گزارشي از آيين پاياني جشنواره كتاب برتر كودك و نوجوان معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي: اميدوار بوديم بعد از حذف يارانه كاغذ«بازار نشر»درست شود كه نشد

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: گزارشي از آيين پاياني جشنواره كتاب برتر كودك و نوجوان معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي: اميدوار بوديم بعد از حذف يارانه كاغذ«بازار نشر»درست شود كه نشد

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات

/تكرار/

معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي معتقد است كه «ادبيات كودك و نوجوان، بهترين، پاكترين و سالم‌ترين بخش فرهنگي جامعه است و آثار مناسبي در اين عرصه خلق و ناشران با دقت كار خود را در اين حوزه انجام مي‌دهند.»

به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، آيين پاياني سومين دوره‌ي جشنواره كتاب‌هاي برتر كودك و نوجوان با معرفي كتاب‌هاي «برگزيده» و «تشويقي» با حضور اهالي ادب و مسوولان فرهنگي ششم شهريور ماه در كتابخانه‌ي ملي به كار خود پايان داد.

***

دكتر محسن پرويز در اين مراسم گفت: كتاب برآيند فعاليت مشترك نويسنده، تصويرگر و عوامل فني چاپ با مديريت ناشر است. اگر همگي اين عوامل كار خود را به خوبي انجام دهند، كتابي توليد خواهد شد كه راغب كننده مخاطبان به مطالعه خواهد بود.

معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي با بيان اين كه كسي كه كار رهبري را در اين جريان بر عهده دارد، بايد به خوبي با كار خود آشنا باشد، گفت: در كشور انگليس كه كتابهاي زيادي توليد و عرضه جهاني مي‌شود قريب به 400 ناشر به صورت حرفه‌يي در عرصه نشر فعالند و اين در حالي است كه در كشور ما فقط 9 هزار نفر با توليد سالانه شش عنوان كتاب، در سال در عرصه نشر تاب فعالند و اين به آن معناست كه نشر ما نشر حرفه‌يي نيست و وقتي ناشر كار خود را به صورت حرفه‌يي دنبال نكند و نشر حرفه‌يي مستقل نباشد، چنين مشكلاتي اجتناب ناپذير است.

بنا به گفته‌ي دكتر پرويز، هر كس كه قلم در دست گرفته، مي‌داند كه تعلق خاطر نويسنده به اثر خود، مانع از توجه به عيوب آن مي‌شود، بنابراين ناشران بايد در توليد و چگونگي عرضه اثر يك مولف اظهارنظر كنند كه اين جريان كمتر در جامعه ما اتفاق مي‌افتد.

وي با بيان اين كه توجه بيش از حد به ترجمه عاملي جهت تهديد بازار نشر است گفت: در بازار داخلي ، كتاب‌هاي ترجمه‌اي بر كتاب‌هاي تاليفي فزوني دارند و كيفيت آن‌ها نسبت به كتاب‌هاي داخلي در وضعيت بهتري است.

پرويز، اوج شكوفايي ادبيات كودك و نوجوان با تاثير از رونق بازار نقد و بررسي كتاب‌هاي اين گروه سني، بين سال‌هاي 75 تا 65 ارزيابي كرد و گفت: آثاري كه در اين سال‌ها به چاپ رسيده است علي‌رغم ضعف در كتاب‌سازي ، در سطح جهاني به سبب ويژگي‌ها ي خوب تصوير و نوشتاري جا داشتند. بايد آسيب‌شناسي شود كه چه عواملي باعث پيشي گرفتن بازار ترجمه بر تاليف شده است، شناسايي شود .چرا كه هوش و توان نويسندگان ما به حدي است كه مي‌توانند، بيشتر بنوشند و ناشران مي‌توانند يا هزينه بيشتر بحث تاليف را كه از جمله مباحث ملي در جامعه را مورد حمايت قرار دهند و سبب رشد آن شوند.

