واضح آرشیو وب فارسی:حيات نو: زغال اخته از بيمارىها پيشگيرى مىكند
گياه زغال اخته به صورت درخت يا درختچه در كنار جريان آب و يا در بيشهها مىرويد و از گروه گياهان گلدار گلبرگ جدا محسوب مىشود و در زبان انگليسى به آنCORNELIAN CHERRY گويند.
گلهاى زغال اخته، زرد رنگ و خوشهاى مىباشد. شهد فراوانى براى زنبورهاى عسل دارد و برگهاى سبز پررنگ و براق و نوك تيزى دارد. ميوه آن به شكل بيضى و حدودا به اندازه آلبالوى درشت است و طعم ترش و شيرينى دارد. رنگ ميوه آن قرمز بسيار خوشرنگ مىباشد. درختچه زغال اخته حدود 300 سال عمر مىكند و در حدود 25 سالگى تا 8 متر مىرسد. اين درخت به طور كلى ارتفاعى حدود 4 تا 8 متر دارد. چوب آن بسيار محكم است و در صنعت نيز كاربرد دارد. زغال اخته در منطقه وسيعى از اروپا، آسيا به خصوص ايران، ارمنستان و قفقاز مىرويد. محل رويش اين گياه در ايران، در جنگلهاى ارسباران، كوههاى البرز، منطقه الموت، كوهين قزوين و در جنگلهاى بين مازندران و گيلان مىباشد. مناطق قزوين و رودبار بويژه در حاشيه البرز، بيشترين توليدكننده و صادركنندگان زغال اخته كشور محسوب مىشوند. ميوه زغال اخته در اواخر تابستان آماده چيدن است.
تركيبات و ارزش غذايي
ميوه نرسيده آن به علت داشتن اسيد زياد، بسيار ترش است، ولى ميوه رسيده آن به رنگ قرمز روشن و خوش مزه و شيرين است. اين ميوه در تابستان، عرضه و معمولا به صورت تازه مصرف مىشود، ولى به صورت خشك، مربا، كنسرو، ترشي، آب ميوه، سس، نكتار، ژله، مارمالاد، سركه، لواشك و قرصهاى آنتى اكسيدان نيز مورد استفاده قرار مىگيرد. اين ميوه حاوى مقادير زيادى آهن، كلسيم، اسيد فوليك، ويتامينهاى E، B1 ، B2 ، C و فلاوونوئيدهاست. آنتوسيانين موجود در زغال اخته رنگدانهاى از گروه فلاونوئيدها مىباشد كه عامل رنگ قرمز در گوجه فرنگى و ديگر ميوههاست. ميوههاى خانواده گيلاس (CHERRY) و زغال اخته (CORNELIAN CHERRY) حاوى مقادير بالاى آنتوسيانين هستند. حدود 17 تركيب آنتى اكسيدان از خانواده گيلاس استخراج شده است كه ويتامين E,C و ملاتونين نيز جزو آنها هستند. قرصهاى آنتى اكسيدان در برخى كشورهاى اروپايى به نام قرصهاى يكى در روز (ONE DAY) معروف هستند و بدون تجويز پزشك نيز خريدشان براى عموم آزاد است.
فوايد درماني
قسمتهايى از اين گياه كه در تغذيه درمانى استفاده مىشود عبارتند از: ميوه، برگ، پوست و ريشه درخت.
1- زغال اخته داراى تانن و اسيدهاى آلي، آنتوسيانينها (گروهى از فلاونوئيدها) بويژه از خانواده فلاون و ايزوفلاون، كاروتنوئيدها، آنتى اكسيدان ملاتونين (كه به صورت قرص آنتى اكسيدان حاصل از فرآوردههاى طبيعى به بازار عرضه مىشود) مىباشد. آنتى اكسيدانها مقاومت بدن در برابر بيمارىهاى غيرواگير كه از راديكال آزاد توليد مىشود را بالا مىبرند و به پيشگيرى از صدمه به سلولها و بافتهاى بدن در مقابل اين راديكالهاى آزاد كمك مىكنند. راديكالهاى آزاد، داخل بدن توليد و يا از طريق عوامل محيطى وارد بدن مىشوند. راديكال آزاد اتمى با يك كمبود الكترون در آخرين مدار خود است و مىتواند به بافتهاى بدن آسيب برساند و بيمارىهايى چون بيمارى قلبي، سرطان، ديابت، تصلب شرايين، آبمرواريد، آرتروز و آرتريت را به وجود آورد. آنتى اكسيدانهايى چون فلاونوئيدها، ويتامين E , C، ملاتونين و آنتوسيانينها با دادن يك الكترون، باعث خنثى شدن راديكالهاى آزاد بدن مىشوند، در نتيجه از اين بيمارىها جلوگيرى مىكند.
