به‌مناسبت سالروز ربودن يوسف گم‌گشته جهان اسلام داماد امام موسي صدر درگفت‌وگو باايسنا: دردآور است كه سرنوشت گنجينه‌اي بزرگ درتفكر جهان اسلام پيگيري نمي‌شود

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: *به‌مناسبت سالروز ربودن يوسف گم‌گشته جهان اسلام* داماد امام موسي صدر درگفت‌وگو باايسنا: دردآور است كه سرنوشت گنجينه‌اي بزرگ درتفكر جهان اسلام پيگيري نمي‌شود

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: تاريخ

مهدي فيروزان، از بستگان نزديك امام موسي صدر كه از برخي ترديدها يا نبودن اراده جدي براي پيگيري وضعيت امام صدر ناراضي است، نگاه ايشان به انسان را تفاوت وي با بسياري از متفكران ديني زمان خود و امروز مي‌داند و با بيان ديدگاه‌هاي امام صدر، تشكيلات‌سازي، سازماندهي و فعاليت گروهي را از جمله تاكيدات ايشان عنوان مي‌كند.

فيروزان، داماد و خواهرزاده امام موسي صدر در گفت‌وگو با خبرنگار گروه تاريخ و انديشه ايسنا با بيان اينكه امام موسي صدر به‌دليل تحصيل در رشته اقتصاد در دانشگاه تهران و همچنين اجتهاد در معارف اسلامي، براي نظريات خود مباني معرفتي دارد اظهار كرد: در تفسيري كه ايشان از آيه "والسماء و رفع‌الميزان" در قرآن ارائه مي‌دهند، مي‌گويند اينكه خداوند در وسط آسمان ترازويي را استوار كرد به معناي "ميزان" و "نظم" است و در نظم نيز مفهوم عدالت نهفته است. وقتي نظم را مطرح مي‌كنيم نمي‌توانيم صحبت از عدالت نكنيم و به عدالت نيز مي‌پردازيم. نظم و تشكيلات و منظمه در عربي به معني تشكيلات است.»

امام موسي صدر به تشكيلات‌سازي و سازماندهي اعتقاد عميق دارد

وي ادامه داد: «امام موسي صدر به تشكيلات، تشكيلات‌سازي، سازماندهي، فعاليت گروهي اعتقاد عميق دارد و اين اعتقاد برآيندي از مباني معرفتي، علمي و تجربه‌ ايشان است كه در حوزه علميه قم، عراق و لبنان به دست آمده و با اين انديشه است كه ايشان در جهت يافتن راه حلي براي اعتلاي شيعه لبنان از طريق ساختن موسسات مختلف براي حل مشكلات مختلف مردم بود گام برداشته‌اند.»

فيروزان افزود: «امام موسي صدر 40 سال پيش طي سخنراني كه در دارالتبليغ در حضور مراجع و مدرسين در قم داشتند، عنوان مي‌كنند، در دنياي امروز ديگر فعاليت فردي معنا ندارد و بايد فعاليت دسته‌جمعي صورت گيرد. اگر ما كار تشكيلاتي نكنيم كلاه همگي‌مان پس معركه است كه هست؛ از دنيا عقب مانده‌ايم كه مانده‌ايم. در آن سخنراني از تشكيلات اديان و مذاهب ديگر مثال مي‌زنند و شرح مي‌دهند كه اديان ديگر چگونه سازمان يافته اقدام كرده‌اند و بعد به بررسي وضعيت ما مي‌پردازد. اين سخنراني خيلي دردآور است! مي‌گويند براي يك خانواده مسيحي كه در يك دهكده مسلمان در لبنان زندگي مي‌كند هر يكشنبه از بيروت يك كشيش اعزام مي‌شود، اعمال مذهبي آن خانواده را در جنوب لبنان، در مرز اسراييل، انجام مي‌دهد و مي‌رود. در حالي كه آن زمان حتي نمي‌شد فكر اين ميزان سازمان يافتگي را در ايران داشت.»

