به مناسبت هفته دولت دستاوردهاي دولت جمهوري اسلامي ايران در عرصه سياست خارجي

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: به مناسبت هفته دولت دستاوردهاي دولت جمهوري اسلامي ايران در عرصه سياست خارجي
سياسي. سياست خارجي. دولت . عملكرد
سياست خارجي كشورها يكي از اركان سياسي و ابزارهاي مهم محافظت‌كننده منافع ملي است. سياست خارجي در هدف معطوف به سلسله ارزش‌هاي ملي تحت عنوان هويت و مصلحت و در روش معطوف به ارتباطات، اطلاع رساني، روشنگري، توافق و تعهدات حقوقي است كه تحت عنوان ديپلماسي شناخته مي‌شود.

دولت نهم در تنظيم و جهت‌گيري مناسبات و روابط خارجي خود به چند اصل اساسي اتكار دارد. عدالت در روابط بين‌الملل ، مهرورزي، پايداري بر اصول، توسعه متوازن و برابر روابط با ديگر كشورها، توسعه عضويت در نهادهاي اقتصادي، سياسي و امنيتي، منطقه‌اي و جهاني، مقابله با تك قطبي گرايي و سياست خارجي چند جانبه گرا از اهم آن اصول است.

اين نوشتار كه به مناسبت هفته دولت تهيه شده با هدف تبيين مولفه‌هاي كارآمدي سياست خارجي دولت جمهوري اسلامي ايران به مرور اجمالي دستاوردها و رويكردهاي دولت نهم در بخش‌هاي ذيل مي‌پردازد:
الف) تداوم گفتمان مقاومت در برابر هژموني غرب:
ديدگاه اصلي غرب و آمريكا نسبت به جمهوري اسلامي ايران، عدم پذيرش آن به عنوان كشوري مستقل، مسوول و بازيگري مهم در عرصه تعاملات منطقه‌اي و جهاني بوده و تمام سياست‌هاي خرد و كلان آنها در قبال كشورمان ناشي از اين ديدگاه غيراصولي و غيرواقعي بوده است به گونه‌اي كه آمريكا با شعار حمايت از دمكراسي، با صراحت از تغيير رژيم در يكي از مردمي‌ترين و دمكراتيك ترين حكومت‌هاي منطقه و جهان سخن مي‌گويد.

گفتمان مقاومت در برابر هژموني غرب، پايداري براي احقاق حقوق اوليه كشور، حفظ اصول و ارزش‌هاي اسلامي و امنيت ملي و نهايتا دفاع از حق برخورداري عادلانه از دانش و امكانات اتمي در عرصه خارجي حاصل نگرش و گفتمان اسلامي در داخل است كه بر عدالت، صلح، امنيت، اصولگرايي و واقع بيني تكيه دارد و سعي بر استفاده هر چه بيشتر از ابزارهاي علمي در سياست‌سازي و تمدن‌سازي داشته است.

ب) اتخاذ ديپلماسي فعال:
منطقه حساس خاورميانه متاثر از فضاي تحميلي و رويكرد يك جانبه قدرت‌هاي فرامنطقه‌اي و نيز به علت به هم پيوستگي عميقي كه از لحاظ ساختار و موضوعي با نظام جهاني دارد، دچار يك نوع سردرگمي گفتماني و مهمتر از آن فقدان يك نظريه كلي غالب (پارادايم) است.

جمهوري اسلامي ايران نيز با در پيش گرفتن سياستي فعال و غير انفعالي در ارتباط با مسايل منطقه اي، پاسخ‌هاي متناسبي را در نظر و عمل ارايه كرده است. اين پاسخ‌ها كه به علت جلوگيري از اطاله كلام از ذكر جزييات آنها خودداري مي‌شود، در دو محور اصلي عبارتند از:
‪ (۱‬راهبرد تغيير وضعيت از متهم به مدعي،
‪ (۲‬راهبرد مقاومت و پايداري به جاي عقب نشيني،
پ) مهندسي ديپلماسي هسته‌اي و گفتمان تهديد:
براي اينكه سياست خارجي همواره به نتايج مطلوب خود رهنمون باشد، بايد اصول و مباني آن روشن و به صورت عملي تبيين گردد. رهبر معظم انقلاب اين اصول را در سه اصل عزت، حكمت و مصلحت ترسيم كرده اند. سياست خارجي دولت جمهوري اسلامي ايران با تكيه بر اين مفاهيم و در دولت نهم با تعيين خط مشي هاي جديد مناسب شرايط زماني شكل گرفته است.

سياست خارجي دولت نهم با فضاي پيچيده‌اي روبرو بود زيرا از يك سو، مساله پرونده هسته‌اي و مناقشات جهاني بر سر آن قرار داشت و از سوي ديگر، خود را با الزامي در تغيير خط مشي اجرايي در مذاكرات هسته‌اي و تغيير در نحوه پيگيري حقوق ايران در اين پرونده مواجه مي‌ديد.

سياست هسته‌اي جمهوري اسلامي ايران كه در سال ‪ ۲۰۱۸‬جمعيت آن از مرز يكصد ميليون نفر خواهد گذشت، به رابطه ضروري ميان عدالت و امنيت سياسي و اقتصادي و از جمله امنيت انرژي توجه دارد. در دو سال و نيم گذشته، دولت سعي خود را مبذول داشت تا با همه عناصر نظام بين‌المللي در مسير اعتماد سازي حركت و به تمام پرسش‌ها و ابهامات به صورت شفاف پاسخ دهد.

