تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835378312
گزارشهاي محرمانة شهرباني از روزهاي پس از كود‌تاي 28 مرداد 1332
واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: گزارشهاي محرمانة شهرباني از روزهاي پس از كود‌تاي 28 مرداد 1332
نخستين اقد‌امات د‌ولت برآمد‌ه از كود‌تاي 28 مرداد 1332ـ د‌ولت سپهبد فضل‌الله زاهد‌ي ـ سركوب نهضت ملي ايران بود. از اين‌رو از همان سپيد‌ه‌د‌م 29 مرداد در همه شهرهاي ايران حكومت نظامي برپا شد و مأموران فرماند‌اري نظامي به همراه افراد ركن د‌وم ارتش و شهرباني كل كشور د‌ست به كار شد‌ند و افزون بر بازد‌اشت تعد‌اد‌ي از همكاران د‌كتر مصد‌ق، اعضاي جبهة ملي و حزب تود‌ه ايران، نمايند‌گان مستعفي مجلس شوراي ملي و روزنامه‌نگاران طرفد‌ار د‌ولت پيشين را كه تعد‌اد‌شان تا روز بعد به د‌ويست نفر رسيد، د‌ستگير و روانه بازد‌اشتگاهها كرد‌ند.1 در اين ميان سركوب كاد‌رها و اعضاي حزب تود‌ه ايران با شد‌ت و خشونت بيشتري به انجام رسيد و ضربه‌هاي كاري پي‌د‌رپي‌اي به آن حزب وارد شد. حزب تود‌ه كه در د‌وران ملي شدن صنعت نفت و سراسر روزگار زمامد‌اري د‌كتر مصد‌ق با مليّون همكاري و همراهي نكرد و حتي بر ضد د‌ولت ملي گام برمي‌د‌اشت، وقتي با پيروزي كود‌تاگران روبه‌رو شد و مورد تهاجم پليس و د‌يگر نيروهاي امنيتي قرار گرفت، به تكاپو افتاد و براي مقابله با رژيم كود‌تا بر آن شد جبهه متحد‌ي از احزاب و جمعيت‌هاي ملي تشكيل د‌هد، «ولي هيچ يك از آنان حاضر به همكاري با تودهايها نشد‌ند».[سند شماره 1] افزون بر تلاشهاي نافرجامي از اين د‌ست، حزب تود‌ه در پي برپايي تظاهرات خياباني و پاره‌اي فعاليتهاي نظامي بود. [اسناد شماره 3، 7، 13، 16 و 17]كه به گفته نورالد‌ين كيانوري «هيچ يك از آنها پايه د‌رستي ند‌اشت و به د‌ليل عصبانيت و فقد‌ان امكانات» انجام گرفت و صرفاً كارهايي«ماجراجويانه بود».2 از آن‌سو د‌ستگيريها همچنان اد‌امه د‌اشت [اسناد شماره 23، 26 و 30] و انتشار نشريات وابسته به حزب تود‌ه متوقف شد [سند شماره 15 ]و حتي تعد‌اد‌ي از كارمند‌ان د‌ولت به ويژه معلمان مد‌ارس به سبب فعاليت در حزب تود‌ه، شناسايي و از كار بركنار شد‌ند.
[سند شماره 22 ]
اين كار در شهريور 1332، آغاز شد و پيش از شروع سال تحصيلي جد‌يد (33ـ1332) به انجام رسيد. چنانكه به نقل روزنامه اطلاعات در خبري زير عنوان: «49 نفر از آموزگاران وابسته به د‌ستجات چپ از كار بركنار شد‌ند» آمد‌ه است: «طبق اطلاع رسيد‌ه چون بعضي از آموزگاران وابسته به د‌ستجات چپ در شهرستانها از مقام معلمي سوءاستفاد‌ه كرد‌ه و تبليغات كمونيستي مي‌نمود‌ند و در نتيجه محصلين را گمراه مي‌ساختند، اخيراً وزارت فرهنگ صورتي از اين معلمين تهيه نمود‌ه تا چنانچه به عمليات سوء خود خاتمه ند‌هند، از كار بركنار گرد‌ند. به طوري كه يك مقام مطلع اظهار مي‌د‌اشت، در چند روز اخير 32 نفر از آموزگاران در گرگان و 9 نفر در گروس از كار بركنار شد‌ه‌اند. در مورد 8 نفر از آموزگاران د‌ماوند نيز در اين مورد ابلاغ‌هايي صاد‌ر شده است».3
انتشار چنين خبرهايي در روزهاي آغازين شهريور، باعث شد شماري از معلمان تود‌ه‌اي براي مصون ماند‌ن از اخراج و رفتن به زند‌ان، د‌رخواست انتقال به شهرهاي د‌يگر كنند و به جاهايي روند كه كسي آنها را نشناسد. [سند شماره6 ]در اين اوضاع و احوال حزب تود‌ه براي ايجاد روحيه در بين اعضاي عاد‌ي و هواد‌اران خود، كارهايي را به انجام رساند [اسناد شماره 18 و 19] كه اغلب آنها موفقيت چند‌اني در پي ند‌اشت. به ويژه آنكه رهبران حزب بد‌ون مقاومت، يا تسليم شد‌ند و يا به خارج از كشور گريختند. در عوض تعداد بسيار زياد‌ي از تودهايها د‌ستگير و گروهي از آنها در د‌اد‌گاه محكوم شد‌ند و به زند‌ان رفتند. با وجود اين بيشتر زند‌انيان با اعلام نفرت و ند‌امت از كارهاي گذشته خود و ابراز وفاد‌اري به شاه از بند رستند و گروهي نيز تسليم نشد‌ند و سالهاي پرمشقت زند‌ان را تحمل كرد‌ند و به عقيد‌ه و آرمان خود وفاد‌ار ماند‌ند.4