وي با يادآوري اقدامات امام موسي صدر در لبنان در جهت ايجاد تشيكلات كوچك و بزرگ براي حل مشكلات كوچك و بزرگ مردم گفت: «وقتي ايشان مي‌بيند در شهر صور مشكلي به نام گدايي وجود دارد و مردم تكدي مي‌كنند، مي‌خواهند اين پديده بديمن را كه از نظر تربيتي نيز نامناسب است، از سطح شهر صور جمع كنند. مشكل كوچكي است اما عده‌اي از اين متكديان ناتوان و محروم هستند و البته عده‌اي ديگر به عنوان حرفه از آن استفاده مي‌كردند. ايشان عده‌اي از معتمد‌ين صور را جمع مي‌كنند و به تشريح آفات و عواقب آن مي‌پردازند مبني براينكه كه رواج پديده گدايي خيلي‌ها را دچار تنبلي مي‌كند و نمي‌شود آن را تحمل كرد. شأن و كرامت انسان چنين چيزي را برنمي‌تابد. عده‌اي را جمع مي‌كنند سازمان كوچكي را براي بررسي و حل موضوع ايجاد مي‌كنند. به سراغ تك تك افرادي كه گدايي مي‌كنند مي‌روند. يك تشكيلات از خود مردم و معتمدين مردم كه افراد محترم، رازدار و مودبي هستند براي درمان پديده تكدي‌گري تاسيس مي‌كنند. براي هر تشكيلات بايد متخصصان مناسب انتخاب شوند كه البته داراي صفاتي مناسب باشند.»

وقتي مجلس اعلاي شيعه تاسيس مي‌شد، مخالفان به جوسازي پرداختند

وي افزود: «از سوي ديگر امام موسي صدر معتقد بود طايفه شيعه با آن عظمت، بايد خانه‌ا‌ي داشته باشد و بتواند براي سرنوشت خود تصميم‌گيري كند. تلاش مي‌كنند، اعتصاب و تظاهرات مي‌كنند، مراسم قسم در صور و بعلبك برگزار مي‌كنند و دولت را تهديد مي‌كنند تا مجوز مجلس اسلامي شيعه را بدهد. پس از سه سال تلاش براي اولين‌بار در تاريخ، تشكيلاتي ايجاد مي‌شود كه مثل يك پارلمان براي شيعه تصميم‌گيري مي‌كند و افرادش از همه تخصص‌ها انتخاب مي‌شوند. از تاريخي كه اين مجلس تشكيل شده تا امروز قدرت شيعه روز به روز بيشتر شده تا حدي كه با قدرت طوايف ديگر در لبنان به تعادل رسيد. دقيقا به‌خاطر دارم وقتي مجلس تاسيس مي‌شد، خيلي‌ها كه مخالف آن بودند از درون لبنان، كشورهاي ديگر و حتي در ايران و رژيم پهلوي به جوسازي‌هاي رواني عليه امام موسي صدر پرداختند و عنوان كردند او مي‌خواهد با اين كار شيعه را قدرتمند كند، لبنان را بگيرد و نظم و تعادل سياسي لبنان را به‌هم بزند.»

بايد براي يك گفت‌وگوي عادلانه طرفين توانايي‌هاي برابر داشته باشند

فردي بهتر ازمتخصصان وتحصيل‌كرده‌هاي يك مجموعه نمي‌تواند براي آن مجموعه فكركند

فيروزان گفت: «ايشان مصاحبه‌اي كردند و خيلي روشن گفتند براي يك گفت‌وگوي عادلانه طرفين بايد امكانات و توانايي‌هاي برابر داشته باشند تا آن گفت‌وگو بتواند عادلانه صورت گيرد. طايفه شيعه بايد از نظر امكانات تشكيلاتي و قدرت با دو طايفه مسيحي و سني برابر باشد تا بتواند در گفت‌وگوي عادلانه و منصفانه در دايره تصميم‌گيري لبنان حضور داشته باشد. اين يعني تشكيلات، تشكيلاتي كه براي بزرگ‌ترين نياز مجموعه‌اي از كشور از همان طايفه و متخصصان آن كشور تشكيل شود. هيچ كسي بهتر از متخصصان، تحصيل‌كرده‌ها و دلسوزان يك مجموعه نمي‌تواند براي آن مجموعه فكر كند.»