معاون فرهنگي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي گفت: از سوي ديگر بايد شرايطي فراهم شود كه آثار ترجمه‌اي به مخاطبان عرضه شوند كه با نياز‌هاي آنان همسويي بيشتري داشته باشد.

دكتر پرويز، ادبيات كودك و نوجوان را بهترين، پاكترين و سالم‌ترين بخش فرهنگي جامعه توصيف كرد و گفت: آثار مناسبي در اين عرصه خلق و ناشران با دقت كار خود را انجام مي‌دهند و اگر ما معتقديم ضعف‌هايي هست، اين به معني نفي كارهاي موفق و خوب نيست.

معاون فرهنگي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي گفت: ما به عنوان مسوولان اجرايي آماده پذيرش طرح و برنامه كارشناسان جهت ارتقاء ادبيات كودك و نوجوان را داريم و آسيب‌شناسي اين حوزه در دستور كار ماست و اميدواريم با توجه به بيشتر به اين حوزه ادبيات كودك ، نه تنها بتوانيم نقش آن را در عرصه فرهنگي كشورمان پر‌رنگ‌تر كنيم بلكه زمينه صدور آن به خارج از كشور فراهم كنيم.

***

به گزارش ايسنا، در اين مراسم انجمن كه به همت ناشران كتاب كودك و نوجوان در تالار يوسف شريعت‌زاده كتابخانه ملي ششم شهريور ماه برگزار شد، محمدرضا توكل صديقي، دبير سومين جشنواره‌ي كتاب‌هاي برتركودك و نوجوان گفت: توليد كتاب فرآيندي است كه نويسنده، تصويرگر، بخش فني هر كدام بايستي به سهم خود نقشي را در آن ايفا كنند. اما، از عوامل ضعف ما آن است كه نقش ناشران را در اين زمينه به خوبي نمي‌شناسيم. در حالي كه ناشران با نيازسنجي ارتباط با نويسنده، تصويرگر و مترجم و نيز آماده‌سازي كتاب به لحاظ فرهنگي، ويراستاري، حرف‌چيني و قطع مي‌توانند در فرآيند توليد آثار مرغوب فرهنگي نقش عمده‌اي را داشته باشند.

دبير سومين جشنواره‌ي كتاب‌هاي برتر كودك و نوجوان با اشاره به اين كه در اين جشنواره از ناشران تقدير خواهد شد و اين به معني ناديده گرفتن ساير عوامل توليد نيست، به بيان نظرات هيات داوران در چهار گروه داستاني، غير داستاني، تصويرگري و مديريت توليد پرداخت.

وي در زمينه‌ي نظرات هيات داوران در بخش ادبي و داستاني گفت: به عقيده‌ي داوران اين بخش مجموعه‌ شعرهاي كودكانه بيش از شعر بودن نظم‌هاي آموزشي و تعليمي هستند ومجموعه اشعار نوجواني از سرگرداني بين شعر كودك و شعر بزرگسال رنج مي‌برند.

بنابر گفته‌ي توكل صديقي، هيات داوران بر اين باورند داستان نويسان جدي در قياس با شاعران كمتر بوده و نويسندگان كمتر حوصله‌ي نوشتن براي كودكان و نوجوانان را دارند. اين در حالي است كه در بخش داستاني ترجمه آثار قابل ملاحظه‌تري ديده مي‌شوند.

دبير سومين جشنواره‌ي كتاب برتر كودك و نوجوان در زمينه‌ي متون علمي و آموزشي گفت: توليد كتاب‌هاي علمي علاوه بر توجه به نظرات كارشناسان در بخش نگارش و ترجمه، نيازمند توجه به فرهنگ ملي است. در اين بخش مباحثي بيشتر توليد مي‌شود كه كمتر داراي اين ويژگي مي‌باشد و خلاء وجود كتاب‌هاي علمي ـ آموزشي خردسالان به شدت به چشم مي‌خورد.