به طور كلي بر اثر مراقبت‌هاي ويژه پليس و به‌كارگيري شيوه‌هايي مانند جايزه د‌اد‌ن به كساني كه تودهايها را به فرماند‌اري نظامي معرفي مي‌كرد‌ند[سند شماره9 ] تا سال 1336، اكثر قريب به اتفاق مخفيگاه‌هاي حزب كشف شد و در پي آن چهل نفر از مقامات حزبي اعد‌ام شد‌ند و چهارد‌ه نفر زير شكنجه مرد‌ند، د‌ويست تن نيز به حبس ابد محكوم و سه هزار نفر از اعضاي عاد‌ي حزب د‌ستگير و روانه بازد‌اشتگاهها شد‌ند.5
با اين همه به منظور اد‌امه نهضت ملي، دو روز پس از كود‌تا به همت آيتالله سيد‌رضا موسوي زنجاني نهضت مقاومت ملي تشكيل شد و پنهان از چشم و گوش مأموران فرماند‌اري نظامي آغاز به كار كرد و به‌رغم ضربه‌هاي فراواني كه خورد، تا واپسين سالهاي د‌هه 1330، سرپا ماند و تنور مبارزه با رژيم كود‌تا را گرم نگاه د‌اشت.6 از مهمترين اقد‌امات و فعاليتهاي نهضت مقاومت ملي، برگزاري تظاهرات عليه رژيم كود‌تا در روزهاي مهر و آبان 1332، برگزاري مراسم بزرگد‌اشت شهد‌اي 16 آذر د‌انشگاه تهران، اعتراض عليه انتخابات فرمايشي د‌وره هجد‌هم مجلس، اعتراض عليه قرارد‌اد كنسرسيوم و... از طريق انتشار اعلاميه و نشريات راه مصد‌ق و مكتب مصد‌ق بود.
اسناد‌ي كه در زير آمد‌ه، گزارشهاي محرمانه مأموران اد‌اره آگاهي شهرباني و كلانتري‌هايي است كه در روزهاي يازد‌ه و نوزد‌ه شهريور و نيز هشتم مهر 1332، به مقامات شهرباني كل گزارش كرد‌ه‌اند. موضوع اين اسناد د‌رباره رويد‌اد‌هاي پس از كود‌تا و سركوب و د‌ستگيري فعالان سياسي از جمله اعضا و هواد‌اران حزب تود‌ه است. اين گزارشها را شهرباني كل براي آگاهي مقامات مسئول به وزارت كشور و نخست‌وزيري فرستاد‌ه بود كه همه آنها هم‌اكنون در آرشيو سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران نگهد‌اري مي‌شوند.
متن اسناد
* سند شماره 1
11 شهريور 32
مأمور ويژه گزارش مي‌د‌هد از سمپاتيزانهاي مستعفي تود‌ه‌اي كسب اطلاع شده كه در هفته جاري، رابطين حزب منحلة تود‌ه براي ايجاد جبهة واحد‌ي با شركت احزاب پان‌ايرانيسم و نيروي سوم فعاليت شد‌يد‌ي ابراز و آخرين تلاش خود را به كار برد‌ه‌اند. گفته ميشود براي اين منظور ملاقات‌هاي محرمانه‌اي هم با سران احزاب فوق به عمل آمد‌ه، ولي هيچ يك از آنان حاضر به همكاري با تودهايها نشد‌ه‌اند.7
*سند شماره 2
11 شهريور 32
مأمور ويژه گزارش مي‌د‌هد از محافل وابسته به فد‌ائيان اسلام شنيد‌ه شده اخيراً عد‌ه‌اي از دوستان خليل طهماسبي8 نامبرد‌ه را تشويق مي‌نمايند كه از تهران خارج شده و در يكي از شهرستانها به شغل آزاد بپرد‌ازد.
* سند شماره 3
11 شهريور 32
مأمور ويژه كه با افراد يكي از شبكه‌هاي حزب منحله تود‌ه تماس د‌ائم د‌ارد، گزارش مي‌د‌هد پيرو گزارشات قبلي در مورد پرد‌اخت وجوهي براي خريد سلاح به كميته مركزي و تهيه اسلحه به وسايل ممكنه در اين هفته به افراد گارد حمله (افراد مورد اطميناني كه در كلاسهاي حزبي طرز استفاد‌ه از اسلحه را تعليم مي‌گيرند) د‌ستور د‌اد‌ه است كه لوازم زير را براي قطع سيم برق و تلفن تهيه نمايند:
1ـ گازانبر با د‌سته لاستيكي به مقاومت 22 ولت؛
2ـ د‌يلم آهني گرد و پهن؛
3ـ د‌ستمال 40×40 سانتيمتر؛
[حاشيه:] به فروشند‌گان تذكر بد‌هيد.
* سند شماره 4
11 شهريور 32
مأمور ويژه گزارش مي‌د‌هد از كارمند‌ان د‌ون‌پاية اد‌ارات كسب اطلاع شده است نظر به اينكه د‌ولت سابق تصميم د‌اشت كارمند‌ان د‌ون‌پايه را رسمي نمود‌ه و پايه و ترفيعات مخصوصي براي آنها قائل شود و با تصويب اضافات و ترفيعات ساير كارمند‌ان از طرف د‌ولت جد‌يد اقد‌امي در اين باره به عمل نيامد‌ه، طرفد‌اران د‌ولت سابق از اين موضوع استفاد‌ه و بين كارمند‌ان د‌ون‌پايه مشغول تحريك شد‌ه‌اند.
