جذابیت یعنی چه؟

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان:

امیر پژمان حبیبیان

اینکه چه عواملی یک موضوع را موضوع مناسب و جذابی برای ساختن فیلم مستند می‌کنند، خودش موضوع جالبی است. این اواخر با وبلاگ نه چندان فعال امیرپژمان حبیبیان به نام روایتخانه آشنا شدم که به این موضوع پرداخته بود. وبلاگ ها برای طرح دغدغه های مستندسازان و انتقال تجربیات شخصی شان وسیله بسیار مناسبی هستند. در زیر دو تکه از مطالب این روایتخانه را نقل می‌کنم. برای خواندن مطالب کامل به خود وبلاگ به این آدرس مراجعه کنید:
http://www.ravayatkhaneh.blogspot.com

ر. ص.

من و موضوع

میکلانژ همیشه از لحظه‌ی نخست سعی می‌کرد که پیکره‌های خود را نهفته در بطن سنگی که بر رویش کار می‌کرد، مجسم کند، و اعتقاد داشت که به عنوان پیکرتراش، وظیفه داردکه پوشش سنگی آنها را برگیرد و آنها را آزاد سازد.
تاریخ هنر
ارنست گامبریج (ترجمه‌ی علی رامین)
صفحه‌های ۳۰۳ـ ۳۰۴

سالهاست که این جمله‌ی معروف میکلانژ در ذهن منه و انگار یه جوری روی ناخودآگاهم تاثیر گذاشته، وقتی که ذهنم با یک موضوعی درگیر میشه و تصمیم می‌گیرم که اون رو در قالب یک طرح برای تبدیل به یک فیلم مستند در بیارم، در مرحله‌ی اول به نوعی درگیر خودم می‌شم و دلمشغولیام.اگر بخوام با ادبیات مذهبی در موردش حرف بزمن باید بگم که نفس من به نوعی می‌خواد خودش رو به موضوع تحمیل کنه و این به قدری شیرینه که غرق درموضوع می‌شم
مرحله‌ی دوم زمانیه که کار جدیتر می‌شه و شناخت من به تدریج از موضوع بیشتر می‌شه و تفاوتهای اون با نگاهی که من میخوام بهش تحمیل کنم، خودشو به رخ می‌کشه. اینجا چالشی بین من و موضوع به وجود می‌یاد که در نهایت به نفع واقعیتهای عینی که در موضوع وجود داره، تمام میشه.
مرحله‌ی سوم وقتی که می‌خوام طرح رو بنویسم، کم‌کم اون پیکره‌ای که داخل سنگ وجود داره خودشو خیلی محو نشون میده و من به خودم دلداری می‌دم که توانایی تو در کامل دیدن و درست دیدن اون پیکره‌است، پس بیشتر تلاش کن و درنهایت یه طرح اولیه شکل می‌گیره. اینجا گاهی از خودم می‌پرسم که تفاوت من با کس دیگه‌ای که بخواد این موضوع رو فیلم کنه، در کجاست؟
در مرحله‌ی چهارم من درگیر تولید می‌شم و اونجا این پیکره بیشتر دیده میشه، امکانات موضوع، تواناییهای من به عنوان فیلمساز و البته تهیه‌کننده در به خدمت گرفتن تمامی عواملی که در شکل گیری بیان بهتر موثرند، قسمتهایی از موضوع که یا در اختیار قرار نمی‌گیرند (مثل اینکه شخصی به هیچ عنوان حاضر به حضور در مقابل دوربین نشه) یا بخشهایی از موضوع که بیانشون برای سفارش‌دهنده مطلوب نیست (مثل اینکه فیلم رو برای تلویزیون ایران بسازی و انتقادهایی رو مطرح کنی که سیاستهای رسمی رو نشانه رفته باشه) و کم بودن بودجه و... مثل اون قسمتی از سنگی که میکلانژ روش کار می‌کرد میمانند که سختیش بیش از قسمتهای دیگه بود و یا با یک ضربه فرو می‌ریخت.پس اینهم به نوعی بخشی از واقعیتیه که من باید قبول کنم در شکل‌گیری نهایی روایتم نقش مهمی داره و به نوعی باهاش کنار بیام
مرحله‌ی پنجم زمان تدوین فیلمه که پیکره‌ی نهایی فیلم اونجا شکل می‌گیره و به نوعی تعیین کننده‌ترین بخش این پنج مرحله‌است. در زمان تدوین من این امکان رو دارم که با توجه به شناخت کاملترم نسبت به موضوع، نوع روایتم رو با توجه به تواناییهای موجودم (راشهای گرفته شده) ، منابع ٓارشیوی که در ارتباط با موضوع وجود دارند و از همه مهمتر گفتار متن تغییر بدم و به پیکره‌ی دیده شده در سنگ نزدیکتر کنم. البته در این مرحله هم مانعهای عمده‌ای وجود دارند مثل تصویرها و صداهای بد که ناشی از اشتباه فیلمبردار یا صدابردارند و.....
و در نهایت شاید اثر نهایی اون چیزی نباشه که اول منو به خودش جلب کرده بود. اما ٓامیزشی میان من و موضوع انجام گرفته که محصولش هم واقعیتهای موضوع رو در خودش داره و هم به نوعی نشانی از من که البته شاید خیلی من رو به رخ بیننده نکشه.
اگر به جای میکلانژ کس دیگه‌ای به اون سنگ نگاه می‌کرد آیا همون پیکره رو می‌دید؟