وي اضافه كرد: «پس از تشكيل مجلس اعلاي شيعه بود كه شيعه هويت اداري، تشكيلاتي و حقوقي مي‌يابد. در وزارتخانه‌ها و مجلس حضور فعال پيدا مي‌كند و مي‌تواند در معادلات لبنان دخالت كند و امروز هم در معادلات منطقه‌اي مشاركت مي‌كند.»

وي با بيان اينكه بزرگ‌ترين دستاورد تمدن بشري تشكيلات و سازمان است تاكيد كرد: «در سير تكامل بشر، انسان از غريزي عمل‌كردن به عقلاني عمل‌كردن رسيده و بزرگ‌ترين دستاورد تمدن بشري عبور كردن از كار قائم به شخص و رشد كردن و رسيدن به كار موسساتي، تشكيلاتي و سازمان يافته است. امروز سازمان‌ها، دنيا را اداره مي‌كنند و هر روز دولت‌ها كوچك‌تر مي‌شوند و NGOها گسترده‌تر و متنوع‌تر مي‌شوند و مردم خود امورشان را به دست گرفته‌اند.»

فيروزان گفت: «لبنان از كشورهايي است كه به دليل آزادي موجود در آن و به بركت تعايش و همزيستي ميان اديان مختلف، بنيان آزادي هميشه در آن حفظ شده است. به همين دليل قدرتمند‌ترين نهادهاي مردمي در لبنان شكل گرفته است و بسياري از امور در اختيار نهادهاي مردمي است. در طول سال‌هاي جنگ داخلي در لبنان، مردم زندگي خود را مي‌كردند. در لبنان در يك سال و نيم گذشته دولت و مجلس در كار نبود. شش ماه رييس‌جمهور نبود و يكسري از وزراء استعفا داده بودند. در اين مدت كشور لبنان امور خود را انجام مي‌داد چرا كه نهادها و تشكيلات مردمي آن قدر درآنجا قوي و گسترده و متنوع هستند كه مي‌توانند در خلاء دولت هم كار خود را انجام دهند.»

وي با تاكيد بر اينكه «واگذاري امور به مردم بايد با توجه به هدف و جوهر خود انجام شود» افزود: «ممكن است بگوييم خصوصي‌سازي مي‌كنيم اما در عمل مثلا يك پالايشگاه را به يك نهاد دولتي يا سازمان و شركت‌هاي وابسته به دولت بفروشيم. اين اقدام را مشاركت مردمي و سازماندهي تعريف نمي‌كنيم. سازماندهي، سپردن كار مردم به خودشان است كه در قالب تشكيلاتي از متخصصان، مديران و آگاهان مردم انجام مي‌شود و اين مهم‌ترين دستا‌ورد تمدن بشري است. شكل انساني اين دستاورد عبور از غريزه و رسيدن به عقلانيت است و شكل اجتماعي آن عبور از قائم به ذات و شخصي بودن امور و رسيدن به تشكيلاتي انجام دادن امور اداره جامعه است.»

عدم نظارت مردم بر سيستم‌ها خطري است كه كشورهاي فاقد تشكيلات را تهديد مي‌كند

وي افزود: «اكثر رهبران سياسي جهان اسلام هنوز كشورهايشان را، قائم به ذات اداره مي‌كنند. به تازگي مي‌بينيم كه در كويت آهسته آهسته مجلس تشكيل مي‌شود يا در عربستان قرار است مجالسي تشكيل يا زمينه مشاركت زنان ايجاد شود. در خيلي از كشورها هنوز نمايندگان مجلس انتصابي هستند نه انتخابي! عدم نظارت مردم بر سيستم‌ها خطري است كه هميشه كشورهاي فاقد سيستم و تشكيلات را تهديد مي‌كند و به همين دليل است كه قدرت‌ها به راحتي مي‌توانند مجاري حضور دموكراسي را از آن خود كنند. تا جايي كه مي‌بينيم در ظاهر انتخابات برگزار مي‌شود اما در واقع انتخابي وجود ندارد.»