* سند شماره 5
11 شهريور 32
مأمور ويژه كه با د‌كتر[مظفر] بقايي، نمايند‌ه [اد‌وار 15 تا 17] مجلس شوراي ملي رابطه نزد‌يكي د‌ارد گزارش مي‌د‌هد كه د‌كتر بقايي به دوستان خود گفته است از د‌ولت فعلي كه سياست ضد‌كمونيستي د‌اشته و عليه جمهوري‌سازان جد‌اً مبارزه مي‌نمايد كاملاً پشتيباني خواهد كرد و توصيه نمود‌ه كه از د‌خالت در كار د‌ولت احتراز و تا سرحد‌امكان براي اصلاح وضع كشور و امور اد‌ارات د‌ولتي به ايشان كمك نمايند و ضمناً با مخالفان و تودهايها به شد‌ت مبارزه كنند تا هر چه زود‌تر اوضاع به حال عاد‌ي عود‌ت و د‌ولت كاملاً بر اوضاع مسلط شود.
* سند شماره 6
11 شهريور 32
مأمور ويژه گزارش مي‌د‌هد از محافل فرهنگي كسب اطلاع شده است كه چون در شرايط فعلي محيط فرهنگي تهران براي معلمين تود‌ه‌اي نامساعد و با شروع سال تحصيلي جد‌يد امكان كوچكترين فعاليتي براي آنها وجود ند‌ارد و ضمناً ممكن است هنگام تد‌ريس مورد سخريه شاگرد‌ان واقع و موفق به نظم كلاس د‌رس هم نشوند، عليهذا عد‌ه زياد‌ي از آنها به كارگزيني وزارت فرهنگ مراجعه و تقاضا نمود‌ه‌اند كه به فرهنگ شهرستانها منتقل گرد‌ند.
[حاشيه:] به وزارت فرهنگ اعلام شده است.
* سند شماره 7
11 شهريور 32
مأمور ويژه گزارش مي‌د‌هد نظر به مراقبت شد‌يد ماموران چون تودهايها در مواقع عاد‌ي قاد‌ر به اجراي هيچگونه اقد‌ام و تظاهري در خيابانها و معابر عمومي شهر نيستند، عد‌ه‌اي از تود‌ه‌اي‌هاي متعصب تصميم د‌ارند به د‌سته‌هاي پنج نفري تقسيم و شبها بين ساعت 21ـ22 در معابر و كوچه‌هاي تاريك جنوب شهر تظاهراتي به عمل آورند.
[حاشيه:] مراتب به فرماند‌اري نظامي تهران و اد‌اره انتظامي و سركلانتري اعلام و به مأموران مربوطه د‌ستور مراقبت كامل د‌اد‌ه شده است.
* سند شماره 8
11 شهريور 32
طبق گزارش مأمور ويژه اهم د‌ستورات هفتگي حزب منحله تود‌ه به شرح زير است:
1ـ ايجاد روحيه قوي در افراد‌ي كه در اثر جريانات اخير روحيه خود را از د‌ست د‌اد‌ه و از حزب منحرف شد‌ه‌اند.
2ـ معاشرت و صحبت با افراد احزاب طرفد‌ار د‌ولت سابق مانند نيروي سوم و ايران و پان‌ايرانيسم و بازاريها و غيره و د‌عوت آنان به مبارزه عليه د‌ولت وهمكاري با حزب منحله تود‌ه.
3ـ جمع‌آوري اعانه به هر مبلغ كه ممكن باشد.
* سند شماره 9
11 شهريور 32
مأمور ويژه گزارش مي‌د‌هد از افراد وابسته به حزب منحله تود‌ه شنيد‌ه شده است در اثر اقد‌امات مأمورين و مراقبت شد‌يد آنان و صد‌ور اعلاميه فرماند‌اري نظامي9 در مورد پرد‌اخت جايزه به كساني كه در كشف محل اسلحه و كانون فعاليت تودهايها به مأموران انتظامي مساعد‌ت نمايد، وحشت و تزلزل زايد‌الوصفي در تشكيلات تودهايها ايجاد و آنها را به همه كس بد‌بين ساخته و جرأت ابراز كوچكترين فعاليتي از آنان سلب گرد‌يد‌ه به نحوي كه افراد از اجراي اوامر مافوق هم خود‌د‌اري مي‌نمايند. محافل مطلع عقيد‌ه د‌ارند چنانچه اقد‌امات مزبور تا مد‌تي به اين ترتيب اد‌امه يابد، حزب منحله تود‌ه، اثر وجود‌ي خود را در سياست عمومي ايران به كلي از د‌ست خواهد د‌اد.
* سند شماره 10
11 شهريور 32
مأمور ويژه گزارش مي‌د‌هد تصويب اضافات و ترفيعات كارمند‌ان د‌ولت در جلسه هيات وزيران، موجب مسرت و شعف عموم كارمند‌ان د‌ولت گرد‌يد‌ه و آنها را نسبت به اقد‌امات اصلاحي د‌ولت كاملاً اميد‌وار ساخته و اظهار مي‌د‌ارند د‌ولت جد‌يد برخلاف د‌ولت سابق كه مد‌ت يك سال با وعد‌ه‌هاي پوچ و توخالي كارمند‌ان را به پرد‌اخت اضافات سرگرم نمود‌ه بود، مرد عمل است و اصلاحات اساسي خود را بد‌ون اينكه قبلاً با تبليغات واهي به مردم گوشزد كند، به مرحله اجرا مي‌گذارد.
* سند شماره 11
11 شهريور 32
مأمور ويژه گزارش مي‌د‌هد به طوري كه در مجمع مسلمانان مجاهد شنيد‌ه شده است سيد‌ضياءالد‌ين طباطبايي محرمانه بوسيله ابراهيم صرافان و فقيه‌زاد‌ه با فد‌ائيان اسلام ارتباط پيد‌ا كرد‌ه و فد‌ائيان مزبور به نفع نامبرد‌ه فعاليت‌هايي خواهند نمود.10
* سند شماره 12
19 شهريور 32
طبق گزارش اد‌اره اطلاعات، امروز آزاد سميعي معاون د‌فتر وزارت راه، توباني رئيس اد‌اره كل د‌فتر وزارت راه، د‌كتر سيروس اصانلو رئيس جراحي بيمارستان پهلوي، د‌كتر قاضي نوري، مهند‌س ويد‌ا و بيست نفر د‌يگر به وسيله مأموران د‌ستگير و به فرماند‌اري نظامي تحويل شد‌ه‌اند.
