ارزش پول ملي در بوته آزمون چك پول ها در قامت اسكناس

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: ارزش پول ملي در بوته آزمون چك پول ها در قامت اسكناس
چك پول هاي جديد بانك مركزي مانند پول قابل داد و ستد است و لازم نيست پشت نويسي شود! مظاهري رئيس كل بانك مركزي اين موضوع را گفته، البته توزيع چك پول هاي صدهزار توماني هم شروع شده و چك پول هاي دويست هزار توماني هم در دست طراحي است.
رئيس كل بانك مركزي همچنين تاكيد كرده مردم اين چك پول هاي جديد را پشت نويسي نكنند و همانند پول از آن استفاده كرده و بانك ها نيز نبايد اين چك پول ها را باطل و از رده خارج كنند!؟
با ممنوع شدن انتشار انواع چك پول توسط بانك ها از چند ماه پيش، انتشار چك پول در انحصار بانك مركزي درآمد و علت ممنوع شدن انتشار انواع چك پول توسط بانك ها نيز تامين ابزار مبادله و قابل اتكا براي مردم و نيز براي افزايش ضريب ايمني و جلوگيري از آثار تورم زاي روش جاري چك پول ها اعلام شد. هر چند هم اكنون بانك ها ملزم شده اند تا چك پول هاي جديد را در واقع از بانك مركزي بخرند تا پشتوانه مالي آنها حفظ شود.
واتر مارك ايران چك بانك مركزي تصوير شاعر بنام ايراني «فردوسي» است و براي اين چك نيز همانند پول هاي اسكناسي رايج در كشور از نخ هاي امنيتي در ساخت كاغذ آن استفاده شده است.
¤ انتشار اسكناس هاي درشت!!
خبر انتشار اسكناس 10 هزار توماني در حالي ابتداي دي ماه پارسال از سوي معاون وقت امور بانكي وزير امور اقتصاد و دارايي منتشر شد كه پيش از آن، رئيس كل بانك مركزي نيز انتشار اسكناس هاي درشت تر از 5 هزار توماني و همچنين احتمال تغيير واحد پولي كشور خبر داده بود.
طهماسب مظاهري در آخرين روزهاي دي ماه پارسال به خبرگزاري ها گفت: بانك مركزي براي چاپ اسكناس درشت تر از 5 هزار توماني در حال طراحي است و اگر تمام مراحل به خوبي پيش رود، در خرداد ياتير ماه سال آينده اين اسكناس منتشر خواهد شد.
انتشار اسكناس درشت تر از 5 هزار توماني در حالي از سوي بسياري از كارشناسان اقتصادي، تلاشي بيهوده براي كنترل نرخ تورم و نقدينگي عنوان شده است كه هم اكنون چك پول هايي كه كاركرد پول را دارند در بازار در حال رواج است.
در همين رابطه، طهماسب مظاهري، دي ماه پارسال درباره انتشار خبر چاپ اسكناس هاي 10 و 50 هزار توماني و جايگزيني آنها به جاي چك پول ها، به خبرگزاري ها گفته بود: اين موضوع صحت ندارد. ما تنها در حال مطالعه در خصوص چاپ اسكناس درشت و يا تغيير پول ملي هستيم.
تكذيب انتشار اسكناس هاي درشت به جاي چك پول از سوي رئيس كل بانك مركزي در حالي صورت گرفت كه اين روزها مهندس مظاهري مي گويد:«چك پول هاي جديد بانك مركزي مانند پول قابل داد و ستد است و لازم نيست پشت نويسي شود...؟!»
شماري از كارشناسان مي گويند اين امر نشان داده كه بانك مركزي براي حل مشكل تورم، شتاب زده تر از پيش عمل مي كند و انتشار چك پول هاي 50 هزار توماني كه مانند پول و اسكناس هاي رايج قابل داد و ستد است، فرار به جلو محسوب شده و اقدامي خلاف حفظ ارزش پول ملي است.
