بسياري از مباني حكمت متعاليه وام‌دار عرفان است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: بسياري از مباني حكمت متعاليه وام‌دار عرفان است
گروه انديشه: بسياري از مباني حكمت متعاليه وام‌دار عرفان است كه ابن‌عربي پايه‌گذار نام‌دار آن است، البته سهم ملاصدرا از جهت برهاني كردن عرفان هم‌چنان محفوظ است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، متن فوق بخشي از مقاله «مفسران و شارحان مكتب عرفاني ابن‌عربي» است كه توسط «محمد بديعي»، محقق و نويسنده نگارش يافته و در آخرين شماره از مجله «معرفت» (شماره 128، مرداد‌ماه 1378) منتشر شده است.

در ميان آثار عرفاني ابن‌عربي، كتاب فصوص‌الحكم از ويژگي خاصي برخوردار است. اين اثر عميق بسياري از دقايق معارف ديني و اسرار و رموز عرفان نظري را بيان كرده است و تأثير غيرقابل انكاري در سير انديشه معنوي مسلمانان نهاده و سال‌هاي متمادي در مجامع علمي از مهم‌ترين كتب درسي در عرفان نظري به شمار آمده است.

هم‌چنين ساليان درازي استادان اين فن در سطح بسيار عالي به تدريس آن پرداخته و شارحان بسياري با نهايت دقت به شرح مشكلات و توضيح اشارات و كناياتش همت گماشته‌اند. پس از ابن‌عربي اصول عرفان وي همواره محل تأمل و موضوع بررسي عرفان‌پژوها بزرگ قرار گرفته است. شارحان برجسته بسياري به شرح و بررسي و نقد انديشه‌هاي عرفاني او پرداخته‌اند در اين زمينه آثار گران‌سنگ فراواني به رشته تحرير درآورده‌اند. نوشتار حاضر عهده‌دار شارحان مكتب عرفاني ابن‌عربي است.

بسياري از مباني حكمت متعاليه وام‌دار عرفاني است كه ابن‌عربي پايه‌گذار نام‌دار آن است، البته سهم ملاصدرا از جهت برهاني كردن عرفان هم‌چنان محفوظ است. كمتر كسي از نويسندگان جهان اسلام در كثرت تأليف و تصنيف با وي برابري مي‌كنند. موضوع اصلي رساله‌هاي او عرفان و حالات و واردات و تجارب قلبي اوست، ولي در عين حال تمامي علوم ديني اعم از حديث، تفسير، فقه و ... را در بر مي‌گيرد.

ابن‌عربي با خلق آثاري ارزشمند بنياد يك نظام فكري كامل و شاملي را بر اساس تجارب عرفاني استوار ساخت كه هنوز هم محور بينش‌هاي عرفاني در جهان اسلام است. پس از ابن‌عربي اصول عرفان وي همواره محل تأمل و موضوع سخن متفكران و نويسندگان عرفان‌پژوهان بزرگ قرار گرفته است و در اين رهگذر شارحان بسياري به شرح و نشر انديشه‌هاي عرفاني شيخ اكبر پرداخته‌اند.

حكيم الهي و عارف رباني و فقيه صمداني امام خميني(ره) نيز يكي از شارحان و صاحب‌نظران انديشه‌هاي عرفاني شيخ اكبر به شمار مي‌آيد. ايشان در طول هفت سال مهم‌ترين متون عرفان نظري و عملي را از جمله شرح فصوص‌الحكم و مصباح‌الانس و منازل‌‌السائرين را از استاد خود آيت‌الله شاه‌آبادي فرا گرفت و در همين فاصله مهم‌ترين آثار عرفاني خود؛ يعني «شرح دعاي سحر»، «مصباح‌الهدايه» و «حاشيه بر شرح فصوص قيصري» و «مصباح‌‌الانس» را به رشته تحرير درآورد.

بنابراين امام خميني(ره) را در عصر خود مي‌توان يگانه حلقه اتصال با نسل اول شاگردان حكيم محمد‌رضا قمشه‌اي دانست. امام خميني(ره) ضمن نقل كلمات بزرگان عرفان، هم‌چون ابن‌عربي، قونوي و قيصري، گاهي نقدهاي جدي بر نظرات آنان وارد كرده و به بيان ديدگاه‌هاي عرفاني خويش پرداخته است.

مجله علمي ـ ترويجي معرفت به صاحب‌امتيازي مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) و به مدير‌مسئولي «سيد‌احمد رهنمايي» و به سردبيري «ابوالفضل ساجدي» منتشر مي‌شود. اين شماره (شماره 128، مرداد‌ماه 1378) به فلسفه اختصاص يافته است.
چهارشنبه 6 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 221]