جمهوري اسلامي ايران اعتقاد دارد كه روابط بين كشورها بايد بر اساس حق و تكليف باشد و از اين رو ضمن پذيرش تكاليف معاهدات بين‌المللي ، از حقوق تعريف شده خود چشم پوشي نخواهد كرد. ايران همچنين هنجار همكاري را به جاي گفتمان يا رابطه قدرت كه عامل بي‌عدالتي در سياست بين‌الملل است، پيشه راه خود ساخته است.

ت) ديگر دستاوردهاي مهم سياست خارجي دولت:
توسعه روابط با همسايگان، گشايش عرصه‌هاي جديد از مناسبات ديپلماتيك، توسعه حوزه جغرافيايي فعاليت سياست خارجي در آمريكاي لاتين و آفريقا، توسعه همكاري‌ها با كشورهاي منطقه در چارچوب پيمان‌ها و سازمان‌ها از ديگر دستاوردهاي مهم سياست خارجي دولت جمهوري اسلامي ايران بوده اند.

برخي از اين دستاوردها را مي‌توان فهرست وار چنين معرفي كرد:
- هماهنگي در روابط اقتصادي خارجي از طريق تشكيل ستاد هماهنگي روابط اقتصادي خارجي با حضور معاونان ‪ ۱۷‬وزارتخانه و پنج سازمان و نهاد دولتي و خصوصي،
- تدوين ديپلماسي انرژي به عنوان كشور داراي بزرگترين منابع شناخته شده گاز در خاورميانه و دومين كشور در جهان پس از روسيه و همچنين دومين صادر كننده عمده نفت در اوپك،
- ترانزيت و حمل و نقل و پيگيري پروژه‌هايي توسط دستگاه سياست خارجي كه مهمترين آنها عبارتند از كريدور شمال - جنوب، احداث بزرگراه آسيايي، توسعه شبكه ريلي، كميسيون‌هاي مشترك، همكاري‌هاي بانكي با كشورهاي دوست، يافتن بازارهاي جديد براي صادرات غير نفتي، تشكيل جامعه ايرانيان در خارج از كشور، خنثي كردن تحريم‌هاي ناشي از قطعنامه‌هاي ضدايراني و متنوع كردن مبادلات بازرگاني، كه آنها را مي‌توان در ديپلماسي اقتصادي تعريف كرد اين يادداشت با نقل فرازهايي از اظهارات محمود احمدي نژاد رييس جمهوري اسلامي ايران در جمع سفيران كه طي آن اصول سياست خارجي دولت نهم تبيين شد، به پايان مي‌رسد.

رييس جمهوري -عدالت، مهرورزي، حفظ كرامت انساني و توجه به اخلاق و معنويت> را از اصول سياست خارجي دولت نهم برشمرد و گفت: اين اصول برآمده از آرمان‌ها و ارزش‌هاي اسلامي است و در حقيقت همان قالب و جهت‌گيري ها و محتواي سه اصل اصيل و اساسي سياست خارجي (عزت، حكمت و مصلحت) است كه رهبر معظم انقلاب بر آن تاكيد دارند.

وي در افتتاحيه گردهمايي روساي نمايندگي‌هاي جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور اظهار داشت: سياست خارجي قدرت‌هاي زورگو ارايه تصويري غير واقعي و ضديت با ايران است؟ بنابراين اگر اين تصوير شكسته شود، روند اضمحلال اين قدرت‌ها تسريع خواهد شد.

احمدي نژاد -مهرورزي، دوستي و برادري> را اصل ديگر سياست خارجي دولت دانست و گفت: اين اصل نيز منعبث از عدالت است؟ چرا كه بدون عشق انسان ها به يكديگر محال است كه جامعه بشري روي آرامش ببيند و دستگاه سياست خارجي بايد حركت خود را بر مبناي عشق و دوستي با انسان‌ها تنظيم كند.

وي با تاكيد بر اينكه اتخاذ موضع مهرورزي در سياست خارجي داراي عمق نفوذ است، تصريح كرد: عشق به انسان‌ها مي‌تواند حتي نزديك‌ترين افراد به قدرتمندان عالم را تحت تاثير قرار دهد. اگر قلوب ما مالامال از عشق به بشريت باشد، بدانيد كه كلام و برنامه‌هاي كشورمان حتي تا دورترين نقطه جبهه زشتي‌ها هم نفوذ پيدا خواهد كرد.

رييس جمهوري -اخلاق و معنويت> را اصل ديگر اصول سياست خارجي دولت دانست و اظهار داشت: اگر در قلوب ما جوشش معنوي نباشد، محال است بتوانيم در جبهه ديپلماسي كشور، دستاوردي اخذ كنيم. جان و روحي كه به فن ديپلماسي كشور حيات مي‌بخشد، جز معنويت و كار براي خدا نيست.

احمدي نژاد خاطر نشان كرد: جمهوري اسلامي ايران با اعتقاد به اين اصول مهم و اساسي در سياست خارجي خود اولين مخالف جنگ، اشغالگري و ناامني و پرچمدار مخالفت با تروريسم ، تبعيض و تخريب فرهنگ‌ها است. بر پايه اين اصول ما اولين مدافع آزادي و آزادي انديشه هستيم و اعتقاد به اين مولفه ها يك اقدام سياسي نيست بلكه موضع اعتقادي ماست.
شنبه 2 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 113]