امام موسي صدر حق را پيروزشدني مي‌داند

فيروزان با بيان اينكه «براي مطالعه در مورد شخصيت‌هاي بزرگ كه موثر و تاريخ‌ساز هستند نبايد باستان‌شناسي كنيم و بايد به شناخت مفاهيم وجودي آن‌ بپردازيم» تصريح كرد: «بايد دست از باستان‌شناسي برداريم. بايد بدانيم آدم‌هايي كه در تاريخ متمايز شدند، ويژگي متفاوتي نسبت به ديگران داشته‌اند. اگر بتوانيم دست از باستان‌شناسي انسان‌ها برداريم و به كشف مفاهيم وجودي آنها بپردازيم مي‌توانيم انديشه رجال موفق را تا امروز توسعه دهيم؛ مثلا اشكال كاسه‌ها و ظروف عوض شده‌اند اما مفهوم نوشيدن آب در يك ظرف هم امروز بوده و هم در گذشته. وقتي بتوانيم آن مفاهيم وجودي را در پناه مطالعه دقيق و منصفانه استخراج كنيم، مي‌توانيم بفهميم كه آن مفاهيم 300 سال پيش يا 700 سال ديگر نيز پاسخ‌گوي مسايل زمان هستند. مثلا درمنظومه فكري و عملي امام موسي صدر اعتقاد به مفهوم سازماندهي، اعتقاد به مفهوم رحمت و پيروز بودن حق را مي‌بينيم. امام موسي صدر حق را پيروزشدني مي‌داند.»

وي افزود: «اگر از افراد تاثيرگذار در تاريخ، مفاهيمي را استخراج كنيم مي‌توانيم بگوييم اگر امروز حضور داشته باشند چگونه فكر مي كنند و براي مشكلات چه راه حل‌هايي مي‌دهند مثلا اگر از امام صدر سوال كنيد كه مهم‌ترين آسيب‌شناسي جهان اسلام را در چه مي‌بينيد به نظر من مي‌گويند سستي تشكيلات و سازماندهي و از فقدان سازماندهي و سازمان به عنوان مهم‌ترين آسيب جهان اسلام ياد مي‌كردند.»

فيروزان در ادامه گفت وگوي خود با ايسنا با بيان اينكه "نگاه امام صدر به انسان تفاوت ايشان با بسياري از متفكران ديني زمان خود و امروز را رقم مي‌زند" تصريح كرد: «امام موسي صدر معتقد است مهم‌ترين ويژگي انسان كرامت است. كرامتي كه وديعه خداست كه ساير صفات و توانايي‌هاي انسان از او سرچشمه مي‌گيرد. اين مهم‌ترين مخلوق آفرينش كه داراي صفات و اسماء خداوندي است، كه اراده و عقل دارد نسبت به تمام مخلوقات اكرم است.»

وي خاطرنشان كرد: «اين كرامت ويژگي است كه انسان را براي خليفه خدا بودن شايسته كرده است. پس انسان پيش از آن‌كه تولد يابد، دين اختيار كند و به زندگي مدني برسد و پيش از آن كه برايش رنگ و فرهنگ و اقليم تعريف كنيم، داراي كرامت است. انسان به‌دليل داشتن اين كرامت بايد متفاوت از مابقي مخلوقات ارزيابي شود و متفاوت مورد تعامل قرار گيرد و متفاوت مسووليت بپذيرد. به اين دليل است كه امام موسي صدر وقتي در كليسا سخنراني مي‌كند مي‌گويد اديان در خدمت انسان هستند نه انسان در خدمت اديان.»

دين در خدمت انسان است نه انسان در خدمت دين

وي اضافه كرد: «در بسياري از جوامع اسلامي در طول تاريخ قدرت‌ها انسان را در خدمت اديان گرفتند. دوره‌ پايان قرون وسطي جايي است كه كليسا مردم را در خدمت دين گرفت. بنابراين يكي از خطرهايي كه ايشان هميشه تذكر مي‌دهند اين است كه دين در خدمت انسان است نه انسان در خدمت دين. با اين رويكرد نگاه فقهي هم متفاوت مي‌شود. وقتي امام موسي صدر مي‌خواهد به عنوان يك فقيه نظر دهد و كرامت انسان را در ذهن دارد، مي‌گويد: "انسان قبل از اين كه دين انتخاب كند پاك است"، "انسان اهل كتاب پاك است"، "انسان با كرامت آزاد است"، "بدگماني به انسان، بدگماني به خداوند است". " ايمان ما به انسان وجهه زميني ايمان ما به خداوند است"، "كساني كه به آزادي انسان بدگمان هستند به كرامت انسان بدگمان هستند" با اين رويكرد نگاه انسان در مديريت جامعه و نگاه به انسان با ديگران متفاوت است.»

