درگفتگو با تحليلگران بررسي شد:اهداف سفر اسد به مسكو / روسيه و عرصه جديد شطرنج سياسي در خاورميانه

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: درگفتگو با تحليلگران بررسي شد:اهداف سفر اسد به مسكو / روسيه و عرصه جديد شطرنج سياسي در خاورميانه
خبرگزاري مهر - گروه بين الملل:تحليلگران درباره سفر بشار اسد به مسكو بر اين باورند كه با توجه به افزايش تنش ميان آمريكا و روسيه ممكن است نه تنها سوريه بلكه تمام كشورهايي كه از سياستهاي واشنگتن در منطقه متضرر شده اند از اين شرايط جديد به نفع خود بهره برداري كنند.

به گزارش خبرگزاري مهر، بشار اسد رئيس جمهوري سوريه در ديدار با ديميتري مدودف همتاي روسي خود در شهر سوچي، حمايت قاطع خود را از عمليات نظامي روسيه در گرجستان اعلام و واكنش نظامي روسيه را پاسخي به اقدام تحريك آميز گرجستان قلمداد كرد.

درباره اهداف سفر رئيس جمهوري سوريه به روسيه با توجه به تشديد تنشها ميان اين كشور و گرجستان و به دنبال آن افزايش تنش در روابط مسكو و غرب، با چند نفر از كارشناسان مسائل خاورميانه به گفتگو نشسته ايم.

اهداف سفر بشار اسد به مسكو

"حسن هاني زاده" كارشناس مسائل خاورميانه درباره سفر اسد به مسكو و اينكه آيا بحران قفقاز انگيزه اي به سوريه براي بازنگري در روابطش با روسيه بخشيده است، مي گويد : روسيه كه پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي سابق جايگاه گذشته خود را در خاورميانه از دست داده درصدد است تا براي شكستن فشارهاي آمريكا وغرب، مجددا جاي پايي در اين منطقه حساس به دست آورد.

در جريان سفر بشار اسد كه سومين سفر وي از سال 2005 تا كنون به شمار مي رود موضوع احداث سامانه هاي موشكي روسي از نوع " پي تو كي ام " و" پاتسير اس "وموشكهاي بالستيكي "اسكندر" در خاك سوريه مورد بحث قرار گرفت .

احداث اين سامانه ها در دمشق مي تواند موازنه نظامي را به نفع مسكو تغيير دهد، زيرا رژيم صهيونيستي و آمريكا در طول يك دهه گذشته از طريق نفوذ نظامي در قفقاز تلاش كرده اند تا آسيبهايي به روسيه وارد كنند و موازنه را به سود پيمان ناتو تغيير دهند.

به اعتقاد هاني زاده، جنگ روسيه و گرجستان و واكنش سريع مسكو نسبت به اقدامات تحريك آميز تفليس در اوستياي جنوبي شرايط جديدي را در منطقه به وجود آورد و روسيه را بر آن داشت تا درصدد يارگيري جديدي در منطقه قفقاز و خاورميانه بر آيد.

اين كارشناس مسائل خاورميانه ابراز عقيده مي كند : يكي از كشورهايي كه به عنوان پايگاه سنتي وقابل اطمينان شوروي سابق در خاورميانه به شمار مي رفت، سوريه بود كه با فروپاشي شوروي، دمشق تقريبا مهمترين همپيمان راهبردي خود را از دست داد.

با اين حال سوريه همچنان روابط اقتصادي، نظامي و سياسي خود را با رهبران جديد روسيه حفظ كرد، زيرا حوادث لبنان و تحريكات آمريكا ، اسرائيل وغرب عليه سوريه، اين كشور را به شدت تحت تاثير قرار داد و شرايط شكننده اي براي دمشق به وجود آورد.

اين كارشناس مسائل خاورميانه خاطر نشان مي كند : اكنون با توجه به نقش مهم دو كشور در منطقه وجهان به نظر مي رسد خاورميانه در آينده شاهد يك بلوك بندي جديدي خواهد بود كه اين بلوك بندي تاثير مهمي بر حوادث منطقه خواهد گذاشت.

قطعا احداث سامانه سپرموشكي آمريكا در لهستان و تلاشهاي ناتو براي محاصره روسيه امنيت ملي اين كشور را تهديد خواهد كرد و اين كشور براي مقابله با اين تهديدات نيازمند تدابير جديد امنيتي و نظامي چه در آسياي ميانه وچه در خاورميانه خواهد بود كه اين تدابيربدون بهره گيري از ظرفيت جغرافيايي،نظامي و امنيتي كشورهاي همسو با مسكو، تاثير چنداني نخواهد داشت.

