هاشمي رفسنجاني از تابستان 84 تا تابستان 87- بخش دوم تقابل مستقيم ديدگاه ها

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: هاشمي رفسنجاني از تابستان 84 تا تابستان 87- بخش دوم تقابل مستقيم ديدگاه ها
مهران موسوي خوانساري

حقيقت آن است كه در تمام سه سال گذشته، هر زمان هاشمي رفسنجاني سعي كرده است بنا به مناسبت هاي مختلف و از موضعي بالا نسبت به عملكرد يا سخنان دولتمردان از خود واكنش نشان داده يا به آنها نسبت به مسائل روز هشدار دهد، گاه با چنان پاسخ عتاب آلودي از جانب آنان مواجه شده كه بعضاً دامنه اين پاسخ ها به مرز تهديد و تخريب خود او نيز رسيده است. اما به هر حال اين موضوع باعث نشده تا هاشمي در تمام سال هاي گذشته ذره يي از مواضع خود عقب نشسته و يا به قول خودش به «اتاق طلبگي» بازگردد، چرا كه اطرافيان هاشمي معتقدند، شخصيت او را بايد فراتر از حزب يا دسته خاصي در نظر گرفت. بنا به اعتقاد آنها، هاشمي اصولاً نه فقط در دسته بندي هاي سياسي رايج نمي گنجد بلكه نگاه او به مسائل روز عمدتاً بسيار عميق بوده و در واقع به سطوح كلان تر جامعه باز مي گردد و بر همين اساس سخنان و موضع گيري هاي وي نيز بايد در همين قالب مورد نظر قرار گيرد. امري كه معمولاً خود هاشمي رفسنجاني نيز بر آن صحه مي گذارد آنچنان كه در خطبه هاي يكي از نمازهاي جمعه دي ماه 85 هشدار داد در اين شرايط بايد آگاهانه عمل كرد و مسافت هاي دورتر را نيز ديد. اما به هر حال اين بينش باعث نشده تا هشدارهاي گاه شديد هاشمي پيرامون مسائل مختلف روز مرتبط با رويدادهاي داخلي و خارجي كشور از سوي رقيبان قدرتمندش بدون پاسخ باقي بماند تا تفاوت هاي اين دو ديدگاه با يكديگر نيز عيان تر در برابر يكديگر صف آرايي كند.

در حالي كه سال 85 به آخرين روزهاي خود مي رسيد، هاشمي رفسنجاني در مقام رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام در جمع خبرنگاران رسانه هاي گروهي حاضر شد و ضمن آنكه به سختي از سياست هاي اقتصادي دولت احمدي نژاد انتقاد كرد، خبر داد كه نظارت مجمع تشخيص مصلحت در اين زمينه جدي تر خواهد شد. هاشمي گفت پس از تشكيل دولت جديد... تصميم گرفته شد، مهلتي به دولت داده شود تا شعارهاي خود را عملي كند و به وعده هايي كه داده عمل كند. ما ملاحظه كرديم و به تذكر اكتفا كرديم. در حال حاضر دوره آزمايشي دولت تمام شده و نظارت مجمع بايد به صورت جدي تر وارد ميدان شود... افرادي كه انحرافات بودجه را از سند چشم انداز و سياست هاي كلي اصل 44 بيان مي كنند موارد مشخصي را ذكر كرده اند. به عنوان مثال طبق سند چشم انداز در هر سال بايد 10 درصد از اتكاي كشور به نفت كاهش يابد، اما در دو سال گذشته اين روند برعكس شده و اتكاي بودجه به نفت بيشتر از گذشته است... با اتخاذ اينگونه سياست ها، سياست هاي اصل 44 قانون اساسي تحقق پيدا نمي كند. اين انتقادات در حالي از جانب هاشمي رفسنجاني مطرح مي شد كه او چند روز پيش از آن نيز در خطبه هاي نمازجمعه تهران گفته بود برخي افراد تندرو بايد اين روزها زبان شان را كنترل كنند. اين روزها بعضي حرف هاي ساده هم ممكن است خطر بزرگي براي اسلام پيش آورد، لذا بايد مواظبت كنند كه دشمن را خوشحال نكنند و چيزي نگويند كه دشمن مي خواهد از زبان ما بشنود و به نفع شان باشد. هاشمي همچنين در جمع دانشجويان انجمن اسلامي دانشگاه فردوسي مشهد نيز «نگراني امام از حاكم شدن سليقه هاي خشكه مقدس در جامعه» را يادآوري و تاكيد كرده بود «امروز نيز بايد نسبت به اين مساله حساس بود.»