براساس گفته‌ي هيات داوران در بخش تصويرگري اين جشنواره، به تصويرگري اين كتاب‌ها توجه كافي نمي‌شود و بعضا كتاب‌هاي خوبي توليد مي‌شود كه با تصويرگري ضعيف توام‌اند و يا كتابهاي تصويري خوب با متن ضعيف هستند. به جاست كه ناشران هماهنگي لازم را در اين زمينه داشته باشند و اجازه دهند تا آثار خوب با تصاوير خوب توام شوند.

توكل صديقي در پايان در زمينه‌ي كتابسازي گفت: مجموعه آثار توليدي از كيفيت بدي برخوردار نبود ولي در برخي از موارد كمبود خلاقيت و نوآوري در آنها به چشم مي‌خورد كه بجاست ناشران ما در اين حوزه توجه بيشتري از خود نشان دهند.

***

به گزارش ايسنا، در ادامه‌ي اين مراسم مهدي حجواني كارشناس، نويسنده و منتقد ادبي با موضوع «فراز و نشيب‌هاي شعر كودكان» به سخنراني پرداخت و گفت: در دهه‌ي 60 شعر كودك حركت نويي را آغاز كرد. در اين دوره دنيا، از منظر چشم كودكان مورد توجه قرار گرفت و نگاه دانشمندانه و سياست‌مدارگونه در اين حوزه كم كم رنگ باخت. با اين وجود شاعران اين عرصه با پرداخت تخصصي به شعر زمينه بالندگي آن را مهيا كردند.

حجواني وي با بيان اين كه بعد از هر تحول اجتماعي شاعران و نويسندگان گرايش پيدا مي‌كنند كه حماسه‌ها را در قالب آثار ادبي به تصوير بكشند، تحرك شعر را در اين زمينه قوي‌تر از داستان توصيف كرد و گفت: در دهه‌ي 70 شعر كودك با افت مواجه شد.

وي با طرح اين پرسش كه آيا دليل اين افت فاصله گرفتن شاعران قديم از نسل جديد بوده است؟ گفت: بديهي است كه هرچه نسل‌ها عوض مي‌شوند با پيچيدگي‌هاي بيشتري در دنياي مخاطب خود مواجه‌اند. بچه‌ها به رنگ و لعاب اهميت بيشتري مي‌دهند، شايد لازم است نويسندگان و شاعران نيز در شيوه‌هاي خود تجديدنظر كنند.

اين منتقد ادبي با تاكيد بر اين كه ما كتاب نمي‌نويسيم تا در انبار جمع شود، گفت: وقتي مي‌خواهيم آثارمان را به چاپ برسانيم ،بايد قواعد نشر را هم پذيرا باشيم. شايد افت شعر كودك در دهه‌ي 70 را بايد در عقب نشيني كردن برخي از شاعران و نگاه جديد به مخاطب دنبال كرد. شاعران خوب در اين دهه به اين نتيجه رسيده‌اند كه بايستي با نگاه نو به مخاطب نو نگاه شود.

مهدي حجواني تصريح كرد: يكي از اتفاقاتي كه مي‌تواند شعر را از اين وضعيت نجات دهد، شكستن قالب‌هاي سنتي است. البته اين كار ساده‌اي نيست؛ چرا كه در شعر با پيشينه‌ي مسلط ما ، امكان نوآوري به مراتب بيشتر است.

بنا به عقيده‌ي اين نويسنده ، شعر كودك ايران هنوز در قالب چهارپاره باقي مانده است،در حالي كه مي‌توان اين قالب را به كناري گذاشت و وارد قالب‌هاي تازه‌اي به منظور ايجاد ارتباط با مخاطب امروزه شد.

