نسبت تودرتوي منطق و فلسفه و رياضيات

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: نسبت تودرتوي منطق و فلسفه و رياضيات
منطق هم اكنون هم جزوي از رياضيات و هم جزو فلسفه است. در بيشتر دانشگاه ها هر دو گروه رياضيات و فلسفه درس هايي را در باب منطق واجدند و در اين بين البته تداخل زيادي نيز ميان مضامين اين دو درس وجود دارد.
به گزارش مهر زبان هاي صوري، نظام هاي استنتاجي و معناشناسي مدل گونه و نظري بيشتر موضوعات رياضي را شامل مي شوند. خود منتقدان هم به كيفيات و نسبت هاي رياضي علاقمند است. عمق و تماميت و نتايج گزارش شده ديگر در ذيل مثال هاي موردي در اين زمينه (در رياضيات) مطرح هستند.
از جهت فلسفي منطق مطالعه عقلانيت درست است. استدلال ورزي يا عقلانيت فعاليتي نظري و معرفتي است. اين نكته پرسش هايي را در باب تناسب فلسفي جنبه هاي رياضي منطق مطرح مي كند. چگونه استنتاج پذيري و اعتبار كه ويژگي هاي زبان هاي صوري هستند در باب زبان طبيعي براي استدلال ورزي درست به كار مي روند؟ چگونه نتايج رياضي با مضمون فلسفي اصلي پيوند برقرار مي كند؟ اين نمونه از مسائل فلسفي دليل اين نكته است كه چگونه رياضيات براي واقعيت غيررياضي به كار مي رود؟
به صورت نمونه عقلانيت رايج در زبان طبيعي ريشه دارد يا شايد يك زبان طبيعي با نمادهاي رياضي فربه شود. از اين رو پرسش ما با نسبت ميان زبان طبيعي و زبان صوري آغاز مي شود. در يك بياني تقريبي اين امر به ما چندين گزينه در باب اين موضوع را معرفي مي كند.
يك ديدگاه اين است كه زبان هاي صوري بدرستي مشخصه هاي بالفعل اجزاي مشخص زباني طبيعي را نشان مي دهند. پاره اي از فيلسوفان بر اين نظرند كه جملات زبان طبيعي اشكال منطقي بنياديني دارند و اين اشكال با روابط زبانهاي صوري جايگزين مي گردند. بر طبق ديدگاه هايي مانند اين ديدگاه اجزاي يك منطق ساختار عميق بنيادين عقلانيت درست را ارائه مي كنند. يك جز» از عقلانيت در زبان طبيعي درصورتي درست است كه اين اشكال صوري كه زيربناي جملات را تشكيل مي دهند استدلالي معتبر يا استنتاجي را به وجود آورند.
ديدگاه ديگر كه در جايي از سوي فرگه و لايب نيتز ارائه شده اين است كه چون زبان هاي طبيعي مبهم و چندپهلو هستند آنها بايد با زبان هاي صوري جايگزين گردند. ديدگاه مشابهي از سوي كواين ارائه گشته كه بر طبق آن زبان طبيعي بايد تحت كنترل درآيد و براي فعاليت هاي علمي و مابعدالطبيعي پاكيزه شود. يك تمايل اين طرح اين است كه ساختارهاي منطقي در زبان منضبط بايد شفاف باشند. بسي آسان است كه كيفيات منطقي هر زبان را مشخص كنيم. يك زبان مدون شبيه زباني صوري به طور مثال واجد قدرت بيانگري نحو و شرايط صدقش است.
بر طبق ديدگاهي شبيه اين، فروكاستن و اعتبار ايدهآل سازي، عقلانيت درست در زبان طبيعي را نشان مي دهند. يك استدلال تا آنجا درست است كه با صدق يا فروكاستن استدلالي در زبان صوري سازگاري داشته باشد.
دوشنبه 28 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 156]