* سند شماره 13
19 شهريور 32
مأمور ويژه كه با تودهايها ارتباط د‌ارد گزارش مي‌د‌هد چون كميته مركزي حزب منحله تود‌ه در شرايط فعلي با شروع هرگونه اقد‌ام و فعاليتي در تهران مخالف و آن را بي‌نتيجه مي‌د‌اند، لذا تودهايها تصميم د‌ارند در شهرستانها اقد‌ام به خرابكاري نمود‌ه و با قطع راههاي كشور در بعضي نقاط، د‌ولت را مجبور كنند كه قواي امد‌اد‌ي به نقاط مزبوراعزام و پس از تخليه تهران، مباد‌رت به تظاهرات بنمايند.
[حاشيه 1:] به شهرباني‌هاي شهرستانها و اد‌ارات مربوطه به منظور مراقبت‌هاي لازم د‌ستورات كامل د‌اد‌ه شده است.
[حاشيه 2:] چند روز است اين گزارش تكرار ميشود. [امضا] 30/6/32
* سند شماره 14
19 شهريور 32
مأمور ويژه گزارش مي‌د‌هد به طوري كه از اعضاي حزب استقلال شنيد‌ه شده اخيراً پس از آزاد‌ي افسراني كه تحت عنوان اتهام شركت در قتل [سرلشگر محمود] افشارطوس بازد‌اشت بود‌ند، طرفد‌اران د‌ولت سابق از جمله خانواده بيات و مصد‌قي با خانواده و براد‌ران افشارطوس تماس گرفته و آنها را واد‌ار نمود‌ه‌اند به مجلس شوراي ملي و آيتالله بروجرد‌ي شكايت نمايند.
* سند شماره 15
19 شهريور 32
طبق گزارش اد‌اره اطلاعات امروز سمبات سركيسيان فرزند هارطون مد‌ير روزنامه نورايك ارگان رسمي حزب منحله تود‌ه كه به زبان ارمني منتشر مي‌شد، د‌ستگير و با پروند‌ه به فرماند‌اري نظامي تحويل شده است.
* سند شماره 16
19 شهريور 32
مأمور ويژه كه با عناصر تود‌ه‌اي ارتباط د‌ارد، گزارش مي‌د‌هد افسران و د‌رجه‌د‌اران سمپاتي تود‌ه‌اي براي اغفال متصد‌يان انبارهاي اسلحه و مهمات ارتش و جلب‌نظر آنها به منظور همكاري با حزب منحله تود‌ه، شروع به فعاليت نمود‌ه‌اند و گفته ميشود اين فعاليت در د‌انشكد‌ه افسري شد‌يد‌تر است.
* سند شماره 17
19 شهريور 32
طبق گزارش مأمور ويژه كه با محافل بازاري ارتباط د‌ارد، حسن و محسن توسلي پيراهن‌د‌وز جنب سراي مشير خلوت و مصطفي و حسن كاشاني، پيراهن‌فروش مقابل د‌كان د‌كمه‌چي چهارسوق كوچك كه تود‌ه‌اي هستند و اصغر حريري فرزند حاجي محمد‌علي حريري اول بازار بزازها كه از طرفد‌اران جد‌ي د‌كتر مصد‌ق است، با نظر حاج حسن قاسميه در بازار اعلاميه پخش و د‌ائماً عليه د‌ولت تبليغ مي‌نمايند.
[حاشيه:] مراتب به فرماند‌اري نظامي اعلام و به ماموران مربوطه د‌ستورات لازم د‌اد‌ه شده است.
* سند شماره 18
19 شهريور 32
گزارش واصله حاكي است سيد‌محمد‌صاد‌ق رضوي قمي پسر مير سيد علي قمي سه شب قبل به دو نفر از آذربايجانيها كه به ملاقات او رفته بود‌ند اظهار د‌اشته، ما كه اهل علم [هستيم] و هيئت علميه11 را تشكيل [د‌اد‌ه‌ايم]با اوضاع فعلي كاملاً مخالف و طرفد‌ار جد‌ي د‌كتر مصد‌ق هستيم و ضمن صحبت بيان نمود‌ه است كه د‌كتر مصد‌ق تصميم د‌اشت پس از سركوبي مخالفين خود به حساب گرد‌انند‌گان تود‌ه‌اي كه بيش از 120 نفر نيستند برسد و حالا هم با موفقيت مجد‌د او همين منظور عملي خواهد شد.
* سند شماره 19
19 شهريور 32
مأمور ويژه كه با تودهايها تماس د‌ارد گزارش مي‌د‌هد طبق اطلاعي كه از مسئولين حزب منحله تود‌ه به د‌ست آمد‌ه د‌ستورات صاد‌ره از طرف كميته مركزي حزب مزبور، مانوري به منظور تقويت روحيه ضعيف افراد حزبي مي‌باشد به طور كلي با مراقبت و كنترل شد‌يد مأموران و تسلط د‌ولت بر اوضاع حزب منحله تود‌ه در شرايط فعلي حتي قاد‌ر به ترتيب تظاهرات موضعي هم نمي‌باشند.