حجواني با تاكيد بر اين كه در شعركودك وجه تخيل و خيال انگيزي بر وجه آموزشي آن ارجحيت دارد گفت: در حال حاضر به نظر مي‌رسد شاعران كودك و نوجوان با قالب‌شكني در قالب‌هاي كهن و سير به سمت اشعار سپيد تلاش مي كنند سرنوشت ديگري را در عرصه شعر كودك و نوجوان رقم زنند و شعرهاي خوب سپيدي براي خردسالان همچون «بادكنك به شرط چاقو» سروده شده است.

اين منتقد ادبي با اشاره به ايجاد خانه‌ي شعر كودك در سال‌هاي اخير گفت: ما اميدواريم كه اين خانه درهاي خود را برروي شاعران جوان و تازه كار بگشايد و گسستي بين نسل پيشين شاعران اين عرسه ونسل كنوني شاعران جوان پديد نيايد.

وي ترجمه‌ي آثار سيلور استاين و دكتر زئوس را از جمله عوامل تحول شعر كودك در اواخر دهه‌ي 70 توصيف كردو گفت: بايد مفاهيم تازه‌تري وارد شعر كودكان و نوجوانان شود. نگاه ما به مخاطب بايد از نگاه خشك آموزشي فاصله گيرد و با نگاه مردمي‌تر به نيازهاي آنان بپردازيم. اتفاقي كه بايد بيفتد اين است كه زيبايي محوري جاي خود را به آموزش محوري در شعر كودك و نوجوان بسپارد. نگاه آموزش و پرورش و سنگيني مسايل مربوط به آنها از جمله كنكور باعث شده است تا شعر نوجوانان كمتر از ويژگي‌هاي تخيل برخوردار باشد. در حالي كه شايد شعر كودك از اين منظر در وضعيت بهتري قرار داشته باشد.

حجواني تاكيد كرد: در چنين فضايي صحبت كردن از ادبيات كودك حرفي منطقي نيست. فراز و نشيب‌هاي شعر دستوري نيست، ولي اميد است با نگاه مخاطب‌شناسانه به شكل مردمي و درك متقابل نسل‌هاي شاعران و اصالت دهي زيبا شناسي در مقابل آموزشي و درس گرفتن از تجربه‌هاي تاريخي ديگر كشورها بتوان زمينه‌ساز تحول شعر كودك بود.

***

به گزارش ايسنا، مصطفي رحماندوست از ديگر سخنرانان اين جلسه به تشريح ديدگاه‌هاي خود در حوزه‌ي شعر كودك پرداخت.

اين شاعر و نويسنده كودكان و نوجوانان با طرح اين پرسش كه چرا شعر كودك و نوجوان طرفداري ندارد و چاپ نمي‌شود،به بحث ترجمه در كشور اشاره كرد و گفت: بايد در نظر داشته باشيم در بحث ترجمه بهترين‌ها انتخاب و ترجمه مي‌شوند.پس چندان منطقي نيست كه آثار تاليفي خود را با اين پيشينه كوتاه تاريخي با آن‌ها قياس كنيم . به ويژه اين كه نويسندگان و ادبيان ما در اين عرصه بسيار تنها هستند.

وي گفت: هيچ قانوني براي حمايت از آثار توليدي داخلي وجود ندارد. در حالي كه اين قانون‌گذاري نه از سوي نويسنده و نه از سوي ناشر، بلكه بايد از سوي سياست‌گذاران فرهنگي اعمال شود. اين افراد بايد بدانند كه همان گونه كه توليد موكت نيازمند پشتوانه و حمايت است ، بايد براي توليد كتاب خوب نيزاز آن حمايت كرد.

رحماندوست هم‌چنين با اشاره به فعاليت‌هاي «خانه شعر كودك» گفت: خانه‌ي شعر از بي توجهي آن چه در گذشته اتفاق افتاده و از بي‌توجهي به گذشتگان نشات نگرفته است. بلكه خانه‌ در ادامه‌ي فعاليت گذشتگان خود تلاش كرده و مي‌كند تا با نوآوري و با تكيه بر آن چه از گذشتگان خود آموخته و پيوند آن‌ها با تجربيات شخصي به شعر كودك نگاه كند.

