رويايي كه بر باد رفت كاريكاتور دوبي در قفقاز

واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: رويايي كه بر باد رفت كاريكاتور دوبي در قفقاز
والترماير

آنها چنان راحت و از خود مطمئن در اين سرزمين غريب راه مي روند كه گويي كشور خودشان است. اكثراً چهره هايي آفتاب سوخته با موهايي مرتب دارند و به ندرت نگاهي به زندگي در آن سوي خيابان مي اندازند. زنجيرهاي تانك هايشان آسفالت خيابان ها را مي خراشد و گاه تكه تكه مي كند. هزاران سرباز روسي از آن سوي امپراتوري عظيم خود به فرموده فرماندهان شان به اينجا آمده اند تا آن برادر سابق شوروي و دشمن امروز روسيه را گوشمالي دهند. آنها از كنار مردم ساكت و آرام و همين طور از كنار خانه هاي بمباران شده و اماكن عمومي تخريب شده به راحتي مي گذرند. اين سناريوي شوم آن هم درست زير سايه كوه هاي قفقاز يادآور تصاوير دوران ظاهراً سپري شده جنگ سرد است، يعني يادآور زماني كه رعاياي سركش به ناگاه و اجباراً حضور افرادي از مسكو را مشاهده مي كردند، يادآور بوداپست 1956، پراگ 1968 يا ويلنيوس 1991. اما از سال 1979 يعني پس از حمله شوروي به افغانستان، فرماندهي ارتش مسكو ديگر نيروهاي زميني خود را به قلمروهاي بيگانه اعزام نكرده بود و حقوق بين الملل را علني نقض نكرده و زير پا نگذاشته بود. اين مساله همچنان و حداقل تا ظهر يكشنبه دو هفته پيش ادامه داشت. اما به ناگاه سربازان روسي از رودخانه اينگوري كه جمهوري جدايي طلب آبخازيا را از بقيه گرجستان جدا مي كند، گذشتند و به سوي جنوب پيش تاختند. اين عمل براي سربازان روس گامي كوچك و البته براي رهبري نظامي و سياسي اين كشور گامي عظيم به حساب مي آيد زيرا مسكو مردانش را بدون اخذ مجوز بين المللي يا بدون هر گونه اعلان جنگي به سوي تفليس يعني همان پايتخت گرجستان از 17 سال پيش استقلال يافته روانه كرد. آنها بدون توقف از مقابل ترمينال جديد نفتي بندر پوتي واقع در درياي سياه گذشتند و بدون حتي شليك يك گلوله پايگاه مجهز نظامي سناكي را تسخير كردند.

نيروهاي روسيه پس از پوتي مستقيماً و طي سه نوبت در يك روز به پلاتناله در كناره درياي سياه رسيدند و به پادگان اين شهر وارد شدند؛ پادگاني كه تنها شش سنگر بتوني در حال ساخت در آن وجود داشت و هيچ كس نمي توانست مانع پيشروي روس ها بشود. نيروهاي روسي شب هنگام و در حالي كه مردم شهر به نشانه تسليم شمع هاي كليساها را روشن كرده بودند از طريق مركز شهر به سوي محل هاي تخليه و بارگيري بندر رفتند.

دروازه هاي بندر گشوده مي شوند و موانع به كناري مي روند و تانك هاي روسي به بندر نزديك مي شوند. افراد گارد ساحلي گرجستان كه وظيفه حفاظت از ستاد مركزي خود را دارند و با كمك هاي مالي امريكا تسليح شده اند، شب پيش سه قايق گشت زني خود را از دست داده اند. حال دو قايق ديگر باقي مانده است. مواد منفجره كار گذاشته مي شود، تانك ها شليك مي كنند و صداي انفجاري عظيم سكوت بندر را درهم مي شكند و سپس ستوني از دود سراسر آسمان شهر را در خود مي گيرد. رئيس بندر پوتي مي گويد بعيد است نيروهاي روسي بدون مين گذاري اينجا را تخليه كنند و «در آينده نزديك مشكلات عديده يي براي استفاده از اين بندر خواهيم داشت». اين بندر در واقع در اختيار شركت بريتانيايي «آلن ميدلتون» است. اين شركت تعهد كرد در اينجا دوبي خاور نزديك را خواهد ساخت و البته همه طرح هاي ساخت يك بندر آزاد در كنار آن نيز آماده شده بود. سرمايه گذاراني از امارات متحده عربي يك ميليارد دلار فقط براي خريد زمين و اموال غيرمنقول در اينجا هزينه كردند و وعده ايجاد 20 هزار شغل جديد را دادند. بي ترديد تصاوير حضور سربازان روسي در اين بندر و تصاوير آن بشكه هاي تكه تكه شده نفت كه در اينجا از نفت آذربايجان پر مي شدند و به سوي اروپا مي رفتند، نه براي شركت آلن ميدلتون و نه براي شهر پوتي و كل گرجستان هيچ وجهه خوبي ندارد زيرا با نگاهي به نقشه مي توان دريافت كه اين بندر تخريب شده تنها