¤ حذف 3 صفر در چك پول ها يا پول هاي جديد
طهماسب مظاهري، رئيس كل بانك مركزي ايران هفته پيش از بررسي حذف سه يا چهار صفر از پول اين كشور يا چاپ اسكناس هاي درشت تر خبر داد.
مظاهري در جمع خبرنگاران گفت «بعد از بكارگيري چك پول هاي 100 و 200 هزار توماني در خصوص اصلاح رفرم پولي كه در جريان است و حذف سه صفر يا چهار صفر يا چاپ اسكناس هاي درشت تر تصميم گيري مي شود.»
طبق گفته هاي رئيس كل بانك مركزي ايران، چك پول هاي جديد 100 هزار توماني از چند روز قبل در دسترس مردم قرار گرفته اما چك پول هاي 200 هزار توماني هنوز در دست طراحي است.
بانك مركزي جمهوري اسلامي اعلام كرده كه ديگر نيازي به پشت نويسي اين چك پول ها نيست و به گفته مظاهري عملا كار اسكناس را انجام مي دهند.
به گفته رئيس كل بانك مركزي ايران، چك پول هاي قبلي بدون كنترل بانك مركزي و دولت توسط بانك هاي مختلف منتشر مي شد و در نتيجه كنترل نقدينگي براي دولت و بانك مركزي ممكن نبود.
براي بالابردن ضريب ايمني بيشتر، جنس چك پول هاي جديد از پنبه وچاپ آن فولادي و تمام ضرايب ايمني درآن رعايت شده تا به گفته رئيس كل بانك مركزي، مشكل مربوط به جعل آنها به حداقل برسد.
اين اظهارات درحالي انجام مي شود در طول سالهاي اخير به علت شدت تورم، از ارزش ريال پول ملي ايران كاسته شده ودر فاصله چندسال اخير اسكناس هاي درشت تر چاپ شده و انتشار چك پولها مشكل مردم را در جابه جايي حجم گسترده پول كم كرده است.
گفته مي شد انتشار بيش از حد چك پولها كه از آنها به عنوان عامل مهمي در افزايش نقدينگي وتورم ياد مي شود، بيش از عرف قانوني توسط بانكها منتشر شده، اين درحالي است كه ابزار موثري براي كنترل آن توسط بانك مركزي وجود ندارد.
آمار چاپ چك پولها كه نقش پول و نقدينگي را در جامعه بازي مي كنند، هرماه توسط بانكها منتشر مي شد اما چندماه پيش، بانك مركزي تصميمات مهمي در مورد نحوه انتشار، ضابطه مندكردن و خريد و فروش آن اتخاذ كرد تا شايد بتواند به نحوي افزايش نقدينگي را تا حدودي كنترل نمايد.
قبلا بانك مركزي اعلام كرده بود گردش هر چك پول درسطح جامعه بايد تنها يكبار باشد، اين درحالي است كه چك پولها چندين بار دست به دست درسطح جامعه مي چرخيد به نحوي كه چك پول هاي سابق با گردش سالانه 230 هزار ميليارد توماني مواجه بودند.
براساس گفته چندماه پيش رئيس جمهور، بانكها مي توانند تا 40درصد دارايي هاي نقدي و جاري خود چك پول چاپ كنند كه دربرخي از بانكها اين رقم به 200درصد افزايش يافته بود.
براساس آخرين آمار اعلام شده، حجم كل اسكناس و مسكوك شش هزار و 900 ميليارد تومان است، درحالي كه حجم انواع چك پولها 12هزارو300 ميليارد تومان اعلام شده است، به عبارت ديگر مي توان ادعا كرد كه حجم چك پولها تقريبا دوبرابر حجم كل اسكناس و مسكوك است.