اين عضو «خانه شعر كودك » تاكيد كرد: استقبال از «ترانه‌هاي نوازش» كه در ادامه‌ي متل‌هاي ايراني با شيوه نو هستند گوياي اين ادعاست و نشان از آن دارد كه ما نه تنها از آن چه اتفاق در گذشته افتاده فاصله نگرفته ايم بلكه تلاش كرده و مي كنيم تجربيات خود را با الهام از آن‌ها به شيوهاي نوتر به مخاطبان امروزي عرضه كنيم.

وي در پايان با انتقاد به آنان كه معتقد هستند بحث زيبايي شناسي بر مباحث آموزشي در آثار كودكان اهميت دارند، گفت: آموزش يك اصل است. پس بايد آموزش در شعر كودك نيز لحاظ شود. در حال حاضر در عرصه‌ي شعر كودكان، گروهي از آثار با قالب شكني در آن چه بوده سروده شده‌اند كه برخلاف آن چه گفته مي‌شود، فروش نداشته‌اند اما، نمونه‌ي دوم آثاري هستند كه با نگاه به آثار كلاسيك و پيشينه ادبي سروده شده اند و اتفاقا توانسته‌اند با اين روش جاي خود را در بازار كتاب و مخاطبان خود باز كنند كه از آن جمله مي‌توان به «ترانه‌هاي نوازش» اشاره كرد.

***

داوران سومين دوره جشنواره «كتاب‌هاي برتر كودك و نوجوان» با بررسي دقيق 386 عنوان كتاب دريافت شده از 25 ناشر عضو انجمن فرهنگي ناشران كتاب كودك و نوجوان از سه زاويه توجه به متن، تصويرگري و گرافيك و نيز مديريت ناشر در فرآيند توليد كتاب به داوري پرداختند.

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، داوران جشنواره، متأسفانه هيچ‌يك از كتاب‌هاي رسيده را واجد شرايط انتخاب به عنوان «كتاب برتر» تشخيص ندادند.

هيات داوران 13 عنوان زير را كتاب‌هاي «برگزيده» شناختند.

الف- بخش كتاب‌هاي ادبي و داستاني شامل:

كتاب «بزرگراه»، شاعر افسانه شعبان‌نژاد، تصويرگر نازلي تحويلي، ناشر: اسدالله شعباني، نشر توكا

كتاب «به قول پرستو»، نويسنده قيصر امين‌پور، تصويرگر: كبري ابراهيمي، نشر افق

كتاب «پسر كرم به دوش»، نويسنده نرگس آبيار، تصويرگر مهكامه شعباني، نشر افق

كتاب «قرن»، نويسنده سارا سينگلتون، مترجم مهرداد مهنويان، نشر افق

كتاب «من، زن بابام و دماغ بابام»، نويسنده محمدرضا شمس، تصويرگر علي نامور، نشر افق

كتاب «جودي»، نويسنده مگان مك‌دونالد، مترجم محبوبه نجف‌خاني، نشر افق

كتاب «قصه‌هاي شاهنامه» (3 جلد)، نويسنده به روايت: آتوسا صالحي، تصويرگر نيلوفر ميرمحمدي، ناشر رضا هاشمي‌نژاد، نشر افق

كتاب «سمك عيار»، نويسنده عذرا جوزداني، تصويرگر پژمان رحيمي‌زاده، نشر پيدايش

كتاب «كليله و دمنه»، نويسنده داود لطف‌الله، تصويرگر پژمان رحيمي‌زاده، ناشر محسن طائب، نشر پيدايش

كتاب «افسانه جن و پري»، نويسنده محمدرضا شمس، طرح جلد پژمان رحيمي‌زاده، مدير هنري بهزاد غريب‌پور، ناشر عبدالعظيم فريدون، نشر محراب قلم

