمل می کرد، به نظر می رسید که شکوه و عظمت مصر مستقیماً به نفوذ فرعون وابسته باشد، کسی که با شفاعت نزد سایر خدایان برکت را به مصر می آورد.
با این که بعضی از اشراف مصر املاک اختصاصی داشتند، اما بیش تر زمین ها به فرعون تعلق داشت که آن را به واسطۀ ارث یا فتح سرزمین ها به دست آورده بود. فرعون قطعه های زمین را به بعضی اشراف مورد علاقه اش- اعقاب پادشاهان قبلی و اشراف ملّاکی که از قبل زمین دار بودند- هدیه می کرد تا آن ها را اداره کنند.
به علاوه، فرعون تقریباً مالک تمام محصولات سرزمین بود. چون مصری ها نظام پولی نداشتند، مالیات ها به صورت گندم، جو، روغن زیتون، آبجو، شراب و میوه جمع آوری می شد. سپس سلطان از این درآمدها برای پرداخت حقوق به کارمندان سلطنتی، صنعتگران، کاهنان و سایر کارگران استفاده می کرد.
تمام کارهای روی زمین را رعایا انجام می دادند که تودۀ جمعیت بودند. اگر چه نمی توان رعایا را دقیقاً بَرده نامید، اما رعایای مصر باستان مشابه سرف ها در اروپای قرون وسطی بودند، چرا که به زمین وابسته بودند. اگر به هر دلیلی ارباب زمین عوض می شد، آن ها نیز به همراه زمین تحت فرمان ارباب جدید قرار می گرفتند. رعایا مثل بندگان بعد از این که وظایفشان را در زمین های ملّاکان انجام می دادند، اجازه داشتند برای تهیه مایحتاجشان روی قطعات کوچک زمین کشت کنند.

[تصویر: 3738.jpg]

در دوران سلطنت قدیم، مصری ها به فرعون به عنوان پسر خداوند خورشید- رع که سرِ باز (قوش) داشت، احترام می گذاشتند.

برای حفظ قدرت مطلق در کنار هدایت تجارت روزمرۀ مصر، فراعنۀ سلطنت قدیم یک نظام متمرکز حکومتی ابداع کردند که در طول تاریخ مصر باستان حفظ شد. یک دولت مرکزی در ممفیس- شهری نزدیک به محل اتصال مصر علیا و مصر سفلی- تأسیس شد تا فعالیت های محلی مناطق مختلف را که بعدها نومس (Nomes) نامیده شدند، هدایت کند. در ابتدا تمام مناصب عالی را منسوبین فرعون اشغال می کردند، اما به تدریج اشخاص عادی نیز به سمت کارمند برجستۀ حکومتی منسوب می شدند.
بدیهی است که فرعون در رأس سلسله مراتب حکومتی قرار داشت. بعد از فرعون، تواناترین شخص کسی بود که در سمت وزیر قرار می گرفت که وظایفش شامل نظارت بر بسیاری از بخش های حکومت مرکزی بود؛ بخش هایی که تعداد زیادی کاتب در آن جا کار می کردند. وزیر از جمع آوری مالیات ها، کشت در مزارع و نگهداری سیستم آبیاری اطمینان حاصل می کرد. وزیر همچنین مسئول ادارۀ نظام قضایی در سراسر سرزمین بود و گاهی اوقات نقش سرپرستی معماران سلطان را هم ایفا می کرد.
در سطح محلی، حدود نومس های مصر بر اساس مرزهای مناطق قبیله ای قبلی شکل می گرفت. 22 حکومت محلی در مصر علیا و 20 حکومت محلی در مصر سفلی وجود داشت. هر یک از این ها در واقع کوچک شدۀ سازمان حکومتی مرکزی بود که بخش هایی را مشابه آن چه در حکومت مرکزی وجود داشت، شامل می شد. هر ایالت یک حاکم داشت که فرماندار محلی نامیده می شد و فرعون منسوبش می کرد. این حاکم به وزیر گزارش می داد و مثل وزیر وظایف مختلفی داشت. حاکم که نقش قاضی اصلی را در منطقه ایفا می کرد بر آبیاری، انبار کردن غلات برای مواقع اضطراری و جمع آوری مالیاتِ ناحیۀ تحت پوشش اش نظارت می کرد. حاکم هم چنین از منطقۀ تحت حکومتش سربازهایی- معمولاً رعایای آموزش ندیده- را در مواقع اضطراری برای جنگیدن به سپاه فرعون می فرستاد، چرا که مصر ارتش ملی نداشت.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 306]