2- مقدار فروكتوز و گلوكز زغال اخته كم است و مصرف آن براى افراد چاق و بيماران ديابتى مشكلى به وجود نمىآورد. حتى جوشانده برگ آن با گل توت فرنگى براى درمان ديابت (مرض قند) موثر است.
3- هورمون ملاتونين موجود در آن خواب انسان را راحت و عميق مىكند. اين عمل به طور طبيعى و روزمره انجام مىشود. اين هورمون مسئوليت تنظيم ريتم 24 ساعته، روز و شب بدن را به عهده دارد. زغال اخته حاوى مقادير زيادى ملاتونين است.
4- پوست زغال اخته تب بر است و در رفع اسهال موثر مىباشد. حتى ميوه آن نيز اثر قابض دارد، از اين رو خوردن آن در رفع اسهال و ورم معده موثر است. براى درمان اسهال بهتر است يك قاشق سوپخورى زغال اخته را با يك فنجان آب سرد مخلوط نموده و آن را به مدت 5 دقيقه بجوشانيد و پس از 15 دقيقه دمكشيدن آن را صاف كرده و هر روز 2 تا 6 فنجان بنوشيد.
5- محققى به نام دكتر H.LECLERC نشان داده است كه جوشانده پوست زغال اخته در درمان بيمارى مالاريا موثر است. جوشانده 60 گرم پوست درخت زغال اخته در يك ليتر آب اثر تب بر و ضد مالاريا دارد. جوشانده فوق را بايد به تدريج صبح و ظهر و شب به ميزان يك يا 2 استكان با كمىقند ميل نمود.
6- زغال اخته به عنوان ضد اتصال چند نوع باكترى در ادرار و مدفوع شناخته شده است؛ به عبارت ديگر زغال اخته به خروج باكترىها از بدن كمك مىكند. باكترى اشرشياكلى عامل 85 درصد عفونتهاى مجارى ادرارى است. يكى از متداول ترين عفونتها، التهاب مثانه است كه به نظر مىرسد اسيد بنزوئيك موجود در زغال اخته در ايجاد خواص درمانى و پيشگيرى نقش داشته باشد؛ هر چند تحقيقات اخير نشان مىدهند كه اين اثر احتمالا به دليل وجود پليمرى در زغال اخته است كه ماهيت آن هنوز شناخته نشده است. اين مولكول ناشناخته از اتصال اشرشياكلي، به ديواره مثانه و مجارى ادرارى جلوگيرى كرده و به اين ترتيب، از رشد و تكثير باكترى و ايجاد عفونت، جلوگيرى مىكند. لازم به ذكر است كه زغال اخته نمىتواند جايگزين آنتىبيوتيك شود، اما استفاده از اين ميوه و آب آن مىتواند اثر داروهاى مورد استفاده در اين شرايط را تقويت كند.
7- همچنين دريافت منظم آب زغال اخته براى اسيدى كردن ادرار در افراد مبتلا به ادرار بدبو و سنگهاى ادرارى موثر است. اگر سنگ كليه از جنس كلسيمىباشد، آب زغال اخته در رفع آن اثر چشمگيرى دارد .
8- زغال اخته در بند آمدن خون موثر است. لذا خوردن ميوه خام و ساير فرآوردههاى آن براى بيماران توصيه مىشود. در اين رابطه ابوعلىسينا دانشمند و پزشك مشهور اسلام، آب زغال اخته را براى شست و شوى زخمهاى جلدى و گرد ريشه آن را براى التيام زخمها به كار مىبرد.
جمعه 1 شهريور 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: حيات نو]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 128]