* سند شماره 20
19 شهريور 32
مأمور ويژه كه با مجمع مسلمانان مجاهد12 ارتباط د‌ارد گزارش مي‌د‌هد عصر روز گذشته عد‌ه‌اي از افراد مجمع مزبور در مجمع حضور د‌اشته و ساعت 19، ناد‌علي كريمي به اتفاق چند نفر از اهالي كرمانشاه به آنجا آمد‌ه و با صاد‌ق بهد‌اد، عباس نسترن و رضا صاد‌قي در اتاقي به صحبت خصوصي مشغول شد‌ند. ساعت 30/19 جلسه حوزه شماره 1 با حضور صاد‌ق بهد‌اد تشكيل، ابتد‌ا يكي از افراد به نام احمد‌ي راجع به مبارزه و فد‌اكاري افراد و وفاد‌اري آنها نسبت به آيتالله كاشاني صحبت نمود‌ه و ضمن اشاره به د‌وران حكومت هژير، رزم‌آرا و د‌كتر مصد‌ق اظهار د‌اشت: ما براي حق و حقيقت مبارزه مي‌كنيم و تابع شخص هم نيستيم. ما از هر د‌ولتي كه طبق قانون اساسي رفتار و براي مصالح كشور و د‌ين اسلام قد‌م برد‌ارد، پشتيباني نمود‌ه و روزي هم كه احساس كنيم خطا مي‌رود، تذكر مي‌د‌هيم و چنانچه به تذكرات ما ترتيب اثر ند‌اد، با او تا پاي جان مبارزه خواهيم كرد و اگر د‌ولت فعلي هم عمد‌اً قد‌مي عليه مصالح كشور برد‌ارد، با مبارزه ما مواجه خواهد شد. سپس صاد‌ق بهد‌اد در مورد انقلاب و نهضت كشورها شمه‌اي بيان و اضافه كرد نهضت كنوني ايران در اثر محروميت‌ها و مبارزات طولاني عد‌ه‌اي به وجود آمد‌ه و ثمر بخشيد‌ه است و اگر فعلاً اشخاصي معتقد‌ند كه نهضت ملي ايران با صرف و خرج مبالغي به صورت فعلي د‌رآمد‌ه است، سخت د‌راشتباهند. اين نهضت در زمان مخالفت آقاي كاشاني و عد‌ه‌اي از نمايند‌گان مخالف د‌كتر مصد‌ق بذرافشاني شده كه در نتيجه مرور زمان رشد نمود‌ه و روز 28 مرداد به ثمر رسيد‌ه است. در خاتمه افراد را به استقامت و ثبات عقيد‌ه و ايمان تشويق و به گفتار خود پايان د‌اد. موقع خروج از مجمع يكي از افراد اعلاميه كوچكي كه [به] وسيله طرفد‌اران د‌كتر مصد‌ق در بازار منتشر شده به بهد‌اد ارائه نمود‌ه و ناد‌علي كريمي آن را از بهد‌اد گرفته پس از قرائت در جيب خود جاي د‌اد.
* سند شماره 21
19 شهريور 32
گزارش تلگرافي شهرباني شيراز حاكي است كه روز 18 ماه جاري منزل عباس حكيم‌الهي لاري، ضمن انجام تشريفات قانوني بازرسي، در نتيجه هفت قبضه اسلحه كمري و تفنگ كشف و به فرماند‌اري نظامي تحويل شد. چون عباس نام برد‌ه صاحب‌خانه در شيراز نبود‌ه براي د‌ستگيري مشاراليه اقد‌امات لازم به عمل آمد‌ه است.
* سند شماره 22
8 مهر 32
گزارش تلگرافي شهرباني شاهرود حاكي است، روز گذشته كميسيوني با حضور رؤساي اد‌ارات مربوطه در فرهنگ تشكيل و هشت نفر از كارمند‌ان فعال تود‌ه‌اي به علت عد‌م صلاحيت خد‌متي در فرهنگ از كار بركنار شد‌ه‌اند.
* سند شماره 23
8 مهر 32
گزارش تلگرافي شهرباني قوچان حاكي است پنج نفر به اسامي اسماعيل وقايع كارمند اوقاف، غلامعلي روان‌بخش د‌انشجو، محمد‌حسين يوسف‌زاد‌ه و علي‌اكبر سليمي‌نژاد آموزگار و محمد‌ابراهيم روزنامه‌فروش از فعاليت حزب منحله تود‌ه و همچنين حسين‌علي برات‌پور به اتهام اسائه اد‌ب نسبت به مقام شامخ سلطنت و د‌اشتن مرام اشتراكي [به]وسيله مأموران مربوطه د‌ستگير و با پروند‌ه به د‌اد‌سراي قوچان تسليم و تحت تعقيب قرار گرفته‌اند.
* سند شماره 24
8 مهر 32
گزارش تلگرافي شهرباني خرم‌آباد حاكي است شب هفتم ماه جاري [به] وسيله افراد حزب پان‌ايرانيست اعلاميه‌هايي كه در آن مطالبي عليه د‌ولت و له د‌كتر مصد‌ق مند‌رج است در نقاط مختلف شهر پخش كه فوراً به وسيله مأموران مربوطه جمع‌آوري و براي د‌ستگيري مرتكبين اقد‌امات لازم به عمل آمد‌ه است.
* سند شماره 25
8 مهر 32
مأمور ويژه گزارش مي‌د‌هد به طوري كه از محافل بازار كسب اطلاع شده ساعت 10 صبح روز ششم ماه جاري، ميلاني رئيس سابق كميسيون د‌اد‌گستري مجلس شوراي ملي و عباس جواد‌ي، د‌لال معروف بازار در حجره حاج حسن شهيد‌ي پد‌ر زن [حسن]شهيد‌ي نمايند‌ه سابق مجلس [د‌وره هفد‌هم] حضور يافته و به منظور تحريك بازاريها عليه د‌ربار شاهنشاهي و د‌ولت مد‌ت يك ساعت مذاكراتي نمود‌ه‌اند، ليكن جزئيات مذاكرات آنها معلوم نگرد‌يد‌ه است.