اما با اينكه بيان اين مواضع از سوي هاشمي رفسنجاني با سكوت نسبي راستگرايان مواجه شد، ولي سخنان او در جمع رسانه ها و در آخرين روزهاي آن سال در انتقاد از برنامه هاي اقتصادي دولت نهم، تنها به فاصله 24 ساعت، پاسخ شديداللحن رئيس جمهور را به دنبال داشت. محمود احمدي نژاد كه در كنگره عاشوراپژوهي امام حسين(ع) و مقاومت شركت كرده بود، در اشاره يي آشكار به سخنان هاشمي رفسنجاني گفت ما مي دانيم شما از چه چيز عصباني هستيد و علت عصبانيت خود را نمي گوييد، ولي مي آييد مي گوييد كه اين دولت واگذاري نمي كند. كساني كه در زمان خود اجازه نمي دادند كه مردم بقالي داشته باشند و مي گفتند بايد فروشگاه هاي زنجيره يي دولتي ايجاد شود و مردم از اين فروشگاه هاي زنجيره يي وسايل مورد نياز خود را بخرند، حالا مدعي شده اند... اكنون شما مي بينيد يك جبهه گسترده ايجاد شده است، علتش را بررسي مي كنيد و مي بينيد كه با فلاني نزديك بوده و دستش از ويژه خواري و بيت المال قطع شده و ديگر اينگونه نيست كه با يك تلفن دستور بدهد كه ميليون ها تومان به حساب فلان آقا واريز شود... ما در اين مسير در حال حركت هستيم و بايد پيش برويم. امروز كساني كه در زمان مسووليت خود اين امر مهم را محقق نكردند و شايد برعكس آن نيز عمل كردند مدعي اين امر هم شده اند.

سخنگوي دولت نيز چند روز بعد در جلسه معمول پرسش و پاسخ خود با خبرنگاران، با اشاره به «انتقادات اخير هاشمي رفسنجاني از دولت نهم» اين انتقادات را سياسي و مداخله در امور اجرايي كشور دانست و ضمن آنكه نسبت به تنزل جايگاه مجمع تشخيص مصلحت نظام هشدار داد، گفت درست نيست كه مجمع در عرض دستگاه اجرايي حركت كند. وي همچنين تاكيد كرد وقتي مردم كسي را انتخاب نمي كنند يعني به برنامه هاي او نه گفته اند.مورد ديگري كه موجب شد تا تقابل مستقيم دو رئيس جمهور گذشته و حال ايران شكل آشكارتري به خود گيرد، هشدارهايي بود كه هاشمي به دفعات در دو سال گذشته پيرامون «شرايط ويژه كشور» گوشزد مي كرد و از مسوولان كشور مي خواست نسبت به اين هشدارها بي تفاوت نمانند. از جمله او در اولين نمازجمعه تهران در سال جاري گفت خيلي روشن است ما با چالشي جدي مواجه هستيم و در اين ميدان، اتحاد و انسجام داخلي و همدلي و همكاري مهمترين سرمايه كارمان است. او همچنين در جمع استادان و دانشجويان دانشگاه آزاد رودهن نيز از «ويژه» بودن شرايط كشور سخن گفت. اين سخنان در حالي بيان مي شد كه سال قبل از آن نيز هشدارهاي هاشمي با پاسخ گاه تند حاميان دولت نهم مواجه شده بود. از جمله روزنامه كيهان در سرمقاله يكي از شماره هاي نخستين روزهاي آغاز سال 85 خود نوشت ما با كساني كه با عملكرد گذشته خود اثبات كردند هر چيزي داشته باشند، دغدغه ملي و ديني و انقلابي ندارند، سخني نداريم... اما در اين ماجرا همراهي ولو ناخواسته بعضي از چهره هاي سياسي كه در سابقه خود نقاط درخشاني از خدمتگزاري دارند جاي تعجب دارد... بايد تعجب كرد كه اين افراد تصور كنند در دنيايي كه از يك سو بلوك مسلط وجود ندارد... و از سوي ديگر ايران در منسجم ترين دوره به لحاظ پيوند دولت و مردم و توانمندترين شرايط به لحاظ منابع نظامي، نيروي انساني، امكانات اقتصادي و پيشرفت هاي علمي به سر مي برد، آنان سخن از بحران مي زنند. جداي از اين محمود احمدي نژاد نيز در گفت وگو با روزنامه ايران از «آنهايي» كه از «بحران» حرف مي زنند انتقاد كرد و گفت آنها كه مي آيند و مي گويند وضع بحراني است خيال مي كنند سياستمدار هستند. قابل اثبات است كه بگوييم اينها از سياست چيزي نمي فهمند. كجاي كشور ما بحراني است؟ اينها خيال مي كنند دشمنان ايران مالك مطلق عالم هستند و هر تصميمي آنها بگيرند اجرا مي شود و ما هيچ كاره ايم. اين نشان مي دهد آنها اصلاً سياستمدار نيستند.