ب- بخش غيرداستاني شامل كتاب‌هاي علمي و آموزشي

كتاب «اوريگامي»، نويسنده روح‌الله گيوه‌چي، تصويرگر رويا استادپور، ناشر جدلي، نشر نغمه نوانديش

كتاب «فرهنگ فارسي بچه‌هاي امروز»، نويسنده مهدي ضرغاميان و مهناز عسگري، تصويرگر امير خالقي، مدير هنري بهزاد غريب‌پور نشر محراب قلم

كتاب «دايره‌المعارف علوم»، مترجم زير نظر امير صالحي طالقاني، مدير هنري داود ماه‌زاده، ويراستار ادبي ساقي جهانشاه قاجار، ناشر عبدالعظيم فريدون، نشر محراب قلم

به گزارش ايسنا، هيات داوران همچنين كتاب‌هاي زير را كتاب‌هاي «تشويقي» شناختند:

الف- كتاب‌هاي ادبي و داستاني:

كتاب «الهي‌نامه»، نويسنده بازنويسي: فريبا كلهر، تصويرگر بنفشه احمدزاده، نشر پيدايش

كتاب «من موش بودم»، نويسنده فيليپ پولمن، مترجم شهره نورصالحي، نشر پيدايش

كتاب «بازي‌ها جورواجورند»، نويسنده شكوه‌ قاسم‌نيا، تصويرگر عليرضا گلدوزيان، نشر پيدايش

كتاب «گوزن سبز»، نويسنده محمدسعيد ميرزايي، تصويرگر عليرضا گلدوزيان، نشر پيدايش

كتاب «روياي ليپل»، نويسنده پاول مار، مترجم مسعود هجواني، نشر پيدايش

كتاب «هالينكا»، نويسنده ميريام پرسلر، مترجم مژگان كلهر، نشر پيدايش

كتاب «افسون رنگ»، نويسنده جعفر توزنده‌جاني، ناشر محسن طائب، نشر پيدايش

كتاب «تصاوير هاليس وودز»، نويسنده پاتريشيا ريبي گيف، شهلا انتظاريان، نشر افق

كتاب «پرنيان و پسرك»، نويسنده لويس لوري، مترجم كيوان عبيدي آشتياني، نشر افق

كتاب «مجموعه هنري زلزله»، نويسنده فرانچسكا سايمون، مترجم آتوسا صالحي و مژگان كلهر، نشر افق

كتاب هفت قصه از بچه‌ها و حضرت علي (ع)، نويسنده مصطفي رحماندوست، تصويرگر سحر حقگو، نشر افق

كتاب «ميليون‌ها»، نويسنده فرانك كاتريل بويس، مترجم شهلا انتظاريان، ناشر رضا هاشمي‌نژاد، نشر افق

كتاب «قصه‌هاي خيلي قشنگ»، نويسنده محمود يوروهاب و مجيد ملامحمدي، تصويرگر حميدرضا بيدقي، ناشر عبدالعظيم فريدون، نشر محراب قلم

كتاب «مجموعه آني شرلي»، نويسنده ال.ام مونتگمري، مترجم سارا قدياني، ناشر نادر قدياني، انتشارات قدياني

ب- بخش كتاب‌هاي غيرداستاني شامل علمي و آموزشي:

كتاب «حواس پنجگانه»، نويسنده ماريا ريوس، مترجم دكتر مليحه اسماعيلي، ناشر دكتر فرهاد تيمورزاده، نشر تيمورزاده

انتشارات «دايره‌المعارف دانستي‌هاي پايه»، نويسنده دنيز شول، مترجم مهناز عسگري، ناشر عبدالعظيم فريدون، نشر محراب قلم

كتاب «رايانه و فن‌آوري اطلاعات»، نويسنده آن روفي، مترجم عليرضا ابراهيمي، ناشر محسن طائب، نشر پيدايش

انتهاي پيام
جمعه 8 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 209]