وقتي انسان را با كرامت ببينيد در مديريت جامعه انساني ديگر تحقير را تحمل نمي‌كنيد

فيروزان ادامه داد: «وقتي انسان را با كرامت ببينيد در مديريت جامعه انساني ديگر تحقير وعقب‌ماندگي را تحمل نمي‌كنيد و مي‌خواهيد جامعه را اعتلا دهيد. در آن مقطع، جوانان جامعه لبنان جذب احزاب كمونيستي و بعثي مي‌شدند، گرفتار فساد و بي‌مبالاتي بودند و دخترانشان در سطح بسيار پايين اجتماعي كارمي‌كردند. اين جامعه در معرض آموزش قرار گرفت، به او ايمان و اعتماد به نفس داده شد و رشد كرد. لبنان ظرف 20 سالي كه امام صدر در آنجا حضور داشتند به معناي واقعي، جامعه شد. كاركردها تعريف شد، سازمان‌ها شكل گرفت. صاحب مجلس شدند و در حكومت شركت كردند و آهسته آهسته در مناسبات منطقه تاثيرگذار شدند. وقتي اسراييل به جنوب لبنان حمله مي‌كند امام موسي صدر به عنوان رهبر شيعه لبنان مي‌تواند به عربستان، مصر و سوريه برود. به عنوان روحاني شيعه اختلافات رهبران عراب را حل كند. كنفرانس سه جانبه و شش جانبه سران عرب را تشكيل دهد.»

فيروزان با اشاره به تشكيلات و موسساتي كه امام موسي صدر در لبنان تاسيس كرد ادامه داد: «معمولا وقتي موسسه‌اي تشكيل مي‌شود، پس از اينكه موسسان از موسسه فاصله مي‌گيرند، آهسته آهسته رو به سستي مي‌گذارد. بايد پرسيد چه سري در موسساتي كه امام موسي صدر در لبنان ايجاد كردند وجود دارد كه تا امروز حضور دارند و قدرتمندتر شده‌اند؟ اين را بايد در شمار شاخصه‌هاي ارزيابي‌مان در مديريت استراتژيك و بحران مطالعه كنيم كه امام موسي صدر در طراحي اين سازمان‌ها چه كردند؟ چه كساني در اين سازمان‌ها رشد كردند كه باعث شد نه تنها اين سازمان‌ها درغياب ايشان تعطيل يا ضعيف نشدند بلكه روزبه‌روز قدرتمندتر گشتند و امروز در شكل كلي آن‌ها به عنوان قدرت منطقه‌اي محسوب مي‌شوند.»

حزب‌الله و جنبش امل هر دو متعلق به تربيت امام موسي صدر است

وي گفت: «حزب‌الله و جنبش امل هر دو متعلق به تربيت امام موسي صدر است و نبايد آنها را از حيث مبدا و جوهر و سرچشمه تفكيك كرد. اين موضوعي است كه سيدحسن نصرالله در هر سخنراني كه در باب مقاومت لبنان و پيروزي بر اسراييل بوده است عنوان مي‌كند كه موسس مقاومت، امام موسي صدر است. امام صدر در تئوري "جامعه مقاوم" مي‌گويند اسراييل به عنوان تمدن ديني داراي كيان دولتي است و با تمام تمدن و كيانش عليه تمام تمدن و كيان لبنان و اسلام مي‌جنگد، بنابراين مقاومت در مقابل آن محدود به مقاومت مثلا يك لشكر نيست. بايد مقاومت جنبه علمي، سياسي و اقتصادي پيدا كند، لبنان اعتماد به نفس پيدا كند و هويت ديني‌اش تقويت شود. آمار دانشجوياني كه طايفه شيعه در زمان ورود امام موسي صدر به لبنان در دانشگاه‌هاي لبنان داشتند و تعدادي كه 20 سال بعد هنگام ربودن در ليبي داشتند و تعدادي كه امروز دارند قابل تامل است. در اكثر كشورهاي دنيا امروز دانشجويان شيعه درس مي‌خوانند.»

