جمع كننده كليد هاى دنيوى و اخروى

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: استقبال صاحب نظران از پيشنهاد آيت الله جوادى آملى براى تدوين جلد دوم «مفاتيح الجنان» «مفاتيح الحيات» جمع كننده كليد هاى دنيوى و اخروى
پيشنهاد آيت الله جوادى آملى براى تدوين جلد دوم «مفاتيح الجنان» با نام «مفاتيح الحيات» كه علاوه بر اذكار و زيارات به امور روزمره و رفتارهاى فرهنگى - اجتماعى مسلمانان نيز بپردازد با استقبال صاحب نظران مواجه شده است. كتاب ارجمند «مفاتيح الجنان» حاج شيخ عباس قمى محدث بزرگ و از شاگردان برجسته ميرزا حسين نورى نزديك به يك قرن است كه محل مراجعه اهل ايمان است تا به واسطه آن دست نياز به پيشگاه بى نياز دراز كنند و به بارگاه قدسى خداوند متعال تقرب جويند. اين كتاب كه حاوى ادعيه و اوراد و اذكار نقل شده از جانب ۱۴ معصوم عليهم السلام است امروزه در خانه هر ايرانى شيعه و بعضا برادران اهل تسنن و دوستداران اهل بيت در كنار قرآن كريم قرار دارد. «مفاتيح الجنان» نه تنها مورد توجه عموم مردم است بلكه علماى تراز اول هم قدر و جايگاهى رفيع براى آن قائلند ،مرحوم محمدرضا توسلى خاطره اى از ارتباط امام خمينى با كتاب «مفاتيح الجنان» نقل كرده است كه نشان مى دهد تا چه پايه اين كتاب از توفيق برخوردار بوده است. در سايت موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى (ره) به نقل از مسئول دفتر ايشان آمده است: انس دايم با «مفاتيح الجنان» داشتند، شايد كسى باور نكند كه امام در جايگاه يك رهبر انقلابى و سياسى،اكثر دعاهاى«مفاتيح الجنان» را خوانده باشند!يادم است يك وقت امام از من مفاتيح درشت خط خواستند. براى ايشان تهيه كردم. يك روز مانده به فوت ايشان يكى از خانم ها به من گفتند: شما بياييد بالاى سر امام دعا بخوانيد. من هم دعاى عديله را خواندم. يك وقت متوجه شدم امام در يك جاى مفاتيح نشانه اى گذاشته اند. نگاه كردم ديدم دعاى عهد حضرت مهدى(عج)است كه چون مستحب است چهل روز خوانده شود،ايشان روى كاغذ تاريخ شروع را از هشتم شوال مرقوم فرموده بودند و تا آن روز خوانده بودند!تا اين اندازه امام به دعاها آن هم با انجام خصوصيات و شرايط مقيد بودند. شايد همين ارزش و اعتبار و حسن قبول «مفاتيح الجنان» باعث شده است آيت الله عبدالله جوادى آملى مفسر قرآن و حكيم متاله هم روزگار ما جهت اعتلاى اخلاق و سلوك اجتماعى خواستار تدوين جلد دوم اين كتاب به نام «مفاتيح الحيات» شود. به گزارش فارس آيت الله جوادى آملى طرح نوشتن جلد دوم كتاب «مفاتيح الجنان» را اولين بار در اسفند سال ۸۵ مطرح كرده بود كه بعد از گذشت يك سال و نيم محقق نشده است. وى بار ديگر امسال در مقام امامت جمعه شهر قم،قلب تپنده مذهب تشيع، بارديگر و همزمان با هفتادمين سال درگذشت شيخ عباس قمى، گردآورنده كتاب «مفاتيح الجنان» اين مطلب را يادآور و خواستار تحقق آن شدند.آيت الله جوادى آملى معتقد است امامان شيعه تمام نيازهاى بشر را پاسخ گفته اند و اكنون وظيفه پيروان آن هاست كه اين پاسخ ها را استخراج و در قالب جلد دوم كتاب مفاتيح منتشر كنند.