آیا روستای دماب موضوع جذابی است؟

یک موضوع مناسب برای یک فیلم مستند چه خصوصیتهایی داره؟یا به عبارت دیگه یک موضوع چه ویژگیهایی باید داشته باشه که ما تشخیص بدیم برای ساخت یک فیلم مستند مناسبه؟
شاید اولین جوابی که امروز به ذهن من و شما میرسه اینه که باید جذاب باشه. آیا من حق دارم که خودم و شما رو به چالش بکشم و این سؤال کلی رو بپرسم که: جذابیت یعنی چه؟ به نظرم خودم باید به این پرسش پاسخ بدم:
ـ از نظر من جذابیت یعنی اینکه وقتی موضوعم رو برای کسی تعریف می کنم ذهن اون رو در گیر خودش کنه و بخواد در موردش بیشتر بدونه و این موضوع باید عمومیت داشته باشه، یعنی افرادی از طبقه های مختلف با موقعیتهای مختلف فرهنگی متفاوت این حس رو در مورد موضوع تو داشته باشند.
ـ آیا جذابیت باید در ذات موضوع باشه یا بیان جذاب از یک موضوع غیر جذاب که خودش در ذاتش توجه کسی رو برنمی انگیزه، میتونه در جذب مخاطب مؤثر باشه؟
ـ به نظر من هردوتا مورد صدق می کنه. خودم دومی رو ترجیح می دم، چون تو رو وامیداره که به زبان و ابزار فیلمسازی بیشتر تکیه کنی و این توانایی رو به دست بیاری که دامنه ی موضوعاتت رو گسترش بدی و برای موفقیت فیلمت به روشهای عوام پسندانه رو نیاری.
ـ در مورد دوم (بیان جذاب یک موضوع غیر جذاب) آیا با مشکل توجیه سرمایه گذار مواجه نمی شیم؟
ـ با مشکل مواجه میشیم و باید تلاشمون رو بیشتر کنیم و سعی کنیم با جلب اعتماد و همچنین توجیه سرمایه گذار در مورد اهمیت موضوع و استفاده از بیان جذاب مشکل رو حل کنیم.

حالا من می خوام به این سؤال پاسخ بدم که : آیا روستای دماب برای ساخت یه فیلم مستند موضوع جذابیه؟
....

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 263]