وي با بيان اينكه "ايشان از حيث پذيرش در نزد مردم جايگاهي ويژه دارد" افزود: « هيچ اتفاقي در لبنان نيست كه صورت بگيرد و تمام لبنان تعطيل شود اما در سالگرد ربودن ايشان كه همان 9 شهريور است، لبنان يكپارچه تعطيل مي‌شود و در تمام اختلافاتي كه بين طوايف رخ داد جايگاه ايشان نازل نشد.»

مسيحيان لبنان امام موسي صدر را مسيح ناميده‌اند

فيروزان با بيان اينكه "مسيحيان لبنان امام موسي صدر را مسيح صدا مي‌كنند" خاطرنشان كرد: «پيداست عملكرد ايشان در لبنان منحصر به يك طايفه و دين نيست! لبناني‌ها ايشان را به عنوان نماد لبنان مي‌شناسند. فرانتس كونيگ يك اسقف بزرگ دانماركي كه با امام موسي صدر ملاقات داشته است زمان ترك لبنان در فرودگاه مي‌گويد من تاريخ لبنان را به دو دوره تقسيم مي‌كنم؛ دوره قبل از موسي صدر و دوره موسي صدر. »

وي با تاكيد بر اينكه "نگاه انسان‌شناسانه امام موسي صدر فارغ از طايفه و اقليم است و نزد ايشان انسان به ما هو انسان عزيز است" افزود: «روزي از ايشان مي‌پرسند: چه مي‌كني كه در كارهايت موفق مي‌شوي؟ ايشان پاسخ مي‌دهند، چرا شما اخلاص را از نظر خود دور داشتيد؟! امام موسي صدر مي‌گويند من در رسالت ديني خودم چيزي نمي‌بينم الا خدمت به انسان را. از اين روست كه اين اعمال هيچ گاه در بوته‌ نقد مردم به خودخواهي، قدرت طلبي و مال اندوزي تفسير نمي‌شود.»

شايد دليل قدرت‌مند شدن موسسات امام صدر، فلسفه كرامت انسان باشد

خواهرزاده امام موسي صدر تصريح كرد: «شايد دليل قدرت‌مند شدن موسسات امام صدر، همان فلسفه كرامت انسان و اخلاص در خدمت به انسان است كه اين موسسات بر مبناي آن ايجاد شد.»

فيروزان اضافه كرد: «با توجه به شرايط لبنان در آن مقطع و فرصت 20 ساله امام موسي صدر براي كار، ايشان هيچ گاه فرصت نكردند آنچه را كه عمل مي‌كنند و تشكيلات و اقداماتي را كه طراحي مي‌كنند به صورت تئوري مكتوب بنويسند. برخي از متفكران ما نظريه‌پردازي كرده‌اند اما توفيق اجراي آن را نداشته‌اند. متفكران ديني سده اخير كه نظريه‌پرداز باشند و توفيق اجراي موفق نظريه‌هايشان را پيدا كرده باشند معدود هستند. امام موسي صدر يكي از اين معدود افراد است. براي آشنايي با نظريه‌هاي امام صدر بايد عملكردها و سخنراني‌هايشان را كنار هم بگذاريم تا از تكه تكه‌هاي آن تصويري از آن نظريه در مقابل ما روشن شود.»

فيروزان يادآور شد: «اگر انديشه امام موسي صدر را بررسي كنيم، مي‌توانيم قطعه قطعه آن‌ها را در كنارهم بگذاريم و به تصويري برسيم. ايشان به انسان و رحمت خداوند اعتقاد دارند، رحمتي كه به اتكاي همان آيه شريفه "بسم الله الرحمن الرحيم" ذاتي خداوند است. خداوند نمي‌تواند رحيم نباشد و اتفاقا زماني كه از رحمت صحبت مي‌كنيم از خير و خوبي نيز سخن مي‌گوييم بنابراين خداوند خير محض و خوبي مطلق است. با صحبت از خير و خوبي از زيبايي و جمال نيز صحبت مي‌كنيم. چرا كه خير نمي‌تواند زيبا نباشد. تجلي زميني جمال و زيبايي، تجلي رحمت خداوند بر زمين است و از دل اين رحمت و جمال خداوندي است كه هنر نشات مي‌گيرد.»

