جاوبد افسري درگفتگو بامهر:ريشه در موسيقي ايران دارم

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: جاوبد افسري درگفتگو بامهر:ريشه در موسيقي ايران دارم
خبرگزاري مهر -گروه موسيقي: موسيقي ايراني به واسطه موسيقيدانان و نوازنده هاي ايراني كه در نقاط مختلف دنيا حضور دارند پيوسته در حال معرفي و اجرا است ؛ جاويد افسري نوزانده سنتور از جمله هنرمنداني است كه سالها در نروژ فعاليت داشته و در رشته موسيقي تحصيل كرده است.

افسري حدود 21سال پيش به نروژ مهاجرت كرده است و پس از سال ها فعاليت براي معرفي موسيقي سنتي ايران و ارايه و اجرا آثار تلفيقي در اروپا و به ويژه نروژ اينك يكي از شناخته شده ترين موزيسين هاي ايراني در اروپا به شمار مي رود.

وي نوازندگي سنتور را از اصفهان آغاز كرده و فارغ التحصيل رشته موسيقي از دانشگاه اسلو است. موسيقي ايراني را نزد اساتيدي چون فرامرز پايور و پرويز مشكاتيان فرا گرفته است.

جاويد افسري كه هم اكنون درگروه "ضربانگ" فعاليت دارد اخيرا در يك سفر ده روزه به ايران آمد و با حضور در محل خبرگزاري مهرطي گفتگويي در خصوص چگونگي فعاليت خود وگروههاي موسيقي خارج از كشور سخن گفت.

خبرگزاري مهر : گروه موسيقي "ضربانگ" از جمله گروههاي موسيقي است كه در خارج از كشور مشغول فعاليت است اين گروه از چه زماني فعاليت هاي خود را آغاز كرده است؟

جاويد افسري : گروه موسيقي "ضربانگ" در حقيقت مشتق از گروه "دستان" است كه 8 سال پيش فعاليت خود را رسما آغاز كرده و بيش از هرچيزي درصدد معرفي سازهاي كوبه اي ايران و ريتم هاي متنوع آن است و من هم چون سازي مي زنم كه حالت ضربه اي دارد از همان سالهاي اوليه تشكيل ضربانگ جايي در اين گروه پيدا كردم و خوشبختانه همه اعضا خلق و خويي نزديك به هم داريم خصوصا اينكه همه اعضا مقيم خارج از كشورهستيم و همين مسئله موجب نزديكي بيشترنوازنده ها به يكديگر شده است.

* گروه "ضربانگ" آثار خود را سفارش مي گيرد ؟

- نه اينطور نيست كه سفارش كار بگيريم و اجرا كنيم بلكه اعضاي گروه خودشان آهنگسازي مي كنند و آنها را براي اجرا به گروه مي دهند و من هم قطعات ملوديك گروه را مي نويسم و آهنگسازي مي كنم ، البته هنرمنداني چون آقاي عليزاده به عنوان آهنگساز مهمان برخي از آثار خود را براي اجرا در اختيار گروه قرار مي دهند و يا اينكه در گروه حضور پيدا مي كنند و قطعاتي را همراه با ما اجرا مي كنند براي نمونه سال گذشته من به همراه يك نوازنده هندي با ايشان همكاري داشتيم و روي يك ملودي بداهه نوازي كرديم كه آقاي عليزاده خيلي خوشش آمد.

*اعضاي اصلي گروه چه كساني هستند؟

- پژمان حدادي ، بهنام و رضاساماني ، حكيم لودين (نوازنده افغان مقيم آلمان) از اعضاي اصلي گروه هستند و در برخي موارد بعضي از نوازنده ها هم به عنوان مهمان گروه "ضربانگ" حضور دارند براي مثال دربهارگذشته كنسرت هاي موفقي در آمريكا اجرا كرديم و يكي از جذاب ترين بخش هاي كنسرت قطعات جديدي بود كه مرشد مهرگان با استفاده از اشعار باستاني اجرا كرد كه علاوه بر نوازندگي ، مرشد را در همخواني نيزهمراهي كرديم.

*با توجه به مدت زمان طولاني خود در نروژ چه تاثيراتي از موسيقي اروپا گرفتيد؟

-حدود 20 سالم كه بود به نروژ مهاجرت كردم تا 8 سال اول اقامتم به خودم اجازه نمي دادم كه موسيقي ديگري غير از موسيقي ايران گوش دهم در اين مدت با نوزانده كشورهاي ديگرهم ارتباط برقرار نمي كردم چراكه معتقد بودم بايستي از موسيقي اصيل ايراني مراقبت مي كردم اما بعد از مدتي متوجه شدم كه اين تعصب بي مورد است چرا كه هنرموسيقي مدام در حال تغيير و تحول است؛ همانطور كه موسيقي ايران در صد سال اخير تغييرات بسياري كرده قطعا موسيقي دنيا هم دچار همين تغييرات شده است ، بنابراين نبايد اين ترس را داشت كه موسيقي را دراختيار فرهنگ ديگري قراربدهيم ؛ اصولا يكي از چالش هاي بزرگ من در زندگي همين مسئله است كه موسيقي رديف دستگاهي ايران را به شكل درست ارائه كنيم چراكه معتقدم اين نوع موسيقي هنوز جا براي كار دارد اما متاسفانه مي بينيم كه هم مردم و هم آهنگسازان مي ترسند از اينكه تغييري در آن ايجاد كنند مي ترسند كه با اين تغيير خدشه اي به اين نوع موسيقي وارد شود.