در همين زمينه يك سايت اينترنتي نزديك به اصولگرايان نيز خبر از ارسال نامه مهرداد بذرپاش مشاور سابق رئيس جمهور به وي داد كه در آن بدون ذكر نامي از هاشمي آمده است؛ حرف ها و حديث هاي فراواني كه متاسفانه بعضي افراد از تريبون هاي رسمي و ديني و ملي كه وظيفه يي جز دعوت مردم به تقوا و آرامش و تبيين مسائل اسلام ندارد مطرح مي كنند، نخبگان كشور را دچار نگراني كرده است. رئيس ستاد رايحه خوش خدمت اضافه مي كند؛ كساني كه بايد مرتب آرامش را به جامعه تزريق كنند براي اينكه خود را يگانه منجي اوضاع كشور مي دانند جامعه را نگران و مضطرب توصيف مي كنند كه معلوم نيست چه اهداف و مقاصدي پشت آن خوابيده است. اما در پاسخ به اين انتقادات گروه هاي راست در مورد اظهار نظر هاشمي پيرامون «شرايط ويژه كشور»، محمدباقر نوبخت معاون اقتصادي مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام و از نزديكان هاشمي رفسنجاني در گفت وگو با روزنامه اعتماد با دفاع از سخنان هاشمي گفت؛ كشوري كه طيف تندرو و راديكال آن با ناديده گرفتن چنان شرايط بين المللي به جاي ايجاد تعاملات بين المللي به تقابلات بين المللي دامن مي زنند و در داخل نيز با تنگ نظري، اختلافات را گسترش مي دهند و بي محابا به تخريب بزرگان مي پردازند... غاگرف شرايط آن را ويژه ندانيم، پس شرايط ويژه چيست؟

اما آنچه مسلم است اينكه انتقادهاي هاشمي از دولت احمدي نژاد در تمام سه سال گذشته هميشه هم با صراحت كامل بيان نشده است بلكه وي همواره كوشيده برخي مواضع خود را با اتخاذ رفتارهايي خاص و به شيوه يي نمادين به اطلاع عموم برساند. نمونه آنكه زماني در اقدامي از پيش طراحي شده، چند روز زودتر و با تقدم بر محمود احمدي نژاد، در گفت وگويي با خبرگزاري كويت براي نخستين بار خبر خوش هسته يي را كه پيش از آن بارها وعده اعلام آن توسط رئيس جمهور داده شده بود به جهانيان اعلام كرد. هاشمي در همين گفت وگو همچنين از مسوولان پرونده هسته يي ايران خواست «در خصوص اين موضوع عاقلانه تصميم گيري كنند تا كارها به روال عادي اش بازگردد.» اعلام معنادار خبر خوش هسته يي توسط رفسنجاني و آنگاه هشدار مصلحت گرايانه او در مورد پرونده هسته يي ايران، آن زمان بيان مي شد كه وي پيش و پس از آن نيز بارها در اين مورد و نيز پيرامون جهت گيري هاي سياست خارجي ايران موضعگيري كرده بود. او دو سال پيش در خطبه هاي نماز جمعه تهران در مورد پرونده هسته يي، خطاب به مسوولان كشور گفت اين ميدان به جاي اينكه بيشتر جاي شعار باشد، جاي عقلانيت، مذاكره و دريچه يي براي رسيدن به اهداف است. او گفته بود بايد از اهرم ها، مدبرانه و بدون ايجاد تحريك و تنش استفاده كرد. هاشمي همچنين در نخستين نماز جمعه خود پس از شكست در انتخابات رياست جمهوري دوره نهم گفت؛ در مسائل جهاني حركات حماسي ديگر چاره ساز نيست بلكه بايد با تدبير، مذاكره و منطق با مسائل مهم و كشورهاي مهم مواجه شويم. هاشمي همچنين در سومين كنگره حزب اعتدال و توسعه كه شهريورماه 85 تشكيل شد در مورد راهبردهاي سياست خارجي كشور گفت؛ اعتدال در سياست خارجي بسيار مهم و كارساز است غآنچنان كهف از عدم رعايت اعتدال آسيب هاي زيادي به ما رسيده است.
شنبه 9 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 119]