هم اكنون حجم چك پول درگردش دركشور بيش از حجم اسكناس و مسكوكات است و اين درحالي است كه نظامات پولي پيشرفته در دنيا از اين چك پولها استفاده چنداني نمي كنند، اما در ايران چك پولها جايگزيني براي اسكناس و پول تلقي مي شود.چك پولها كه جايگزيني براي اسكناس تلقي مي شوند و درمعاملات به جاي پول مورد استفاده قرارمي گيرند، داراي اين قدرت هستند كه براساس آن ضريب فزاينده افزايش مي يابد، زيرا به راحتي مي توانند نقد يا منتقل شوند.
به علاوه هرچه سرعت گردش آنها افزايش يابد، ضريب فزاينده آنها نيز افزايش مي يابد. اين چك پولها را مي توان همرديف پول تلقي كرد يا حداقل مي توان گفت كه آنها قادر به خلق پولهاي ثانويه هستند.
هم اكنون براساس آنچه جامعه پذيرفته يك برگ چك پول بارها و بارها در دست مردم مي چرخد، در حالي كه اين امر منطقي نيست و يك چك پول تنها بايد يكبار قدرت گردش داشته باشد بنابراين چك پولها كاركردي شبيه به اسكناس دارند.
طول عمر هر اسكناس به طور متوسط حدود 5 سال برآورد شده است كه اگر چك پولها نيز طول عمري حداقل نزديك به طول عمر اسكناس ها داشته باشند، ضريب نقدينگي درجامعه را افزايش مي دهند.
درهمين حال، لزوم توجه بانك مركزي در انتشار چك پولها براي جلوگيري از افزايش نقدينگي و همچنين سازوكارهايي كه اين چك پولهاي منتشرشده بيش از يكبار درسطح جامعه نگردد تا بيش از اين با افزايش حجم نقدينگي در كشور روبرو نباشيم، بايد بيش از پيش مورد توجه قرارگيرد.
برخي كارشناسان اقتصادي براين عقيده هستند كه كنترل گردش چندباره چك پول در دست مردم امكان پذير نيست و جمع آوري آن نيازمند وجود تقاضاهايي ازسوي مردم است، به همين دليل نيز راه حل كنترل نقدينگي از طريق چك پولها را حذف آن از نظام پولي كشور و جايگزين كردن اسكناس هايي با مبالغ درشت اعلام مي كنند.
انتشار چك پول هايي شبيه اسكناس درشت و اجراي قوانين تصويب شده براي ساماندهي، انتشار و نحوه خريد و فروش چك پول ها به عنوان الزاماتي كه بايد رعايت شود، از جمله موارد مهمي است كه نبايد به طور ناقص اجرايي شود.
در واقع با اظهارات طهماسب مظاهري، رئيس كل بانك مركزي مبني بر اينكه چك پول هاي جديد نياز به پشت نويسي ندارند و همانند اسكناس قابليت جابه جايي دارند. اين واقعيت رسما تاييدشد كه بانك مركزي نه «چك پول» بلكه اسكناس درشت 50 هزارتوماني چاپ كرده است.
خبرگزاري ها نيز دراين باره نوشتند نكته جالب در چك پول هاي جديد زمينه سازي براي حذف چهار صفر از پول ملي است. در چك پول 50 هزارتوماني عدد 50هم در گوشه بالاي سمت راست و هم به صورت نامرئي در قسمت وسط بالاي سمت چپ حك شده است.
كارشناسان معتقدند به نظر مي رسد بانك مركزي با يك تير دو نشان را هدف گرفته است. نخست با در انحصار درآمدن انتشار چك پول ها، كنترل بيشتري بر چاپ آنها صورت خواهد گرفت و ديگر آنكه مشكل چاپ اسكناس درشت كه سال ها است نياز آن به دليل افزايش نرخ تورم و كاهش ارزش پول ملي احساس مي شود، موقتا مرتفع خواهد شد.
اما اطلاعيه رسمي بانك مركزي نيز مبني بر اينكه ايران چك جديد؛ مشابه اسكناس عمل كرده و كار كرد ايران چك جديد بانك مركزي بين مردم و در روابط مردم و بانك ها مشابه گردش اسكناس خواهد بود؛ درواقع مهر تاييدي بر انتشار اسكناس درشت زد. اقدامي كه مجلس نيز در قبال آن فعلا سكوت كرده است.