استاد جوادى آملى جمعه ۲۱ تير سال جارى در خطبه هاى نماز جمعه قم گفته بود: «مفاتيح الجنان» يك بخش هاى عبادات و اذكار و زيارات دارد در حاليكه دين تنها اين ها نيست. به گفته آيت الله جوادى آملى، جلد دو م «مفاتيح الجنان» جايش خالى است و عده اى بايد آن را بنويسند تا معلوم شود دين تنها اين نيست كه ما زيارت بكنيم و ذكرى بگوييم. تاكيد وى بر نگارش جلد دوم «مفاتيح الجنان» بيشتر بر رواياتى است كه به امور روزمره و رفتارهاى فرهنگى - اجتماعى مسلمانان مربوط مى شود و به همين خاطر نام «مفاتيح الحيات» را براى آن مناسب دانسته است.اهميت تدوين اين كتاب در نگاه اول و با توجه به گنجينه عظيم روايات و مجموعه هاى روايى ضرورى به نظر مى رسد. استاد كريم زمانى مثنوى شناس و پژوهشگر كه خود گزيده اى از «مفاتيح الجنان» را با ترجمه خود منتشر كرده است درباره تدوين «مفاتيح الحيات» مى گويد: تدوين اين كتاب مى تواند مثمر ثمر باشد، مرحوم حاج شيخ عباس قمى كليدهاى بهشت را گفته است، مى توانيم اينگونه تعبير كنيم كه كليدهاى دنيوى هم هست؟ و مى توان دنيا را با توجه به اخلاقيات و الهيات ولو فردا بهشت كرد و مسلما اگر خود جمعى هم داراى اخلاقيات و الهيات باشد، جهان ما جهانى الهى و بهشتى مى شود. وى با نام بردن از چند كتاب اخلاقى برنوشته علماى گذشته به نياز انسان پرداخت و گفت: انسان جديد يا قديم ندارد، بشر هميشه نيازمند اخلاقيات بوده و تقسيم آن به جديد و قديم مغلطه است، انسان بايد حق امانت الهى را ادا كند و اين حق زمانى ادا مى شود كه عطاياى الهى مانند علم و قدرت را در جهت تهذيب نفس و حيات خود درك بكند و امانت خداوند را حفاظت بكند. كريم زمانى با اشاره به آيه« و من اعرض عن ذكرى فان له معيشه ضنكا» گفت: كفه معنا و ماده در دنياى امروز به هم خورده و همه فعاليت هاى بشر براى تن و احتياجات ناسوتى او به كار گرفته شده است. به قول مرحوم شريعتى بشر به رختخواب راحت رسيده اما خواب راحت را از دست داده است و به قول مولوى: عقل سرتيز است ليكن پاى سست زانكه دل ويران شده است و تن درست. كريم زمانى كه از منظرى عرفانى به اهميت تدوين اين كتاب پرداخته و اخلاق را پايه سير و سلوك توحيدى به شمار مى آورد درباره چگونگى تدوين «مفاتيح الحيات» مى گويد: مرحوم شيخ عباس قمى با صداقت باطن «مفاتيح الجنان» را جمع كرده و الگوى وى هم ظاهرا كتاب زادالمعاد علامه مجلسى بوده است و البته در نياز انسان به دعا هم شكى نيست. بنابراين اگر ذوق و علم توامان شود با صدق باطن حتما جلد دو مفاتيح يا همان كليدهاى حيات هم توفيق پيدا مى كند. يحيى يثربى استاد فلسفه و از تحصيلكردگان حوزه هاى علميه از منظر ديگرى به اشارت آيت الله جوادى آملى نگاه مى كند و آن را با بينشى فلسفى مى كاود و مى گويد: به نظر من اينكه ما در كنار «مفاتيح الجنان» يك كتابى هم ضميمه كنيم كه مربوط به مسائل زندگى باشد، من با اين نگرش موافقم، اما آن را خيلى عرفى و ساده مى بينيم، با اين نگرش ما بايد بپذيريم كه مفاتيح يك اصل است در جامعه و بايد در كنار آن چيزى بگذاريم. استاد دانشگاه علامه طباطبايى (ره) با تاكيد بر اجتماعى بودن دين اسلام مى افزايد: ما بايد به قرآن و فلسفه سياسى اسلام برگرديم، اسلام يك دين فردى نيست بلكه يك دين جمعى است .