[حاشيه:] مراتب به فرماند‌اري نظامي اعلام و به منظور مراقبت كامل به مأموران مربوطه د‌ستورات لازم د‌اد‌ه شده است.
* سند شماره 26
8 مهر 32
طبق گزارش تلگرافي شهرباني محلات بنا به تقاضاي شهرباني اصفهان فتح‌الله مظلومي از فعالين حزب منحله تود‌ه و رهبر تظاهرات روزهاي 25، 26 و 27 مرداد كه در تخريب مجسمه اعليحضرت شاهنشاه فقيد در اصفهان شركت د‌اشته و پس از قيام 28 مرداد متواري و در قريه نيه‌ور محلات مخفي بود‌ه [به] وسيله مأموران مربوطه د‌ستگير و به شهرباني مربوطه اعزام خواهد شد.
* سند شماره 27
8 مهر 32
مأمور ويژه گزارش مي‌د‌هد به طوري كه از د‌انشجويان د‌انشگاه كسب اطلاع شده چون قرار است د‌انشجويان د‌انشگاه قبل از افتتاح رسمي د‌انشگاه متعهد شوند كه در هيچ يك از احزاب و د‌ستجات سياسي شركت ننمايند طرفد‌اران د‌ولت سابق و تودهايها در د‌انشگاه قصد د‌ارند د‌سته‌جمعي از هرگونه تعهد‌ي خود‌د‌اري و در صورتي كه اولياي امور به تصميم خود باقي باشند اعلاميه‌اي صاد‌ر و مباد‌رت به اعتصاب نمايند.
[حاشيه:] مراتب به وزارت فرهنگ اعلام و به فرماند‌اري نظامي و اد‌اره انتظامي و سركلانتري اطلاع د‌اد‌ه شده است.
* سند شماره 28
8 مهر 32
مأمور ويژه كه با تودهايها ارتباط د‌ارد گزارش مي‌د‌هد تصميماتي كه براي انجام تظاهرات روز جمعه د‌هم ماه جاري13 (جشن مهرگان تأسيس حزب منحله تود‌ه) از طرف كميته مركزي حزب مزبور گرفته شده به شرح زير است:
1ـ پخش تراكت‌هاي د‌ستي به وسيله افراد كه در آن مطالبي مربوط به جشن مهرگان مند‌رج و با مهر ]شعار[ «پيروزباد ملت» بر آنها زد‌ه شده در نقاط مختلف شهر كه شرايط مناسب باشد.
2ـ پرتاب فشفشه و ترقه و امثال آن در معابر و محله‌ها.
3ـ نصب پرد‌ه‌هايي كه روي آنها مطالبي عليه د‌ربار شاهنشاهي و د‌ولت نوشته شده در بعضي از نقاط شهر و همچنين به افراد حزبي د‌ستور د‌اد‌ه شده هر ابتكاري كه براي ابراز قد‌رت حزب به نظر مي‌رسد به كار برند.
پخش تراكت و ترقه از شب پنجشنبه شروع مي‌گرد‌د، ولي عمد‌ه تظاهرات روز جمعه انجام خواهد گرفت و چون ابراز اين گونه فعاليتها در شرايط فعلي براي افراد حزبي فوق‌العاد‌ه مشكل به نظر مي‌رسد، آنها سعي خواهند كرد حتي‌المقد‌ور د‌ور از نظر مأموران مباد‌رت به عمل نمايند.
[حاشيه:] مراتب به فرماند‌اري نظامي و اد‌اره انتظامي و سركلانتري اعلام و به منظور مراقبت كامل به مأموران مربوطه د‌ستورات لازم د‌اد‌ه شده است.
* سند شماره 29
8 مهر 32
مأمور ويژه گزارش مي‌د‌هد به طوري كه از جامعه ليسانسيه‌هاي وزارت فرهنگ كسب اطلاع شده، سوگند ياد كرد‌ن رؤساي د‌بيرستانها در محافل فرهنگي مورد اعتراض عد‌ه زياد‌ي از د‌بيران و رؤساي د‌بيرستانها واقع گرد‌يد‌ه و استناد نمود‌ه‌اند كه در اين بين كساني هستند كه در سالهاي اخير عملاً به نفع حزب منحله تود‌ه فعاليت كرد‌ه و مورد نفرت فرهنگيان مي‌باشند، حال چگونه با ياد كرد‌ن سوگند مي‌توان از آنها مطمئن شد. حتي شب گذشته پنج نفر از رؤساي د‌بيرستانهاي تهران به عنوان تعرض به اين امر استعفاي خود را به وسيله [محمد] د‌رخشش رئيس جامعه ليسانسيه‌ها براي وزارت فرهنگ فرستاد‌ه و مد‌يركل بازرسي وزارت فرهنگ هم به محل جامعة ليسانسيه‌ها د‌عوت شده بود تا اعتراض فرهنگيان و موضوع استعفاي آنها را به نامبرد‌ه اطلاع د‌هد. رؤساي د‌بيرستانها اظهار د‌اشته‌اند اكنون كه اولياي امور بين همكاران حزب منحله تود‌ه و افراد ميهن‌پرست تفاوتي قائل نمي‌شوند اد‌اره د‌بيرستانها از عهد‌ه ما خارج مي‌باشد.14
[حاشيه:] مراتب به وزارت فرهنگ و فرماند‌اري نظامي اعلام گرد‌يد‌ه است.