به گفته هاني زاده، با توجه به اينكه سوريه در طول سالهاي اخير بارها مورد تعرض هواپيماهاي ارتش رژيم صهيونيستي قرار گرفته از شرايط پيش آمده در قفقاز براي تقويت ساختار نظامي خود و مقابله با تهديدهاي نظامي اسرائيل واستفاده متقابل از ظرفيتهاي نظامي روسيه استقبال خواهد كرد، زيرا نياز دمشق و مسكو يك نياز دو سويه است وهر دو كشور در گذشته با شرايط امنيتي مشابهي روبرو بوده اند.

محمد صالح صدقيان كارشناس مسائل بين الملل نيز درباره اهداف سفر بشار اسد مي گويد : ما مي دانيم كه سوريه توافقنامه دفاع مشترك با اتحاد جماهير شوروي سابق امضا كرده بود كه با فروپاشي شوروي، سوريه همپيمان راهبردي خود را در بين دو قطب آمريكا و اتحاد جماهير شوروي از دست داد و در نتيجه تمايل مشتركي از سوي سوريه و روسيه براي بازگرداندن اين روابط به پيش از دوران فروپاشي شوروي وجود دارد.

اكنون با توجه به درگيري موجود ميان ايالات متحده آمريكا و روسيه به سبب بحران اوستياي جنوبي، ممكن است نه تنها سوريه، بلكه تمام كشورهايي كه از سياستهاي آمريكا در منطقه متضرر شده اند، از اين بحران و شرايط جديد به نفع خود بهره برداري كنند.

صدقيان مي افزايد : من معتقدم دوران ولاديمير پوتين رئيس جمهوري سابق روسيه با گامهاي فراواني همراه بود كه آن را متمايز كرده است كه هدف از آن بازگرداندن روسيه به جايگاه طبيعي و همسان با آمريكا آن بود تا ديگر اين كشور به تنهايي بر امور جهان مسلط نشود و تك قطبي نباشد.

سفر بشار اسد رئيس جمهوري سوريه به روسيه ممكن است مفاهيم متعددي داشته باشد ما حتي شنيده ايم كه روسيه ممكن است در انديشه استقرار سپرموشكي در خاك سوريه براي مقابله با سپرموشكي آمريكا در اروپاي شرقي باشد.

اين كارشناس مسائل خاورميانه در گفتگو با مهر ابراز عقيده مي كند : مرحله آتي ممكن است شاهد تحولات فراواني در زمينه روابط سوريه و روسيه باشد، اما آنچه بسيار مهم است، چگونگي بهره برداري كشورهاي خاورميانه از تنشهاي موجود ميان واشنگتن و مسكو است.

"محمد صادق الحسيني" يكي ديگر از كارشناسان مسائل خاورميانه درباره اهداف سفر بشار اسد به روسيه با توجه شرايط بحراني منطقه قفقاز ابراز عقيده مي كند : از زماني كه ساكاشويلي فريب خورده همانند صدام- كه به كويت حمله كرد- اوستياي جنوبي را به خاطر اهداف بلندمدت آمريكا مورد حمله قرار داد، جهان جديدي در حال پديدار شدن است،زيرا آمريكايي ها گمان كردند اين لحظه اي است كه بايد پس از شكست در افغانستان، عراق، لبنان و فلسطين، آنچه را از امپراطوري ها و رويايشان براي سلطه بر جهان و منابع نفت و گاز و انرژي باقي مانده، نجات دهند بنابراين اين سفر بشار اسد به روسيه يك لحظه تاريخي است همچنين عبدالله دوم شاه اردن هم قرار است به مسكو سفر كند، امروز نگاههاي جهانيان همگي به مسكو دوخته شده است، زيرا به نظر مي رسد توانسته است يكجانبه گرايي آمريكا را درهم بشكند و به طور جدي براي جهان چند قطبي تلاش كند.

صادق الحسيني درباره اينكه آيا بحران اوستياي جنوبي و كشمكش مسكو و تفليس بر سر آن، انگيزه اي به سوريه براي بازنگري در روابطش با روسيه و بهره برداري از شرايط فعلي بخشيده است؟ به مهر مي گويد : بله قطعا اين درست است؛ بحران موجود در منطقه قفقاز، انگيزه مهمي به بشار اسد و تمام كساني داده است كه به دنبال فرصتي براي رهايي از فشارهاي آمريكا و سلطه طلبي اين كشور و رهايي از جهان تك قطبي هستند كه واشنگتن به تنهايي بر آن حكومت كند.

انگيزه هاي متفاوت اسد و عبدالله دوم از سفر به روسيه

عبدالله دوم شاه اردن هم نمي خواهد در اين راه از بشار اسد عقب بيفتد و البته اردن از شركاي راهبردي آمريكا و از كشورهايي است كه به محور ميانه رو عربي موسوم هستند، اما شاه اردن چه هدفي از سفر به مسكو دنبال مي كند؟

صادق الحسيني درباره سفر شاه اردن به روسيه ابراز عقيده مي كند : بشار اسد مي رود تا سهم خود را از اين موفقيت روسيه اگر تعبير درست باشد با دفاع خوب و صحيح روسيه در لحظه تاريخي دريافت كند، زيرا روسها ضربه قوي به آمريكايي ها و مزدوران و طرفداران آنها وارد كردند، عبدالله دوم شاه اردن هم به اين دليل به روسيه مي رود تا خطرات احتمالي را از كشورهايي كه به ميانه روهاي عربي موسوم هستند، دور كند كه اين كشورها همچنان در برابر خواسته هاي مشروع ايران، حزب الله و به طور كلي كشورهاي مقاوم و مانع مانند ايران و سوريه مقاومت مي كنند .