در همان اوايل سوره بقره چند آيه درباره متقين و دو سه آيه درباره كفار داريم و به اندازه هر دو حتى يك مقدار هم بيشتر درباره منافقان ديده مى شود. يحيى يثربى كه به نظر مى رسد سعى دارد از گفتار آيت الله جوادى آملى رمزگشايى كند، اضافه مى كند: تكيه بر منافق و حساسيت روى نفاق در اديان درونى و فردى مطرح نيست يعنى وقتى دين فردى باشد، من در خانقاه و در خانه ، كار خود را مى كنم و كارى به كار اجتماع ندارم. اسلام با معنويت فردى سازگارى ندارد و رهبانيت را مشروع نمى داند، حتى نظام پرستش فردى و امثال آن را به رسميت نشناخته و قبول ندارد. وى تصريح مى كند: اسلام دين زندگى اجتماعى و مبارزه است. پيامبر هميشه مى فرمود دين من رهبانيت ندارد و اگر دلتان رهبانيت مى خواهد رهبانيت دين من جهاد است. نه اينكه بنشينيد در يك گوشه اى و عزلت پيشه كنيد. بياييد وارد جامعه بشويد حمايت كنيد از حق و حقيقت و مبارزه كنيد با باطل، اين مبارزه از درون و خانواده شما شروع مى شود تا شهر و جامعه و كشور تا جامعه جهانى، همه جا هست، هميشه هست. هر روز و هر زمان مى تواند عاشورا باشد و همه زمينمان مى تواند كربلا باشد. يثربى تاكيد مى كند: پس بنابراين ما بياييم اول در اين كشور كه بحمدالله نظامى الهى مى خواهد استقرار پيدا كند، براى فلسفه سياسى اين نظام وقت بگذاريم. اگر فلسفه سياسى آن را بدانيم و اين نظام را پياده كنيم، تكليف همه چيز مشخص است و هيچ لازم نيست، ما بگوييم در كنار اين چه قرار بدهيم در كنار آن چه قرار بدهيم و چه كنيم و چه نكنيم. يثربى بار ديگر با بيان اينكه در اسلام اين همه حساسيت روى نفاق هست و بر روى آن تاكيد شده است به اين دليل كه نظامى سياسى - اجتماعى است، مى گويد: در نظام سياسى - اجتماعى نفاق پدر نظام را درمى آورد. اما در نظام فردى من دعاى جوشن كبير مى خوانم! خوب بخوانيد يا نخوانيد به من ربطى ندارد. اما در اين نظام اجتماعى اگر من بخواهم به مسئله اى عمل كنم فرزند من عمل كند و ديگران عمل نكنند، زندگى من سياه مى شود. وى با اشاره به سلوك اجتماعى امير المومنين تصريح كرد: على(ع) نمى توانست دعاى كميل بخواند و بگويد معاويه هر كارى مى كند بكند على بايد مى آمد .اگر كميل در اين مبارزه كوتاهى مى كرد كميل را كنار مى گذاشت اصل كار مبارزه با ثروت هاى باد آورده و برباد رفته، اموال انباشته شده، حكومت هاى غاصب و نادرست است. بنابراين ما بايد با سياست اسلام آشنا شويم در سياست اسلام ما بايد در صحنه مبارزه باشيم با كفر كه خيلى ساده و روشن است و مبارزه با نفاق كه بسيار پيچيده است. مولف كتاب حكمت اشراق در ادامه با توضيح بيشتر درباره چهره نفاق گفت: نفاق دو ويژگى دارد و با اين دو ويژگى مى تواند بزرگترين ضربه را به نظام