زيبايي ضمن اينكه انسان را تسكين مي‌دهد انسان را اعتلا مي‌بخشد

وي اضافه كرد: «وقتي به گل سرخ نگاه مي‌كنيم به ياد حقيقت متعال آن نزد خداوند مي‌افتيم كه نزد خداوند "آركي تيپ" زيبايي وجود دارد. به راحتي از ديدن يك امر زيبا به ياد امر متعال مي‌افتيم. هنر به عنوان مصدر زيبايي در تفكر امام موسي صدر چنين جايگاهي دارد؛ از آنجا كه هنر ظرف ارائه زيبايي و در نتيجه ظرف ارائه رحمت است. از سويي اگر نگاه امام موسي صدر در زمينه كرامت انسان را هم مدنظر داشته باشيم بايد گفت مگر مي‌توان انساني را داشته باشيم كه كرامت نداشته باشد. پس نمي‌توان انساني را داشت كه شايسته رحمت نباشد. نمي‌توان از انساني نام برد كه پيوند با زيبايي نداشته باشد. زيبايي ضمن اين كه انسان را تسكين مي‌دهد انسان را اعتلا مي‌بخشد.»

ديدگاه امام موسي صدر به هنرهمگون با ديدگاه انسان‌شناسي ايشان است

فيروزان تاكيد كرد: «بايد به بررسي جايگاه هنر ديني در يك جامعه بسيار بينديشيم و در مورد آن بيشتر بحث كنيم. امام موسي صدر يك متفكر است. يك منظومه فكري است و مثل هر منظومه فكري ديگري در زمينه هنر جواب دارد. از امام موسي صدر به عنوان يك منظومه فكري ياد مي‌كنيم يعني كسي كه براي تمام شئون و ابعاد زندگي‌ مادي و معنوي انسان نظر دارد. تصوير به هم پيوسته منسجم مي‌دهد كه قسمت‌هاي اين تصوير با هم متعارض نيست. ديدگاه امام موسي صدر به هنرهمگون با ديدگاه انسان‌شناسي ايشان و نيز ديدگاه مشترك بين اديان و ديدگاه فقهي ايشان است. ديدگاهي كه انسان را پاك مي‌داند و همگون با ديدگاه انقلابي ايشان است كه مي‌گويد من در مقابل متجاوزي به نام صهيونيسم مي‌ايستم. و اين عقايد همه يك رنگ، يك جنس و يك جوهر دارند.»

وي گفت: «امام موسي صدر معتقدند كه هنرو زيبايي يكي از عوامل تسكين دهنده و تعالي بخش آلام بشري و به عنوان موهبتي الهي است. در زندگي شخصي هم ايشان هم به زيبايي ظاهر مثل آراستگي و نوع رنگ لباس و هم به زيبايي باطني و فضايل و ‌اخلاق توجهي ويژه دارند. اخلاق شكلي از زيبايي است. اخلاق ايشان در لبنان و نزد دوستان حوزوي قم و عراق و دانشجويان اتحاديه‌هاي اسلامي در اروپا زبانزد است. پر از زيبايي است. اخلاق امام صدر خوب است، چرا كه در آن اخلاق رحمت و زيبايي مي‌بينيم. آن اخلاق براي انسان آرام‌بخش است و براي فرد انگيزه ايجاد مي‌كند تا به اعتلا فكر كند.»

مومن نمي‌تواند دچار آشفتگي باشد

وي افزود: «ايشان به زيبايي اخلاقي به عنوان وسيله‌اي براي قرب الهي و تعالي نسبت به امر متعالي و تكامل وجودي نگاه مي‌كنند. يكي از ويژگي‌هاي ايمان ايجاد تمركز و وحدت در وجود انسان است و مومن نمي‌تواند دچار آشفتگي باشد. علت آشفتگي، عدم مركز داشتن است. ايمان، به انسان مركز مي‌دهد.»