30 كيلومتر با آبخازيا يعني همان ايالت شورشي طرفدار مسكو و فقط اندكي با حوزه سلطه روسيه فاصله دارد. شهر تجاري كهن پوتي همان جايي است كه رودخانه ريوني به درياي سياه وصل مي شود، همان جايي كه بيش از 2500 سال پيش يكي از مستعمره هاي يونان به حساب مي آمد و زماني ترويايي ها مانند يوناني ها در آن كارگاه هاي شمشير سازي به راه انداخته بودند. در اين روزهاي اخير معلوم شد كه بازگشت آن عصر طلايي به اين شهر بندري بدون رضايت روس ها امكان پذير نخواهد بود يا به عبارت ديگر به گفته رئيس اين بندر؛ «روابط خوب با همه همسايگان براي ما از اولويت برخوردار است.» «ادوارد شوارد نادزه» آخرين وزير خارجه شوروي و اولين رئيس جمهور گرجستان مستقل تا سال 2003، موقعيت ويژه كشورش را به عنوان سرپل ارتباطي و محل تقاطع اروپا و آسيا و ديوار حائلي ميان تركيه عضو ناتو و نيروي نظامي روسيه، خيلي زود شناخت. اما ساكاشويلي برخلاف سلفش از همان آغاز رياست جمهوري بر آن شد تا اين به قول گرجي ها «ايوان اروپا» را به صورتي آشتي ناپذير بر پايه ديدگاه هاي غرب نوسازي كند. ساكاشويلي عقيده داشت حفاظت از اين بندر در طول دوران ساخت و ساز بايد بر عهده ناتو باشد و به همين خاطر راه ورود مشاوران نظامي امريكا را به گرجستان هموار كرد و خواهان سيل كمك هاي پولي به ويژه از خزانه امريكا شد. علاوه بر آن گرجستان موافقت كرد از آسمان كشورش به عنوان دالان هوايي نيروهاي امريكا به سوي افغانستان استفاده شود و كشورش محل ترانزيت گاز و نفت درياي مازندران باشد. دولت گرجستان براي هر چه بيشتر نزديك شدن به جايگاه يك متحد غرب پروژه يي خاص را ارائه داد كه همان شهر سناكي بود. سناكي شهري نظامي و قديمي در غرب گرجستان است كه براي تاسيس پايگاه ناتو در نظر گرفته شد و عمليات آن در سال 2006 و پس از مراسم جشن و پايكوبي بالرين هاي گرجي آغاز شد.

اما حاكمان مسكو آن هم پس از 70 سال حشر و نشر با اين همسايه جنوبي در دوران شوروي به خوبي مي دانستند كه گرجي ها باله و حركات موزون را به مراتب بهتر از جنگ ياد گرفته اند. به همين خاطر بود كه يگان هاي روسي بلافاصله پس از آغاز تهاجم، از همان آبخازيا به عنوان اولين هدف همين پايگاه ناتو را آماج گلوله توپ هاي دوربرد خود قرار دادند.

سربازان روس يكشنبه 27 جولاي ساعت 4 بعدازظهر به آنجا رسيدند. كليه پرسنل گرجي اين پروژه كه بالغ بر چهار هزار نظامي لشگر دوم پياده نظام مي شدند، فرار را بر قرار ترجيح دادند. اين گزارش سه روز بعد از امضاي قرارداد آتش تهيه شده است و هنوز هم به خصوص در شب وضعيت عادي نيست و هنوز هم تانك هاي روسي در سناكي رفت و آمد دارند. روس ها و متحدان جدايي طلب شان علاوه بر آن هر زمان كه اراده كنند شاهراه ها و اتوبان هاي اصلي گرجستان را مسدود مي كنند، به عبارت ديگر رفت و آمد گرجي ها در شاهراه هاي كشورشان عملاً تابعي از خواست روس ها است. موزه استالين واقع در شهر گوري (زادگاه استالين) خوشبختانه از گزند بمباران ها و تركش خمپاره ها و غارت روس ها در امان مانده و تنها پنجره كنار در ورودي اين ساختمان خرد شده است. از جمله طنزهاي سرنوشت اينكه مجسمه پنج متري برنزي استالين كه در مقابل ساختمان شهرداري گوري قرار دارد نيز حتي يك خراش هم بر نداشته است. اما آن خيابان مشجر استالين كه از ميان آن جويباري زيبا به سوي مركز شهر روان بود، حال ديگر هيچ شباهتي با گذشته ندارد. به هر حال مبارزان گرجي به نوعي از صحنه خارج شده و اين حافظان نظم روسي هستند كه به رغم ادعاي خروج از گرجستان همچنان در اين كشور باقي مانده و احساس مي كنند كه در خانه خودشان هستند.

منبع؛ اشپيگل
دوشنبه 4 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]

[مشاهده در: www.yjc.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 60]