اسلامى بزند. نفاق به قسمتى از اسلام جدى عمل مى كند و قسمت ديگر را كاملا زيرپا مى گذارد. مثلا مى آيد در انگشتر عقيق به دست كردن ذره اى غفلت نمى كند. در صف اول نماز ايستادن كوتاهى نمى كند اما در حيف و ميل و بخوربخور بيت المال اين آقا انگار نه انگار كه مسلمان است. اينجا حرف خود را مى زند. دومين ويژگى نفاق آن است كه در ميدان برخورد اجتماعى مردم را به كار نيك وا مى دارد اما خود عمل نمى كند. به مردم مى گويد گريه كنيد خودش هم با مردم اين كارها را انجام مى دهد. بر جگر سوخته على اصغر (ع)ناصرالدين شاه، هم مى نشيند با فلان تعزيه گردان گريه مى كند اما اگر بيفتد به تفرعن و قدرت طلبى اين ناصرالدين شاه پيرو امام حسين نيست. يثربى يا بيان اين نكته كه نبايد فكر كنيم كه اگر به قرآن عمل كرديم از ائمه دور شده ايم، گفت: اگر ائمه جايگاهى دارند آن جايگاه از قرآن است و از جايى نياورده اند، بنابراين ما به نظام اسلام برگرديم تا جايگاه ائمه بهتر شناخته شود جايگاه غلوآميزى كه ما به اينها بدهيم اين جايگاه نه با قرآن سازگار است و نه خود اينها راضيند از آن. نويسنده كتاب فلسفه عرفان با تاكيد بر ظهور و حضور عملى انديشه هاى دينى در اجتماع مى گويد: اگر اميرالمومنين بشنود كه ما مى گوييم على اللهيم بيشترين نفرت ها را از ما پيدا مى كند در حالى كه ما با توهم خودمان مى گوييم ما تنها به قرآن توجه نمى كنيم به ائمه متوجهيم. ما اهل بيت را بايد قرآنى را بشناسيم. اهل بيت (ع) شاه عباس نيستند كه نياز داشته باشند ما از آنها تجليل كنيم و براى آنها طاق نصرت بزنيم و براى آنها لابه و التماس كنيم بلكه مانند نبى اكرم كه درود خدا بر همه آنها باد از ما معرفت مى خواهند. وى با تاكيد بر اين كه يكى از زيبايى هاى دين خاتم اين است كه دوباره دين سازى نكنيم مى گويد: برگشت قرآنى به ائمه يعنى آنها را اسوه قرار دادن و جا پاى آنها گذاشتن نه اينكه يزيدى زندگى كنيم و چون دست به دامن على (ع) دراز مى كنيم انتظار داشته باشيم خطايمان ناديده گرفته شود. حميدرضا بصيرى استاد حوزه و دانشگاه هم از جايگاه پيشنهاد دهنده وارد بحث مى شود تا اهميت آن را نشان دهد؛ وى مى گويد: پيشنهاد دهنده (آيت الله جوادى آملى) داراى مقام علمى و معنوى بالايى در حكمت و فقاهت است و شايد در عالم تشيع در وادى تفسير مانند ايشان را نداشته باشيم. بنابراين بايد همه حوزويان و دانشگاهيان با نگاه خاص به اين مطلب توجه كنند و به همين نسبت به جوانب اين پيشنهاد پرداخت. اين روحانى استاد دانشگاه علامه طباطبايى(ره) با بيان اينكه قصد حضرت آيت الله جوادى آملى به هيچ عنوان تعريض به مفاتيح يا ناديده گرفتن جايگاه و اهميت اين كتاب ارزشمند نيست به ارزش هاى مفاتيح پرداخت و تصريح مى كند: «مفاتيح الجنان» مرحوم حاج شيخ عباس قمى آن قدر با اخلاص نوشته شده كه الان يك قرن است در خانه هاى ما در كنار قرآن قرار داده مى شود. استاد حوزه علميه توضيح مى دهد: قصد اين نيست كه آن را با قرآن مقايسه كنيم و خداى ناكرده در مورد آن غلو كنيم