* سنتور را در ايران آموزش ديديد يا اينكه پس از مهاجرت در نروژ ياد گرفتيد؟

- من از17 سالگي نواختن سنتور را در ايران و نزد اساتيدي چون پروز مشكاتيان و فرامرز پايور تعليم ديدم خوب به ياد دارم كه قبل از رفتن به نروژ از اصفهان به تهران مي آمدم و دوره مي ديدم يك سال نزد استاد مشكاتيان رفتم و پس از آن تا قبل از سفرم پيش استاد فرامرز پايور آموزش ديدم و در 20 سالگي به نروژ آمدم و از آن زمان تا كنون هم ادامه دادم؛ اما هميشه به اين موضوع فكر مي كنم كه اين دو مرد چه تاثير عميقي بر من گذاشتند كه حتي پس از مهاجرتم خيلي مصمم بودم كه همين ساز را ادامه دهم ؛ ضمن اينكه در نروژ نوازنده ايراني وجود نداشت و من تك و تنها اين ساز را ادامه دادم اما اين دو بزرگوار آنقدر تاثيرات عميق و شگرفي برمن گذاشتند كه بر خود اين وظيفه را قائل بودم كه سازم را كنار نگذارم و در همان دوران تمرين هاي خودم را با جديت دنبال مي كردم .

* سالها از آن دوران گذشته در حال حاضر نسبت يه موقعيت كاري و اجتماعي در نروژ چه احساسي داريد؟

- خيلي خوشحالم كه هنر موسيقي را ادامه دادم و در اين رشته تحصيل كردم ولي هميشه آرزو داشتم كه موقعيتي پيش آيد تا بتوانم در ايران كنسرت دهم من در اولين دوره جشنواره موسيقي فجر با گروه اصفهان ساز زدم و از آن سال به بعد هيچگاه هيچ برنامه اي در ايران نداشتم اما دوست دارم كه اين موسيقي و مجموع تلاش هايي كه در اين راه انجام داده ام را به مخاطب هايي عرضه كنم كه با اين نوع موسيقي ارتباط مستقيم دارند.

* خب چرا درايران كنسرت برگزار نمي كنيد؟

- گمان مي كنم كه شرايط كسب مجوز و گرفتن سالن در ايران مشكل تر از آمريكا و اروپا است و هر زمان كه به طي كردن اين مراحل و برگزاري كنسرت در تهران فكر مي كنم اين احساس را دارم كه با سد بزرگي مواجه خواهم بود كه عبور از اين سد بسيار دشوار و انرژي براست البته شايد اين فقط تصور و حدس و گمان هاي من باشد؛ براي نمونمه "اسلو" پايتخت نروژ شهري است با 500 هزار جمعيت كه در مقايسه با تهران دهكده كوچكي به شمار مي رود ولي در همين شهر كوچك هرهفته صدها كنسرت برگزار مي شود ، چراكه شرايط برگزاري كنسرت بسيار ساده تر از اينجا است و من اميدوارم مسئولان شرايط بهتري براي برگزاري كنسرت فراهم كنند .

* آيا زندگي در خارج از كشور در شيوه نوازندگي موزيسن هاي ايراني تغييري ايجاد كرده يا مي كند؟

- زماني كه نوازندگي سنتور را شروع كردم با هنرمندان و موزيسن هاي ايراني كه برخورد مي كردم متوجه يك مطلب شدم و آن اين بود كه موسيقي غرب ، اركستر سمفونيك و هارموني موجود در ملودي ها، موزيسين هاي ايراني را خيلي به خود جذب مي كرد و خوب من هم دوست داشتم به اين نوع موسيقي نزديك شوم اما بعدها متوجه شدم كه موسيقي سرزمين مادري ام قابليت هايي دارد كه شايد در موسيقي غرب چنين قابليت هايي وجود نداشته باشد؛ اما متاسفانه اغلب كساني كه موسيقي غربي را تحصيل كرده اند به كارايي موسيقي خود توجه نداشتند و به نوعي دنباله روي غربي ها بودند در نتيجه وقتي آثار اين دسته از موزيسين ها را مي شنيدم متوجه شدم كه آنها همان آثار غربي ها را در سطحي بسيار نازل تر و حتي برخي از موارد آثاري تقليدي ارائه مي كنند.