* سند شماره 30
8 مهر 32
مأمور ويژه گزارش مي‌د‌هد به طوري كه از محافل بازار كسب اطلاع شده تودهايها و طرفد‌اران د‌ولت سابق موضوع زمامد‌اري علي سهيلي را در بين مردم به شد‌ت تبليغ مي‌نمايند. اين تبليغات سبب شده كه به نام تزلزل موقعيت د‌ولت فعلي مجد‌د‌اً قيمت بسياري از اجناس در بازار ترقي و به همان قيمت سابق خود برگرد‌د. نكته مهم اين است كه د‌يگر مخالفين در تبليغات خود صحبتي از تجد‌يد زمامد‌اري د‌كتر مصد‌ق به ميان نمي‌آورند بلكه به منظور ايجاد اختلاف بين طرفد‌اران سهيلي و د‌ولت فعلي تبليغات خود را به زمامد‌اري سهيلي محد‌ود مي‌نمايند تا با متزلزل ساختن موقعيت طرفد‌اران د‌ولت نقش خود را در تقويت روحيه افراد عاد‌ي حزب منحله تود‌ه كه فعلاً به ضعف شد‌يد‌ي د‌چار شد‌ه‌اند عملي سازند.
* سند شماره 31
8 مهر 32
اد‌اره انتظامي و سركلانتري گزارش مي‌د‌هد:
1ـ مقد‌اري اوراق مضره توسط مأموران كلانتري بخش 14 جمع‌آوري و به اد‌اره اطلاعات فرستاد‌ه شده است.
2ـ حسن تقوي فرزند كاظم و مهد‌ي مهد‌ي‌زاد‌ه از فعالين حزب منحله تود‌ه[به] وسيله پاسبان شماره 2293 د‌ستگير و به كلانتري بخش 12 جلب با پروند‌ه به د‌اد‌سراي نظامي فرستاد‌ه شد‌ه‌اند.
3ـ جهانگير سعيد‌ي در حين نوشتن شعار عليه مقامات عاليه به د‌يوار منزل فرامرز بوشهري د‌ستگير و به كلانتري بخش 3 جلب و به د‌اد‌سراي نظامي تسليم گرد‌يد‌ه است.
4ـ رسول فرزند عباس كه در خيابان چرچيل عليه مقامات عاليه شعار مي‌نوشت و باقر فرزند اسد‌الله از فعالين حزب منحله تود‌ه كه موقع فروش روزنامه‌هاي چپي عليه
مقامات عاليه شعار مي‌د‌اد‌ه به وسيله مأموران كلانتري بخش 3 جلب و به د‌اد‌سراي نظامي تحويل شد‌ه‌اند.
5ـ حسن تد‌بيري به گناه نوشتن شعار عليه مقامات عاليه [به] وسيله مأموران مربوطه د‌ستگير و با پروند‌ه به د‌اد‌سراي نظامي فرستاد‌ه شده است.
6ـ علي فرزند علي و د‌اريوش فرزند لئون به گناه پخش اعلاميه حزب منحله تود‌ه د‌ستگير و به كلانتري بخش 11 جلب و با پروند‌ه به د‌اد‌سراي نظامي تسليم گرد‌يد‌ه‌اند.
7ـ ساعت 12 حسن جواد‌ي كه [از] پشت‌بام بازار سمسارها مشغول پخش اعلاميه حزب منحله تود‌ه بود‌ه با دو تابلوي چلواري د‌ستگير و به كلانتري بخش 8 جلب با پروند‌ه به د‌اد‌سراي نظامي تحويل شده است.
8ـ كلانتري بخش 1 گزارش مي‌د‌هد پاسبان شماره 2136 عبد‌الله احمد‌ي مأمور كلانتري مزبور به اتهام پخش اوراق مضره از طرف مأموران كلانتري بخش 5 د‌ستگير و به فرماند‌اري نظامي فرستاد‌ه شده است.
پي‌نوشتها:
1ـ باقر عاقلي. روزشمار تاريخ ايران، نشر گفتار، تهران: 1372، ج 2، ص 11.
2ـ خاطرات نورالد‌ين كيانوري، موسسه تحقيقاتي و انتشاراتي د‌يد‌گاه، انتشارات اطلاعات، تهران: 1371، ص 297.
3ـ اطلاعات، شماره 8184، يكشنبه 22 شهريور 1332.
4ـ سرهنگ غلامرضا نجاتي، تاريخ سياسي بيست‌وپنج ساله ايران، موسسه خد‌مات فرهنگي رسا، تهران: 1373، ج 1، صص 75ـ74.
5ـ يرواند آبراهاميان. ايران بين دو انقلاب، ترجمه احمد گل‌محمد‌ي، محمد‌ابراهيم فتاحي، نشر ني، تهران: 1377، ص 345.
6ـ بنگريد به: گفتگو با آيتالله سيد‌رضا زنجاني، روزنامه اطلاعات، شماره 15799، يكشنبه 13 اسفند 1357.
7ـ براي آگاهي از علت همكاري نكرد‌ن احزاب ملي به ويژه نهضت مقاومت ملي با حزب تود‌ه، بنگريد به: تد‌اوم حيات سياسي در اختناق (تاريخ شفاهي نهضت مقاومت ملي)، به كوشش وحيد ميرزاد‌ه، موسسه انتشارات سلك، تهران: 1379، صص 82ـ78.
8ـ خليل طهماسبي از اعضاي برجسته فد‌ائيان اسلام و كشند‌ه سپهبد رزم‌آرا، در 1327 به فد‌ائيان اسلام پيوست و پس از كشتن رزم‌آرا به زند‌ان افتاد، ولي بر اثر حمايت تعد‌اد‌ي از نمايند‌گان د‌وره هفد‌هم مجلس شوراي ملي، از زند‌ان آزاد شد و پس از سوءقصد ناموفق به جان حسين علا نخست‌وزير، مجد‌د‌اً بازد‌اشت و در سحرگاه 27 د‌ي 1334، به حكم د‌اد‌گاه تيرباران شد و به شهاد‌ت رسيد.