اما مقام معصوميت گويندگان مفاتيح و اخلاص مرحوم شيخ عباس قمى اضافه شده و موجب شده اين كتاب جايگاهى اين چنينى پيدا كند. حميدرضا بصيرى هم با اشاره به شان مفاتيح در نزد مراجع و علماى بزرگ تشيع با نقل مطلبى مى گويد: وقتى از مرحوم آيت الله سيدمصطفى خمينى پرسيدند امام در تبعيد چگونه اوقات را مى گذراند و چه چيزى مطالعه مى كند، ايشان فرموده بودند امام مفاتيح دوره مى كند يعنى دائما با مفاتيح محشور هستند. حميد رضا بصيرى در ادامه به اهميت و ارزش دعا پرداخت و با بيان اينكه اين نظر آيت الله جوادى آملى به هيچ وجه درباره سست كردن جايگاه دعا نيست با تاكيد بر اهميت دعا در حيات انسانى و با اشاره به مستندات قرآنى گفت: ارزش هر كس در پيش خدا به مقدار دعاهايى است كه انجام مى دهد و اساسا نماز دعا است و راه اتصال به خداست. اين استاد حوزه و دانشگاه با بيان اينكه برخلاف تصور دعا در زندگى ها بسيار كم است، مى افزايد: در نماز بهترين جايى كه مى شود دعا كرد قنوت است روشن است كه ما به راحتى از اين فرصت دعا كردن مى گذريم صرف نظر از نمازهاى جماعت در خلوت هاى خود هم خيلى اهل دعا نيستيم.وى با ذكر اين نكات به بيان نظر آيت الله جوادى آملى مى پردازد و مى گويد: با توجه به اين مقدمات به نظر مى رسد مطلبى كه آيت الله جوادى آملى قصد دارند به آن توجه دهند اين است كه جاى اخلاق و سلوك درست و روابط خانوادگى و اجتماعى صحيح در زندگى ما كمرنگ است. بصيرى در عين حال با بيان اينكه شايد تمام سخن ايشان همين مطلب باشد كه كتابى در وادى اخلاق به همان وزانت مفاتيح و همان درجه از اخلاص تدوين شود، مى گويد: خطاب اين عالم بزرگ به اصحاب قلم و كسانى كه اهل تاليف و تحقيق اند خواهد بود تا كتابى وزين و با اخلاص هم پايه «مفاتيح الجنان» براى زندگى و آداب اجتماعى مردم برگرفته از قرآن و روايات تدوين كنند. تا بدانيم در كنار تضرع و توبه و مناجات، با بندگان خدا چه خوب و چه بد چگونه رفتار كنيم. حميدرضا بصيرى درباره چگونگى تاليف كتاب «مفاتيح الحيات» مى گويد: مى توان اين كار را گروهى انجام داد و امروزه كار گروهى خطايش كمتر است و از مقبوليت اجتماعى بالاترى هم برخوردار خواهد بود و به نظر مى رسد كه اگر يك گروه علمى آن را انجام دهد بهتر است و البته اين مانع كار فردى اهل ذوق نيست. وى تصريح مى كند: اما پيشنهاد ديگر با كسب اجازه از آيت الله آملى اين است كه خود ايشان به دليل اينكه متخلق به آداب الهى و اسلامى هستند افرادى را مشخص كنند و آن گروه علمى را خود ايشان هدايت كنند. اين استاد حوزه و دانشگاه در پايان با استقبال از تدوين «مفاتيح الحيات» مى گويد: بايد از تعجيل پرهيز كرد و با يك فراخوان و كار علمى گسترده امراض اخلاقى بشر عصر امروز را به مثابه شناسايى درد و مريضى پيش از هر درمانى انجام داد و پس از آن با استفاده از قرآن كريم و سيره و روايات معصومين عليه السلام و با نقد و نظر علما و مراجع كتابى جامع تدوين شود.
دوشنبه 4 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 118]