دردآوراست كه چرا سرنوشت يك گنجينه بزرگ در تفكر جهان اسلام پيگيري نمي‌شود

فيروزان اضافه كرد: «آنچه براي انسان هميشه دردآوراست اين است كه چرا سرنوشت چنين گنجينه بزرگي در تفكر جهان اسلام پيگيري نمي‌شود تا از آن رازگشايي شود و امام موسي صدر آزاد شود.»

وي افزود: «امام موسي صدر داراي سيستم فكري متمايز است، 30 سال پيش در يك دعوت رسمي به ليبي مي‌روند و در اين كشور ربوده مي‌شود. سي‌ام‌ مين سال ربودن ايشان را تحمل مي‌كنيم. اطلاعات گوناگون فراواني مبني بر حيات از ايشان وجود دارد. 10 سال پس از ربوده شدن ايشان رييس دستگاه اطلاعاتي ليبي در سال 87 در لندن مصاحبه مي‌كند و مي‌گويد امام در فلان زندان ليبي است. زماني كه بيش از 300 نفر از زندانيان ليبي آزاد مي‌شوند كه بعضي از آن‌ها 30 سال در زندان حكومت ليبي اسير بودند مي‌گويند امام موسي صدر را در ماه رمضان سال 2002 در زندان ابوسليم ليبي ديده‌ايم. سه سال پيش محمد تريكي در ويژه نامه الاهرام طي مصاحبه اي صحبت از حيات امام موسي صدر مي‌كند.»

در ايران اراده جدي مانند لبنان براي پيگيري سرنوشت امام موسي صدر ديده نمي‌شود

اصحاب رسانه در ايران با جديت قضيه پيگيري وضعيت امام صدر را مطرح كرده‌اند

وي افزود: «متاسفانه در فضاي ايران اراده جدي مانند اراده‌اي كه در لبنان براي پيگيري سرنوشت امام موسي صدر وجود دارد، نمي‌بينم. در حالي كه امام موسي صدر ايراني است و شهروند دوم لبنان است. دادگاه عالي لبنان ربودن امام موسي صدر را به عنوان اقدام عليه امنيت ملي لبنان اعلام مي‌كند. اعلام جرم عليه قذافي مي‌كند. هفته گذشته حكم اعلام جرم عليه قذافي و 17 تن از مسوولان ليبيايي صادر شد كه درحال پيگيري است. در ايران اصحاب رسانه با جديت قضيه پيگيري وضعيت امام صدر را مطرح كرده‌اند اما بايد اين مساله را به اراده ملي تبديل كرد. انتشار نامه نخبگان كه به دولت نوشته شده بود نيز بي‌پاسخ ماند. چهار راهكار روشن در آن بود. آرژانتين و كانادا بر سر يك ادعاي دروغ و نا به حق با ما چه كار كردند!! اما ما درمورد يك ادعاي حق كه دادگاه‌ها آن را تاكيد و تاييد كرده‌اند يك اقدام نتيجه‌بخش صورت نداده‌ايم و حجم اقدامات به اندازه اتفاق نيست.»

فيروزان گفت: «كسي كه انسان را از همه بيشتر محترم مي‌دانسته است امروز اسير است، كساني كه به انسان اعتقاد دارند بايد اين موضوع را پيگيري كنند. امام موسي صدر به خاطر مصلحت‌سنجي‌ها و سياست‌ورزي‌ها حق را ناديده نمي‌گرفت. اگر مصلحت سنجي‌ها را كنار بگذاريم و به خاطر حق كه پايدار است وارد حل اين موضوع شويم ترسي كه از طرح شجاعانه آن داريم كنار مي‌رود.»

وي افزود: «به‌طور مثال آقاي جلال‌الدين فارسي اطلاعيه و مجله عليه امام موسي صدر چاپ مي‌كرد و به دليل نزديكي او با ليبي و گروه‌هاي فلسطيني در جبهه مقابل امام موسي صدر قرار داشت. وقتي دولت لبنان او را بازداشت كرد و مي‌خواست تحويل شاه دهد، امام صدر درنگ نكردند و به وزير دادگستري زنگ زدند و آقاي فارسي را با قاطعيت آزاد كردند. تمام فشار شاه در لبنان نتوانست او را نگه دارد و او آزاد شد.»

گفت‌وگو از خبرنگار ايسنا: حميده صفامنش

انتهاي پيام
جمعه 8 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 138]