البته اين هم دليل دارد موسيقي كلاسيك بيش از 400 سال روي هارموني كار كرده است و اين با فرهنگ موسيقايي ما فرق مي كند فرهنگ موسيقي ايران براساس ملودي و يك صدايي پايه ريزي شده و حالا ما بايد ويژگي سازهاي و دستگاههاي موسيقي خود را پيدا كنيم و ببينيم روابط هارمونيك در اين نوع موسيقي چگونه است و بعد آنها را در اختيار اركسترهاي غربي بگذاريم به عقيده من اين راه بهتري است چراكه اگر ما بخواهيم از همان روشي كه غربي ها در ساخت موسيقي استفاده مي كنند؛ استقاده كنيم به نتايج مطلوبي دست نخواهيم يافت.

*شيوه خود شما چگونه است آيا قطعاتي كه مي سازيد براساس فواصل موسيقي ايراني طراحي مي شود يا اينكه از فواصل موسيقي غرب هم استفاده مي كنيد؟

- من از شيوه تك صداي استفاده كردم به اين صورت كه همه اركستر يك صداي واحد داشته باشند و در عين حال روي تزئيناتي كه آنها روي سازهاي خود انجام مي دهند خيلي تكيه داشته ام چراكه معتقدم يك ملودي كه در حال نواختن است را بايد حس كرد بنابراين از ربع پرده ها و هارموني كه خاص موسيقي ايران است استفاده كردم در واقع سعي كردم اين اركستر را كه متشكل از نوازنده هاي نروژي هستند را به سوي ايراني زدن بكشانم.

*آيا نوازنده هاي نروژي موسيقي ايراني را دوست دارند و با اثاري كه شما مي نويسيد تا آنها اجرا كنند ارتباط برقرار مي كنند ؟

- آواز در موسيقي از مقوله هاي ارزشمندي است كه نزد اروپاييان و همه كساني كه به موسيقي هنري بها مي دهند بسيار اهميت دارد و از آن به عنوان نوعي موسيقي علمي ياد مي كنند براي نمونه يك بار آواز دشتي اجرا كرديم بعد يكي از نوازنده هاي نروژي به من گفت كه موسيقي دشتي به شكلي نيست كه بتوان هميشه گوش داد اما هر وقت كه گوش مي دهيم احساس خوبي دست مي دهد دستگاه ماهور براي آنها آشنا است البته خود نروژي ها هم موسيقي خاص خودشان را دارند آنها سازي دارند به نام "هاردانگ فيدل" كه اين سازي كششي شبيه به ويلون است و موسيقي خاصي براي خودش دارد.

* مخاطبان نروژي چطور؟آنها با اين نوع موسيقي ارتباط برقرار مي كند؟

- ببينيد موسيقي پديده فرهنگي است كه هم مي تواند پيام آور باشد و هم احساسات و عواطف انساني را برمي انگيزد از همين رو موسيقي ايران بسيار مورد توجه آنها است البته بخشي از آن به تب مولانا و موسيقي صوفي گري در بين مردم اروپا و آمريكا برمي گردد غير از اين هم موسيقي ما از كيفيت هايي برخوردار است كه با موسيقي ملل ديگر فرق مي كند.

* برنامه آينده خودتان در حوزه موسيقي ايراني چيست؟

- در چند زمينه مختلف كار مي كنم و همزمان با هم آنها را جلو مي برم يكي از كارهاي بزرگم كار سمفوني "ماه در چاه" است كه بالاخره پس از سالها توانستم مجوز پخش آن را از راديو و تلويزيون نروژ بخرم، اين سمفوني را سال 2006 كه شامل 8 قطعه است را براي راديو و تلويزيون نروژ نوشتم كه در آنجا پخش شد و بابت اين كار جايزه اي به من دادند كه بازتاب خوبي داشت .

* پس حق و حقوق اين سمفوني را به شما سپردند؟

- نه فقط براي نوشتن و آهنگسازي اين كار به من پول دادند و تمام آنچه ضبط شده بود متعلق به راديو و تلويزيون نروژ بود و من اجازه نداشتم آن را در جايي اجرا كنم و يا به فروش برسانم اما بعد از دو سال به توافق رسيدم كه "ماه در چاه" را از آنها بخرم و اميدوارم كه بتوان با يك شركت نروژي قرارددي ببندم تا پس از انتشار در نروژ امكان انتشار آن را در ايران نيز داشته باشم؛كار قبلي ام با عنوان "كاروان شرق" را موسسه ماهور منتشر كرده بود.

* سخن آخر...

يكي از آرزوهايم اين است كه اين سمفوني و تمام آثار ديگر را درموقعيتي مناسب در ايران اجرا كنم؛ دلم براي ايران خيلي تنگ مي شود چون هرچه سن انسان بالاتر مي رود آدم احساس مي كند كه در جاي ديگري كه وطن اش است ريشه دارد و من خيلي دوست دارم كه مانند بقيه سهمي در موسيقي ايران داشته باشم و آنها را در اختيار نسل جوان بگذارم.
شنبه 2 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 187]