¤ تورم ايجاد نمي شود
دبير كل بانك مركزي، چاپ چك پولهاي بانك مركزي را در راستاي حركت به سمت انتشار اسكناس درشت تر عنوان و يكي از مشكلات نظام بانكي را انحراف تسهيلات بانكي اعلام كرد و گفت: چاپ اسكناس درشت تورم ايجاد نمي كند.
محمود بهمني با تاكيد بر اينكه ديگر ضرب سكه هاي همچون 250 و 500 ريالي براي بانك مركزي مفهومي ندارد، افزود: زماني كه ارزش ذاتي پول بيش از ارزش مبادلاتي آن است بايد از گردونه خارج شود.
دبير كل بانك مركزي با اشاره به اينكه ارزش نيكل سكه ها به مراتب بيش از ارزش مبادلاتي آن است، تصريح كرد: با توجه به اين امر ضرب اين سكه ها معنا ندارد وبايد به سمت چاپ اسكناس ها با ارقام درشت تر رفت، به علاوه چاپ اسكناس هاي كوچك نيز ديگر مفهومي ندارد.
وي چاپ چك پولهاي بانك مركزي را در راستاي حركت به سمت اسكناس درشت تر عنوان كرد و افزود: اسكناس درشت ايجاد تورم نمي كند، بلكه باعث تسهيل و تسريع جريان امور مبادلات مي شود، اين درحالي است كه بزرگترين اسكناس كشور هم اكنون 50هزار ريالي است.
به گفته بهمني چك پول 50 هزار توماني ايجاب مي كند كه اسكناس 50 هزار توماني نيز چاپ شود و البته بانك مركزي درحال بررسي چاپ اسكناسهاي 10 و 50 هزار توماني است.
وي با بيان اينكه چك پول 50هزار توماني بانك مركزي نيازي به پشت نويسي ندارد و تنها درج تاريخ و مهر شعبه براي اولين بار بر روي آن به منظور جلوگيري از جعل كافي است، از وجود 36 فاكتور ايمني اين اسكناسها خبر داد و افزود: كاركرد اين چك پولها شبيه اسكناس است و با توجه به موارد مذكور صرفه اين چك پولها اين است كه به سرعت از گردش كار خارج نشوند.
دبير كل بانك مركزي با اشاره به اينكه چاپ مجدد اين چك پولها هزينه بر است تصريح كرد: بر همين اساس، عرضه چك پول بانكها به بازار از 26 مرداد ماه امسال ممنوع شده است و تمام اين موارد درراستاي جلوگيري از ايجاد نقدينگي و تورم است.
وي ميزان چك پول منتشر شده توسط بانكها را 136 هزار ميليارد ريال كه هم اكنون به 104 هزار ميليارد ريال رسيده، ذكر كرد و گفت: اين رقم نيز به تدريج كاهش خواهد يافت و چك پولهاي بانك مركزي با ضوابط و استانداردهاي خاصي وارد بازار مي شود.
بهمني با بيان اينكه به بانكها از تاريخ 31 مرداد ماه امسال بخشنامه شده كه اين چك پولها نيازي به پشت نويسي ندارد، خاطر نشان كرد: به زودي چك پولهاي 200هزار توماني بانك مركزي نيز به جريان خواهد افتاد و تمام اين اقدامات مقدمه اي براي انتشار اسكناسهايي با ارقام درشت تر است!
كارشناسان پولي معتقدند هرچند چك پول هاي جديد كه كاركردي شبيه پول داشته و بدون پشتوانه چاپ و منتشر نخواهد شد اما بانك مركزي بايد حفظ و تقويت ارزش پول ملي را در قبال چاپ اينگونه چك پول هاي اسكناس گونه، در دستوركار جدي خود قراردهد.
چهارشنبه 6 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 297]