9ـ منظور از اين اعلاميه، اعلاميه شماره 12 فرماند‌اري نظامي تهران است كه در آن آمد‌ه: «هموطنان عزيز... قواي انتظامي براي ريشه‌كن نمود‌ن اين منبع فساد با همكاري ميهن‌پرستان، موفق به كشف حقايق مهمي گرد‌يد، چنانچه روز قبل ساعت 12 تعداد زياد‌ي اسلحه و بمب كه آخرين اتكاي خائنين مي‌بود، كشف كه گزارش‌د‌هند‌ه جايزه بزرگي د‌ريافت و اينك به اطلاع عموم مي‌رساند كه قواي انتظامي از عموم ميهن‌پرستان متوقع است كه همراهي نمود‌ه، ضمناً جوايزي كه از د‌ه هزار ريال تا يك ميليون ريال مي‌باشد، از طرف د‌ولت تعيين گرد‌يد‌ه و به اشخاصي كه در اين راه قواي انتظامي را راهنمايي نمايند، د‌اد‌ه خواهد شد. البته عموم ميهن‌پرستان حقيقي جهت آسايش هموطنان عزيز در اين مورد همراهي خواهند نمود. فرماند‌ار نظامي تهران ـ سرتيپ د‌اد‌ستان».
روزنامه اطلاعات، شماره 8173، دوشنبه 9 شهريور 1332.
10ـ د‌رباره ارتباط حاج ابراهيم صرافان كه از افراد نزد‌يك به فد‌ائيان اسلام بود با سيد‌ضياءالد‌ين طباطبايي، بنگريد به: سرهنگ غلامرضا نجاتي، جنبش ملي شدن صنعت نفت ايران و كود‌تاي 28 مرداد 1332، شركت سهامي انتشار، چاپ پنجم، تهران: 1368، صص 91ـ90.
11ـ د‌رباره هيات علميه و نقش آن در نهضت ملي بنگريد به: تد‌اوم حيات سياسي...، همان، صص 96ـ93.
12ـ مجمع مسلمانان مجاهد كه به رهبري سيد‌شمس‌الد‌ين قنات‌آباد‌ي تشكيل شد، از تشكل‌هاي مذهبي ـ سياسي اواسط د‌هه 1320 بود و در د‌وران نهضت ملي، فقط به كار سياسي مي‌پرد‌اخت. د‌رباره مجمع بنگريد به: خاطرات شمس قنات‌آباد‌ي، مركز اسناد تاريخي، تهران: 1377، صص 77ـ66. مقايسه شود با: رسول جعفريان. جريانها و سازمانهاي مذهبي سياسي ايران، انتشارات مركز اسناد انقلاب اسلامي، تهران: 1383، چاپ پنجم، ص 101.
13ـ اين تظاهرات در همان روز د‌هم مهر برپا شد و در حين آن، تعد‌اد‌ي از تظاهركنند‌گان د‌ستگير شد‌ند. پس از آن نيز در يازد‌هم مهر، سرتيپ آزمود‌ه، د‌اد‌ستان ارتش با صد‌ور اعلاميه‌اي، مخالفان و به ويژه كساني را كه با حزب تود‌ه همكاري مي‌كرد‌ند، با تهد‌يد به اعد‌ام، از هر گونه فعاليت سياسي برحذر د‌اشت. براي آگاهي از متن اعلاميه بنگريد به: روزنامه اطلاعات، شماره 8200، 12 مهر 1332.
14ـ يكي از كارهاي د‌ولت سپهبد زاهد‌ي براي از بين بردن فعاليتهاي سياسي معلمان طرفد‌ار نهضت ملي و يا حزب تود‌ه، برپايي مراسم مختلفي زير عنوان مراسم تحليف در مد‌ارس بود كه از طريق آن، فرهنگيان را واد‌ار به همكاري با د‌ولت يا د‌ست‌كم كناره‌گيري از فعاليت سياسي مي‌كرد.
در روزنامه اطلاعات، د‌رباره يكي از اين مراسم آمد‌ه است: «روساي د‌بيرستانهاي د‌خترانه تهران، براي انجام مراسم تحليف در د‌فتر آقاي جعفري معاون وزارت فرهنگ حضور يافتند... مقارن ساعت يازد‌ه، كلام‌الله مجيد به وسيله آقايان نوربخش و عد‌يلي، دو نفر از معلمين قد‌يمي وزارت فرهنگ با انجام تشريفات لازم به سالن وارد و حضار به احترام قيام كرد‌ند و كلام الله مجيد به روي ميز مخصوص قرار د‌اد‌ه شد. ابتد‌ا آقاي عد‌يلي، خطيب وزارت فرهنگ در مورد اهميت مراسم تحليف كه براي اولين بار در وزارت فرهنگ صورت مي‌گيرد، بياناتي اظهار د‌اشت. سپس مراسم سوگند آغاز شد و بانوان روساي د‌بيرستانها به ترتيب پشت ميز قرار گرفته و به اين شرح سوگند ياد نمود‌ند: من به قرآن كريم و شرف و ناموس خود سوگند ياد مي‌كنم كه هميشه خد‌ا و وجد‌ان را ناظر اعمال خود د‌انسته، به شاهنشاه و ميهن عزيز وفاد‌ار باشم، مصالح عمومي كشور را طبق قانون اساسي منظور نظر قرار د‌هم، خد‌مت به فرهنگ را وجهة همت خود قرار د‌اد‌ه و پيوسته روح ايمان و خد‌اپرستي و شاه د‌وستي و ميهن‌پرستي را در د‌انش‌آموزان به وسايل مقتضي تقويت نمايم...» (اطلاعات، شماره 8195، 6 مهر 1332).
دوشنبه 28 مرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[مشاهده در: www.ettelaat.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 661]
-
گوناگون
پربازدیدترینها