اين كارشناس مسائل خاورميانه ابراز عقيده مي كند : اسد و عبدالله دوم با دو گرايش و رويكرد مختلف به مسكو مي روند، اما مسكو ميان اين دو گرايش توازن برقرار مي كند، زيرا به هر دو نياز دارد، به همپيماني قوي مانند سوريه نياز دارد تا جايي كه بشار اسد پيشنهاد استقرار سپرموشكي روسيه را در خاك كشورش داده است و ملك عبدالله هم با هدف تلاش براي آرام كردن روسيه به مسكو مي رود تا از آن بخواهد درگيري با غرب را كاهش دهد تا به گفته وي اوضاع منطقه ناآرام نشود، زيرا آنها از تغيير معادله منطقه عربي و اسلامي به نفع مقاومت در هراس هستند.

احتمال تغيير موضع روسيه در قبال خاورميانه

صادق الحسيني تاكيد مي كند : احتمال تغيير موضع روسيه در قبال خاورميانه وجود دارد، به اعتقاد من مواضع مسكو در قبال مسائلي مانند موضوع هسته اي ايران، سوريه، لبنان، و مسئله فلسطين و بسياري از مسائل ديگر تغيير مي كند،زيرا يك جنگ سرد ميان روسيه و آمريكا آغاز شده است و هيچ چيز آن را متوقف نمي كند مگر آنكه آمريكا به دوران پيش از ورود نومحافظه كاران به قدرت بازگردد.

هاني زاده نيز ابراز عقيده مي كند : حضور سياسي قدرتمندانه روسيه در خاورميانه با توجه به نقش مهم روسيه در شوراي امنيت و جهان، به حل بسياري از بحرانهاي منطقه از جمله مسائل فلسطين، لبنان و عراق كمك خواهد كرد و عرصه بازي شطرنج سياسي را از انحصار آمريكا و اسرائيل خارج خواهد كرد .

وي مي افزايد : تجربه تلخ مسكو در جنگ با گرجستان واقعيتهاي جديدي را فرا روي روسيه قرار داد و ثابت كرد كه اگر اين كشور درصدد تغيير نگرش خود نسبت به معادلات جديد منطقه اي وجهاني بر نيايد دايره مانورهاي مسكو در آينده نه چندان دور در محاصره آمريكا،اسرائيل و ناتو در خواهد آمد.

اين كارشناس مسائل خاورميانه مي گويد : بنابراين سفر رئيس جمهوري سوريه به مسكو مقدمه شكل گيري يك جبهه نظامي منطقه اي جديدي است كه اين جبهه را قادر خواهد كرد تا در برابر زياده خواهي هاي غير قابل توجيه آمريكا،غرب ورژيم صهيونيستي نقش باز دارنده اي ايفا كند.

صدقيان نيز در اين باره ابرازعقيده مي كند : از زماني كه ولاديمير پوتين رياست جمهوري روسيه را تحويل گرفت و تا كنون كه وي همچنان (با وجودي كه در مقام نخست وزيري قرار دارد) در موقعيت تصميم گيري در روسيه قرار دارد، ازآن زمان تا كنون پوتين روياي نفوذ روسيه در خاورميانه همانند نفوذ آمريكا را در سر مي پرورانده است، ما با نوعي رقابت ميان روسيه و آمريكا در خاورميانه روبرو هستيم.

اما آنچه مهم است اينكه كشورهاي خاورميانه چگونه مي توانند از تمايل روسيه به نفع خود بهره برداري كنند.

پيامدهاي استقرار سپرموشكي روسيه در سوريه

صدقيان درباره پيامدهاي استقرار احتمالي سپرموشكي روسيه در خاك سوريه مي گويد : به اعتقاد من، ممكن است به نفع سوريه باشد تا درباره استقرار سپرموشكي روسيه در خاك خود بينديشد و چه بسا به نفع دو كشور باشد، طبعا اين مسئله بر محاسبات فراواني مبتني است.

وي مي افزايد : سوريه از فشارهاي فراواني رنج مي برد كه آمريكا به اين كشور اعمال مي كند، سوريه وارد مذاكرات با اسرائيل شده است و در نتيجه سوريه وضعيت خود را در گفتگوها با غرب يا اسرائيل از طريق روابط منحصربه فردي كه مي خواهد با روسيه برقرار كند، تقويت خواهد كرد.

-------------------
گزارش از رضا مهري
جمعه 1 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 89]